سس ها در خام گیاه خواری کاربرد بسیاری دارند. همه می دانند و احتیاجی به گفتن نیست که کیفیت و خوشمزگی هر سالاد بسته به سس آن است و در ساختن و پرداختن آن باید از بهترین روغن ها مانند روغن تخم آفتابگردان، روغن زیتون و مانند آن ها که حرارت ندیده باشند به کار برد. فقط در مواردی که رژیم بی چربی در کار است از سس هایی مانند شیر و آب لیمو یا عسل و آب لیمو و غیره استفاده کرد.
سس ساده سالاد
دو قاشق روغن، یک قاشق آب لیمو، کمی عسل و یک قاشق مربا خوری پیاز رنده کرده با هم مخلوط می شوند.
سس سبزی
دو قاشق روغن، یکی دو قاشق آب لیمو قدری عسل، قدری پیاز رنده کرده، یکی دو قاشق قرمه سبزی های مختلف به دل خواه از قبیل جعفری تره، بادرنجبویه، ترخون، شوید، کرفس و غیره.اول سس را خوب مخلوط باید کرد سپس سبزی ها را در آن ریخت.
سس شوید
همان سس ساده سالاد است که در بالا گفته شد به اضافه قدری شوید خرد کرده.
سس ها در خام گیاه خواری- سس لیمو ترش
سه قاشق روغن، دوتا قاشق آب لیمو، یک قاشق چای خوری عسل، قدری نمک و پودر فلفل سبز را در ظرفی در بسته خوب تکان می دهیم تا همه اجزا با هم در آمیزند. این سس به ویژه برای سالاد سبز مناسب است.
سس گوجه فرنگی
سه تا گوجه بزرگ رسیده را پوست کنده خرد می کنیم و با سه قاشق شیر بادام و یک قاشق آب لیمو کمی عسل و قدری پیاز رنده شده در مخلوط کن ریخته چند لحظه می زنیم.
سس نارنگی
سه قاشق روغن، دو قاشق شیر بادام، یک قاشق مربا خوری آب لیمو، کمی نمک و ادویه یک قاشق خرده بادام و یک یا دو نارنگی خرد کرده و بی هسته را برداشته به این ترتیب آماده می سازیم: نخست آب لیمو و شیر بادام را با هم مخلوط کرده روغن را قطره قطره به آن اضافه می کنیم و به هم می زنیم نمک و ادویه و غیره را نیز به همین ترتیب کم کم در آن می ریزیم و می چشیم تا خوشمزه شود و در آخر بادام و نارنگی را به آن می افزاییم.
سس سالاد میوه
آب یک پرتقال با نصف ليموترش با دو سه قاشق آب آناناس دو قاشق روغن اعلا و یک قاشق مربا خوری عسل را در ظرفی دربسته ریخته خوب تکان می دهیم تا مخلوط شوند.
سس سالاد میوه کم چربی
آب یک پرتقال با دو سه قاشق آب گریپ فروت، قدری عسل، قدري رنده پوست پرتقال و لیمو با دو قاشق مربا خوری شیر بادام را خوب به هم می زنیم تا مخلوط شوند.
مایونز بی تخم مرغ
دو قاشق آرد سویا شش قاشق آب، قدری نمک، یک صد گرم روغن، یک قاشق آب لیمو را با یکدیگر مخلوط کرده روی آن ترخون یا مرزنگوش می پاشیم.
سس ها در خام گیاه خواری- مایونز گردو
یک قاشق خاک گردو یا بادام روغن و آب لیمو در حد لزوم قدری پیاز و برای خوشمزه کردن قدری آب گوجه فرنگی به آن می افزاییم.
سس سبزیجات
(پیمانه ای که به عنوان اندازه در زیر به کار رفته، پیمانه پلوپزی است که حجم آن ۲۰۰ گرم می باشد)
یک نوع سس برای سالاد سبزی
ا- ساقه مغز کرفس ۳ یا۲ عدد، ۲- خیار بدون پوست ۲ عدد، ۳- پیازچه حدود ۱۰ عدد، ۴- خامه گیاهی ۱/۲ پیمانه، ۵- روغن زیتون خالص یک پیمانه، ۶- آب لیموترش۱/۲ پیمانه، ۷- نمک و فلفل به مقدار کافی.
