عناصر کمیاب

عناصر کمیاب

عناصر کمیاب که مواد معدنی کمیاب نیز نامیده می شوند. عناصری هستند که در بدن به غلظت بسیار کم، معمولا کمتر از ۰/۰۱٪ وزن بدن، وجود دارند.

در حال حاضر، حداقل ۱۵ ماده معدنی کمیاب، به عنوان عناصر ضروری برای پرندگان و حیوانات خونگرم  مشخص شده است که عبارت اند از: آهن، ید، مس، منگنز، روی، کبالت، مولیبدن، سلنیوم، کروم، قلع، وانادیمف، فلوئور، سیلیکون، نیکل و آرسنیک، نیاز انسان به دوازده عنصر از عناصر فوق ثابت شده است، اما به نظر می رسد که سه عنصر دیگر یعنی آرسنیک، قلع و نیکل نیز برای آدمی ضروری هستند.

همه عناصرکمیاب در بدن انسان می توانند مسمومیت ایجاد کنند اما در اغلب موارد فاصله ایمنی بین میزان نیاز انسان و میزان سمی زیاد است. میزان زیاد بعضی از عناصرکمیاب ان قبیل کادمیم، سرب و جيوه يقينا برای انسان مضر است

عناصر کمیاب در بدن به عنوان اجزا ضروری در بسیاری از آنزیم ها و برخی هورمون ها ایفای نقش می کنند. بر خلاف عناصر عمده، اینها نقشی در ساختمان بدن ندارند (بجز فلوراید در استخوان ها و دندانها) و در تعادل الکترولیتی بدن شرکت نمی کنند.

مقادیر بیش از حد یا کمبود عناصر کمیاب می تواند به طور کامل یا تا حدودی عامل تعدادی از اختلالات باشد. عناصر کمیاب سمی به طور ویژه ممکن است در بدن تجمع پیدا کنند و بدون سر و صدا اثرات بیماری زا ایجاد کنند.

میزان دریافت روزانه توصیه شده برای عناصرکمیاب انتخابی توسط کمیته تغذیه و غذا، شورای تحقیق ملی – علوم فرهنگستان ملی در ۱۹۸۰ م در جدول (میزان دریافت روانه توصیه شده برای عناصر کمیاب انتخاب شده) ذیل مدخل ویتامین های طبیعی نشان داده شده است.