آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۰ 
تاریخچه استفاده از بره موم
بشر از دیرباز، بره موم را جهت اهداف گوناگون پزشکی و غیر پزشکی به کار می برده است. ممکن است متعجب شوید و چنین بیندیشید که پیش از دانش نوین، پیشینیان تا اندازه ای مجبور بودند تا از مواد طبیعی به عنوان آخرین راه چاره استفاده کنند چرا که راه بهتری نمیشناختند. حقیقت کاملا متفاوت است و برای بررسی تاریخچه بره موم لازم می گردد که بار دیگر همه کلیشه های ذهنی خویش را پیرامون چگونگی شناخت طبیعت و کار با آن به وسیله پیشینیان بازنگری کنیم.
در حالی که ممکن است پیشینیان از فن آوری و دانش نوین بی بهره بوده باشند، ولی بدون تردید دانشور بوده اند. این دانش هرچند با دانش نوین، متفاوت بود ولی کمتر از آن قدرتمند نبود و از جهان بینی و احساس وجود دیگری سرچشمه گرفته بود. جهان بینی آنان بر پایه رابطه با طبیعت و درک آن بنیان نهاده شده بود. این جهان بینی از طریق ادراک و نیز از راه مشاهده محض به دست آمده بود. این جهان بینی پدیده های طبیعی را به عنوان بخشی از دستگاه یگانه و قدرتمند آفرینش می آموخت و درک می کرد.
تاریخچه بره موم در مصر
در مصر باستان، کشیشان دانشمند هم بودند و دانش خویش پیرامون جهان طبیعی و شیمی را مقدس می شمردند و از دانش پزشکی، مهندسی و کشاورزی نیز بهره می جستند. بنا به گفتار انجيل، سرزمین کنعان سرزمینی سرشار از شیر و عسل و یکی از بهترین نقاط برای کشاورزی و پرورش دام ها بود. در آن جا برای زنبورهای عسل غذای فراوان یافت می شد.
توان مصری ها برای طبیعت با نقاشی ها و طرح های فراوانی مشخص می گردد که آنان از زنبور عسل کشیده اند و به شکل نقاشی های دیواری هنوز پابرجاست.
با بررسی تاریخچه بره موم در حدود ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد متوجه شدیم زمانی که قسمت های بالا و پایین مصر توسط یک قانون گذار اداره میشد زنبور عسل به عنوان سمبل و نماد مصر بالایی و نی به عنوان نماد مصر پایینی تعیین شده بود.
پاپیروس کاهون، این وحدت سیاسی را مورد توجه قرار داد و دو سرزمین را یکی کرد و نیز او نی را به زنبور عسل وصل کرد.
پلینی نویسنده معروف رومی نوشته است که رزین در بره موم میتواند از نی جدا شود. مصریان باور داشتند که مرده ها بدنشان به نگهدارنده ای نیاز دارند. مومیایی کردن روشی بود برای آماده کردن بدن بعد از مرگ و تا آنجا که امکان داشت می بایست دست نخورده باقی می ماند.
به همین خاطر کشیشیان شروع به استفاده فراوان از محصولات زنبورعسل کردند. برای مومیایی ابتدا ارگانهای داخلی را از بدن خارج، سپس بدن را می خیساندند و باندپیچی می کردند. این باند با مخلوطی از شان عسل ذوب شده که ترکیبی از موم، عسل و بره موم بود درست میشد.
از مدارک به دست آمده روشن است که برخلاف یونانی ها، مصری ها فرق موم و عسل را تشخیص می دادند ولی استفاده خاصی از بره موم نمی کردند.
تحقیقات اخیر بر خصوصیات آنتی بیوتیکی و نگهداری عسل و خصوصیات بیشتر بره موم تاکید کرده است. این امر علت سالم ماندن موش های مومیایی شده در کندو برای هزار سال را توضیح می دهد. نسخه های بی شماری از این که چگونه مصری ها مرده هایشان را در عسل نگهداری می کردند و تابوت هایشان را به موم اغشته می کردند، وجود دارد.
یک داستان نوشته شده بر روی تکه سنگی این عمل را شرح می دهد. دزدانی که دنبال گنجینه یکی از اهرام بودند یک کوزه مهر و موم شده از عسل پیدا کردند. یکی از دزدها نان خود را درون عسل انداخت و موی انسانی را درون آن پیدا کرد. در جستجوهای بعدی آنها جسد یک بچه کوچک که به طور کامل و با تمام تزییناتش در داخل قبر سنگی با عسل نگهداری می شد، پیدا کردند.
خصوصیات شفابخش اسرار آمیزی به این بقایای مومیایی نسبت می دهند. آنها اعتقاد داشتند که وقتی مومیایی را لمس می کردند از بسیاری امراض دور می شدند. یک دست نوشته فارسی باستان نحوه ساخت یک مومیایی را این گونه شرح داده است:
«یک آدم مو قرمز را پیدا کن و به او برای سه سال غذا و میوه بده، سپس او را در مخزن سنگی پر از عسل و دارو قرار بده و درب مخزن را ببند. هنگامی که درب آن بعد از صد و پنجاه سال باز شود، می بینید که عسل بدن را مومیایی کرده است.»
منابع در بردارنده اطلاعات دارویی، نسخه های جالبی که توسط کشیش های مصری به وسیله بره موم جهت درمان بیماران تجویز می شد در دست دارند.
سومری ها و بعد از آن بابلی ها همیشه عسل را برای نگهداری مرده هایشان استفاده می کردند. به گفته یک نویسنده، آنها مرده هایشان را در عسل دفن می کردند و مراسم سوگواری شبیه مصری ها داشتند. یک مورخ دیگر نوشته است که آشوری ها ابتدا بدن مرده هایشان را آغشته به موم و بعد در عسل دفن می کردند.
در زندگی نامه الکساندر نویسنده بزرگ آمده است که چگونه الكساندر دستور داد تا او را در عسل دفن کنند، این عمل با عسل سفید انجام شد و عسل آن نباید خیلی حرارت می دید. بدون شک ارسطو و معلم او الكساندر از خواص محافظتی عسل و بره موم آگاه بودند.
تاریخچه بره موم در یونان
مدتها طول کشید تا نخستین منبع اختصاصی از یونانیان در مورد بره موم، در مطالعه پیشرو و علوم طبیعی ارسطو در مورد زنبورعسل به دست آمد و این یونانیان بودند که به عنوان نخستین افرادی شناخته می شوند که زنبورداری را به عنوان یکی از فعالیتهای کشاورزی مدنظر قرار دادند. تا حدود ۴۰۰ سال پیش از میلاد، طی دوره پریکل، ۲۰/۰۰۰ کندو در آتیکا نگاهداری می شد، ناحیه ای که به خاطر عسل خود مشهور شد، عسلی که به داشتن خواص معروف بود.
