برداشت زعفران

برداشت زعفران

برداشت زعفران به معنی چیدن گل ها و جدا کردن کلاله از سایر قسمت های گل می باشد. فاصله زمانی برداشت گل از اواخر مهر ماه تا اوایل آذر ماه بسته به نوع آب و هوایی منطقه به طول می انجامد. برداشت زعفران از پیدایش اولین گل در مزرعه آغاز می شود.

برداشت گل زعفران

پس از آبیاری اول مزارع زعفران (آب بسار یا گل آب) به فاصله ۳-۲ هفته بسته به درجه حرارت هوا، گل های زیبای زعفران ظاهر می شوند. در هوای نسبتا گرم، گل ها دیرتر و در هوای نسبتا سرد و در زیر سایه درختان خزان کننده از قبیل بادام، انار و زرشک در اول پاییز، گل ها زودتر از خاک بیرون می آیند.

ضمنا آبیاری زودتر موجب جلو افتادن رشد برگ ها می شود. با توجه به میزان گلدهی کم، در روزهای آغازین و پایانی برداشت گل ها هر دو روز یک بار انجام می گیرد و به همین دلیل مدت زمان گلدهی بیشتر از زمان برداشت می باشد. بیرون آمدن برگ ها قبل از ظهور گل ایجاد مزاحمت در برداشت می کند.

آبیاری دیرتر با توجه به سردی هوا ممکن است بیرون آمدن گل ها با یخ بندان مواجه شود و آسیب ببیند. کشاورزان مناطق کوهستانی که سرمای پاییزی زودرس دارند در اواخر مهرماه گل های زعفران را برداشت خواهند نمود. تاخیر در آبیاری اولیه در هر منطقه می تواند گلدهی مزرعه زعفران را حداکثر ۵ تا ۷ روز به تاخیر بیاندازد.

پس از گذشت این زمان کوتاه حتی اگر آبیاری انجام نگیرد گل های زعفران با زحمت فراوان از زیر خاک خشک سر بر خواهند آورد

معمولا دوره گل دادن در حدود ۲۰-۱۵ روز و دوره برداشت گل زعفر ان در حدود ۱۵-۱۰ روز است. زیرا تعداد گل در روزهای اول و آخر بسیار کم است و کشاورزان گل دو روز را یک جا می چینند. در یک هفته وسط حداکثر گل وجود دارد، حتی ممکن است برخی از روزها کشاورزان در دو نوبت صبح و عصر گل چینی کنند.

در واقع می توان طول دوره برداشت را ۲۵-۱۵ روز درنظر گرفت که به طور معمول در طول آبان ماه می باشد. در این مرحله زعفران را آبیاری نکرده تا برداشت آسان تر صورت گیرد. عمر میانگین گل ها در صورتی که چیده نشوند ۳ روز است.

هر بنه بسته به درشتی و ریزی، قدرت و ضعف خاک شرایط مناسب جوی و سال تولید ممکن است از ۹-۰ گل از جوانه های راسي و اطراف بنه ایجاد کند. بنه های خریداری نیوزیلند از ژاپن هر یک به وزن ۳۹ گرم بودند و تا نه گل تولید کردند. اما در ایران به علت کاشت بنه های کوچک و ضعیف کشاورزان امید به برداشت قابل توجهی در سال اول ندارند. زیرا بنه های کوچک تر از ۸ گرم توانایی تولید گل را ندارند و برای خوراک دام مناسب ترند.

