کاهش وزن با زعفران

زعفران و اثرات آن روی کاهش وزن

ثابت شده که زعفران قادر است از طريق القای احساس سیری و مهار اشتها، میزان افزایش وزن را کنترل کند. ریزه خواری یک رفتار غیر کنترل شده در خوردن است که موجب چاقی و افزایش وزن می شود. چاقی در درجه اول بر جمعیت مونث اثر می گذارد و اغلب با استرس همراه می شود. اثر زعفران در کاهش وزن بسیار ملایم است و قادر است وزن بدن را حدود ۱ کیلو گرم بعد از ۸ هفته کاهش دهد.

زعفران و یا ترکیبات شیمیایی فعال زعفران نظیر سافرانال، پیکرو کروسین یا کروسین یا مشتقات آن برای ایجاد سیری با درمان افراد سنگین وزن و برای درمان اختلال در خوردن یا تمایل به پرخوری یا پرخوری ناشی از افسردگی با استرس توصیه می شود.

فیزیولوژی اشتهای نرمال و فیزیولوژی همراه با جذب نامناسب غذا و چاقی، در بردارنده مکانیسم های محیطی و مرکزی پیچیدهای تحت کنترل پپتیدهای مختلف سیگنال گذار در مخاط و دستگاه گوارش است.

مکانیسم جایگزین اثربخشی زعفران روی ریزه خواری و گرسنگی می تواند به اثر احتمالی آن روی سیستم عصبی مرکزی مربوط باشد. تنظیم مسیرهای دوپامین و نوراپی نفرین، همچنین جذب مجدد انتخابی سروتونین، اهداف انتخابی برای عصاره زعفران هستند.

کاهش تعداد دفعات ریزه خواری تا ۵۵٪ در گروه زعفران ( 0.05>P) در مقابل ٪۲۸ در گروه دارونما در مقایسه با سطح پایه کاهش داشت.

هیچ گزارشی در مقالات روی اثرات تهوع آوری زعفران و اثرات آن روی طحال وجود ندارد. عصاره زعفران، اختلال تنظیمی اشتها را در سطح نوروترانس میتر هدف قرار میدهد و معضل ریزه خواری را مهار می کند و سبب کاهش وزن مناسب می گردد.

سایر مکانیسم های دخیل در کاهش وزن توسط کلاله زعفران عبارتند از:

مکانیسم اثر هایپولیپیدمی کروسین زعفران به عنوان یک بخش اصلی کلاله زعفران که در مدل حیوانی رت نشان داده شده است؛ همچنین کروسین اثر هیپو کلسترولمی و هایپوتری گلیسریدمی در بلدرچین های آترواسکلروزی دارد. مطالعات نشان می دهد که کروسین به صورت خوراکی در گردش خون جذب نمی شود، بنابراین محل اثر کروسین، دستگاه گوارش می باشد.

در رت های هایپرلیپیدمی، درمان ۱۰ روزه با کروسین زعفران (۱۰۰-۲۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) به طور مشخصی سطح کلسترول VLDL، کلسترول LDL کلسترول تام و تری گلیسیرید سرمی را کاهش می دهد.

نتایج نشان میدهد که کروسین زعفران از جذب چربی و کلسترول جلوگیری می کند و این اثر مهاری به هیدرولیز چربی مربوط است؛ علاوه بر این، کروسین، ترشح مدفوعی کلسترول و چربی را در رت افزایش می دهد، اما هیچ تاثیری روی حذف اسیدهای صفراوی ندارد. کروسین به طور مستقیم نمی تواند جذب کلسترول را در ژونوم رت بلوکه کند، اما به طور انتخابی، فعالیت لیپاز پانکراسی را به مانند یک مهارگر رقابتی مهار می کند.

این نتایج نشان میدهد که زعفران اثرات هایپرلیپیدمی خود را از طریق پانکراس انجام می دهد و منجر به عدم جذب چربی و کلسترول می شود.

کروسین زعفران از طریق مصرف خوراکی نمی تواند جذب شود و فقط بخش کوچکی از کروسین بعد از هیدرولیز آن توسط میکروارگانیسم های روده جذب می شود. به علاوه کروسین در اسید معده به مدت ۴ ساعت پایدار است، بنابراین کروسین به دستگاه گوارش محدود می شود.

مهار افزایش چربی های خون به وسیله کروسین، نتیجه کاهش جذب چربی یا کلسترول یا فقط مربوط به اثرات اختلال در گردش کبدی – گوارشی اسیدهای صفراوی است که نتایج مطالعات، کاهش افزایش چربی در خون را به کاهش جذب چربی یا کلسترول نسبت می دهند.

کروسین به طریق وابسته به دوز، از فعالیت آنزیم لیپاز معدی و لیپاز پانکراس ممانعت می کند، اما این اثر برای لیپاز معدی ضعیف تر از لیپاز پانکراسی است. لیپاز پانکراس یک آنزیم کلیدی برای هضم و جذب چربی است، نقص در لیپاز پانکراسی موجب هضم بد چربی و افزایش آن در مدفوع می شود و از این طریق کاهش وزن صورت می گیرد.

نقش لیپاز پانکراس، جذب کلسترول است. بعد از امولسینه کردن اولیه چربی و کلسترول، لیپاز پانکراسی، چربی را به اجزای اموليسينه هیدرولیز می کند تا کلسترول را به میسل های اسید صفراوی تبدیل کرده و آن را برای انتقال به غشای میکروویلی روده برای اتصال به اریتروسیت ها تحویل دهد.

این کار جذب ضعیف کلسترول را به خوبی در موش لیپاز منفی نشان می دهد، بنابراین مهار لیپاز پانکراسی یک هدف بهینه برای دست یابی به یک جذب نادرست لیپیدی کنترل شده برای درمان هیپو تری گلیسیریدی و هایپوکلسترولمی است.

در برخی از مطالعات، به کاهش اشتها به عنوان یکی از عارضه های زعفران اشاره شده است. در مطالعه ای انجام شده در ارتباط با مقایسه کارایی زعفران در دوز ۳۰ میلی گرم در روز، در درمان افسردگی با فلوکستین، مشاهده شد که در دوز مذکور، ۵ مورد کاهش اشتها و ۱ مورد افزایش اشتها در گروه زعفران (گلبرگ) وجود دارد. پس زعفران می تواند به عنوان عامل کاهش وزن استفاده شود.

زعفران همچنین دارای اثرات هایپرگلایسمی و افزایش سطح انسولین خون در رت های دیابتی آلوکسانی است، بدون این که دارای اثرات مسمومیت کلیوی و کبدی باشد. این تاثیرات، مربوط به کروسین، کروستین و سافرانال است. عصاره متانولی زعفران (۲۴۰، ۸۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم)، کروسین (۵۰، ۱۵۰ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم) و سافرانال (0.5، 0.25 میلی لیتر به ازای هر کیلو گرم) به طور مشخص، سطح هموگلوبولین Alc و گلوکز خون ناشتا را کاهش داده، اما سطح انسولین خون را بدون هیچگونه تاثیر روی سطح کراتینین، آلانین آمینو ترانسفراز و آسپارتات آمینو ترانسفراز خون افزایش می دهد.

در مطالعه دیگری نشان داده شده که زعفران در دوز تحت حاد، کاهش معینی در وزن ایجاد می کند. سطح کلسترول خون و تری گلیسیرید در گروه تیمار شده با زعفران به طور مشخص در مقایسه با گروه کنترل کاهش می یابد که نشان دهنده اثرات هایپرلیپیدمی زعفران به ویژه جز سافرانال در کاهش ورزن است.