طب یونانی ها کماکان از عسل برای مومیایی کردن و نگاهداری بدن انسان استفاده می کردند، به ویژه سربازانی که دور از وطن جان می باختند. بدن آجزی پولیس، پادشاه اسپارت، که در آسيا جان سپرد، همانند بدن اسکندر که پیش از او در عسل نگاهداری شده بود، پیش از آوردن به در این ماده نگاهداری گردیده بود. نه تنها سربازان می توانستند خواهان چنین تیماری باشند؛ بلکه بدن فیلسوف یونانی دموکریتوس نیز پس از مرگش به همین طریق در عسل نگهداری گردید.
هیپوکرات (۳۷۷ تا ۴۶۰ پیش از میلاد) که از نظر بسیاری، پدر دانش پزشکی نوین به شمار می رود، ویژگی های دارویی بره موم را تشخیص داد و مشهور است که او بره موم را برای کمک به التیام زخم ها و جراحات داخلی و خارجی تجویز می کرده است.
یونانیها بره موم را به عنوان جزو اصلی عطر مشهور و شگفت انگیزی به نام پامچال به کار می بردند. این عطر از ترکیب بره موم، اوليبانوم، استیراکس، بنزویین و گیاهان معطر به دست می آمد. این ماده بر روی آتش زغال ملایم سوزانده می شد (عود) و بویی عالی و معطر ایجاد می کرد.
تاریخچه بره موم در روم
با بررسی تاریخچه بره موم مشاهده کردیم که رومی ها مسوول پیشبرد بیشتر زنبورداری و گسترش آگاهی کنونی ما از بره موم بودند. منشا دقیق بره موم از موضوعات مورد بحث، پلینی پژوهشگر پر کار، نویسنده مورخ و پزشک و همچنین دیوسکورید دانشمند بود. پلینی بر این باور بود که بره موم رزین گردآوری شده توسط زنبورهای عسل از جوانه های بید، نارون، نی و دیگر گیاهان است، در حالی که دیوسکورید چنین می اندیشید که ماده فوق الذکر فقط از Styrax به دست آمده است.
پلینی در مجموعه ی ۳۵ جلدی تاریخ طبیعی خویش دانش قابل ملاحظه ای در مورد جهان زنبورعسل از جمله شناختی مفصل از بره موم ارایه داد؛ نخست زنبوران عسل شان می سازند و قالبهای مومی درست می کنند، یعنی خانه های خود و سلول را بنا می کنند، سپس اقدام به تولید نوزاد می کنند و آن گاه عسل را از گیاهان، چسب زنبور را از گیاهان تولید کننده، صمغ، شیره و چسب و رزین را از درخت بید، نارون و نی تولید می کنند.
آنها نخست تمامی جدار داخلی کندو را به این ماده آغشته میکنند درست مانند لایه ای گچ و سپس آن را با دیگر عصاره های تلخ آغشته میکنند تا از جلب توجه دیگر جانوران کوچک دور بمانند، همچنین آنان با همان مواد دروازه های بزرگ تری پیرامون خانه شان بنا می کنند. پلینی در ادامه دو نوع بره موم را این طور تعریف می کند؛ نخست نوع Commosis که برگرفته از واژه «Cosmetic» به مفهوم مواد آرایشی است.
این ماده رقیق و جلادهنده است، زنبورهای عسل آن را برای رنگ آمیزی، پرداخت و ضدعفونی کردن سطوح کندو به کار می برند. سپس نوبت به Pissoceros می رسد، که مخلوطی است از رزین بره موم و موم، که زنبورهای عسل به عنوان ماده ای ساختمانی برای درزگیری سوراخها و تقویت شانها آن را به کار می برند. سرانجام، او برای بره موم تعریف دیگری نیز ارایئه می دهد؛ به آن علت به این نام شناخته می شود که زنبورهای عسل از آن برای ساختن هواکش (هواگیر) باریکی برای کندو استفاده می کنند تا به عنوان تاسیسات تدافعی واقعی شهرشان به شمار آید.
پلینی همچنین به ویژگی های دارویی بره موم اشاره می کند؛ هم اینک اطبا از بره موم به عنوان دارو استفاده می کنند زیرا نیش ها و همه مواد فرو رفته در پوست را خارج می کند، تورم را کاهش میدهد، بافتهای سفت شده را نرم می کند، درد سینوسها را کاهش میدهد و زخم هایی را که دیر التیام هستند، بهبود می بخشد.
دیوسکورید یکی از افراد صاحب نظر در زمینه التیام درد که در نخستین سده پس از میلاد به نگارش می پرداخت در کتاب خویش به عنوان (اصول پزشکی) به استفاده از عسل، موم و بره موم در درمان بیماریها اشاره می کند.
چسب زرد رنگ و خوشبوی زنبورعسل و مشابه استیراکس، از آن بابت برگزیده شده که نرم است و خشکی زیادی را برطرف می کند و به عنوان ماستیک کاربرد آن آسان است. این ماده بسیار گرم و جذاب است و برای بیرون آوردن خار و تراشه ی چوب از پوست بدن سودمند است. با توجه به این که اگر سوزانده شود سرفه مزمن را برطرف می سازد. ماده ای مفید است و اگر بر زخمهای لبخنی (گلسنگی) قرار داده شود آنها را التیام میدهد. این ماده در دهانه کندوی زنبورعسل و در عسل طبیعی یافت می گردد.
“سلسوس” یکی از نویسندگان همان دوره، بره موم را در فهرست فرآورده هایی قرار میدهد که قادر است آبسه ها و دمل ها را تحریک کند تا عفونت آنها خارج شود. این فرآورده ها شامل:
نارد، مر، کاست مری، بالسا، بره موم گالبانوم، استیراکس، ریشه و پوست کندر، قیر، سولفورزیف، رزین، پیه، چربی و روغن و… با این همه، بهترین عصاره ماده ای است که یونانیان آن را Rhypodes می نامند که وجه تسمیه آن شباهت این ماده با غبار است. این ماده حاوی مر، زعفران، زنبق، بره موم، ذرات پرمنگنات، زاج، عصاره دارواش و رزین ترانتین است.
تاریخچه بره موم در جهان اعراب
در بررسی تاریخچه بره موم در جهان عرب متوجه این نکته شدیم که اهمیت مذهبی زنبورعسل در تمدن های پیشین فراوان است و اغلب به ویژگی آن در ایجاد تندرستی و خاصیت التیام دهندگی آن اشاره می گردد.
