علف مقدس ، علف ملکوتی (Siegesbeckia orientalis)

نام فارسی: علف مقدس ، علف ملکوتی

نام علمی: .Siegesbeckia orientalis L

نام فرانسه: Herbe divine، Herbe grasse، Herbe de Flacq، Sigesbe que

نام آلمانی: Bitterstreppe، Sigesbecke

نام ایتالیایی: Erba divina Sigesbeckia

علف مقدس گیاهی علفی از تیره کاسنی، یک ساله و دارای ساقه راست، به ارتفاع ۰.۵۰ تا ۱.۲۰ متر است. شاخه های آن در قسمت پایین ساقه، حالت افقی ولی در قسمت های بالاتر، انشعابات دوتایی پیدا می کند ضمنا ساقه و شاخه های گیاه، به طور محسوس، رنگ مایل به ارغوانی دارند. برگ های آن متقابل، بیضوی، مثلث شکل، نوک تیز و به طور نامنظم دندانه داری به طول ۵ – ۱۲ و به عرض ۳ – ۷ سانتی متر است.

کاپیتول های کوچک گیاه علف مقدس از گل هایی به رنگ زرد در وسط تشکیل می یابد. گل های کناری آن، از خارج، قرمز رنگ است. هر کاپیتول را نیز در ردیف براکته از خارج می پوشاند. میوه ای فندقه، فاقد تار (پاپوس) و به رنگ تیره دارد. در غالب نواحی حاره و نیمه حاره هر دو نیمکره، در آسیا: ایران، هند و سیلان می روید. قسمت مورد استفاده گیاه کلیه اعضای آن است.

ترکیبات شیمیایی علف مقدس

دارای یک ماده تلخ گلوکزیدی به نام داروتين (darutine) است که به حالت متبلور به دست آمده است. فعالترین عناصر موجود در این گیاه که، تحقیقات زیادی هم روی آنها صورت گرفته است. عبارت از «هایپریسین» و «هایپرلیسین کاذب» است که، هم در برگ‌ها و هم در گل های این گیاه یافت می‌شوند. تحقیقات اخیر، مربوط به این گیاه نشان می‌دهد که، این عناصر ممکن است فعالترین عناصر گیاه نباشند. این گیاه دارای عناصر دیگری نظیر روغن‌های ضروری و فلاون‌ها، نیز هست.

خواص درمانی علف مقدس

کلیه قسمت های گیاه علف مقدس دارای اثر تصفیه کننده خون و مدر است و از آن، جهت درمان اولسرهای غانقرایایی استفاده به عمل می آورند. مصرف آن به منظور درمان بیماری های مجاری ادرار توصیه شده است.

در استعمال خارج، مصرف تنطور حاصل از گیاه که به حجم مساوی با گلیسیرین مخلوط گردیده باشد برای رفع ناراحتی های جلدی منشا قارچ که با ایجاد لکه های حلقوی تاول مانند و یا پوسته پوسته شدن همراه باشد، توصیه شده است. ضمنا این تنطور در رفع سایر ناراحتی های پوستی منشا طفیلی ها و ناراحتی های جلدی موثر واقع می گردد. اثر ضدعفونی کننده گیاه تازه در پوست به نحوی است که اگر بر روی زخم های آلوده قرار داده شود، باعث ضدعفونی کردن و درمان آن ها می گردد.

کلیه قسمت های گیاه علف مقدس در هند و چین به عنوان مقوی قلب مصرف می شود. به تفاوت از آن به عنوان نیرو دهنده، معرق، ضد اسکوربوت و زیاد کننده ترشحات بزاق استفاده به عمل می آید.

از بین بردن عارضه بی خوابی با گیاه علف مقدس

اخیرا، از این دارو برای درمان بیماری‌هایی نظیر افسردگی، نگرانی و بی خوابی استفاده می‌شود. وقتی این گیاه دارویی در آب خیسانده و روی پوست گذاشته شود، سبب ترمیم و بهبود جراحات و سوختگی‌ها می‌شود. تحقیقات به عمل آمده نشان می‌دهد، این گیاه می تواند در رفع عفونت‌های ویروسی مفید باشد. علف مقدس علایم افسردگی را در افراد مبتلا به حالات خفیف این بیماری کاهش می‌دهد. باید توجه داشت که وقتی این گیاه به تنهایی مصرف شود، سبب بهبود خلق بیمار می‌شود. اما اگر همراه با نور درمانی مصرف شود، اثرات درمانی آن حتی، بیشتر از این خواهد بود.