وضعیت تولید و برداشت زعفران در استان های مختلف ایران در سال ۱۳۹۰

استان	سطح زیر کشت (هکتار)	میزان تولید (کیلوگرم)	عملکرد (کیلوگرم در هکتار)	تعداد مزارع زعفران
بارور	غیر بارور	زیر یک هکتار	بین ۱-۲ هکتار	بالای ۲ هکتار
آذربایجان شرقی	۸۴.۰۵	۱۸.۷	۴۵۲.۵	۵.۳	۱۱۷	۲۰	۰
اردبیل	۵.۲۱	۱۰.۴۲	۶.۱۸	۱.۱	۴۹	۰	۰
اصفهان	۴۵۵.۹	۴۳.۹	۲۶۳۷.۹	۵.۷	۲۹۷۳	۱۷	۴
تهران	۴۴.۰۵	۳	۱۲۷.۳	۲.۸	۳۴	۱۳	۰
چهارمحال و بختیاری	۴۰.۴۳	۷.۵	۱۲۷.۰۵	۳.۱	۱۰۱.۵	۱۲	۱
خراسان جنوبی	۱۲۴۱۱	۵۷۹	۴۶۸۷۷	۳.۷	۳۴۳۰۸	۱۸۶۱	۳۷۲
خراسان رضوی	۵۷۲۷۵	۰	۱۹۵۵۱۵	۳.۴	۷۹۴۴۵	۲۵۵۶۵	۱۰۳۵۱
خراسان شمالی	۳۶۳	۹۲.۵	۱۵۸۵.۵	۴.۳	۲۱۵	۱۴۶	۴۹
زنجان	۱۲.۲۲	۲.۸۶	۳۶.۸۹	۳	۱۱۲	۴	۰
سمنان	۶۷۶۷	۵	۲۵۰	۳.۷	۹۲	۴	۱
فارس	۳۵۰.۱۵	۲۵.۲	۱۶۷۷.۲۲	۴.۷	۳۱۲	۸۷	۲۵
قزوین	۱۴.۶	۰	۲۳.۹	۱.۶	۱۰	۳	۱
قم	۴	۰	۴	۱	۰	۰	۰
کرمان	۲۸۲	۳۰	۱۲۰۳	۴.۲	۳۹۱	۴۹	۴
کرمانشاه	۴.۵	۱	۱۸.۹۵	۴.۲	۱۱	۱	۰
گلستان	۵۰	۲۲	۳۴۵	۶.۹	۲۸۸	۰	۰
لرستان	۱۴.۶۱۱	۲۰.۱۴۶	۳۷.۰۲۷	۲.۵	۱۶۵	۱	۰
مرکزی	۶۰.۲	۱۶.۸	۲۰۳.۴	۳.۳	۲۰۳	۸	۳
همدان	۳۲.۱۵	۵.۹	۱۲۵.۶	۳.۹	۱۵۳	۴	۳
یزد	۵۹۲	۷۳	۲۸۰۷	۴.۷	۱۱۸۲	۱۰۷	۲۲
جمع کل	۷۲۱۶۲.۰۷۱	۹۵۶.۹۲۶	۲۵۴۰۶۰.۳۹	۳.۵	۱۲۰۱۶۲	۲۷۹۰۲	۱۰۸۳۶

نتایج تحقیقات انجام شده بر روش های نگهداری گل های زعفران از زمان برداشت تا جداسازی کلاله نشان داده است که چنانچه گل های زعفران در درجه حرارت صفر درجه سانتی گراد و با ضخامت انباشتگی ۱۰ سانتی متر نگهداری شوند ماندگاری آن ها به مدت ۷ روز با حداقل درصد پژمردگی و کاهش کیفیت کلاله خشک شده امکان پذیر می باشد.

هنگام چیدن گل زعفران

برداشت زعفران فقط با دست انجام می شود. برداشت گل های زعفران نیاز به وقت فراوانی دارد.

معمولا موقع برداشت گل زعفران، بعد از نماز صبح که هنوز هوا تاریک است و بعضا با خود چراغ توری می آورند، آغاز می شود و سعی می کنند برداشت گل را تا ساعت نه به اتمام رسانند. نه اینکه مثلا از ساعت ۹ صبح که آفتاب همه جا را فرا گرفته و اکثر غنچه ها نیز باز شده اند به برداشت گل اقدام کنند.

چرا که برداشت زعفران در زمان صبح باعث افزایش عطر، رنگ و مرغوبیت زعفران خواهد شد و همچنین در این زمان غنچه ها باز نشده و جمع آوری آن ها به راحتی امکان پذیر بوده و آسیبی به کلاله ها وارد نمی شود.

باید در نظر داشت که جمع آوری غنچه ها، هم آسان تر است و هم کلاله گل ها به این صورت ضمن حمل و نقل کمتر صدمه می بینند. ضمنا باز کردن غنچه ها این ویژگی را دارد که خامه با طول بیشتری از گل بیرون می آید و در نتیجه برای دسته بندی کلاله های زعفران راحت تر است، ولیکن بر وزن زعفران می افزاید. همچنین غنچه ها این حس را دارند که در مرحله ترابری آسیب کمتری می بینند.

با تابش اشعه خورشید و گرم شدن هوا، گل ها شروع به باز شدن خواهند نمود. تاخیر در برداشت گل های زعفران موجب باز شدن کامل گل ها می گردد. این امر باعث خواهد شد تا گلبرگ ها که همانند پوششی محافظ کلاله قرمز رنگ را احاطه کرده اند از اطراف آن کنار رفته و این محصول با ارزش در معرض تابش اشعه های خورشید و باد قرار گرفته و موجب پایین آمدن کیفیت آن گردد.

