آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۸ 
نام فارسی: بارانک (در نور و گرگان)
نام علمی: .Sorbus torminalis L
نام فرانسه: Tormigne، Sorbier antidysente rique، Aigretier، A. forminal، Alisier
نام انگلیسی: Lezzory، Wild sorvice tree، Sorvice – tree
نام آلمانی:Dambeer Elsbeerbaum
نام ایتالیایی: Ciavardello Iangiarello، S. torminale، Sorbo salvatico، Sorbezzolo
نام عربی: غبيراء بری
بارانک از تیره گل سرخ، درختی است زیبا و به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ متر که بیشتر در جنگل های واقع در دشت ها و یا دامنه های کم ارتفاع می روید. از اختصاصات آن این است که ارتفاع بارانک از گونه های دارویی دیگر زیاد تر است. پوست تنه آن رنگ خاکستری تیره ولی شاخه های آن، رنگ قهوه ای دارد.
گل های بارانک سفید رنگ، مجتمع به صورت دیهیم و میوه اش بیضوی، به قطر یک سانتی متر است و پس از رسیدن به رنگ قهوه ای در می آید. ميوه‌اش تخم‌مرغى يا گلابى كوچك به قطر هفت تا چهارده ميلي متر و طول هشت تا بيست ميلي متر به رنگ قهو‌های، ميوه‌ی رسيده‌ی آن كمى ترش و شيرين و خوردنى است و دارای مواد قندی و اسیدی می باشد. زنبور عسل نوش خوب و فراوان از گل های آن به دست می آورد. قسمت مورد استفاده این درخت، میوه های آن است.
اين درخت بومى اروپاست و در ايران در جنلگ‌های ارسباران تا گرگان به‌طور جنگلى انتشار دارد. تیره ی گل سرخ یا گل شرخیان یا رزاسه یکی از تیره های گیاهی از راسته ی گل سرخ سانان هستند. آلو، ازگیل، زردآلو، سیب، هلو در این تیره قرار داردند. این تیره به چهار زیر تیره تقسیم می شود.
برگ‌های بارانک از تیره گل سرخ مرکب از ۱۹ تا ۲۹ برگچه که در فصل پاییز به رنگ نارنجی یا قرمز – برنزی در می آیند. و گل ها در فصل پاییز به میوه های کوچک و صورتی رنگ تبدیل می شوند. برگ‌ها دارای پهنکی با بریدگی های عمیق و دندانه دار و مرکب از ۵ تا ۹ لوب نوک تیز است و رنگ آن سبز تیره در هر دو طرف است.
پوست درخت صاف و مایل به رنگ خاکستری است، اما پوسته پوسته است. شاخه های آن قهوه ای رنگ (به ظاهر زنگ زده). لایه قهوه ای رنگ تنه درخت پس از لایه برداری عمیق از پوست آن ظاهر می شود. درخت بارانک با درخت آلندری بسیار شبیه به هم هستند و معمولا با هم اشتباه گرفته می شوند. آلندری نیز درختی است با شاخه های زنگ زده که به تدریج خاکستری می شود. نام محلی آن در کلاردشت المدلی و در کجور الندری است.
بارانک بومی رشته کوه البرز، بخش هایی از اروپا، قفقاز، آسیای کوچک و جنوب تا شمال باختری آفریقا است. در ایران، از جنگل های ارسباران در آذربایجان شرقی تا جنگل های گرگان پراکنده است. این درخت از گونه های کمیاب جنگل های شمال است. چوب این درخت نیز مرغوب و خوش نقش است. چوبش به دلیل داشتن درون قرمز رنگ، در خراطی استفاده می‌شود.
قسمت های مورد استفاده بارانک
میوه درخت دارای خاصیت دارویی است. همچنین چوب این گیاه می تواند جایگاه ویژه ای از نظر تولید چوب با ارزش و دارای کیفیت داشته باشد. به همین دلیل آن را «خاویار جنگل» لقب داده اند.
خواص درمانی بارانک
از میوه درخت براى بند آوردن اسهال و اسهال خونى به صورت جوشانده استفاده می شود. میوه بارانک ضد روماتیسم و کاهش دهنده قند خون است. در زمان گذشته از بارانک به عنوان قابض در بیماری های مختلف استفاده به عمل می آمده است.
ترکیبات شیمیایی بارانک
میوه بارانک دارای سیانید هیدروژن، تانن، مواد قندی و اسیدهای آلی مختلف است.
نحوه کاشت و تکثیر بارانک
از طریق قلمه های چوب نرم و یا کاشت بذر در تابستان و یا پیوند زدن در فصل زمستان امکان پذیر است. بذر بارانک سنگین است و بیشتر با بذر تکثیر می شود. بارانک در خاک‌های نیمه غنی می روید و مقطع عرضی تنه‌اش اغلب سینوسی شکل است. این درخت، گونه‌ای نورپسند است.
طرز استفاده و مقدار مصرف از بارانک
از میوه‌ی این درخت، دوشاب تهیه می کنند. برگ و چوب زیبایی دارد و در پاییز برگ‌های رنگارنگی پیدا می کند.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف بارانک
خطرات شناخته شده ی دانه های میوه‌ی بارانک احتمالا ناشی از سیانید هیدروژن موجود در آن است. وجود این ماده از بوی عطر شبیه به بادام و طعم آن مشخص می‌شود. غیر از دانه های بسیار تلخ آن، در بقیه موارد مقادیر کم سیانید هیدروژن نشان داده شده است که برای تحریک دستگاه تنفس و بهبود گوارش و درمان سرطان مفید است. در غیر این صورت باعث نارسایی تنفسی و مصرف زیاد آن حتی باعث مرگ می شود.
سابقه تاریخی بارانک
لقب خاص این گیاه از کلمه ی لاتین tormina به معنی قولنج (درد شدید کلیه که دارای نوسان است) گرفته شده است. این کلمه اشاره دارد به استفاده های باستانی از میوه ها این درخت به عنوان یک درمان گیاهی برای کولیک است.
کولیک (به انگلیسی: Colic) در پزشکی به درد شدیدی گفته می شود که ابتدا به صورت تشدید شونده ظاهر می شود و پس از رسیدن به اوج به طور ناگهانی قطع می شود. این دردها شامل: کولیک کلیه (قولنج)، کولیک صفراوی، کولیک نوزاد، کولیک ساده (در گویش عام دل پیچه).
محل رویش بارانک
محل رویش بارانک در آذربایجان: حسن بگلو، ارسباران، کاليبار (اهر) در ارتفاعات ۱۵۰۰ متری. گیلان، بین عمارلو و ایسپیلی ( رامین زرگری) و مازندران: دره تالار است.
