نام علمی: .Spiraea Aruncus L
نام فرانسه: B. de bolic، Spirée Aronce، Barbe de chevre
نام انگلیسی: Steeple Weed، Goat’s beard
نام آلمانی: Waldgeissbart
نام ایتالیایی: Spirea spigata، Barba di capra
نام عربی: دق المعزه
Spiraea Aruncus درختچه ای به ارتفاع ۱.۵ تا ۲ متر از تیره گل سرخ و دارای ساقه های مختوم به شاخه های حامل مجموعه ای از گل های فراوان به رنگ سفید است. چون گل آذین گیاه، ظاهر استوانه ای، دراز و پرگل شبیه به ریش بز دارد.
برگ های این گیاه، خیلی بزرگ و مرکب از برگچه های بزرگ دندانه دار و منتهی به نوک باریک است. برگچه انتهایی نیز بزرگ تر از ۲ برگچه مجاور آن و برگچه های دیگر است. گل های این گیاه در فاصله ماه های خرداد و تیر ظاهر می شود و به تفاوت برحسب پایه گیاه، دارای پرچم یا مادگی و یا هر دوی آن هاست. ریشه ضخیم گیاه، بوی بسیار قوی و طعم تلخ دارد.
گیاه Spiraea Aruncus در نواحی مرطوب، سایه دار و بر روی خاکبرگ ها، در هر نوع زمینی می روید ولی اراضی سیلیسی برای رشد آن مناسب تر می باشد. در منطقه معتدله نیمکره شمالی می روید. در اروپا، بیشتر در نواحی کوهستانی ژورا، وژ، آلپ و پیرنه، در ارتفاعات بین ۴۰۰ تا ۱۷۰۰ متر پراکنده است به طوری که در فلات مرکزی اصولا یافت نمی شود.
به عنوان یک درختچه زینتی پرورش می یابد. تعداد فراوانی گل بر روی گل آذین آن ظاهر می شود که موجب می گردد زیبایی خاص از نظر کلی پیدا کند و از گیاهان دیگر به سهولت تشخیص داده شود. گل های آن، نوش تولید نمی کند.
ترکیبات شیمیایی Spiraea Aruncus
دارای نوعی گلوکزید مولد اسید سیانیدریک است به طوری که در مایع تقطیر حاصل از قسمت های سبز گیاه، به مقدار کم از آن یافت می شود ولی برخلاف .Filipendula vulgaris Moench، فاقد الدئید سیانیدریک است. دانه اش دارای نوعی ساپونین می باشد.
خواص درمانی Spiraea Aruncus
له کردن قسمت های مختلف گیاه، مانند برگ، میوه و دانه در مجاورت آب باعث می گردد که اسید سیانیدریک به مقدار کم از آن آزاد شود. از تقطیر گل های آن مقدار کمی الدئید سیانیدریک حاصل می شود.
تمام قسمت های گیاه مانند ریشه، برگ و گل، در گذشته به عنوان مقوی، قابض ملایم و تب بر مورد استفاده قرار می گرفته است. مصرف اعضای پایه هایی از گیاه که گل های ماده دارند و حامل میوه و دانه می باشند باید با احتیاط صورت گیرد. مصرف این گیاه از نظر درمانی به کلی متروک شده است. اما در بعضی نواحی از برگ های خشک آن به صورت چای استفاده به عمل می آورند و معتقدند که چای مطبوعی از دم کردن آن حاصل می شود.
.Spiraea crenata L
بومی اروپای شرقی و آسیای شمالی است. در بعضی نواحی ایران مانند ارسباران، دره شهرستانک، دماوند و ارتفاعات سوادکوه، همراه با درخت توس می روید. درختچه مذكور گل های سفید و مرواریدی دارد و در اردیبهشت ماه به علت زیاد بودن تعداد گل، ظاهری پرشکوه و برنگ سفید برفی پیدا می کند.
نام محلی آن شلیم در ارسباران و تبرق (Tabragh) در سوادکوه است. در بعضی نواحی برگ خشک گیاه به طور تقلب به چای افزوده می شود. انواع .S. salicifolia L و .S. tomentosa L، هر دو اثر قابض دارند و از آن ها جهت رفع اسهال استفاده به عمل می آید.