طرز تهیه: سبزیجات و خیار را تا حد ممکن در نهایت ریزی خرد می کنیم طوری که به هیچ وجه شناخته نشود. سبزیجات خرد شده با نمک و فلفل را در آب لیمو مخلوط سپس روغن زیتون و خامه گیاهی را به آن اضافه می نماییم. این سس به مصرف انواع سالادهای سبزی میرسد.
نوع دیگر سس
١- سیر خرد شده ۴یا۳ عدد، ۲- لیمو ترش تازه یک پیمانه ۳- کره گیاهی ۱۵۰ گرم، ۴- جعفری و ترخون خرد شده به مقدار کم، ۵- نمک و فلفل به مقدار کافی.
طرز تهیه: سیر و جعفری و ترخون خرد شده را با نمک و فلفل در آب لیمو ترش داخل کرده سپس کره گیاهی به آن اضافه می نماییم.
سس ها در خام گیاه خواری- سس چغندر قرمز
۱- آب چغندر قرمز ۱/۲ پیمانه، ۲- آب لیموی تازه ۱/۳ پیمانه، 3- روغن زیتون ۱/۳ پیمانه، ۴- جعفری و ترخون به مقدار۲ قاشق سوپ خوری، ۵- نمک و فلفل به مقدار کم.
طرز تهیه: آب چغندر قرمز را به وسیله آب میوه گیری می گیرید. جعفری و ترخون را خیلی ریز خرد کرده سپس مواد بالا را اول در آب لیمو و بعد در روغن زیتون مخلوط می کنید.
سس گوجه فرنگی
۱- چغندر قرمز رنده شده یک عدد، ۳- هویج متوسط رنده شده یک عدد، ۳- گوجه فرنگی رسیده یک کیلو، ۴- جعفری خرد شده به مقدار کم، ۵- پیاز درشت یک عدد و سیر۲حبه، ۶- روغن زیتون ۵ قاشق غذاخوری، ۷- نمک و فلفل به مقدار کافی.
طرز تهیه: آب گوجه فرنگی را به وسیله چرگوشتی و یا به وسیله الک سوراخ درشت به صورت پوره در می آوریم. پیاز و سیر را خیلی ریز خرد می کنیم. مواد فوق را در آب گوجه فرنگی سپس در روغن زیتون مخلوط می کنیم.
سس ها در خام گیاه خواری سس فرانسه با ترخون
١- سیر یک حبه، ۲- آب لیمو۴ قاشق سوپ خوری، ۳- نمک یک قاشق قهوه خوری، ۴- فلفل سبز خیلی ریز خرد شده یک قاشق قهوه خوری، ۵- گرد خردل یک قاشق قهوه خوری، ۶- روغن زیتون۴ قاشق سوپ خوری، ۷- ترخون تر یا خشک چند برگ.
طرز تهیه: ابتدا خردل را با آب لیمو مخلوط می کنید و روغن زیتون به آن اضافه نمایید. سپس همه مواد بالا را در شیشه ای که دارای دری پهن و گشاد بوده و محکم بسته می شود بریزید بعد از بستن در شیشه برای این که این مواد کاملا با یکدیگر مخلوط گردد به شدت آن را تکان دهید. این سس را اگر چند روز در یخچال نگه دارید تا برگ های ترخون در آن خیس بخورد خوشمزه و مطبوع تر خواهد شد.
سس فرانسه با سبزی های خوردنی
در یک فنجان سس، ۳ قاشق سوپ خوری سبزی های خوردنی که خرد و ریز ریز شده باشد بریزید، سبزی های این سس(جعفری، موسیر، ترخون، مرزه، ریحان و آویشن و قدری کاکوتی انتخاب کنید.)
نکته قابل توجه این است که مقدار سبزی های خوردنی باید ۳ قاشق سوپ خوری در یک فنجان سس باشد در صورتیکه سبزی های خشک را بیش از یک قاشق سوپ خوری نباید در یک فنجان سس بریزید. بقیه مواد این سس همان سس فرانسه با ترخون است.
