فشارخون و درمان آن با گیاهان دارویی

فشارخون دو نوع است؛ فشارخون ماکزیممی (انقباضی قلب) و فشار خون مینیممی (انبساطی قلب). فشارخون نرمال ۱۱.۵(فشارخون انقباضی) روی ۷.۵(فشار خون انبساطی) است، لذا از این پایین تر نباشد و همچنین فشارخون انقباضی از ۱۴ بالا باشد و فشار خون انبساطی از ۹ بالاتر نباشد.

چگونگی بروز فشار خون

فشار خون در اثر انقباض یا عمل فشار دهنده قلب و همچنین در تنش دیواره رگ ها به وجود می آید. فشار خون در لحظه انقباض قلب به ۱۱۰ تا ۱۳۰ میلی متر ستون جیوه می رسد. این فشار را فشارخون حداکثر یا ماکزیمم یا فشار خون سیستولیک می نامند. در لحظه ای که قلب در مرحله استراحت و یا در مرحله انبساط است، خون از قلب به شرایین وارد نمی شود و به همین جهت فشار خون به ۷۰ تا ۸۰ میلی متر ستون جیوه پایین می آید. این فشار را فشار خون حداقل یا مینیمم یا فشار خون دیاستولیک مینامند.

برای بررسی فشار خون، قسمت سرخرگی از اهمیت بیشتری برخوردار است. سرخرگ ها در ساختمان دیواره های خود دارای لایه ای عضلانی می باشند که به آن ها امکان می دهند تا در ارتباط با ضربان قلب، منقبض و منبسط شوند و به عبارت دیگر به صورت ضربان تپنده، گشاد و تنگ می شوند.

به این معنی که وقتی قلب منقبض می شود، خون با فشار زیاد به شکل یک موج به داخل سرخرگ فرستاده میشود. در اثر این موج، دیواره یا جداره سرخرگ در محلی که موج خون به آن رسیده است، متسع و یا گشاد می شود و پس از عبور این موج و در فاصله ای که قلب به حال استراحت یا انبساط در آمده و موج بعدی خون هنوز به سرخرگ فرستاده نشده است، سرخرگ به علت داشتن خاصیت ارتجاعی به حال انقباض یا جمع شدگی در می آید.

مجموعه این نوع حركات قلب و عروق باعث می شوند که جریان خون در رگ ها کم و بیش دایمی شود. علاوه بر آن، به دلیل وجود مقداری خون جاری در شبکه عروقی، شریان ها هرگز به طور کامل بسته نمی شوند و همیشه مقداری فشار خون وجود خواهد داشت.

علل فشارخون

فشار خون ناشی از تصلب شرایین
فشار خون ناشی از تنگی عروق (تنگی عروق به نحو ژنتیکی یا بخاطر رسوب سدیم، کافیین، یا تری گلسیرید خون)
فشار خون ناشی از استرس (نگرانی مستمر).
فشار خون ناشی از بد خوری (مثلا نمک زیاد یا شوری زیاد خوردن)
فشار خون ناشی از رفتارهای منفی و …

توجه: همانطور که گفته شد فشار خون علل مختلفی دارد لذا تشخيص عامل بیماری، قبل از تجویز دارو بسیار مهم است. فشارخون را کنترل کنید تا ناراحتی قلبی نگیرید. فشارخون بالا باعث ضخامت بطن چپ قلب می شود و ضخامت بطن چپ را از ۱۲ میلی متر به ۱۵ میلی متر می رساند که باعث اختلال دیاستولی بطن چپ، و باعث نارسایی قلب می شود که علامت آن تنگی نفس در حین انجام کاراست.

پرهيزات

گوشت گاو، فست فودها، سوسیس، کالباس، همبرگر
تخم مرغ
کوکو
خیار شور
شوریها
نمک زیاد (بیش از چهار گرم در شبانه روز)
چای و قهوه
قند و شکر شیمیایی
شکلات، کاکائو و نسکافه
هویج فرنگی
خوردن غذاهای ادویه دار
خوردن مسکرات و الكل
خوردن گوشت شکار
خوردن ماهی کوسه
پله و نردبان زیاد بالا و پایین رفتن
غم و اندوه
عصبانیت
جوش زدن
بحث کردن و نزاع و…
میوه فندق
بادنجان
اسفناج
پوست حبوبات
نوشابه های گازدار
دوغ گازدار
گوجه فرنگی
اجتناب نکردن مایعات شیمیایی و آبمیوه های شیمیایی و شربت های شیمیایی
کم کاری کلیه ها
استرس
زنیان
گل گاوزبان

توجه: سدیم، فشار خون را بالا می برد. و پتاسیم، فشار خون را پایین می آورد.

بعد از پرهیز صحیح یا همزمان با آن، بایستی اقدام به کاهش فشارخون نمود، لذا باید نگاه به سن بیمار و نوع مزاج و مقدار فشار خون کرد و سپس به موارد ذیل عمل نمود (چندین مورد از موارد ذیل را عمل فرمایید کافی است، لازم نیست به تمام موارد کاهش فشار خون عمل کنید).