از طرف دیگر آلودگی محصول به علت نزدیکی به سطح خاک دور از انتظار نخواهد بود.

برداشت گل های زعفران به صورت غنچه به مراتب راحت تر و سریع تر از برداشت گل های باز شده انجام می شود، به خصوص موقعی که برگ های سوزنی شکل زعفران نیز سبز شده باشند عملیات برداشت زعفران مشکل و وقت گیر می باشد.
همچنین حمل و نقل غنچه ها آسان تر بوده و فضای کمتری را اشغال می نمایند. از دیگر مزایای برداشت گل ها به صورت غنچه می توان به افزایش ماندگاری آن ها اشاره نمود.

گل هایی که با تاخیر در مزرعه برداشت می گردند می بایست به سرعت برای انجام سایر مراحل برداشت آن ها (در آوردن کلاله) اقدام نمود در حالی که غنچه ها توان ماندگاری ۲ تا ۴ روزه در محیط خنک و دور از نور آفتاب را دارا می باشند.

باید متوجه بود که اگر در باز کردن غنچه ها و گل های چیده شده تاخیر شود، گل ها به لحاظ حرارت زیادی که تولید می کنند، لهیده و چسبنده شده و باز کردن گل ها دشوار خواهد شد و از کیفیت محصول کاسته می شود.

با توجه به حجم بالای کار و همچنین کمبود نیروی انسانی و عدم بهره گیری از ماشین در این مرحله، تنها امکان برداشت بخشی از گل های زعفران به صورت غنچه امکان پذیر خواهد بود. در این صورت می بایست غنچه ها و گل های باز شده در مزرعه در ظرف جداگانه ای قرار داده شوند تا بتوان سایر مراحل برداشت زعفران را نیز به ترتیب اولویت ماندگاری کمتر مدیریت نمود.

گل زعفران در زمان برداشت زعفران دارای ارتفاعی در حدود ۳ تا ۱۰ سانتیمتر از سطح خاک می باشد. گل ها در ساعات اولیه صبح نزدیک سطح خاک بوده و با گذشت زمان و گرم شدن هوا، ارتفاع آن ها افزایش می یابد. البته ارتفاع گل می تواند تحت تاثیر عوامل مختلف دیگری از قبیل عمر مزرعه زعفران، زمان آبیاری اولیه و همچنین کیفیت خاک و مواد آلی موجود در آن قرار گیرد.

نزدیکی گل ها به سطح خاک و از طرف دیگر وجود برگ های سوزنی زعفران که اغلب اوقات با گل ها ظاهر می شوند کاربرد ماشین را مشکل می سازد. زمان سبز شدن برگ های سوزنی تابع شرایط آب وهوایی منطقه و همچنین زمان آبیاری اولیه می باشد.

سبز شدن برگ ها پس از اتمام دوره برداشت زعفران، ایده ال ترین حالت می باشد. هرچند که رشد برگ ها و سبز شدن آن ها را می توان تا حدودی با تاخیر در آبیاری اولیه به تاخیر انداخت ولی چنانچه سرمای پاییزی دیرتر فرا رسد گلدهی مزرعه نیز با تاخیر همراه می گردد و برگ ها قبل از گل ها سبز خواهند شد.

زمانیکه گل ها به صورت غنچه می باشند کافیست نوک آن ها را با دو یا سه انگشت گرفته و به صورت عمودی به سمت بالا کشیده شوند. اما برای برداشت گل های باز شده می بایست پایین ترین قسمت ساقه با دست گرفته شده و به اصطلاح گل ها درو کردند. و در صورت وجود برگ ها در سطح مزرعه، برداشت گل های باز شده وقت گیر می باشد.

برداشت گل زعفران از زمین در تمامی نقاط دنیا و از جمله کشور ما با دست انجام می گیرد و علی رغم بعضی از تلاش ها تا کنون ماشینی که بتواند انتظارات را برآورده نماید طراحی و ساخته نشده است.

برداشت گل یا غنچه زعفران احتیاج به حوصله و دقت زیادی دارد. این کار معمولا با حضور زنان و کودکان صورت می گیرد.

روش چیدن گل زعفران

عمل گل چینی بدین صورت است که گل چین نوک غنچه را با دو انگشت چسبیده، گل را بیرون می کشد. گل های چیده شده را در داخل سبدهای تمیز دسته دار می ریزند و به انبار و یا منزل منتقل می کنند.