این گیاه عارضه بی خوابی را از بین می‌برد و تمایل به خواب بیشتر را، در فرد تقویت می‌کند. علف مقدس می‌تواند سطح سلامتی افراد آسیب دیده از عفونت ایدز را تقویت کند. مصرف این ماده گیاهی به صورت ضماد بر روی پوست بدن، درد و تورم زخم‌ها و سوختگی‌ها را کاهش می‌دهد و روند ترمیم را تسریع می بخشد. روغن قرمز از خیسانیدن گل های این گیاه در روغن به دست می‌آید. اگر این روغن روی بواسیر به طور موضعی قرار گیرد، سبب تسکین درد می‌شود.

نحوه مصرف علف مقدس

علف مقدس به صورت انواع کپسول‌ها، مایعات، لوسیون‌های روغنی پوست و چای عرضه می‌شود. نوع خرد و پودر و گیاه خشک را نیز می‌توان تهیه کرد. سعی کنید فرآورده هایی را تهیه کنید که استاندارد و حاوی ۰.۳ درصد هایپریسین باشند. مصرف این ماده گیاهی به صورت خوراکی برای درمان افسردگی یا سایر ناراحتی‌های خلقی توصیه شده است. میزان مصرفی عبارت است از ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرم حاوی ۰.۳ درصد به صورت روزی ۱ بار، همراه با غذا به مدت حداقل چهار تا شش هفته. می توانید با ریختن یک تا دو قاشق چای خوری از این گیاه در یک لیوان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه از این ماده گیاهی چای نیز درست کنید.

روزی یک تا دو لیوان از چای علف مقدس به مدت چهار تا شش هفته میل کنید. اما در نظر داشته باشید که میزان مصرفی چای این گیاه نمی تواند همانند مصرف انواع کپسول یا سایر فرآورده های آن ثابت باشد. برای درمان زخم‌ها، سوختگی‌ها یا بواسیر از داروی ترکیبی روغنی این گیاه که، مصرف موضعی روی پوست بدن دارد استفاده کنید.

توصیه های مصرفی علف مقدس‌

افسردگی یک بیماری جدی است. اگر افسردگی شدید دارید یا احساس رنج و ناراحتی روحی در درون خود احساس می کنید قبل از مصرف علف مقدس با پزشک معالج خود مشورت کنید. این پزشک است که، برای شما تصمیم می‌گیرد که آیا این گیاه برای شما مفید است یا نیست. توجه داشته باشید که، در صورت باردار بودن یا در دوران شیردهی، از مصرف این گیاه پرهیز کنید. مصرف این گیاه ممکن است پوست بدن شما را به طور عجیبی در قبال نور آفتاب حساس کند. برای این منظور از ضد آفتابی با ضریب حفاظتی (SPF) حداقل ۱۵ درجه استفاده کنید و از لامپ‌های خورشیدی استفاده نکنید.

عوارض جانبی علف مقدس عبارتند از: درد شکم، نفخ، فشار خون بالا، خستگی غیر معمول، سرگیجه، خشکی دهان، خارش، کهیر، جوش صورت، و اختلالات خواب. گفته می‌شود که علف مقدس شبیه داروهای ضد افسردگی معروف به (MAO) عمل می‌کند. اگر داروهای مونوآمینواکسید مانند «تاردیل یا پارنیت» را مصرف می‌کنید، قبل از مصرف این گیاه با پزشک معالج خود مشورت کنید. اگر از داروهای (SSRI) نظیر پروزاک (فلوكستين) یا هر نوع داروی ضد افسردگی استفاده می کنید، در مورد مصرف این گیاه با پزشک معالج خود مشورت کنید.