پروردگار زنبورهای عسل را آموزش داد تا خانه های خویش را در کوهساران و در میان درختان و در کندوهایی که آدمیان برای آنان تهیه می کنند، قرار دهند. به آنان چنین آموخته که از هر نوع میوه ای تغذیه کنند و به همه ی گیاهانی که کردگار آفریده سر بزنند. که از شکم آنان مایعی با رنگهای مختلف بیرون می تراود که دارویی است برای آدمیان. (قرآن، سوره نحل).
ابن مغیه یکی از نویسندگان عرب از قول حضرت محمد(ص) چنین می گوید:
عسل دارویی است برای تمام دردهای جسمانی و قرآن دارویی است برای همه دردهای روحی و روانی، بنابراین من هر دوی این داروها را به شما توصیه می کنم.
دانشمند ایرانی ابوعلی سینا در کتاب معروف خویش به نام قانون طب، از دو نوع موم سخن می گوید: موم سفید (تمیز) و موم سیاه.
طبق تعاریف و گفته های بزرگان روشن است که موم سیاه همان بره موم است که بنابر نظر ابن سینا دارای خاصیت بیرون آوردن خار و خاشاک از بدن است.
همچنین این ماده خاصیت پاک کنندگی دارد. این دانشمند در ادامه می گوید موم سیاه به علت داشتن بویی تند باعث عطسه می گردد.
تاریخچه بره موم در اروپا
با بررسی اسناد و مدارک تاریخچه بره موم در اروچا متوجه شدیم که در سوابق گیاهی بریتانیا خیلی کم به طور مستقیم به بره موم اشاره شده است. با این وجود، به ویژگیهای ضد التهابی رزین های درختان و گیاهان ماده خام اساسی گردآوری شده به وسیله زنبور عسل برای تولید بره موم اشاره های زیادی شده است.
جان جرارد در گیاه نامه مشهور خود به رزین یا ماده چسبناک جوانه های درخت کبوده سیاه اشاره می کند. او می گوید که چگونه داروسازان از این مواد برای ساختن پماد برای درمان تعدادی از بیماری های التهابی استفاده می کنند.
نیکلاس کالپیر نیز در گیاه نامه کامل خود به ویژگی های دارویی رزین درخت کبوده اشاره دارد. جوانه های تر و لزج این درخت، پیش از تبدیل شدن به برگ گردآوری می گردد تا با آن Unguentum و Populneum ساخته شود. پمادی که Populneum نامیده میشود از كبوده ساخته میشود و به طور خاص برای درمان سوختگی و التهاب در تمام قسمت های بدن مفید است و گرمی زخم ها را برطرف می سازد.
در کتاب گیاهنامه عمومی گرین اشاره های بیشتری به استفاده از زرین یک گونه درخت تبریزی با نام (درخت تبریزی سیاه) می یابیم.
گرین می گوید: برگهای جوان این گیاه یکی از اجزای عالی ضمادهایی را تشکیل میدهد که برای درمان تورمهای سفت و دردناک به کار می رود. جوانه های این درخت و نیز درخت تبریزی سفید، بوی خوشی دارد و چنانچه بین انگشتان فشرده شود، مواد رزینی ویژه ای به دست می آید که با الكل قابل استخراج است و بویی شبیه استیراکس دارد.
طبق مطالب گرین یک دراخما (واحدی یونانی) از این عصاره را در آبگوشت حل می کردند و برای مداوای زخم ها و آسیب های داخلی به کار می بردند و گفته می شد که خونریزی های شدیدی که به علت زخم های داخلی (زخم های روده) پیش می آمده را درمان می کرده است.
تحت نام Populus balsamifera (درخت کبوده یا کاماکای معمولی) می خوانیم:
جوانه های این درخت از پاییز تا موقع برگ درآوردن از بلسان زرد رنگ و چسبناک زیادی پوشیده می شود که غالبا در قطراتی گرد می آید و به عنوان دارو از درخت جمع آوری می گردد. این ماده در الكل حل می شود، و اهالی سیبری از جوانه های این درخت نوشیدنی دارویی فراهم می آورند. این نوشیدنی ادرار آور است و به باور آنان در درمان اسکوربیت (کمبود ویتامین C) موثر است.
در بررسی های تاریخچه بره موم به نظر می رسد در بریتانیا و شمال اروپا از بره موم چیز زیادی نمی دانسته اند، در بخشهای جنوبی و مرکزی روسیه بره موم نوعی داروی آشنای طبیعی بوده است. جالب است پی ببریم که آیا این دانش همواره در این نواحی وجود داشته یا از یونان و کشورهای عربی به آنجا راه یافته است.
در گرجستان، جایی که نفوذ اعراب قوی بود، سولهان صبا (۱۷۲۵-۱۶۵۸) مولف دایره المعارف پزشکی گرجستان بره موم را به عنوان «ماده ای شبیه عسل که از ته کندو به دست می آید» توصیف کرده است. در غرابادین کبیر، یکی از کتابهای گرجی پزشکی که در قرن سیزدهم انتشار یافته، نویسنده درمانی را برای پوسیدگی دندان پیشنهاد می کند. این نسخه شامل مخلوطی از بره موم و ارسنیک، عدس قرمز، بومادران و مریم نخودی وحشی است که به آن یک قاشق روغن زیتون و یک قاشق عسل افزوده شده است. سپس این مخلوط روی دندانی که درد می کند قرار داده میشود.
بره موم، به شکل گسترده ای به وسیله دندانپزشکان امروزی برای درمان انواع وسیعی از مشکلات پیرا دندانی به کار میرود. با حرکت به سوی زمان های جدید، در کتابهای پزشکی گرجی که در سده هجدهم در خصوص تاریخچه بره موم انتشار یافته، استفاده از بره موم برای درمان هموپتيزی (تف خونی) توصیه شده است. «بیمار باید دانه های بره موم را به اندازه سر سنجاق، به مدت دو روز، سه تکه صبح و سه تکه بعدازظهر مصرف کند.»
در مطالعه تاریخچه بره موم در گرجستان دریافتیم که به شکل سنتی، از کیک های بره موم و تکه های پهن و کوچک بره موم برای درمان چندین بیماری استفاده می شده است. برای ورم مفاصل، کیک در پارچه ای گرم پیچیده و در تمام طول شب روی ناحیه ی ملتهب یا دردناک گذاشته میشد. درمان مشابهی برای مداوای آبسه های پوست توصیه شده و در آن ادعا شده بود کیک بره موم به سرعت عفونت را برطرف می سازد. برای درمان میخچه، لایه ی نازکی بره موم روی میخچه قرار داده می شد و سپس روی آن باند می گذاشتند.
