دوران بارداری و شیردهی
در این مقاله سعی میکنیم دوران بارداری و شیردهی را بررسی کنیم. در بارداری مصرف کاسنی بسیار توصیه شده است، میتوانید از عرق کاسنی یا مخلوط با خاکشیر استفاده کنید؛ ماه نهم برای حفظ جنین و تسهیل در زایمان اهمیت دارد و زمان کم کردن عارضه در فرزند و مادر است که باید از همان ماه نهم روی شیردهی کار کرد و شیر مادر را تقویت کنید.
از دیگر توصیهها برای زنان باردار در ماه نهم بارداری علاوه بر کاسنی، مصرف هر روز صبح ناشتا به اندازه ۱۰ تا ۱۱ گرم روغن بادام شیرین است. براین اساس به شدت تاکید شده است تا در ماههای آخر بارداری از موادغذایی ترش، موادغذایی قابض مانند: خرمالو، غذاهای غلیظ مانند: گوشت گاو، ماکارونی، فست فودها، بادنجان و حلیم پرهیز شود.
ممنوعات دوران بارداری
بر اساس توصیههای طب سنتی برای دوران بارداری و شیردهی استفاده از کرفس و گشنیز در دوران لقاح و بارداری ممنوع است، استفاده از زرشک، سیب ترش، ماست ترش، سرکه و ترشی، مصرف مواد غذایی گرم زیاد و سرد زیاد و خوردن یخ ممنوع است؛ گشنیز کاهش قند خون مغزی میدهد و موجب کاهش حافظه نوزاد میشود، همچنین مصرف حلوا و زعفران احتمال سقط جنین را افزایش میدهد.
مصرف زیاد زرشک توسط زنان باردار یک روستا در اطراف خراسان موجب تولد نوزادان دارای نقص جنین شده است. تحقیقاتی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بر روی اثرات مصرف زرشک در دوران بارداری انجام شده است دوران بارداری موش را ۲۱ روز در نظر گرفتند.
یعنی ۳ تا ۷ روز. ۷ روز اول، سه ماهه اول انسان، ۷ روز دوم سه ماهه دوم انسان، ۷ روز سوم سه ماهه سوم در نظر گرفتند و عصاره زرشک را از روز دوم به موشها دادند. در روز ۱۷ و ۱۸ که سه ماهه سوم میشود جنینها را به طریق جراحی خارج کردند. مشاهده شد که فک بالا تشکیل نشده و یا اکثرا كور بودند یعنی شبکیه تشکیل نشده بود و احشاء خیلی از این موشها بیرون زده بود.
مصرف بنفشه و ختمی موجب سقط جنین میشود و به طور کلی مصرف هر ماده غذایی قاعده آور موجب سقط جنین میگردد. همچنین ختمی که باز کننده انتهای عروق رحم میباشد سقط کننده است و زنان باردار بدون مشورت پزشک حاذق و دانشگاهی طب سنتی هیچ گیاه داروی گیاهی مصرف نکنید.
دوران بارداری و شیردهی ، غذای زنان باردار
بر اساس توصیههای طب سنتی برای دوران بارداری و شیردهی خانمهای باردار بهتر است از غذاهای سنگین و دیر هضم پرهیز کنید و بیشتر از غذاهای آب پز استفاده نمایید.
بسیار اهمیت دارد که خانم باردار مبتلا به یبوست نشود و برای پیشگیری از این مسئله، مداومت در مصرف آلو و انجیر توصیه میشود.
گوشتها و لبنیات، منابع سرشار از ویتامین B6 و B12 هستند که کمبود اینها بر رشد مغزی، حرکتی و ادراکی جنین تاثیر منفی دارد. علاوه بر این، گوشت قرمز، منبع سرشار از عنصر روی است که این عنصر از ناهنجاریهای مادرزادی، رشد غیر طبیعی مغز در جنین و رفتارهای غیر عادی در نوزاد جلوگیری میکند.
مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ برای رشد سیستم عصبی مرکزی و شبکیه در جنین اهمیت دارد. منابع غنی امگا ۳ در ماهی و همچنین در مغز گردو وجود دارد.
به طور کلی غذاهایی که به خانمهای باردار توصیه میشود تا طی این دوران به اندازه کافی استفاده کنند عبارتند از: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، زرده تخم مرغ، روغن زیتون، شیر، کره طبیعی، عسل، بادام، پسته، فندوق، گردو، مویز، خرما، سبزیجات خام و پخته و غلات در حد اعتدال میباشند.
به علاوه میوههایی چون سیب، به، انگور، گلابی، انار، زرد آلو، آلو و انجیر بسیار برای خانمهای باردار مفید هستند.
دوران بارداری و شیردهی، تدبیر شیردهی
نوزاد باید حتما از شیر مادر تغذیه کند که به تعبیری شیر دادن مادر به نوزاد از واجبات است، بهترین غذاها در دوران شیردهی گندم، گوشت بره و بزغاله، ماهی همراه با مصلحات، کاهو، بادام درختی و فندق میباشد. آنهایی که برای شیردهی به طور قطع مضر و ممنوع است عبارتند از خردل، نعناع، سیر و پیاز میباشد. در دوران شیردهی ورزش معتدل مناسب میباشد و سبب بهبودی و کیفیت شیر میشود.
