نام علمی: .Saussurea Lappa Clarke
نام فرانسه: Costus
نام هندی: (Kust (Kot
عربی: كوست (Kust)، کوست بحری
Saussurea Lappa گیاهی از تیره کاسنی، علفی، چند ساله و دارای ساقه ای به ارتفاع ۱.۲۰ تا ۲ متر است. برگ های قاعده ساقه گیاه به طول ۰.۶۰ تا یک متر، مثلث شکل و دندانه دار ولی برگ های قسمت فوقانی آن، کوچک تر، دندانه دار و دارای دو لوب در قاعده می باشد.
کاپیتول های آن مدور، به قطر ۲.۵ تا ۳.۵ سانتی متر و مجتمع در طول ساقه و یا در قسمت های انتهایی آن است. انولوکری مرکب از براکته های فراوان، با ظاهر بیضوی نوک تیز ولی عاری از تار، کاپیتول ها را از خارج فرا می گیرد. گل های کاپیتول ها عموما لوله ای، بزرگ، به طول ۲ سانتی متر و به رنگ آبی ارغوانی یا تقریبا سیاه رنگ هستند. در بعضی از نواحی جنوبی آسیا مانند هند و ارتفاعات هیمالیا پراکندگی دارد.
ترکیبات شیمیایی Saussurea Lappa
ریشه گیاهی که در دامنه های مرطوب شمال هیمالیا، در ارتفاعات بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ متری می روید، دارای موادی به این شرح می باشد: ۱.۵ درصد اسانس، ۰.۵ درصد از نوعى الكالوئيد به نام سوسورين (saussurine) ۶ درصد رزین همراه با نوعی ماده روغنی، یک ماده تلخ، مقادیر بسیار کم از تانن، اینولین، نیترات پتاسیم، قند و غیره.
اسانس مذکور از ریشه خشک و نیمکوب گیاه Saussurea Lappa، بر اثر تقطیر با بخار آب حاصل می شود. و به نام Costus Root oil موسوم است. استخراج آن به کمک یک حلال و سپس تقطیر ماده رزینی آن، در خلاء انجام می شود.
رنگ آن زرد روشن تا قهوه ای و دارای حالت چسبنده است. بوی مخصوص و پایدار مشابه بوی بنفشه، زنبق (Iris florentina) و ازخیر (.Vetivera zizanoides Steud) دارد. در غالب روغن های ثابت و معدنی حل می شود ولی در گلیسرین و پروپیلن گلیکول غیر محلول است. وزن مخصوص آن بین ۰.۹۹۹ و ۱.۰۳۹ می باشد. باید در ظروف شیشه ای یا آلومینیومی در بسته، به صورت مملو، دور از نور و در جای سرد نگهداری شود.
بوی اسانس حاصل از گیاه Saussurea Lappa، قوی، نافذ و دارای خاصیت ضدعفونی کننده است. ماهیچه های غیر ارادی را آرامش می بخشد. اثر نیرو دهنده قلب، بادشکن، خلط آور و مدر ظاهر می سازد. سوسورین، اثر خفيف ولي مداوم در بالا بردن فشار خون دارد به علاوه نیروی انقباض و دامنه انقباض بطن ها را افزایش می دهد.
خواص درمانی Saussurea Lappa
ریشه گیاه Saussurea Lappa دارای اثر مقوی باء است و از آن برای درمان باد سرخ، بیماری های پوستی منشاء قارچ های طفیلی و خارش نیز استفاده می گردد. به علاوه آرام کننده درد، قاعده آور، مقوی، معالج آسم و رفع کننده سرفه والتهاب است (Yunani) ضمنا با بررسی هایی که به عمل آمده، بر خلاف آنچه که شهرت دارد در دفع کرم، درمان مالاريا، جذام و رماتیسم اثر درمانی ظاهر نمی کند. در ایران نمی روید.