آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱ 
در این گروه موادی با اثر ضد خون ریزی وجود دارند که مهم ترین آن ها ویتامین های K۱ و K۲ است. ویتامین K۱ که Phytomenadione نامیده می شود، در مواد طبیعی مانند سبزی های تازه و غیره یافت می شود ولی ویتامین K۲ یا Menaquinone، توسط باکتری های روده به طور طبیعی سنتز می گردد. ویتامین K یا فیلو کوئینون در ماست، شیر، یونجه، اسفناج، کلم، گل کلم، گوجه فرنگی، گوشت، لوبیا، هویج، دانه سویا و سیب زمینی وجود دارد؛ ویتامین کا همچنین در زرده تخم مرغ نیز یافت می شود.
ویتامین Menaquinones) K۲) دارای اثر ضد خون روی ولی ضعیف تر از ویتامین K۱ است.
ویتامین های Menadione) K۳) و K۵، نیز دارای اثر ضد خون روی و بالا بردن مقدار پروترومبین خون (prothrombogenetic) هستند.
ویتامین K۱
ویتامین K۱ [ فیتومنادیون (phytomenadione)، فيتونادیون (phytonadione)، فیلوکینون (phylloquinone)، کوناکيون (Konakion) …]، به فرمول C۳۱H۴۶O۲ و به وزن ملکولی ۴۵۰.۶۸ است. به حالت طبیعی به صورت ایزومر trans وجود دارد. در تعداد زیادی از گیاهان سبز و تازه مانند کلم، اسفناج، مخصوصا يونجه و هم چنین در زرده تخم مرغ یافت می شود.
استخراج ویتامین K۱ نخستین بار از Alfalfa یعنی از .Medicago sativa L، توسط Dam و همکارانش و سنتز هر دو فرم trans و Cis آن به صورت مخلوط (مقدار trans بیشتر از مقدار فرم Cis)، توسط Mayer و همکارانش در سال ۱۹۶۴ انجام گرفت.
فرم trans ویتامین K۱، رنگ زرد و حالت روغنی و چسبنده دارد. در آب غیر محلول است ولی در متانول، اتانول، استن، بنزن، اتردوپترول، Dioxan، کلروفرم، اتر و حلال های دیگر مواد چربی و در روغن های گیاهی حل می شود. ویتامین K۱ در مقابل هوا و رطوبت پایداری دارد ولی نور خورشید آن را تجزیه می کند. اسیدهای رقیق آن را بی اثر نمی نماید ولی هیدرات های قلیایی و مواد احیا کننده آن را فاسد می کنند. ویتامین K۱ باید در ظروف کاملا در بسته و دور از نور نگه داری شود.
یک محلول کلوئیدی از آن، تحت نام Aqua MEPHYTON در بازارهای دارویی وجود دارد. ویتامین K۱، نوع طبیعی ویتامین K است. فقدان آن در بدن، باعث کم شدن پروترومبین (Prothrombine) در پلاسمای خون و کم شدن زمان انعقاد آن می شود. نیاز روزانه بدن به طور دقیق نسبت به آن معلوم نیست ولی معادل ۲ میکرو گرم بر حسب هر کیلو گرم وزن بدن می باشد که از طریق مصرف غذا و سنتز در روده تامین می شود.
تاثیرات ویتامین K بر بدن
ویتامین K۱ با زیاد کردن مقدار پروترومبین خون، مانع خون روی ها می شود. کم شدن مقدار پروترومبین در خون نوزادان، به طور فیزیولژیکی و به علت فقدان باکتری های لازم در روده جهت سنتز ویتامین، و در اشخاص بالغ بر اثر ابتلا به بیماری های کبدی (تورم کبد، مومی شدن، انسداد مجاری صفرا) و کولیت، پیش می آید به علاوه مصرف کومارین و مواد ضد انعقاد (به غیر از هپارین heparine) و هم چنین ادامه طولانی مصرف آنتی بیوتیک ها، باعث آن می گردد.
در موارد کمبود پروترومبین در خون، با تزریق درون وریدی ویتامین K ، مقدار پروترومبین در طول ۱۵ دقیقه، بالا می رود و به علاوه زمان انعقاد کم می شود. فیتومنادیون، اثری سریع تر از نوع سنتز شده ویتامین K دارد ضمنا مدت اثر آن، طولانی تر نیز می باشد. فيتومنادیون، در رفع خون روی های شدید و کمبود پروترومبین که به علل مذکور پیش آمده باشد موثر است مگر آن که مربوط به بیماری های منشا سلول های کبدی باشد.
