مرزنجوش

مشخصات

مرزنجوش گیاهی است از تیره ی نعناع و از خانواده ی پونه و آویشن. گیاهی است کوچک با شاخه و برگ زیاد که ارتفاع بوته ی آن در حدود سی تا پنجاه سانتی متر است. برگ های آن کوچک، باریک، پوشیده از کرک و به رنگ خاکستری مایل به سبز می باشد و حدود یک تا یک و نیم سانتی متر طول دارد.

گل های آن بسیار کوچک، به رنگ سفید یا گلی به صورت خوشه در انتهای ساقه ی گل دهنده ظاهر می شوند. این گیاه چند ساله است ولی در مناطق سردسیر یک ساله می باشد. در ایران در ارتفاعات البرز به طور خودرو دیده می شود.

طبیعت

گرم و خشک است.

ترکیب شیمیایی

در اسانس آن، اوژنول ۶ درصد، چاویکول ۴/۵ درصد و آلفالینالول یافت می شود.

خواص درمانی مرزنجوش

1. آب دم کرده ی آن را بنوشید. ادرار را باز میکند و برای رفع سختی در ترشح ادرار و حیض نافع است، ورم مخاط بینی را برطرف می کند، میگرن را درمان می کند، زکام رطوبی را قطع میکند، برای معالجه ی درد سینه و سرفه، تنگی نفس و خفقان و درد قلب مفید است.
   انسداد گرفتگی دماغی را باز میکند، برای رفع مالیخولیا مؤثر است، کینه و حسادت را برطرف می سازد، قولنجی که در اثر نفخ در روده ها باشد را برطرف می کند، برای تسکین دل پیچه و رفع استسقا مؤثر است، فرح آور می باشد.
2. یک قاشق مرباخوری از کوبیده ی آن را در یک لیوان آب جوش بریزید و بخورید. بادبر یا بادشکن می باشد.
3. آن را بجوشانید و با آب آن بخور دهید، بعد آب جوشانده ی آن را بنوشید. سردردی که از غلبه ی سودا و بلغم باشد را درمان میکند و اگر مقداری از آن را با حنا خمیر کرده و بر سر ببندید، مؤثرتر خواهد بود.
4. یکصد گرم از آن را نرم بکوبید و در نیم لیتر روغن زیتون بریزید و در بن ماری دو ساعت بجوشانید و بعد از سرد شدن در یک بطری ریخته و در جای خنک نگهدارید و هر روز بر مفاصل بمالید. درد مفاصل را درمان می کند.
5. آب جوشانده ی آن برای شست و شوی زخم ها و ضدعفونی کردن زخم مفید است.
6. مرزنجوش را بجوشانید و آب آن را هم بنوشید و هم در بینی بکشید. بیماری لقوه و صرع را بهبود می بخشد.
7. بوییدن آن قوای دماغی را تقویت میکند و بخور آن هم سبب باز شدن بینی می شود.
8. پخته ی آن را ضماد کنید. جای زخم و جای سالک که روی پوست مانده است را از بین می برد.
9. استنشاق آب جوشانده ی آن با نمک، بینی را باز میکند و عفونت سینوس ها را برطرف می سازد.
10. مالیدن اسانس آن برای درمان فلج و امراض عصبی سرد مانند کزاز نافع است و مالیدن آن به چشم برای شروع نزول آب در چشم و رفع ضعف با صره مفید می باشد.
11. تازه ی آن به صورت مالش در مورد از جادر رفتگی و شکستگی اعضای بدن، بی حسی اعضا و درد دندان مصرف می شود.
12. شیاف آن در مهبل قاعده آور است.
13. ریختن چند قطره اسانس آن داخل گوش یا گذاردن پنبه ی تر کرده به اسانس آن در گوش بازکننده و رافع بستگی گوش است و صدای داخل گوش را برطرف می کند.
14. آب جوشانده ی آن برای شست و شوی زخم ها و ضدعفونی کردن زخم مفید است.
15. جویدن آن با نمک برای جلوگیری از ترشح آب دهان مفید است.

مصلح آن: آب کاسنی و تخم خرفه می باشد.

نام های دیگر مرزنجوش

• مرزنگوش
• مرزه ی گوش
• گوش موش
• مردگوش
• اذان الفار
• اوریگانو ماژورونا
• ناژوا
• ریحان داوود
• سومق
• سرمق
• سرمع
• عنقر
• مروا