آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر 21 
نام فارسی: چاودار ، دیوک
نام علمی: .Secale cereale L
نام فرانسه: Se gle، Seigle vlgaire، Seigle
نام انگلیسی: Common rye، Rye
نام آلمانی: Roggen
نام ایتالیایی: Segala، Segale
نام عربی: آلس (ales)، براکه
چاودار ، گیاهی از تیره گندم، یک ساله و به ارتفاع ۱ تا ۲ متر است. برگ هایی خشن، پهن و سنبله درازی مرکب از سنبلک ها دارد.
منشا اولیه آن در جنوب غربی آسیای صغیر، ایران و افغانستان بوده از آن جا به نواحی دیگر انتقال یافته است. این گیاه در زمین های خشک و آهکی یعنی در اراضی که از گندم، محصول خوب و مرغوب حاصل نمی گردد، به عمل می آید. مقاومت آن در مقابل سرما، زیاد است. پرورش آن نیز در مناطق شمالی و کوهستانی صورت می گیرد. این گیاه از نظر تغذیه، مصارفی مشابه گندم دارد.
ترکیبات شیمیایی چاودار
چاودار به طور متوسط دارای ۶۰ درصد آمیدون است ولی اگر محل رویش آن، هوای گرم و مرطوب در فصل بهار داشته باشد، مقدار آمیدون آن بیشتر می شود. چاودار دارای نوعی لوولوزان (Levulosan) به نام سه کالوز Sécalose (مخصوصا قبل از رسیدن)، کمی ساکاروز و ۱.۶ درصد از نوعی ماده چرب مرکب از پالميتين (Ritthausan) است که به سهولت تند می شود به علاوه مواد ازته مختلف نظیر گلیادین، گلوته نین، ادستین (Edestine) و هم چنین کلسترول، لسیتین، ۱.۹ تا ۲.۳ درصد از املاح دارای P۲O۵ و پتاسیم، به مقدار جزئی سیلیس، آهن، مس و غیره دارد.
آرد این گیاه شباهت به آرد گندم دارد، با این اختلاف که دانه آن، آرد بیشتر و سبوس کم تر از گندم تولید می کند. نانی که از مخلوط آرد چاودار و آرد گندم تهیه گردد، تازه تر می ماند و مدتی نیز می توان آن را نگه داشت. رنگ آن خاکستری است و اثر ملین نیز دارا می باشد.
خواص درمانی چاودار
چاودار دارای مصارف درمانی قابل توجه نیست. فقط اثر نرم کننده و ملین به طور خفیف دارد. جوشانده ۵۰ تا ۸۰ گرم نیم کوب آن در یک لیتر آب، اثرات مفید و شفا بخش در درمان یبوست های مزمن و ناراحت کننده به وجود می آورد. در استعمال خارج، ضماد حاصل از آرد آن اگر بر روی دمل و آبسه ها قرار گیرد، موجبات بهبود و سرباز کردن آن ها را فراهم می کند ولی از معایب آن این است که خیلی زود ترش می شود و تحریک کننده می گردد.
محل رویش چاودار
چاودار در بعضی نواحی ایران مانند مازندران: پل زنگوله، دره هراز در ارتفاعات ۲۲۰۰ – ۲۶۰۰ متری. آذربایجان: تبریز و اردبیل در ۱۶۵۰ متری می روید و پرورش می یابد.