“به پدران و مادران نوزادان نیز سفارش می شد که بره موم را روی ناف نوزاد بمالند و اسباب بازی های کودکان را نیز به بره موم آغشته کنند. “
نیکلایف به یکی از شیوه های درمانی سنتی گرجیها برای عفونت مجاری تنفسی اشاره دارد که در آن، بیمار، بره موم کاملا آرد و نرم شده را استشقاق می کند.
تاریخچه بره موم در اروپای شرقی
طبق مستندات بررسی تاریخچه بره موم در اروپای شرقی به طور عموم و کشور روسیه به طور خاص به استفاده از بره موم و دیگر داروهای طبیعی مدتها پس از این که این داروها در غرب کنار گذاشته شد، اشاره شده است.
زنبورداری همیشه در کشورهای اروپای شرقی یک فعالیت مهم کشاورزی بوده است و بره موم به عنوان محصول جنبی با ارزش زنبورعسل مطرح می باشد.
زنبورهای وحشی قفقازی برای نجات یافتن از زمستان های سخت قاره ای، مقادیر زیادی بره موم تولید می کنند. برای نسل های متمادی، مردم محلی، از بره موم برای درمان طیف وسیعی از بیماریها از جمله: سرفه، سرماخوردگی، دردهای قفسه صدری، سوختگی ها، زخمها و مشکلات دندان استفاده کرده اند.
یکی از موارد خارق العاده استفاده از بره موم که زبان به زبان نقل قول شده، در جنگ بوئر در افریقای جنوبی رخ داده است. در این جنگ از بره موم به مقدار زیاد برای درمان زخم ها استفاده شده است.
بره موم را با وازلین مخلوط می کردند و مخلوطی که “پروپولیس وانوژن” نام داشت را در بسیاری موارد پس از جراحی و به خصوص بعد از بریدن اعضا استفاده می کردند. ولی روسها از چیزی بسیار مشابه این ترکیب مدتها قبل در زمان حمله مرگبار ناپلئون به کشورشان، استفاده می کردند.
در سپاه ناپلئون، درمان سنتی بریدن عضو این بود که انتهای عضو قطع شده را با قیر می پوشاندند. ولی در سپاه روسیه، دکترها از ته مانده های موجود در بشکه های عسل استفاده می کردند و انتهای اندام بریده شده را با آن می پوشاندند. ته مانده های موجود در بشکه ها، حاوی مقدار زیادی بره موم بود که به التیام سریع و کامل زخم کمک می کرد.
با تولد علم پزشکی مدرن در آغاز قرن نوزدهم، روسیه و کشورهای اروپای شرقی با رویکرد علمی و نگاهی مجدد به درمان های سنتی به سمت آنها سوق پیدا کردند.
وقتی می خواهیم نگاهی جزیی به دانش استفاده و تاریخچه بره موم در چهل سال گذشته داشته باشیم باید به کارهای انجام شده توسط کشورهای روسیه، لهستان، چک، اسلواکی، بلغارستان و یوگسلاوی توجه کنیم.
برای مثال در طول جنگ جهانی دوم، دکترهای روسی از پماد بره موم در درمان زخمها در کیلینیک شهر اسوردلوسک با موفقیت استفاده می کردند. در سال ۱۹۴۷ موسسه دامپزشکی کازان در کرانه رشته کوه اورال وظیفه انجام یکی از اولین مطالعات علمی در مورد خصوصیات ضد میکروبی بره موم را به عهده گرفت.
این بررسی به قدری موفقیت آمیز بود که بره موم را پنی سیلین روسی نامیدند. از قضای روزگار، درست زمانی که غرب در حال انجام مطالعات در مورد بره موم بود، موسسات تحقیقاتی روسیه پس از سقوط کمونیسم در حال از بین رفتن بودند.
در یوگسلاوی، میجتا وزناک، نخست وزیر سابق یوگسلاوی، بالاخره سیاست را کنار گذاشت تا به دنبال علاقه خود یعنی دنبال پژوهش و کار در مورد زنبورعسل و بره موم برود. او در کتاب خود با عنوان معجزه بره موم آزمایش های یک نقاش کلیسا در قرن نوزدهم به نام رادوسیفرت را دوباره بررسی کرد.
سیفرت پس از دریافت دو کندو به عنوان دستمزد انجام کار، نگهداری از زنبورها را آغاز کرد، مدتی بود که او مشکل پا پیدا کرده بود و پوست روی پای او بنفش و سپس سیاه رنگ شده بود. او حس پای خود را از دست داده و زخمی روی آن سر باز کرد که بهبود نمی یافت. هر هفته نزد دکتر میرفت و دکتر پمادهای مختلفی به او میداد ولی مشکل همچنان وخیم تر می شد. در آخر دکتر گفت که پای او باید بریده شود. رادو به پیشنهاد دکتر عمل نکرد و به جای آن به منزل رفت، پای خود را با عسل و بره موم پوشاند و تمام پا را پانسمان کرد.
او پس از چند روز پانسمان را باز کرد، زخم خوب شده بود، با دیگر درد نمی کرد و می توانست روی پای خود بایستد. او پس از استفاده مجدد از بره موم برای کمک به سوختگی همسرش، تصمیم گرفت که در آن زمان با دکتر در مورد این داروی جدید و اعجاب انگیز صحبت کند. ولی دکتر با وجود این که پای بهبود یافته وی را دیده بود تحت تاثیر قرار نگرفت و از استفاده بره موم برای بیماران خود، امتناع ورزید.
به هر حال پس از مدتی دختر یکی از دوستان دکتر از عفونت مزمن لوزه رنج می برد. عفونت به قدری بود که دمای بدن دختر به ۳۹ درجه سانتیگراد رسید و لوزه های او چرکی شدند. دکتر تصمیم گرفت از بره مومی که در یک شکردان برای او آورده بودند استفاده کند. در مدت چند ساعت، دمای بدن دختر پایین آمد و التهاب برطرف شد و هیچگاه بازنگشت.
طبق کتب و آثار به جامانده از محققان و طبیبان ادوار گذشته در بررسی تاریخچه بره موم دریافتیم که در سال ۱۹۶۲ دوست واسناک در حال مرگ ناشی از سرطان بود. دکتر برای او مصرف ۱۰ تا ۱۵ قطره مایع بره موم در داخل آب، سه وعده در روز پیش از غذا را تجویز کرد. پس از ۶ هفته او شروع به خوردن غذا و افزایش وزن کرد و انرژی قبل را بازیافت.
