نام فارسی: گل طاووسی
نام علمی: .Spartium junceum L
نام فرانسه: Jonciere ,Gineste ,Genet d’ Espagne ,Spartier ,Joncier
نام انگلیسی: Spanish broom
نام آلمانی: Binsenginster ,Spanischer Ginster
نام ایتالیایی: Giunco di Spagna ,Sparzio ginestra ,Genistra di Spagna
نام عربی: رتم، بست خديجه (Sit)، بذسقان (Badhisqan)
گل طاووسی ، درختچه ای به ارتفاع ۲ تا ۵ متر و دارای شاخه های متعدد، به رنگ سبز مایل به آبی و از تیره پروانه واران است. از اختصاصات آن این است که از نظر کلی به علت دارا بودن برگ های بسیار کم، عاری از آن به نظر می رسد. گل های درشت ، به رنگ زرد طلایی و معطر آن، به صورت خوشه های بسیار زیبا جلوه می کنند. ساقه های متعدد و سبز رنگ آن، عمل کربن گیری را به علت فقدان برگ کافی در گیاه، به عهده دارند. میوه اش نیام، به طول ۶ تا ۸ سانتی متر و به پهنای ۵ تا ۶ میلی متر است.
گیاه گل طاووسی در جنوب فرانسه و نواحی دیگر مدیترانه می روید به علاوه بر اثر پرورش مداوم، در نواحی مختلف آسیا و امریکا نیز توسعه یافته است. گل های درشت آن، طبق بررسی های G. Bonnier، دارای نوش فراوان است و زنبور عسل علاقه زیاد بدان دارد ولی دیگران در مورد آن و گیاه قبلی، خلاف این عقیده را دارند. تمام قسمت های گیاه، مخصوصا گل و دانه آن دارای ماده بسیار سمی به نام سیتیزین Cytisine (اولکسین ulexine) است.
سیتیزن در گیاهان دیگر تیره پروانه واران مانند .Laburnum anagyroides Medic. Anagyris foetida L و غیره نیز یافت می شود. مسمومیت از آن، در مواردی که گل های آن به جای گیاه قبلی مورد استفاده قرار گرفته باشد پیش می آید.
خواص درمانی گل طاووسی
مقادیر کم گل گیاه گل طاووسی ، اثر مدر و مسهلی دارد. دانه آن همین اثرات درمانی را داراست ولی مصرف آن خطرناک تر است. دم کرده ۸ در هزار گل آن، اگر به مقدار یک قاشق در هر دفعه و به دفعات در روز مصرف گردد، اثر مدر ظاهر می کند. مصرف این دم کرده به مقادیر درمانی در صبح ناشتا ، اثر مسهلی نیز به وجود می آورد.
با توجه به اثر سمی اعضای مختلف این گیاه، استفاده از آن با آن که در زمان های قدیم کم و بیش معمول بوده امروز متروک گردیده است.
محل رویش گل طاووسی
این گیاه در نواحی مختلف ایران به عنوان زینت پرورش می یابد.