عوارض ناشی از فشار خون

بدیهی است هر اندازه فشار خون نسبت به میزان طبیعی بالاتر باشد، عوارض ضایعات و مرگ های ناهنگام ناشی از آن نیز زیادتر و سریع تر خواهد بود. به طور کلی بالا بودن فشار خون باعث می شود که تمام سیستم های بدن دچار ناراحتی و آسیب شوند.

اگر فشار خون به طور مزمن و یا ملایم بالا باشد، تدریجا و خرده خرده روی قلب تاثیر نامناسب می گذارد و ممکن است پس از گذشت چندی باعث بزرگ شدن غیرعادی و خطرناک قلب شود و ایجاد نارسایی قلبی کند و مجاری رگ های غذا دهنده قلب دچار تنگی شوند که در نتیجه موجب دردهای قفسه سینه، آنژین صدری و سکته قلبی می شود. فشار خون بالا هم چنین ممکن است روی کلیه ها اثر گذارد و منجر به نارسایی آن ها شود. اما اگر فشار خون به طور ناگهانی به میزان زیاد بالا رود ممکن است روی رگ های مغز اثر گذارد و باعث خونریزی مغز، سکته مغزی، ورم مغز، اختلالات بینایی و غیره شود.

علایم فشار خون بالا به طور معمولی یا مزمن

بیشتر افراد که دچار افزایش فشار خون می شوند ممکن است مدت های طولانی یا سالیان سال از شروع ایجاد این عارضه در آن ها بگذرد ولی در طی این مدت هیچ گاه نشانه ای از وجود بیماری را در خود احساس نکرده باشند. ولی همین افراد غالبا پس از پیدا شدن بعضی علایم از قبیل: سردرد، سرگیجه، ضعف و بی حالی، تنگی نفس، خون ریزی از بینی و غیره این علایم را به این بیماری نسبت می دهند که تصور می شود احساس این حالات منشا روانی داشته باشد.

به این معنی که یک شخص ممکن است بیش از ۵ تا ۶ سال از شروع ابتلایش به فشار خون بالا بدون احساس هیچ گونه نشانه ای بگذرد ولی زمانی متوجه بیماری خود می شود که به وسیله پزشک یا به وسیله دستگاه فشار خون متوجه ابتلا خود به افزایش فشار خون می گردد.

در هر حال معمولا تا زمانی که عوارض قلبی عروقی مهمی به وقوع نه پیوسته است، در این بیماران ممکن است هیچ گونه علامت آگاه کننده ای بروز نکند، ولی موضوع خیلی مهم این است که حتما این عارضه را هر چه زودتر و در همان مراحل اولیه که هنوز علامتی ندارد باید کشف و درمان کرد.

علایم فشار خون بالا به طور حاد یا شدید

برخلاف گروه قبل اگر فشار خون به طور حاد وشدید بالا برود ،علایم مشخصی بروز خواهد کرد که علت آن تورم مغز و پرده های آن است. این علایم عبارتند از:

درد شدید، سرگیجه، اختلال بینایی و استفراغ. لازم به ذکر است که فشار خون های بالا که به طور معمول در اجتماع شیوع دارند، از نوع مزمن می باشند. غالبا بیماران هنگامی به آن توجه میکنند که عوارض خطير و غیرقابل جبران آن ظاهر شده باشد.

فشار خون عادی و فشار خون بالا

نظر به اینکه هیچ گونه مرز معین و مشخصی بین فشار خون طبیعی و فشار خون افزایش یافته وجود ندارد، لذا به طور اختیاری مرز را جایی قرار میدهند که در سطوح بالاتر از آن خطر وقوع حوادث قلبی، عروقی بیشتر است. به عبارت دیگر در چنین سطحی از فشار خون، انسان به طور وضوح از درمان پزشکی سود خواهد برد.

برای اطلاع از حد ذکر شده نه تنها باید سطح فشار خون دیاستولیک (فشار خون حداقل) را در نظر بگیریم بلکه باید فشار خون سیستولیک (فشار خون حداکثر)، سن، جنس و حتی نژاد را نیز در نظر داشته باشیم. به طور مثال بیمارانی که فشار خون حداقل آنها بالاتر از ۹۰ میلی متر جیوه است باید درمان شوند تا از عوارض ناتوان کننده و خطر جانی آن دور شوند. اما اگر فشار خون حداقل، در یک فرد بالغ کمتر از ۸۵ میلی متر جیوه باشد، این میزان فشار خون طبیعی و مناسب شناخته می شود.

اگر فشارخون حداکثر، بیشتر از ۱۶۰ میلی متر و فشار خون حداقل بیشتر از ۹۵ میلی متر جیوه باشد، غیرطبیعی تلقی خواهد شد و اقدامات درمانی لازم و ضروری خواهد بود. نوع درمان دارویی در بیماران مختلف متفاوت است و پزشک ممکن است برحسب نوع بیماری برای یک بیمار داروی ادرارآور تجویز کند و برای یک بیمار دیگر ممکن است از داروهایی که روی سیستم عصبی تاثیر و فعالیت آن را کمتر می کنند، استفاده کند.