واسناک می گوید: بره موم سابقه ای ندارد چون ما تازه با آن آشنا شده ایم و از عوارض جانبی آن آگاه شده ایم. بره موم از طریق تحریک سیستم ایمنی فرد، مقاومت طبیعی بدن نسبت به عفونت و بیماری را افرایش میدهد. علاوه بر آن بره موم، تامین کننده مقداری اضافی ویتامین و تمام مواد معدنی ضروری شامل آهن، کلسیم، آلومینیوم، منگنز و سیلیکون میباشد.
علاقه مجدد غرب به بره موم
در سال ۱۹۷۴ دکتر لوند آگارد طبیعی دان دانمارکی کتاب «بره موم فرآورده ای طبیعی – راهی به سوی سلامتی» را منتشر کرد. آنها مشتاق و کارگشا بودند و مغازه های غذاهای سالم توسط افراد مرتبط با پزشکی پایه گذاری شد و آنها کسی را که روش های طبیعی را باور داشت دوست میداشتند.
در ژوئن سال ۱۹۶۲ دکتر آگارد چندین روز از گلو درد رنج می برد، او میدانست که در روز بعد میبایست به یک سفر تجاری برود. با رسیدن غروب تورم گلوی او خیلی بدتر شده بود، به طوری که نمی توانست چیزی بخورد و همزمان دچار تبی ۴۰ درجه شده بود. تصمیم گرفت، مقداری کم از بره موم را در یک هاون بکوبد و آن را به صورت پودر در یک فنجان آب گرم حل کند.
او مایع را با استفاده از فیلتر قهوه، تصفیه کرد و سرانجام یک مایع زرد رنگ شبیه به چای به دست آورد. او با این چای دو تا سه مرتبه غرغره کرد و سپس باقی مانده را نوشید و به رختخواب رفت. صبح فردا متوجه شد که گلودردش به طور کامل برطرف شده است.
دکتر آگارد به این نتیجه رسید که بره موم حاوی یک آنتی بیوتیک خیلی قوی است که می تواند یک عفونت و التهاب قوی را در عرض ۵ تا ۶ ساعت درمان کند. آگارد دانشمندی اهل عمل بود و پژوهشی وسیع که بیش از ۵۰۰۰۰ نفر از مردم سراسر اسکاندیناوی را شامل میشد هدایت می کرد. دکتر آگارد بره موم را به شرح زیر توضیح داده است:
بره موم یکی از کارآمدترین تولیدات زنبورعسل از نقطه نظر انتقال مواد فعال انسان می باشد.
آگارد براساس تحقیقات خود ادعا کرد که بره موم در درمان بیماری های مختلفی از جمله ورم روده بزرگ، آب مروارید چشم، عفونت مجاری ادراری، تورم و التهاب گلو، نقرس، زخم های بازی سینوزیت، سرماخوردگی، آنفولانزا، برونشیت، ورم معده، سرطان، بیماری های مربوط به گوش، بیماری های مربوط به لثه، آنسفالیت ها، عفونتهای روده ای، قارچ ها، زخمها، اگزما، پنومونی، تورم مفاصل، بیماریهای مربوط به ریه ها، ویروسهای معده، سردرد، بیماری پارکینسون، عفونت کیسه صفرا، آسیب های عروقی ناشی از اختلال در گردش خون، زگیل ها، تورم ملتحمه چشم و خرخر کردن موثر است.
برای آنهایی که باور دارند داروها برای درمان بیماریهای خاص ساخته شده اند، با این لیست بلند این طور به نظر میرسد که چیزی شبیه به بدعت گذاشتن رخ داده باشد.
چنانکه دکتر اگارد گفت: بره موم ماده ای تاثیرگذار و قوی است که از گیاهان سودمند به انسان تحویل داده شده است.
بره موم شبیه یک داروی شیمیایی عمل نمی کند که فقط باکتری ها و ویروس های خارجی و کلا میکروب ها را تخریب کند، بلکه توانایی بدن برای مقابله با بیماری را افزایش میدهد.
بره موم تنظیم کننده هورمونها و یک آنتی بیوتیک نیز به شمار می رود که خود محرک طبیعی مقاومت بدن است. بره موم ممکن است توسط هر شخص سالم یا بیمار مورد استفاده قرار گیرد، به این جهت که محافظت کننده در برابر میکروارگانیسم ها می باشد.
یک پزشک فرانسوی به نام دکتر رمی چوان در سوربن پاریس پس از شنیدن کارهای دکتر آگارد، تمایل پیدا کرده بود تا با او ملاقات کند. به هر حال یک حقیقت متحیر کننده این است که بره موم زنبورعسل، دارای یک اثر کشندگی صددرصدی بر روی باکتری ها می باشد و دیگر آنتی بیوتیک ها این اثر کلی را ندارند. دکتر چوان باور داشت که طبیعت برای هر چیزی پاسخی دارد که ما می بایست در پیدا کردن آن تلاش کنیم.
با معرفی بره موم زنبور، ممکن است که بتوانیم روزی تعداد زیادی از داروهای شیمیایی همراه با اثرات جانبی آنها را از میان برداریم. بره موم با بالا بردن مقاومت طبیعی بدن از طریق تحریک سیستم ایمنی شخص عمل می کند. برای انجام این عمل بره موم میزان مناسبی از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری شامل آهن، کلسیم، آلومینیوم، منگنز و سیلیس را نیز دارا است.
دکتر چوان اشاره به این نکته مهم داشت که آنتی بیوتیک های مصنوعی قطعا متضاد عمل می کنند. آنها باکتری های مفید دستگاه گوارش را که بدن از آنها برای ساختن ویتامینهای K و B استفاده می کند از میان می برند و در نهایت سبب کمبود شدید آنها می گردند.
چوان در ادامه یادآور شد امروزه باکتریها، مقاومت خود را نسبت به آنتی بیوتیک ها افزایش می دهند که سبب وقوع افزایش عفونت و افزایش قابل توجه در توانایی عبور بیماری از شخصی به شخص دیگر می شود. در نهایت یک عفونت کوچک دارای پتانسیل کشندگی بالا میشود.
آگارد و چوان شاید بیشتر از هر کس دیگر برای بیداری مجدد و علاقه علمی در مورد بره موم در غرب تلاش کردند وارن اوگرن یک پرورش دهنده تازه کار زنبور عسل بود که در شهری کوچک از ایالت ویسکانسین زندگی می کرد. او در اواخر دهه ی ۱۹۶۰ درباره دکتر آگارد و کارهای او چیزهایی شنیده بود، بنابراین قصد داشت تا سفری به دانمارک ترتیب دهد و او را ملاقات کند.