در صورتی که غنچه ها باز شده باشند، برای بیرون کشیدن مادگی زیر گل را با دو انگشت شصت و اشاره می گیرند و به بالا می کشند. باید توجه شود که گل ها را فشرده نسازند.

شستن دست ها با آب و صابون و استفاده از لباس های تمیز و ظروف تمیز برای گل چینی و حمل و نقل، امری الزامی است. زیرا قیمت زعفران آلوده کاهش می یابد و فروش آن در خارج از کشور نیز با مشکل مواجه می شود.

یک گل چین در روزهای اوج گل دهی در ظرف ۵-۴ ساعت می تواند ۱۰-۸ کیلوگرم گل بچیند. ظروف ذخیره گل (ظروف حصیری و یا پلاستیکی) باید به صورتی روی هم قرار گیرد که موجب وارد شدن صدمات مکانیکی به گل ها نشود.

گرفتن سر غنچه با دست و کشیدن آن به سمت بالا، باعث می شود که برداشت زعفران تسهیل و غنچه از قسمت سر پیاز بیرون آید. در صورت کج گرفتن سر غنچه، قسمت انتهایی آن بیرون نمی آید و قسمت مادگی یا خامه که سفید رنگ است، به صورت کامل خارج نشده و در نتیجه از کیفیت زعفران برداشت شده کاسته می شود.

ماشین آلات کاربردی نوین در زمینه برداشت گل زعفران

نمونه هایی از ماشین ها و دستگاه های برداشت گل از مزرعه در ادامه مراحل برداشت زعفران در زیر ذکر شده اند:

١-ماشین برداشت گل زعفران : این ماشین متشکل از یک واحد برش شانه ای در جلو بوده که کار برش گل ها را از روی سطح خاک بر عهده دارد. یک عدد چرخ فلک مجهز به برس های نایلونی در جلو شانه برش وظیفه انتقال گل های بریده شده به مخزن را بر عهده دارد.

۲- ماشین کمک برداشت گل زعفران : با توجه به این که برداشت گل زعفران سخت و طاقت فرسا می باشد و کارگر مجبور برای برداشت گل ها تمامی سطح مزرعه را به صورت نشسته و یا دولا پیمایش کند لذا ماشین طراحی شده، با حمل کارگر به وی این امکان را می دهد تا بصورت ثابت بر روی دستگاه گل ها برداشت نماید.

٣- ماشین خودگردان برداشت گل: اساس کار این دستگاه، چیدن گل می باشد. این دستگاه شامل یک چرخ و فلک مجهز به ۶ عدد فک فلزی گل چین بوده که دهانه آنها باز و بسته می شود. با چرخش چرخ و فلک ، فک های گل چین، زمانی که در بالاترین نقطه خود قرار دارند باز شده و سپس در پایین ترین نقطه چرخش چرخ و فلک که گل های زعفران را در خود جای دهند و با حرکت عمودی لحظه ای گل های زعفران را برداشت می نماید.

۴- دستگاه پرتابل برداشت گل زعفران: در این دستگاه گل های زعفران توسط واحد برش که توسط کارگر روی سطح مزرعه حرکت داده می شود بریده شده و توسط واحد مکش به مخزن که بصورت کوله پشتی و توسط کارگر حمل می شود انتقال داده می شود.

واحد برش شامل دو عدد تیغه دوار بود که در خلاف جهت همدیگر می چرخند. واحد مکش از یک پمپ مکشی تشکیل شده که توسط موتور تک سیلندر بنزینی با توان ۱ اسب بخار راه اندازی می شود. موتور با یک دست حمل شده و واحد برش به همراه لوله مکش در دست دیگر قرار می گیرد.

باز کردن گل زعفران

پس از برداشت گل زعفران از زمین، می بایست کلاله سه شاخه ای زعفران در شرایطی کاملا بهداشتی از گل جدا گردد. گل هایی که هنوز به صورت غنچه می باشند، چنانچه به مدت ۱ تا ۲ ساعت در محیطی با درجه حرارت ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد قرار گیرند، باز شده و جداسازی کلاله آن ها راحت تر و سریعتر انجام خواهد شد.

جداسازی کلاله ها از گل های زعفران از گذشته تا کنون به صورت سنتی و با استفاده از نیروی کارگر انجام می شود. با این تفاوت که امروزه برگزاری کلاس های آموزشی و ترویجی برای کشاورزان در زمینه رعایت اصول بهداشتی و استانداردهای جهانی برداشت زعفران منجر به بالا رفتن کیفیت محصول تولیدی گردیده است.

