آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
miss.mohammadi 
همه ما انسان ها در زندگی روزانه خود با مواد شیمیایی مختلفی سر و کار داریم . این مواد می توانند به صورت عنصر یا ترکیب مانند آب، اکسیژن، نمک، گوگرد، گچ، آهک و… در هوا، آب دریاها و اقیانوس ها و جنگلها و معادن وجود داشته باشند که ما آنان را مواد شیمیایی طبیعی و ارگانیک می نامیم و یا اینکه با استفاده از عناصر و ترکیبات شیمیایی موجود در طبیعت و با طی فرایندهای ابداعی بشر به ترکیبات شیمیایی مصنوعی با خواص برتر و کاربردهای وسیع تر تبدیل شوند مانند مواد شوینده و پاک کننده، سیمان، مشتقات نفتی و پلیمرها، رنگ، چسب، کاغذ، سموم و کودهای شیمیائی و بسیاری دیگر باشند.
البته مواد شیمیایی موجود در طبیعت به تنهائی از نظر تنوع، کارآیی و میزان ذخایر، جوابگوی نیاز روز افزون بشر نیستند و به همین دلیل نیز با تلاش دانشمندان و پژوهشگران تاکنون هزاران ترکیبات شیمیایی ارگانیک با استفاده از مواد اولیه موجود در طبیعت تولید شده اند که اغلب باعث تحولات مثبت و عظیمی در زندگی بشر گردیده اند .
ترکیبات شیمیایی مصنوعی اگرچه، نقش بسیار مهمی در بهبود کیفیت زندگی بشر ایفا می کنند و امتیازات آنان برای انسان غیرقابل انکار هستند ولی اغلب در طی مراحل تولید، موجب آلودگی های زیست محیطی گردیده و در زمان استفاده و پس از آن نیز به دلایل مختلف مانند انباشته شدن و دفع غیر اصولی پسماندها، پایداری زیاد و کندی تجزیه در طبیعت، مصرف بی رویه بوسیله انسان و عواملی از این قبیل، آلاینده های بالقوه ای به شمار می روند و می توانند اثرات مخربی بر سلامتی ما و کودکانمان داشته و نیز موجب آسیب های جبران ناپذیر زیست محیطی گردند.
همه ما در منزل و محل کار خود از ترکیبات شیمیایی مصنوعی گوناگونی مانند ضدعفونی کننده و سفید کننده ها، خوشبو کننده ها، اسیدی و قلیائی، رنگ، چسب، سموم حشره کش را نگهداری و استفاده می کنیم که در اصل برای بالا بردن کیفیت سلامت و بهداشت جامعه ساخته شده اند .
اما باید بدانیم که بسیاری از این محصولات، حاوی ترکیبات شیمیای بالقوه خطرناکی هستند که در صورت بی احتیاطی یا ناآگاهی مصرف کنندگان در نگهداری و مصرف آنان، می توانند موجب مسمومیت های حاد و مزمن، آسیب های شدید به پوست، چشم و سایر اعضای بدن و بسیاری عوارض منفی دیگر بر سلامتی ما و کودکانمان گردند.
خطرات بالقوه ترکیبات شیمیایی مصنوعی را می توان به طور کلی به چهار گروه اصلی تقسیم نمود: مسمومیت، خورندگی، قابلیت آتش گیری و واکنش پذیری .
1- مسمومیت
گروهی از ترکیبات شیمیایی مصنوعی از راه گوارش، استنشاق و حتی جذب از طریق پوست می توانند موجب انواع مسمومیت های حاد و حتی مرگ شوند. سموم شیمیایی که به وفور برای نابودی حشرات در منازل و بر روی گیاهان بکار می روند، سموم جونده کش یا مرگ موش حاوی ماده بسیار سمی فسفید روی و یا ترکیبات ضد انعقاد خون، سموم از بین برنده آفات انباری موسوم به قرص برنج، ضد یخ محتوی اتیلن گلایکول در این گروه قرار دارند .
برخی دیگر نیز که قابلیت تبخیر و یا تصعید دارند، به تدریج وارد محیط زندگی و هوائی که ما تنفس می کنیم شده و با انباشته شدن تدریجی در بدن، موجب مسمومیت های مزمن منجر به بیماریهای تنفسی، اختلالات کبدی و کلیوی، عصبی و انواع سرطان میشوند .
قرص های ضد بید نفتالین، خوشبو کننده های توالت و دستشوئی محتوی ماده سرطان زای دی کلروبنزن، حلال های آلی و مشتقات نفتی به کار رفته در رنگ و چسب و اسپری ها و قرص های از بین برنده حشرات خانگی جزئی از این گروه هستند .