دکتر آگارد به اورگن آموخته بود که چگونه بره موم را استخراج و فرآوری کند و او به مدت ۴ سال تنها مشتری او بود. در آن زمان بره موم در حدود ۲۰۰ دلار در هر کیلو فروخته می شد، این قیمت زیاد با قیمتهای جهانی امروز که در حدود ۲۰ دلار در هر کیلو است، قابل مقایسه نیست. سرانجام اورگن خودش شروع به تولید فرآورده های بره موم کرد تا آن را به جامعه خویش ارایه دهد. او کار را با تولید کپسول، اسپری گلو و کرم پوست بره موم آغاز کرد.
لیندا دختر اورگن در ادامه ماجرا می گوید: فرمولاسیون بره موم را با روش آزمون و خطا در خانه مان تهیه می کردیم. پدرم در اولین سال تولید ۱۰۰ عدد از نمونه های تولیدی را به شكل رایگان به دوستان و فامیلهایش داد، فقط به این دلیل که کیفیت تولید محصول خود را ارزیابی کند. نیمی از شهر کوچک ما یک نمونه از بعضی تولیدات پدرم را با اولین فرمولش در اخیار داشتند. شرکتی که وارن اورگن راه اندازی کرده امروزه به سراسر جهان بره موم میفروشد.
ژیدن برون از منطقه فونیکس ایالت آریزونا، از دیگر حامیان بره موم بود. او یکی از اولین آمریکاییهایی بود که در نیروی هوایی کانادا در سال ۱۹۳۹ استخدام شد و به زودی در انگلستان پروازهای تبلیغاتی را بر فراز آسمان انجام داد.
او در انگلستان بود که با مقاله ای در روزنامه مواجه شد که از خواص تولیدات زنبورعسل تمجید کرده بود. او بعد از جنگ و یک دوره ی موفقیت آمیز بانکداری و پیمانکاری، انرژی بی مانندش را به سمت جامعه به ویژه با تولیدات زنبور عسل که می توانست نقش مهمی در حفظ آن داشته باشند، تغییر داد.
شرکت او کارش را در سال ۱۹۷۶ آغاز کرد و هم اکنون یکی از بزرگترین شرکتهای تولید فرآورده های زنبور عسل در جهان می باشد که عسل، ژل رویال، گرده گل و بره موم تولید می کند.
یون یکی از افرادی بود که تنها صحت و سقم صد درصدی مطلبی او را متقاعد می کرد. کتابش با نام (تنها غذای کامل جهان) می باشد که در آن تجلیل وصف ناپذیری از زندگی زنبورعسل معمولی (Apis mellifera) آورده است، حشره کوچکی که به سختی کار می کند تا تولیدات قدرتمند و اسرار آمیزش را برای انسان فراهم کند.
ژیدن برون به طور غم انگیزی در سال ۱۹۸۹ فوت کرد اما کار شرکتش هنوز ادامه دارد و توسط پسرش بروس برون اداره می شود که اشتیاقی همسان پدرش برای زنبور عسل دارد. او پیشرفته ترین طرح ها را در جهان برای استخراج بره موم به مرحله اجرا در آورده است.
در انگلستان “ری هیل” که از مالکان پیشقدم مغازه های غذاهای کامل و فروشنده گیاهان دارویی بود، اولین کسی است که کتابی در رابطه با بره موم نوشت و گفت در بره موم آنتی بیوتیکی طبیعی وجود دارد.
او این موضوع را در بخشی از کتاب این طور مطرح می کند، خیلی از دانش های قدیمی برای بشر مدرن از دست رفته است اما خوشبختانه این ماده شناخته شده به صورت روزانه توسط زنبور استفاده می شود، در این سالها این ماده، مجدد کشف گشته و کار آمدی آن توسط پژوهش های دانشمندان به اثبات رسیده است.
دکتر فیلیکس مورات یک نفر آمریکایی است که زمانی در زندگی اش به ساختن کپسول مشغول بود و علاقه و شیدایی زیادی به بره موم در ارتباط با جامعیت آن داشت و مشتاقانه كتاب «بره موم شفادهنده جاودان» را در سال ۱۹۸۲ منتشر کرد. برای سالهای متمادی این کتاب از منابع منحصر به فرد درباره بره موم بود. این کتاب پرشور و قدرتمند در رابطه با اهمیت بره موم در زندگی طبیعی می باشد.
در سال ۱۹۸۷ جکوب کالا که یک پرورش دهنده زنبور و پزشک هلندی بود نتایج دهها پژوهش در رابطه با اثرات دارویی تولیدات زنبورعسل را در کتابش با نام داروهای طبیعی از زنبورعسل منتشر کرد. این کتاب کوچک آن قدر موثر بود که پژوهش های بعدی غرب و علاقه مردم را نسبت به بره موم افزایش داد.
جکوب کال همانند دکتر آگارد اعتقاد داشت که بره موم ماده ای درمانی با بیشترین اثر است که از گیاه به انسان می رسد. در حالی که عسل و گرده گل اغلب بر ضد بیماری های با علایم غیراختصاصی بسیار تاثیرگذار هستند، ولی بره موم می تواند به طور اختصاصی بر ضد عفونت ها اعم از داخلی و خارجی موثر باشد.
بره موم در دهه ی ۱۹۶۰، ۱۹۷۰، ۱۹۸۰ دوباره به عنوان دارویی طبیعی قدرتمند مورد توجه قرار گرفت. در سال ۱۹۸۷ دکتر جان دایموند رییس آکادمی بین المللی طب پیشگیری درباره بره موم گفت: همه مواد طبیعی که او آزمایش کرده ، ماده ای که بیشترین اثر در میان تقویت کنندگی را بر روی تیموس و پس از آن ایجاد انرژی دارد رزین زنبورعسل یا بره موم است.
در طی این دوره عرضه بره موم تولید شده در غرب اساسا از طریق فروشگاههای غذاهای سالم بوده است و علاقه به آن در میان اجتماع به طور متناوب رشد پیدا کرده است.
اما از اواخر دهه ی ۸۰ تا اوایل دهه ی ۹۰ میبایست صبر می کردیم، ولی قبل از آن که چیزی مرسوم به علاقه علمی تبدیل شود، یک سری مطالب از مقاله های داوری شده در مجلات علمی در کشورهای همچون بریتانیا، آمریکا، فرانسه، آلمان و ژاپن ظاهر شدند. اما الان آن قطرات امروزه به یک سیل تبدیل شده اند. در سال ۱۹۹۷، دکتر پائول ویتمان و کارمن گارسیا از بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه نیوکاسل در بیان وسعت کارهای انجام شده در مورد بره موم مطالبی را در مجلات علمی در بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۵ منتشر کردند.
