بررسی های Szent – Gya rgyi نشان داد که بیماری اسکوربوت، به علت آویتامینوز مضاعف پیش می آید یعنی فقدان اسید آسکوربیک، در واقع خون روی های ناشی از فقر ویتامین P را شدت می دهد و توانست عامل اخیر را به طور جداگانه به دست آورد و با همکاری یکی از محققین به نام Rusznyack در سال ۱۹۳۷، مشابهت آن را با هسپریتول (hespéritol)، مشخص نماید. دو ویتامین مذکور، هر دو عمل مشابه خونی و عروقی دارند ولی شدت عمل در آن ها متفاوت است.
در موارد فقدان ویتامین P خالص، اسید آسکوربیک اثر قاطع ظاهر نمی کند از این جهت باید گفت که عمل هر یک از آن ها، باعث تقویت اثر دیگری می شود. J. L. Parrot, J. Lavollary موفق به تشخیص اثرات متعدد ویتامینی برای ویتامین P گردیدند که مهم ترین آن ها بالا بردن مقاومت مویرگ ها در مقابل سخت و شکننده شدن (re sistance capillaire) و هم چنین کوتاه کردن طول مدت در خون روی ها (hemorrhagies) است.
فاکتورهای ویتامینی P (ویتامین های گروه P)
از بین موادی که اثرات ویتامینی ویتامین P را به نحوی که شرح داده شد ظاهر می کنند، انواع زیر قابل ذکر است:
- سیترین (Citrine) از گروه ویتامین P، ماده ای است که توسط Szent – Gya rgyi از آب لیموترش به دست آمد.
- روتوزيد (Rutoside) یا روتين (Rutine) از گروه ویتامین P که ترکیبی از کوئرسیتول (quercitol) با رامنوز و گلوکزاست. این ماده از گیاهان مختلف متعلق به تیره های متفاوت مانند سداب، توتون، گوجه فرنگی، آقطی و Sarrasin یا Fagopyrun esculentum نیز استخراج شده است. مقادیر مصرفی آن، ۲۰ میلی گرم در یک دفعه و تکرار آن تا ۳ مرتبه در روز برای اشخاص بالغ است.
- اپی کاتشين (Epicatechine) از گروه ویتامین P ، مجموعه ای از فرم هایépimeres)d-catechine) است که به مقدار ۵ تا ۲۵ گرم در روز و به مدت ۸ روز، به صورت محلول های تزریقی به کار می رود اثر درمانی آن یک تا دو ساعت پس از تزریق کردن، ظاهر می شود و به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت نیز باقی می ماند.
- اسکولوزید (Esculoside) از گروه ویتامین P ، هتروزیددی هیدرو – ۶ – ۷ کومارین (dihydro-6-7-coumarine)، مشتق از بنزوپیرون (benzopyrone) است که از شاه بلوط هندی (.Aesculus Hippocastanum L) به دست می آید. به مقدار ۲۰ میلی گرم از طریق خوردن مصرف می شود. با مصرف آن به مدت چند روز، مقاومت عروق خونی در مردها، زیاد می گردد.
- اسکوزیل (Escosyl) یا متیل -۴ – اسکولوزید (methyl- 4-esculoside)، که به مقدار ۰.۰۶ تا ۰.۱۲ گرم در روز به صورت قرص یا آمپول های محتوی ۱۰ میلی گرم به کار می رود.
بررسی های بعدی باعث گردید که عوامل دیگر ویتامین P ، از دسته آنتوسیانوزیدها (Aanthocyanosides) نیز شناخته شود و مورد استفاده قرار گیرد. آنتوسیانوزیدها، ذرات رنگی می باشند که در اعضای گیاهان مختلف، به صورت هتروزیدهایی که ماده قندی آن ها به عوامل اکسیدریل (OH) در وضع ۳ یا ۵ ارتباط دارد، یافت می شوند. مانند آنتوسیانوزیدهایی که از گیاهی به نام Vaccinium Myrtillus استخراج می گردد (Difrarel) و به صورت کپسول های ۱۰۰ میلی گرمی عرضه می شود.
از ویتامین P دسته آنتوسیانوزیدها، معمولا در موارد سختی (شکنندگی) قابلیت نفوذ در مویرگ ها (Fragilité de la perme abilitécapillaire)، جهت درمان بیماری های مربوط به سیاهرگ ها، اختلالات سیاهرگی در اعضای سافله بدن، درمان بواسیر و غیره استفاده می شود.
با افزودن ۵ میلی گرم بتا کاروتن به هر ۱۰۰ میلی گرم آنتوسیانوزیدهای حاصله از گیاهی به نام Vaccinium Myrtillus، فراورده ای به نام پورپانیل (Porpanyl) به دست می آید که به صورت قرص های دراژه مانند، جهت رفع اختلالات بینایی در هنگام شب به کار می رود.
ویتامین P ، به طور کلی در تعداد زیادی از گیاهان که مواد مذکور را در خود ذخیره دارند. از جمله، فلفل سبز، .Fagopyrum esculentum Moench. Vaccinium Myrtillus L، آب لیمو ترش، پرتقال و گریپ فروت یافت می شود.
آنتی ویتامین P
در بعضی از عصاره گیاهی مخصوصا در شلغم، ماده ای وجود دارد که موجبات خون روی را (hemorrhagie) بر اثر به وجود آوردن تغییراتی در مویرگ ها، فراهم می آورد. بررسی های J. L. Parrot و Cottereau نشان داد که اپی کاتشین نیز می تواند پس از اکسید شدن یا تحت اثر گرمای ممتد قرار گرفتن، آویتامینوز P را باعث شود.