جعفری اسب (Smyrnium Olusatrum)

نام فارسی: جعفری اسب

نام علمی: .Smyrnium Olusatrum L

نام فرانسه: M. potager، Maceron، Gros persil، Grande Ache

نام انگلیسی: Horse parsley

نام آلمانی: Gespenstgelbdolde، Smyrnenkraut

ایتالیایی: Smirnio، Macerone

عربی: الكرفس البري، جدع (‘Gad)

جعفری اسب گیاهی دو ساله، به ارتفاع ۰.۶۰ تا ۱.۲۰ متر از تیره جعفری و دارای برگ های منقسم به برگچه های پهن با کناره دندانه دار یا با دندانه های مدور و فاصله دار و به رنگ سبز روشن است. تمام قسمت های آن، بوی معطر و قوی دارد. بو و طعم آن مشابه بو و طعم Myrrhe است. میوه اش بزرگ، مدور، سیاه رنگ و به قطر ۶ میلی متر می باشد. در اروپا، منطقه مدیترانه، جنوب فرانسه، سوریه و آسیای صغیر می روید. ریشه اش گوشت دار و معطر است.

تاریخچه و خواص درمانی جعفری اسب

از قدیم الایام، برگ و جوانه های جعفری اسب در ردیف سبزی های مفید و خوراکی، مصرف داشته است. تئوفراست، (قرن چهارم قبل از میلاد) و دیوسکورید ( قرن اول میلادی)، آن را به نام های hipposelinon به معنای جعفری اسب (Persil de cheval) یا agrioselinon (به معنای جعفری وحشی) می نامیده اند. Pline و Columelle آن را Olusatrum یا holisatrum می نامیدند.

در اواخر قرون وسطی، به صورت سبزی خوردن، مصرف داشته است. نافن ۱۱ میلادی آنرا در غالب نواحی مانند ایتالیا، فرانسه، آلمان و انگلستان، در باغچه ها می کاشته انا۔ ولی از قرن ۱۷ میلادی ببعد توجه به آن کم تر گردید. از نظر درمانی، برگ های گیاه اثر ضد تشنج میوه اش اثر مقوی معده و ضد تشنج و ریشه اش که شیره تلخ دارد، اثر مدر، اشتها آور و تصفيه کننده خون دارد.

ریشه گیاه جعفری اسب اگر در پاییز از زمین خارج شود و تمام فصل زمستان به همان حال نگهداری گردد تلخی خود را از دست می دهد و قابلیت مصرف در تغذیه پیدا می کند. برای این منظور باید ریشه ها را پس از خارج کردن از زمین، در داخل ماسه نگهداری کرد تا تازه ماندن آن همواره حفظ شود. در ایران نمی روید.

نوع دیگر آن .S. perforatum L است که از میوه اش به عنوان مقوی معده، ضد آسم و از ریشه اش به عنوان مقری استفاده به عمل می آید. در ایران نمی روید.