موضوع های مورد مطالعه در مقاله ها، مواردی از قبیل ترکیبات بره موم، خواص داروشناسی، واکنش های حساسیت زا و استفاده های بالینی آن می باشد. جالب است که در بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۵ بیشترین عناوین در آمریکا نوشته شده است. ويتمان و گارسیا ملاحظه کردند که در طی بیشتر از ۵۰ سال دورهی مطالعاتی پیشرفت خوبی در کیفیت پژوهشها به وجود آمد و علاقه به طب سنتی از فرهنگ عامه به طرف مجامع علمی کشیده شد.
آنها ملاحظه کردند که علاقه زیاد، عمیق و وسیعی در شرق اروپا وجود ندارد. اما به همه جای جهان گسترش پیدا کرده است. با کارهای حرفه ای دانشمندان توانا از طریق انتشار مقالات در روزنامه ها و مجلات علاقه مردم به بره موم بیشتر گسترش پیدا کرده است.
بره موم در عصر حاضر
طی هزاران سال، طب طبیعی یعنی؛ استفاده از علف ها و گیاهان دارویی تنها طب در دسترس آدمیان بود و در آن روزگاران به پزشکی بیشتر از دیدگاه مذهبی نگریسته می شد تا پزشکی کنونی که بر پایه تفکر علمی استوار است.
تجربیات اندوخته شده طی هزاران سال به عنوان افسانه های کهن دور ریخته شدند، اینها خرافات دوران کهن نامیده شدند. در بهترین شرایط آنها به عنوان الهام بخش حدسیات و در بدترین شرایط به عنوان جادوگری به آنها نگریسته شد.
از مطالعه تاریخچه بره موم در در جهان غرب متوجه شدیم که افول گیاه درمانی سریع تر و ژرف تر بود. یکی از دلایل این امر ظهور نوعی سیستم پزشکی مبتنی بر داروهای دارای مجوز و دارای شماره های ثبت بود. برای نخستین بار، داروهای مصنوعی مبتنی بر محتویات فعال ویژه برای درمان یا جلوگیری از بروز بیماریهای خاص ساخته شد. در کانون این سیستم این باور قرار داشت که بیماریها توسط ویروسها، باکتریها یا قارچها یا دیگر عوامل ایجاد می گردند و با شناسایی آن عوامل و اعمال داروهای ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد قارچی می توان بر آن بیماریها چیره گردید.
آشکار است که بی خطر بودن و کارآیی این داروها را نمی توان از طریق کاربردهای سنتی ارزشیابی کرد، چیزی که طی سده ها برای طب گیاهی به کار می رفته است. در عوض سیستم صدور مجوز کاملا جدیدی می بایستی ایجاد گردد، که هم قادر به ارزشیابی کارآیی آن مواد شیمیایی جدید باشد و هم بتواند مردم را مطمئن سازد که استفاده از آنها بدون خطر است.
سیستم صدور مجوز طراحی شده که تا به امروز نیز بدان عمل می شود، نخست مستلزم آن بود که مواد شیمیایی سازنده ی داروهای جدید همواره هم از لحاظ آزمایش های بالینی که برای کارآیی آنها انجام می شد در هرگونه داروی تولید شده یکسان باشد. از سویی، ترکیبات تست شده بر روی موجود زنده یعنی افراد انسانی آزمایش شده باشد تا معلوم گردد که آنها علیه عوامل بیماری زای ویژهای موثر هستند و هیچ گونه اثر سمی درازمدت یا آثار نامطلوبی در موقع کاربرد نشان نمیدهند.
طولی نکشید تا معلوم شد برای این گونه داروها باید بهایی پرداخت گردد. همواره امکان پذیر نبود که طی مدتی کوتاه آثار درازمدت داروها را مشخص سازند و به شکل اجتناب ناپذیر پارهای از آنها و شاید بیشتر این داروها دارای آثار جانبی کوتاه مدت کمتر یا بیشتر هستند. بنابراین برای چیره شدن بر این مشکل راه حل دیگری اندیشیده شده و آن تعیین میزان ریسک در برابر منافع دارو بود.
ممکن است دارویی در حوزه ویژه ای به سرعت موثر واقع شود، مثلا در کاهش التهاب در بیماریهایی چون آرتریت، و در عین حال تعدادی آثار جبران ناپذیر در رابطه با عملکرد تعداد دیگر از ارگانهای بدن مانند اعمال معده داشته باشد. آنهایی که مسوول صدور مجوز بودن می بایستی گستره منافع داروی جدید را با توجه به ریسک ها یا عوارض جانبی آن محاسبه کنند.
از همان آغاز امکان داشت به دارویی برای هدف ویژهای مجوز داده شود هرچند مشخص شده باشد که آن دارو عوارض جانبی ویژه ای هم دارد.
در واقع این فرایند صدور مجوز تعریف اساسا متفاوتی از دارو به دست داد و آن دارو دارای اثر ویژه ای قابل تشخیص با دامنه ای از ترکیبات شیمیایی مصنوعی است که آثار آن قابل بازآفرینی است. این رده جدید اکنون تنها تعریف دارو به عنوان پزشکی سنتی یا بنیادین است.
داروهای سنتی مبتنی بر گیاهان دارویی که از بدو تاریخ مورد استفاده قرار می گرفت هم اکنون تحت نام داروهای جایگزین، مکمل یا طبیعی شناخته میشوند. مفهوم الزامی این برچسبهای جایگزین این است که این گونه داروها از کیفیت پایین تری برخوردارند، بی تاثیر هستند یا در جهان علمی نوین نامناسب اند.
حتی هم اکنون که جامعه بیشتر و بیشتر به جنبه های منفی این تعریف و ریسک در مقابل منافع داروها پی برده است، سیستم مجوز دادن که برای تنظیم آن ایجاد شده هنوز به عنوان تنها راه مناسب مطمئن سازی مصرف کننده از بی خطر بودن همه داروها اعم از مصنوعی یا طبیعی به کار گمارده میشود.
مشکل این است که عملا غیرممکن است داروهای طبیعی که مبتنی بر استفاده از کل گیاه است را بر اساس سیستمی که برای ارزشیابی داروهای ساختگی شیمیایی ابداع شده ارزیابی کرد. به عنوان آغاز مطلب باید گفت داروهای طبیعی ترکیبات بسیار پیچیده ی بیوشیمیایی هستد که به مراتب از داروهای مصنوعی پیچیده ترند، مثلا بره موم حاوی صدها ماده ی بیوشیمیایی مختلف است.
