آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۸ 
انچوچک، دانه نوعی گلابی وحشی است. بر اساس لغت نامه دهخدا، انچوچک به معنای ریز و کوچک است و کنایه از آدمی است که به لحاظ جسمی یا تواناییهایش ضعیف و نیز نام نوعی میوه با جثه کوچک است.
نام های دیگر: انچوچک، اربه، خوج، سنگ خوج
نام فارسی : گلابی وحشی
تیره : گل سرخ Rosaceae
نام انگلیسی : Pyrus glabra
نام علمی : Pyrus biossieriana
خصوصیات گیاه
(تیره گل سرخ تیره مهمی است که دارای بیش از ۲۰۰۰ گونه است. تقریبا همگی در نواحی گرمسیری می رویند. گیاهانی علفی یا چوبی، با برگهایی منفرد و دارای گوشوارک اند.
گلها عموما منظم و ۵ پر است. همچنین این گیاهان از نظر شکل ظاهری با یکدیگر متفاوت هستند. تعداد زیادی از گیاهان این تیره به علت داشتن مصارف گوناگون اهمیت اقتصادی فراوان دارند. عده ای نظیر توت فرنگی، تمشک، گوجه، آلو، گیلاس، هلو، زردآلو، گلابی، سیب، به، ازگیل دارای میوه خوراکی هستند.)
انچوچک گونه ای گلابی وحشی است که به آن درخت تلکا (گویش محلی) نیز می گویند. سه گونه مهم از این گلابی وجود دارد. این گیاهان چند ساله و از تیرهی گل سرخ هستند.
طول درختچه آن به ۴ تا ۵ متر و گاهی تا ۷ تا ۸ متر هم می رسد و با آن که میوهی آن قابلیت استفاده ندارد؛ ولی تخم آن را جمع آوری و از آن استفاده دارویی می شود.
تاج آن حداکثر ۳ متر است. شاخه های آن صاف و خاکستری رنگ است و گاهی خاردار. از نهال جوان گلابی وحشی به عنوان پایه گلابی برای پیوند ارقام خوب و باغی استفاده میشود.
برگهای آن تخم مرغی با قاعده گرد ولی انتهای برگهای جوان آن كمی کشیده به نظر می رسد.
روی برگها صاف و براق است و پشت برگهای جوان و حاشیه ی آن را تارهای عنکبوتی فرا گرفته است که رفته رفته صاف می شود و دارای رنگ سبز روشن است
گلهای کوچک و سفید رنگ است. میوه آن قهوه ای مایل به سیاه و کروی که دارای دانه های درشت به قطر ۲/۵ سانتی متر است.
هر عدد آن به اندازه یک آلو و به رنگ زرد است و ظاهر و طعم متفاوت، اما بافت مشابه با گلابی (شاه میوه) دارد و میوهی آن قابلیت استفاده ندارد.
میوهی آن اواخر شهریور و اوایل پاییز می رسد. این گیاه بومی نواحی جنوب ایران (منطقهی سپیدان) است و زیستگاه طبیعی آن استان فارس، کهکیلویه و بویراحمد و لرستان است. در بعضی منابع این درختچه را بومی مناطق البرز ذکر شده است.
لازم به ذکر است که نوعی گلابی وحشی در جنگل های گیلان وجود دارد که به لهجهی گیلکی به اربهخوج یا سنگخوج معروف است و آن میوهای سخت با طعم ترش و شیرین است که از آن مربا تهیه می کنند.
قسمت های مورد استفاده:
برگهای جوان، پوست و ساقه و میوه (دانه) آن دارای استفاده دارویی است.
میوه این نوع گلابی قابل استفاده نیست ولی تخم آن پس از جمع آوری، مصرف دارویی دارد.
دانه های انچوچک، مغز سفید با پوستی قهوه ای رنگ و سخت دارند، شبیه به بادام یا مغز زردآلو با طعمی مشابه و تقریبا شبیه دانه های گلابی وحشی موجود در بازار هستند.
وقتی دانه های آن را بو دهیم، بسیار خوشمزه اند و در گذشته با نام بادام جنگلی یکی از اجزای ثابت آجیل بوده است.
ترکیبات شیمیایی:
۱۰ اسید چرب عمده در بذر گیاه انچوچک شناسایی شده است که اسید اولئیک و اسید لینولئیک عمده ترین آنها است.
سایر اسیدهای چرب عبارتند از: پالمتیک اسید، پالمیتولئیک اسید، استئاریک اسید، هپتا دکانوئیک اسید، مارگاریک اسید، آراشیدیک اسید، آراشیدونیک اسید، لینولنیک اسید.
طرز استفاده و مقدار مصرف:
برای استفاده از این دانه، میوهی آن را زیر خاک مدفون و پس از پوسیده شدن، دانه های آن را بیرون آورده و پس از شستن به صورت خام یا بو داده به فروش می رسانند.
خواص درمانی و طبیعت گلابی وحشی
طبیعت دانهی گلابی وحشی (انچوچک) معتدل است.
عصاره برگ درخت انچوچک یا تلکا ضدقارچ، آنتی اکسیدان، ضد باکتری و ضد لارو است.
براساس تحقیقات انجام شده، در طب سنتی از خواص درمانی آن برای نرم کردن سینه، آرامش اعصاب، افزایش ادرار بیماران، افزایش نیروی جنسی و جسمی، تقویت عمومی بدن، افزایش وزن و قاعده آوری استفاده می شود است و در عربستان بذر سیاه گلابی وحشی کاربرد زیادی دارد.
لازم است بدانید همانطور که قبلا گفته شد نوعی گلابی وحشی در جنگل های گیلان وجود دارد که به اربه خوج یا سنگ خوج می گویند.
میوه ای سخت با طعم ترش و شیرین است که از آن مربا تهیه می کنند. طبیعت آن سرد و خشک، ملین مزاج، تقویت کننده ی قلب، معده و کبد است.
سرشار از ویتامین C، تنظیم کننده اسید اوریک و فشار خون بالا، مفید برای نقرسی، نرم کننده سینه و حنجره، آرام کننده اعصاب و تشنج، چاق کننده، افزایش نیروی جنسی و قاعده آور است.