۲- خورندگی
ترکیباتی اسیدی مانند جرم گیر محتوی اسید هیدروکلریک یا جوهر نمک، آب اسید باطری اتومبیل که محتوی اسید سولفوریک می باشد و نیز ترکیبات به شدت قلیایی مانند لوله باز کن حاوی هیدروکسید سدیم یا سود سوز آور، سفید کننده ها و ضدعفونی کننده های کلر دار موسوم به آب ژاول یا وایتکس، کرم ها و پودرهای موبر حاوی ترکیبات قلیایی آهکی و گوگردی بخشی از این گروه هستند.
این ترکیبات بسیار خورنده بوده و همانگونه که موجب خوردگی فلزات و صدمه به الياف می شوند، در صورت تماس با پوست بدن و چشم نیز موجب آسیب ها و سوختگی های شدید می شوند .
3 – قابلیت آتش گیری
بعضی از محصولات مورد استفاده در منازل قابلیت اشتعال بالایی دارند و در صورت بی احتیاطی در نگهداری و مصرف می توانند موجب بروز انفجار و آتش سوزی شوند. و حلالهای نفتی( تینر )، رنگ، چسب، اسپری های آرایشی و خوشبو کننده و پاک کننده لاک ناخن حاوی استن از این گروه هستند.
4- واکنش پذیری ترکیبات شیمیایی مصنوعی
برخی از محصولات بهداشتی مورد مصرف در منازل در اثر ترکیب با یکدیگر گازهای سم قابل انفجار تولید می کنند . نمونه این مواد وایتکس و جرم گیر یا جوهر نمک هستند که مخلوط کردن نا آگاهانه آنان با یکدیگر تای عامل مسمومیت شدید بسیاری از خانم های خانه دار در اثر تنفس کا سمی کلر، حاصل از واکنش این دو ماده بوده است.
نمونه دیگر از این گروه واکنش لوله باز کن محتوی سود سوزآور با ظروف و اتصالات آلومینیومی است که باعث تولید گاز آتش گیر هیدروژن می شود . البته هدف از ذکر این مطالب، نفی کامل مصرف مواد شیمیایی مصنوعی نیست که این خود با توجه به امتیازات و نقش مفید بسیاری از آنان در زندگی بشر امروزی، غیر منصفانه و غیر معقول است . بلکه هدف تاکید بر ضرورت جایگزینی برخی محصولات حاوی ترکیبات شیمیایی مصنوعی بالقوه زیان آور با ترکیبات طبیعی و بدون زیان است .
این حرکتی است که از سالها پیش، در کشورهای توسعه یافته آغاز شده و با شتاب در حال فراگیر شدن است و نتیجه آن تاکنون، تولید و عرضه انواع فرآورده های داروئی، بهداشتی، صنعتی و کشاورزی سالم و سازگار با محیط زیست بوده است.
استفاده از مواد ارگانیگ بر گرفته از طبیعت چون گیاهان داروئی و ترکیبات معدنی، برای درمان بیماری ها، در کشورمان سابقه بسیار طولانی دارد و برای ما امری کاملا آشنا و شناخته شده است .
ولی بکارگیری ترکیبات ارگانیک برای اموری چون بهداشت و نظافت در منزل، مبارزه با حشرات خانگی و آفات و بیماریهای گیاهان مبحث جدیدی است.
بر طبق آمارهای ارائه شده بوسیله وزارت بهداشت و درمان، متاسفانه هر ساله تعداد زیادی از افراد جامعه دچار مصدومیت، مسمومیت و مرگ در اثر حوادث مرتبط با ترکیبات شیمیایی مصنوعی در منازل می شوند که بخش عمده ای از این قربانیان را اطفال تشکیل می دهند .
بر طبق همین آمار ترکیبات شیمیایی مصنوعی ، سموم شیمیائی که برای از بین بردن حشرات و آفات و سایر جانوران موذی مصرف می شوند، پس از مسمومیت های داروئی بیشترین درصد مسمومیت های حاد را به خود اختصاص داده اند و البته این آمار شامل قربانیان پر تعداد بیماری های مزمن ناشی از تماس دراز مدت با سموم و سایر ترکیبات شیمیائی زیان آور و یا مصرف محصولات کشاورزی و مواد غذائی، حاوی باقیمانده های چند برابر حد مجاز سموم و کودهای شیمیائی، نمی گردد .