در عده ای ممکن است از داروهای متسع کننده شریان ها و در عده دیگری ممکن است از مجموع چند دارو استفاده شود، هرگز نباید اهمیت و نقش جلوگیری از افزایش فشار خون را فراموش کنیم. در مورد فشار خون های بالا از نوع ثانوی، معمولا با رفع عواملی که باعث به وجود آمدن آن ها شده است، فشار خون برای همیشه بهبود خواهد یافت.

اگر در اندازه گیری های فشار خون معلوم شود که شما حتی یک بار فشار خون بالا داشته اید لذا برای جلوگیری از بروز عوارض خطرناک، رعایت نکات زیرلازم و ضروری خواهد بود:

در فاصله های زمانی معین و حداقل هر ۶ ماه یک بار برای اندازه گیری مجدد فشار خون به پزشک مراجعه کنید.
مصرف نمک روزانه را کاهش دهید و از غذاهای شور کمتر استفاده کنید.
از چربی ها یا روغن های حیوانی و همچنین روغن های اشباع شده نباتی کمتر استفاده شود. (روغن های اشباع شده در حرارت معمولی هوا جامد هستند).
باید از غذاهایی که حاوی کلسیم هستند از قبیل؛ شیر چربی گرفته، شیر پاستوریزه، پنیر کم چربی و کم نمک استفاده شود.
برای تغذیه روزانه بیشتر از غذاهای گیاهی و سبزیجات استفاده کنید. باید روزانه و به طور مرتب ورزش کنید و یا به فعالیت هایی بپردازید که تحرکات لازم بدنی به طور مطلوب فراهم شود.
در صورتی که عادت به مصرف دخانیات دارید، باید آن را ترک کنید.

درمان فشارخون بالا

صبح ناشتا: دم کرده پنج برگ زیتون با شکر سرخ مازندران بنوشید.
وسط روز: مخلوط زرشک + عتاب در آبجوش خیسانده و سپس بخورید،سه عدد خیار بوته ای بخورید، شاه توت و توت فرنگی
به همراه ناهار: سیر، پیاز، موسیر، کاهو بدون سس و میوه گریپ فوروت بخورید.
عصرانه: قره قاط سیاه سه عدد یا دم كرده آن با عسل، دم کرده بومادران با عسل
اول مغرب: سداب برای کاهش فشارخون و برای تقویت مویرگ ها وکاهش قابلیت نفوذ مویرگ ها.
به همراه شام : کرفس، شنبلیله، کنگر خوراکی، ترخون بخورید.
شب ها: تخم خیار با تخم کاسنی با تخم خرفه و تخم گشنیز، به طور مساوی مخلوط نموده و بخورید.
شب قبل از خواب: آب ماست، آب نخود زرد میل کنید.
بعد از هر غذا یک عدد سیب درختی رسیده یا یک عدد انار شیرین میل کنید.
مصرف آب و آبجوش ولرم
حفظ تعادل روانی
دانه گنده تلخه (علف هرز مزارع)، تمر هندی (تمبر گجری تمر مکه)، ماء الشعیر اسلامی (مخمر آبجو)، زیرفون در درمان فشار خون استرسی مفید است.
سم نیش زنبور یک عدد (به شرطی که آلرژی به شم زنبور نداشته باشید یعنی به شوک آنافیلاک نروید)
به مقدار کم، دم کرده برگ دارواش
دم کرده گیاه سرخ ولیک
تره زراعی و تره وحشی (تره فرنگی)
شاهی (تره تیزک، رشاد یا جرجير)
انگور رسیده شیرین برای کاهش فشارخون و کاهش اوره خون بسیار مفید است.
تمشک خون را قلیایی میکند و دارای ویتامین C و K بوده و برای درمان اوره خون و فشارخون و عفونت مفید است.
جوشانده ریشه و برگ توت فرنگی
آبلیمو ترش تازه، لیموشیرین
میوه گلابی
گل سرخ ولیک۱۰ گرم با گل استوخدوس ۵ گرم با سیر ۵ گرم مخلوط کرده و بخورید.
ساقه و برگ جعفری بصورت خام یا جوشانده آن
صبر زرد مخلوط با سرکه طبیعی به کف پا زده (به شرطی که آلرژی پوستی نداشته باشد)
عناب تازه یا جوشانده عناب خشک
خوردن سیرابی گوسفند با ماست شیرین کم چرب
ترشک
دم كرده یا جوشانده چای قرمز (چای سرخ)
گوجه سبز
آلوچه
تمر هندی بی نمک
قرقروت بی نمک
لواشک
کوه پیمایی یا پیاده روی آرام در سطح مستوی بمدت ۲۰ دقیقه با شنای آرام در عمق کم استخر بمدت ۲۰ دقیقه (یا دوچرخه سواری برای آقایان بمدت ۲۰ دقیقه)