با این وجود نیاز به ماشینی شدن این مرحله از برداشت زعفران به شدت احساس می گردد. زیرا که در صورت استفاده از ماشین علاوه بر کنترل بهتر مسایل بهداشتی باعث افزایش راندمان کاری و در نتیجه کاهش هزینه های تولید خواهد شد. به جرات می توان گفت که حساس ترین و وقت گیر ترین مرحله برداشت زعفران، مرحله جداسازی کلاله از گل می باشد.

کوتاه و محدود بودن دوره گلدهی در هر منطقه باعث می گردد تا نیرو و زمان کافی برای جداسازی کلاله تمامی گل های برداشت شده در هر روز وجود نداشته باشد و کشاورزان اغلب مجبور به نگهداری گل ها تا چند روز می شوند. این امر موجب کاهش کیفیت محصول و گاهی از اوقات فاسد شدن گل ها می گردد.

برای دستیابی به محصولی با کیفیت بالا توصیه می گردد تا جداسازی کلاله حداکثر یک روز پس از برداشت انجام گیرد.

باید سعی شود که غنچه ها و گل های چیده شده در یک روز، در همان روز باز شوند. برای این کار در صورتی که بخواهند زعفران دسته ای تهیه کنند، لوله گل را می شکافد و میله ی سفید مادگی (خامه) را به همراه سه کلاله قرمز رنگش از درون لوله گل بیرون می کشند.

اگر گل ها کاملا باز شوند، امکان دارد کلاله ها بشکنند و یا گلپوش ها و پرچم ها با کلاله مخلوط گردند و در نتیجه از کیفیت محصول کاسته شود. بنابراین در باز کردن گل ها ضمن دقت باید تعجیل شود.

برخی ترجیح می دهند که از زمان چیدن غنچه ها و یا گل ها چند ساعت بگذرد تا گل ها و غنچه ها که در موقع چیدن حالت شیشه وشکننده دارند، تا حدی شکنندگی خود را از دست بدهند و بیرون کشیدن خامه و کلاله آسان تر باشد. معمولا یک نفر در یک روز ۳-۲ کیلوگرم گل را باز می کند.

در صورتی که کارگر کافی برای باز کردن گل ها فراهم نباشد، بهتر است گل ها را در جای سردی قرار داد و یا اینکه به سردخانه منتقل کرد.
باز کردن خوب گل به معنی قطع خامه ها در اندازه مناسب می باشد، چنانچه طول خامه زیاد باشد، از کیفیت زعفران می کاهد و چنانچه بسیار کوتاه چیده شود، سه قسمت کلاله ممکن است از هم جدا شوند و از کیفیت زعفران بکاهد.

در برخی از نقاط مانند هندوستان و یا مناطق دیگر وقتی تمام گل ها را نمی توانند باز کنند، بقیه گل ها را در زیر شیروانی و یا در یک منطقه گرم خشک می کنند، طبعا کیفیت چنین زعفران هایی مانند بقیه نیست. زیرا بازتاب های آنزیماتیک به همراه دارد.
موقعی که در اثر باد دادن (پنکه) کلاله ها از گل جدا می شود، این عیب را دارد که دانه های گرده بر روی کلاله ها می نشینند.

در هنگام برداشت زعفران از ریختن گل ها در کیسه های نایلونی و نگه داشتن آن ها برای چند ساعت باید خودداری شود، زیرا موجودات زنده ای هستند که حرارت ایجاد می کنند و چنانچه مدت نگهداری به طول انجامد گل ها می پوسند.

چنانچه لوله گل از روی تخمدان قطع شود، در آن صورت طول خامه ممکن است در حدود ۱۰ سانتی متر و بیشتر باشد و از کیفیت زعفران کاسته شود. لیکن در حالت عادی و پس از خشک شدن این نسبت معمولا در حدود ۷۰٪ کلاله و ۳۰٪ خامه است. تردیدی نیست که برای باز کردن گل ها نیز باید دست ها چند بار با آب و صابون شسته شود والا مرحله دوم آلودگی پیش خواهد آمد.

نحوه قرارگیری زعفران بعد از جداسازی باید به گونه ای صورت گیرد که قسمت مادگی در یک طرف و کلاله در طرف مقابل آن روی یکدیگر قرار گیرند. وزن هر دسته به صورت مساوی به میزان ۵-۱ مثقال در نظر گرفته می شود.