نوع دیگر سس سبزی
کرفس، تره، جعفری، ترخون، شوید خرد کرده به مقدار ۳ یا ۲ قاشق غذاخوری، آب چغندر قرمز ۲ قاشق غذاخوری، آب لیمو۵ قاشق غذاخوری، پیاز و۲ حبه سیر خرد کرده، نمک و فلفل به مقدار لازم، همه را در آب لیمو مخلوط سپس ۳ یا ۲ قاشق سوپ خوری روغن زیتون به آن اضافه می کنید.
سس ساده آب لیمو
آب لیمو ۱/۲ پیمانه، روغن زیتون خالص یک پیمانه، نمک و فلفل به مقدار کافی.
طرز تهیه: نمک و فلفل را در آب لیمو حل و روغن زیتون را به آن اضافه می کنیم. این سس در انواع سالادهای سبزی مصرف می شود.
سس ها در خام گیاه خواری- سس خامه ساده
خامه گیاهی ۲۵۰ گرم، آب لیمو ۴ قاشق سوپ خوری، فلفل قرمز به مقدار کم، نمک به مقدار کم.
طرز تهیه: فلفل و نمک را در آبلیمو حل و سپس خامه را به آن اضافه می کنیم. این سس در انواع سالاد سبزی مصرف می شود.
نوع دیگر سس گوجه فرنگی
۵ یا ۴ عدد گوجه فرنگی رسیده را چرخ کنید و به مقدار کم جعفری، پیاز و سیر خرد شده با مقدار کمی نمک و فلفل به آن اضافه نمایید. این سس در بعضی از غذاها و سالادهای سبزی مصرف می شود.
سس سالادهای سبزی
۱- روغن زیتون خالص یک فنجان، ۲- آب لیموی تازه نصف فنجان، 3- جعفری و ترخون خرد شده به مقدار کم، ۴- نمک و فلفل به مقدار کم.
طرز تهیه: نمک و فلفل و سبزی های فوق را در آب لیمو مخلوط سپس روغن زیتون را به آن اضافه می کنید. این سس در انواع سالاد کاهو، هویج، خیار، گوجه فرنگی، کلم و آندیو مصرف می شود.
سس سیر
۱- سیر یک حبه خرد شده، ۲- آب لیمو۴ یا ۳ قاشق سوپ خوری، ۳- گرد خردل یک قاشق کوچک، ۴- روغن زیتون یک لیوان
طرز تهیه: مواد بالا را اول در آب لیمو سپس در روغن زیتون مخلوط می کنید.
سس ها در خام گیاه خواری- نوعی دیگر سس سبزی
۱- کره گیاهی نصف لیوان، ۲- ۲ قاشق سوپ خوری جعفری ریز ریز شده، ۳- خیار ریز ریز شده با پوست، ۴- آب لیمو به اندازه دلخواه، ۵- کمی ترخون خرد شده، ۶- پیاز خرد شده یک عدد و سیر خرد شده ۲ عدد را در کره گیاهی اضافه نمایید.
سس جعفری
۱- ۱/۳فنجان شیر بادام، ۲- ۱یا۲ قاشق سوپ خوری جعفری ریز ریز شده، ۳- آب لیمو به مقدار لازم و نمک و فلفل به مقدار لازم . همه را با هم مخلوط و خوب هم بزنید آماده مصرف می باشد.
سس لیمو با عسل
پوست و آب یک لیمو را با ۶ قاشق عسل مخلوط کنید. این سس در انواع سالاد میوه که با آب لیمو سازش داشته باشد مورد استفاده قرار می گیرد.
رب گوجه فرنگی
بهتر است برای درست کردن رب گوجه فرنگی از گوجه های درشت و گوشت دار استفاده شود.
طرز تهیه: گوجه فرنگی ها را می شوییم از چرخ گوشت رد می کنیم بعد از گرفتن پوست و تخم آن، آن را در بشقاب های کم عمقی می ریزیم و در زیر آفتاب تابستان می گذاریم وقتی که رب به غلظت ماست درآمد مقداری نمک در آن می ریزیم(مقدار نمک رب باید به حدی باشد که رب نه زیاد شور و نه بی نمک بشود) بعد از غلظت لازم در شیشه های گشاد در دار ریخته و در یخچال نگهداری می کنیم.