جلوگیری از تولید بچه کندو

جلوگیری از تولید بچه کندو: در روش صحیح مدیریت پرورش زنبور عسل هدف اصلی باید افزایش جمعیت کلنی باشد، به گونه ای که در هنگام وفور شهد و گرده گل کلنی ها بتوانند بیشترین بهره را برده و عملکرد مناسبی داشته باشند.

یکی از مشکلات اساسی در جریان افزایش جمعیت کلنی ها تولید بچه کندو است که به واسطه خصوصیات غریزی زنبورها و عوامل محیطی و کمبود فضا جهت توسعه جمعیت اتفاق می افتد.

برای جلوگیری از تولید بچه کندو راههای مختلفی وجود دارد که اجرای هریک بستگی به تعداد کندوهای زنبوردار و امکانات موجود دارد.

در صورتی که تعداد کلنی های زنبوردار کم باشد، مثلا حدود ۵۰ تا ۱۰۰ عدد. می توان در فاصله زمانی مشخصی که معمولا بچه کندو تولید می شود ملکه را گرفته و در قفس حمل ملکه، آن را به مدت چند روز محبوس کرد. این عمل باعث میشود که تعادل بین نسبت زنبورهای جوان و مسن تا حدودی برقرار شده و تمایل کلنی به تولید بچه کندو از بین برود.

عمل دیگری که میتوان انجام داد این است که چند قاب محتوی نوزادان را از کندوی پرجمعیت خارج کرده و به کندوی ضعیف تری منتقل کرد و به جای آن چند قاب (شان) خالی قرار داد.

روش دیگر جلوگیری از تولید بچه کندو این است که تمام قاب های داخل کندو را بازدید کرده و کلیه سلولهای ملکه را خراب کرد. این عمل تا حدود یک هفته الی ده روز از تولید بچه کندو ممانعت به عمل می آورد و باید تا زمانی که احتمال تولید بچه کندو وجود دارد هفته ای یک بار کندوها را بازدید کرده و سلولهای ملکه را خراب کرد. در این بازرسی ها در صورتی که حتی یک سلول ملکه باقی بماند، کلنی تولید بچه کندو خواهد کرد.

روشهای اشاره شده فوق معمولا در مواردی که تعداد کلنیها کم باشد قابل اجراست ولی برای زنبوردارانی که تعداد زیادی کلنی دارند این روشها بسیار وقت گیر و پرهزینه بوده و قابل اجرا نمی باشد. لذا باید از روش های دیگری برای جلوگیری از تولید بچه کندو استفاده شود.

یکی از روش های بسیار معمول و مشهور جلوگیری از تولید بچه کندو روش دی ماری است که در ذیل به طور خلاصه ارائه می گردد.

ابتدا تمام شان های موجود در کندوی زنبورعسل مورد بررسی قرار گرفته و تمام سلولهای ملکه را که ساخته شده باید خراب کرد. سپس شانهای کندو را خارج و فقط یک شان که حاوی ملکه و زنبورهای روی آن است در وسط کندو گذاشته شود و بقیه فضای آن را با شانهای خالی پر کنید.

روی این بدنه یک شبکه ملکه قرار داده و روی آن یک بدنه یا دو طبقه حاوی شانهای خالی قرار دهید. بقیه شانهای کلنی را که حاوی نوزادان و زنبورهای روی آن است در داخل بدنه دیگری قرار داده و روی قسمت فوقانی کندوی مورد نظر قرار دهید.

این کلنی تمام زنبورهای خود را داراست با این تفاوت که ملکه در طبقه اول با فضای کافی برای تخم ریزی محبوس شده و نوزادان در طبقه فوقانی واقع شده اند و فاصله ای بین ملکه و نوزادان قبلی وجود دارد. در حدود ۱۰ روز بعد مجددا شان های طبقه فوقانی را بررسی و در صورتی که سلول ملکه ساخته شده است از بین ببرید.

در مدت ۲۱ روز از شروع این کار تمام نوزادان طبقه فوقانی متولد شده و فضای خالی نیز برای ذخیره سازی عسل به کار برده میشود. ضمنا در بدنه اصلی (طبقه پایین) نوزادان جدیدی پرورش داده میشوند. با اجرای این روش معمولا بچه کندو تولید نخواهد شد.

علاوه بر نکات فوق الذکر در خصوص جلوگیری از تولید بچه کندو باید توجه داشت که چون تولید بچه کندو اساسا غریزی و ژنتیکی است باید حتی الامکان از نژادهایی استفاده شود که ذاتا تمایل زیادی به تولید بچه کندو نداشته باشند.