محققان عقیده دارند که در طی مراحل رشد و نمو گل زعفران، وزن و ابعاد کلاله از حالت غنچه به گل نیمه باز و یا کاملا باز افزایش می یابد. در مقابل از میزان قدرت رنگ و تلخی زعفران در طی مراحل رشد و نمو گل از حالت غنچه به حالت نیمه باز و یا باز کاسته می شود. دلیل اصلی این اتفاق، پایین بودن میزان رطوبت کلاله در حالت غنچه نسبت به حالت نیمه باز و کاملا باز است.

متوسط وزن اندام های جداشده گل زعفران

اجزای گل	کلاله	خامه	پرچم	کاسبرگ و گلبرگ
وزن بر حسب گرم	۴۷/۳۹	۲۸/۹۳	۵۹/۳۵	۸۶۴/۳۳
وزن خشک بر حسب گرم	۹/۴۸	۳/۲۶	۱۴/۷۸	۹۸/۳۶

میزان عملکرد گل تازه و خشک زعفران در هر هکتار زمین طی ۸ سال

سال عمر	اول	دوم	سوم	چهارم	پنجم	ششم	هفتم	هشتم
وزن گل تازه بر حسب کیلوگرم	۱۰۰	۳۰۰	۶۰۰	۸۰۰	۱۰۰۰	۷۰۰	۶۰۰	۴۰۰
وزن گل خشک بر حسب کیلوگرم	۱/۳۲	۳/۹۵	۷/۸۰	۱۰/۵۰	۱۳/۲۰	۹/۱۵	۷/۸۰	۵/۲۰

تغییرات متابولیت های ثانویه در کلاله زعفران در طی مراحل تکامل گل

مرحله تکامل کلاله	۱	۲	۳	۴	۵	۶	۷	۸
طول کلاله (Cm)	۰/۱	۰/۲	۰/۳	۰/۵	۰/۸	۱/۲	۲/۲	۲/۲
رنگ کلاله	بی رنگ	زرد کم رنگ	زرد	نارنجی شدید	قرمز	قرمز	قرمز	قرمز (گل شیفته)
سن گل در هفته	۷	۶	۵	۴	۳	۱/۵	۰/۵	۰
وزن تر یک گل (میلی گرم)	۵/۰۳	۰/۲	۱/۱	۳/۱	۳/۵	۵/۳	۸/۸	۱۳
درصد غلظت کروسین بر اساس وزن	۰	۰/۰۵	۰/۹۱	۲/۳۷	۷/۲۰	۷/۱۷	۵/۶۴	۳/۳۲
درصد غلظت پیکرو کروسین بر اساس وزن تر	۰	۰/۰۱	۰/۱۶	۰/۴۴	۱/۴۳	۱/۶۲	۱/۱۴	۱/۲۵
درصد غلظت سافرانال بر اساس وزن تر	۰	۰	۰	۰	۰	۰	۰	۰/۰۰۰۳۸
درصد غلظت HTCC بر اساس وزن تر	۰	۰	۰	۰	۰	۰	۰	۰/۰۰۴۶

در مرحله برداشت زعفران جداسازی کلاله از گل به دو روش انجام می گیرد و هر کدام از نظر کیفیت، محصول متفاوتی را ارایه می دهند.

برای تولید زعفران دسته، کارگر با شکافتن ساقه گل، کلاله سه شاخه ای را به همراه خامه سفید رنگ که در انتهای آن قرار دارد به صورت آزاد در می آورد. با نگه داشتن کلاله در بین دو انگشت، سایر قسمت های گل با دست دیگر کشیده شده تا خامه بطور کامل از داخل ساقه جدا گردد.

کلاله های گل های بعدی نیز به همان روش بر روی کلاله اولی قرار گرفته تا به تدریج یک دسته کلاله در بین انگشتان تشکیل گردد. از معایب این روش می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

• مساعد شدن شرایط مورد نیاز برای رشد و تکثیر میکروارگانیزم ها و عوامل بیماری زا
• پایین آمدن کیفیت زعفران
• طولانی شدن زمان خشک کردن

نوع دیگر زعفران تولیدی که سرگل نامیده می شود و تنها شامل قسمت قرمز رنگ کلاله می باشد و از زعفران های دسته حاصل می گردد.

به منظور تولید زعفران پوشال که نوع صادراتی زعفران می باشد، گل ها از ناحیه يقه قیچی شده و کلاله سه شاخه ای زعفران از سایر قسمت های گل جدا می گردد.