هرچند اثر بیوشیمیایی کلی بره موم که در حوزه های گوناگون بررسی شده ممکن است یکسان باقی بماند، اما میزان عناصر خاص ممکن است به مقدار زیادی تغییر یابد که به هیچ وجه این تغییرات قابل پیشگویی نیست. ثانيا، برای بسیاری از فرآورده های طبیعی، جستجو برای شناسایی محتویات فعال این مواد با شکست روبرو شده است.
دانشمندان به شکل فرایندی به تشخیص این مطلب رسیده اند که داروهای طبیعی به شکل همکوش و تمام عیار و همه جانبه عمل می کنند، یعنی هرچه کامل تر و یکپارچه تر باشند کمتر تصفیه و تخلیص شده اند و در این حالت تاثیر آنها بیشتر است. اما استفاده فزاینده از گیاه علف چای مثال خوبی برای روشن شدن این مطلب است.
دانشمندان با پی بردن به اثر علف چای برای درمان افسردگی به این باور رسیدند که عنصر فعال آن هایپرسین است، ولی بعدا متوجه شدند که هایپرسین خود آثار ناگوار چشمگیری دارد که باعث حساس کردن پوست نسبت به نور و افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست می گردد.
هم اکنون مواد فعال تازه ای در آن یافت شده و اعلام شده است. افراد گیاه درمان، بی صبرانه منتظرند که علم، اثر عصاره ی کل گیاه را در حصول نتایج دلخواه مشخص کند.
سرانجام داروهای طبیعی ممکن است برای درمان مشکلات خاصی شهرت داشته باشند، در صورتی که در درمان طیف وسیعی از بیماریها موثر هستند تا برای برطرف کردن مشکل خاص. بره موم مثال خوبی است و نمونه های بسیار دیگری نیز وجود دارد.
پزشکی رایج شامل داروهایی است که هرکدام برای مداوای بیماری ویژه ای ساخته شده اند و آنهایی که ادعای منافع متعددی برای داروهای طبیعی دارند تا اندازه ای اغفال شده اند.
چگونه ممکن است داروهای طبیعی را به کمک سیستم صدور مجوزی که برای تنظیم انواع داروهای کاملا متفاوت طراحی شده ارزشیابی کرد؟
سیستم صدور مجوز چرخش طنز آلودی به اختراع مجدد نام گذاری دوباره داروها می دهد. از آنجا که داروهای شیمیایی بر پایه مواد شیمیایی مصنوعی منفرد ساخته شده اند، می توان آنها را به عنوان اختراعات واحدی به ثبت رسانید.
این به آن مفهوم است که مخترعان این گونه داروها میتوانند برای دوره زمانی ثابتی جلوی دیگران را برای ساختن آن داروها بگیرند.
به یک مفهوم این سیستم معقول و قابل درک است که ساختن داروی جدید سالها به درازا می کشد و در پاره ای از موارد مبالغ بسیار زیادی هزینه برمیدارد. منصفانه به نظر نمی رسد که شرکت ها، دارویی را بسازند و همه مخارج آن را پرداخت کنند و پس از ساخته شدن، دیگران پای به میدان گذارند و منافع آن را برداشت کنند.
با این همه چنین کاری تنها زمانی عاقلانه است که شما از نظر اصولی با ماهیت آن چه مورد حفاظت و حمایت قرار می گیرد موافق باشید.
بی گمان، باور ما به پزشکی مبتنی بر دارو تقریبا طی دهه گذشته کامل گردیده است، تا جایی که مایل نبوده ایم بهای رو به افزایشی که برای آن می پردازیم را مورد توجه قرار دهیم.
نه تنها کارخانه های داروسازی از این مسیر درآمدهای هنگفتی کسب کرده اند، بلکه اکنون آشکار شده است که فقط توانسته ایم بروز بیماری را به تاخیر اندازیم، نه این که آن را درمان کنیم.
ترسناک تر آن که ما گروه کاملا جدیدی از مشکلات بهداشتی پدید آورده ایم که مربوط به درمان هایی است که با مواد شیمیایی انجام داده ایم (عوارض داروها)، مشکلاتی که سعی داریم آنها را با داروهای شیمیایی دیگری درمان کنیم. بهای نهایی و پنهان باور ما به پزشکی غیرطبیعی احتمالا از لحاظ تضعیف ساز و کار دفاعی بشر در سطح جهانی ورای تصور ما است.
دشوار است که تاثیر سیستم صدور مجوز را بر پزشکی مدرن اندازه گیری کنیم. امتیاز نامه ها بی گمان ما را درون نوعی سیستم پزشکی مبتنی بر دارو گرفتار ساخته اند و به همان اندازه ما را از داروهای کاملا طبیعی که برای حفظ تندرستی مفید هستند بی نصیب ساخته اند.
در باره تاریخچه بره موم این طور ذکر شده که بره موم همانند دیگر داروهای طبیعی، هم در طب سنتی به کار می رفت و هم به وسیله دانشمندان مورد آزمایش قرار می گرفت.
دکتر مانس فیلد طبيب و نخستین مدیر دفتر اطلاعات بره موم به این نکته اشاره می کند که نه امتیازنامه ها و نه شیمی هیچ کدام نباید به زندگی ما دیکته شوند. در اروپای شرقی امتیازنامه ها مشکلی به حساب نمی آمده اند، بنابراین پرسش های مختلفی مطرح گردیده است؛ چه چیزی در اختیار داریم و آن را برای چه منظوری میتوانیم به کار بندیم؟ انستیتوهای تحقیقاتی در چین، روسیه و دیگر کشورهای شوروی سابق نسبت به همتایان خود در کشورهای غربی به نتایج متفاوتی دست یافته اند.
ما باید به فوریت روشهای آنان را آزمایش و نتایج به دست آمده به وسیله ایشان را بیازماییم و در تبدیل آنها به دست آوردهای خودمان چندان شتابزده عمل نکنیم.
بخصوص در مورد بررسی تاریخچه بره موم دکتر مانس فیلد به ما یادآوری می کند که چگونه پیش از سال ۱۹۹۳ کمیته علمی غرب میزان کمی علاقه به آن نشان داد در حالی که بره موم در محافل مردمی درمان های طبیعی بسیار مورد توجه بود و هنگامی که به آن توجه شد در مورد مواد جزئی فعال آن و محدود کردن آنها به طب انحصاری بود.
