نام فارسی: دانه قناری ، گندمک ، علف قناری
نام فارسی: Stellaria media (L.) Villars
نام فرانسه: Morgeline, Bec de moineau, Mouron blanc, Mourond’hiver
نام انگلیسی: Ducke – weed, Hennebit, Chickweed
نام آلمانی: Vogel Sternmiere
نام ایتالیایی: Gallinella , Centone , Paperina , Budellina , Stellaria , Morsugalline
نام عربی: حشیشه القزاز
دانه قناری از تیره گل میخک گیاهی است علفی، یک ساله و به ارتفاع ۲۰ تا ۴۰ سانتی متر که در غالب نواحی مانند مزارع، باغ ها، سایه دیوارهای کهنه، اماکن مرطوب، کناره جاده ها و غیره می روید. پراکندگی آن در اطراف جریان های باریک آب و در اماکن کم و بیش سایه دار بیش از نواحی دیگر است. ساقه این گیاه، نازک، باریک، دارای یک ردیف تار ظریف و برگ های آن کوچک، ساده، بیضوی نوک تیز و دارای دمبرگ مشخص است. گل های آن کوچک، سفید رنگ، شامل گلبرگ های دو شاخه و کوچک تر از کاسبرگ ها می باشند.
ترکیبات شیمیایی دانه قناری
بر روی قسمت های مختلف این گیاه، تجزیه های شیمیایی، به پایه گیاهان دیگر این تیره به عمل نیامده است. R. Fischer در سال ۱۹۳۰، وجود چند نوع ساپونین را در آن مشخص نمود. مطالعات دانشمندان قدیم نشان داد که در خاکستر این گیاه، مقداری املاح پتاسیم وجود دارد.
خواص درمانی دانه قناری
گیاه دانه قناری دارای اثر درمانی مقوی (تقویت عمومی و قلب)، مدر، قابض ملایم و التیام دهنده است. در گذشته به صورت خام و مخلوط با سبزی های دیگر مصرف می گردید. گیاه کامل اثر خلط آور دارد و از آن در بعضی نواحی برای رفع اخلاط خونی، استفراغ های خونی، التهاب و نزله کلیه و مثانه، همچنين در بواسیر استفاده به عمل می آید. در رفع تپش قلب و احساس خستگی عمومی اثر مفید دارد.
عقیده دانشمندان قدیم بر این بوده که دم کرده این گیاه بهترین دارو برای رفع ناراحتی های دستگاه تنفسی است. در استعمال خارج، از جوشانده آن برای درمان زخم های باز، بیماری های جلدی و اولسرها استفاده به عمل می آید. قطعات له شده برگ های آن، التیام زخم های جلدی را تسریع می کند.
صور دارویی دانه قناری
دم کرده ۸ تا ۱۰ گرم گیاه دانه قناری برای هر فنجان و به مقدار ۲ فنجان در روز و یا دم کرده گیاه مخلوط با هم وزن آن بارهنگ و Equisetum arvense (گیاه دم اسب) در مصارف داخلی به کار می رود. جوشانده ۵۰ تا ۶۰ در هزار گیاه که مقدار ۵۰ گرم از ۲ گیاه اخیر و افسنطين به آن اضافه کرده باشند در استعمال خارج به صورت کمپرس مصرف دارد. شیره تازه آن نیز به مقدار یک قاشق قهوه خوری و ۶ تا ۸ دفعه در روز به کار می رود.
محل رویش دانه قناری
تهران، کرج، بندرگز، لاهیجان، اطراف رشت، نواحی جنوب ایران.