میزان مصرف ویتامین K در افراد بالغ و نوزادان
مصرف فیتومنادیون در اشخاص بالغ: مقادیر معمولی آن، ۲.۵ تا ۲۵ میلی گرم (استثنائا تا ۵۰ میلی گرم)، به صورت تزریقات زیر جلدی یا درون عضله ای است (این مقدار را می توان ۶ تا ۸ ساعت بعد در صورت لزوم تکرار کرد) – از طریق خوردن نیز می توان ۵ تا ۲۰ میلی گرم آن را مصرف کرد و ۸ تا ۱۲ ساعت بعد نیز مصرف آن را در صورت لزوم تکرار نمود.
در خون روی های سخت می توان محلول های فیتومنادیون را از طریق تزریق درون وریدی به کاربرد به نحوی که در هر دقیقه، حداکثر یک میلی گرم آن وارد خون شود. در این گونه مواقع، مقدار تزریق درون وریدی در آغاز، ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم است و سه ساعت بعد از تزریق باید مقدار پروترومبین اندازه گیری شود و اگر در این عمل، معلوم گردد که مقدار آن در خون غیر کافی می باشد می توان مجددا تزریق درون وریدی را ادامه داد تا حدی که مصرف کلی آن در ۲۴ ساعت، از ۴۰ میلی گرم در اشخاص بزرگ تجاوز ننماید. در بعضی کشورها، از ویتامین K به صورت تزریق درون وریدی استفاده نمی شود.
مقدار مصرف در نوزادان: در خون روی نوزادان می توان آن را به مقدار یک میلی گرم به صورت تزريق درون عضله ای به کار برد و ۸ ساعت بعد نیز در صورت لزوم آن را تکرار کرد.
نحوه عرضه ویتامین کا و دوز درمانی آن
به عنوان پیش گیری و انجام اقدامات احتیاطی، ۰.۵ تا یک میلی گرم می توان درون عضله تزریق کرد و یا به زنان حامله، ۱۲ تا ۲۴ ساعت قبل از وضع حمل، مقدار یک تا ۵ میلی گرم ویتامین K را به صورت تزريق درون عضله به کار برد.
ویتامین K۱ به صورت محلول های تزریقی، کپسول و قرص هایی با پوشش خارجی از مواد قندی (شکر)، به بازار عرضه می شود. تا حد امکان باید کپسول و قرص و محلول های آن را دور از نور نگه داری کرد و به علاوه به صورت مملو، در محل نسبتا خشک نگه داری نمود. قرص های آن باید جویده شود و یا با قرار دادن در دهان و مکیدن، مصرف گردد.
بیشتر مکمل های ویتامینی و املاح حاوی ویتامین K نمی باشند زیرا در غذای روزمره موجود است و در بدن نیز ترشح می شود. برای اطلاعات بیشتر به پزشک خود مراجعه نمایید . RDA برای زنان ۶۵ میکروگرم و برای مردان ۸۰ میکروگرم است.
نقش ویتامین K در سالمندی
ویتامین K یا فیلو کوئینون برای ایجاد پروتئین هایی که به فاکتورهای لخته شدن خون معروفند لازم است. ویتامین K برای تولید برخی پروتئین ها که برای تشکیل استخوان ها و دندان های سالم لازم است مصرف می شود. ویتامین کا برای افرادی که مبتلا به بیماری کرون و مشکلات گوارشی اند نیز مفید است.
علائم کمبود ویتامین K یا فیلو کوئینون
کمبود ویتامین K بسیار نادر است زیرا به طور طبیعی توسط باکتری های موجود در روده ساخته می شود. اما علائم کمبود شامل هایپوپروترومبینمی (حالتی که در آن زمان لخته شدن خون طولانی می شود)، خون ریزی، خون ادراری و خون در مدفوع، خون ریزی از بینی و سقط جنین دیده می شود. کمبود آن در نوزادان موجب مدفوع خونی و یا استفراغ می شود. (تا حدودی شایع است، زیرا نوزادان هیچ باکتری در روده خود ندارند) مطالعات جدید نشان می دهد که بسیاری از مردان و زنان ۱۸ تا ۴۴ ساله کم تر از میزان RDA، از این ویتامین استفاده می کنند.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف ویتامین K
افرادی که هر نوع داروی بدون نسخه ای را مصرف می کنند مخصوصا از سالیسیلات ها و آنتی کوآگولان ها (ضد لخته شدن خون)، زنان باردار یا در زنانی که در دوران شیردهی هستند باید قبل از مصرف ویتامین K با پزشک خود مشورت کنند.