شير رقيق و علل کم بودن شیر مادر
در بررسی مجموعه مطالب راجع به توصیههای طب سنتی برای دوران بارداری و شیردهی به این نتیجه میرسیم که خانومهایی که شیر رقیق دارند برای اینکه شیرشان به قوام بیاید و غلظت مناسب داشته باشد از شیره انگور روزانه شش الی هفت مرتبه استفاده کنند و فعالیتهای بدنی زیاد نداشته و خوب بخوابند.
- یکی از علل کم بودن شیر به خاطر حرارت بالا میباشد که در این حالت توصیه به خوردن کشک الشعير و اسفناج میشود. طریقه تهیه کشک الشعير: جو را بپزید تا شکفته وله شود و عصاره آن بیرون بیاید وقتی عصاره خارج شد اسفناج به آن اضافه کنید که به آن کشک الشعیر میگویند و مرتب در روز چندین بار مصرف نمایید.
- اگر کم بودن شیر از سردی، گرفتگیها یا انسدادها یا ضعف جاذبه سینه باشد تخم هویج یا خود هویج را آب پز و در روغن زیتون تفت دهید تا قوت و اثرش بیشتر به اعضا برسد و میل نمایید. همچنین بادکش کردن زیر سینهها که موجب جاری شدن شیر و بهبودی آن میشود. (روزانه شش یا هفت مرتبه عمل بادکش را انجام دهید.)
- اگر کم بودن شیر به علت کم خوردن غذا باشد و مادر میل زیادی به غذا نداشته باشد از آش جو استفاده کنید و به آن رازیانه، تخم شوید و سیاه دانه اضافه کرده و همچنین این ترکیبات را در غذاهای دیگر نیز اضافه کنید و میل نمایید.
توجه: ماساژ خود سینه با روغن سیاه دانه توصیه شده است و حکما میگویند باعث جاری شدن شیر میشود.
فاسد کنندههای شیر
- بارداری شیر را فاسد میکند.
- جماع زیاد شیر را فاسد میکند.
- مشکلات روحی و اعصاب شیر را فاسد میکند.
- غذاها و نوشیدنیها و عادات بد غذایی نامناسب باعث فساد میشوند.
- مواد غذایی مانند: سیر، پیاز، خردل و نعناع برای زنان شیرده مناسب نیست.
توجه: پودر سبوس گندم به میزان یک قاشق چای خوری در تمام غذاهای مادران شیرده موجب برطرف شدن یبوست و مشکلات دیگر آنها میشود. همچنین مصرف سیب رسیده و شیرین نیز میتواند برای بهبود شیر مادران مفید باشد.
خون سازی در شیردهی
- اگر بخواهید در دوران شیردهی خونسازی انجام دهید از عرق رازیانه، سنبل الطیب، گل گاوزبان، زیره، بومادران، زعفران و شوید به نسبت مساوی ترکیب کنید و به آن آب میوههایی مثل: گرمک، طالبی، نارگیل، انبه، انگور و گلابی یا هویج از هر کدام بیست و پنج گرم اضافه کرده وده دقیقه روی شعله بسیار ملایم بجوشانید و با شکر یا عسل به قوام آورید و نصف قاشق چای خوری زعفران کوبیده شده را نیز به آن اضافه کرده و سپس مجددا ده دقیقه به قوام شربت در بیاورید. خوردن این شربت بسیار مؤثر میباشد.
- خوردن شربت آب و عسل و فالوده سیب و عسل که با رنده کردن یک سیب سرخ و اضافه کردن عسل و کمی دارچین درست میشود بسیار مفید و مناسب میباشد.
- مصرف شیره انگور با نان سنگک در وعده صبحانه یا شام.
- استراحت و داشتن خواب کافی برای غلیظ شدن شیر زنانی که شیر آنها رقيق بوده بسیار مؤثر است.
- اگر در طول روز افراد بیش از ۱۰ عدد سیب به صورت فالوده، مربا، آب سیب استفاده کنند برای رفع کم خونی بسیار مؤثر است.
- میتوانید برای رفع کم خونی هفته ای دو مرتبه یک و نیم کیلو استخوان راسته گوسفند را بدون گوشت و مغز حرام با نمک، پیاز، زردچوبه و با آب فراوان بپزید تا استخوآنها کاملا نرم شوند. عصاره آن را بگیرید و تفاله را دور بریزید و روزانه سه استکان تا سه لیوان مصرف کنید.
خواب راحت نوزادان
توصیههای طب سنتی برای دوران بارداری و شیردهی ما را به این نتیجه میرساند که؛ از آن جایی که نمی توان برای شیرخوارگان غذا یا دارویی تجویز کرد باید غذای مادر را اصلاح کرد و اگر بخواهیم دارویی به نوزاد بدهیم باید از طریق شیر مادر این کار را انجام دهیم.
برای خواب راحت و آرامش آنها میتوانید تخم خشخاش، تخم کاهو وشاهدانه را بریان کنید و در کیسه ای ریخته و جلوی بینی آنها بگیرید تا بوکنند یا اینکه میتوانید در بالین آنها قرار دهید و یا اینکه روغن بنفشه را در بینی نوزدان بریزید زیرا رطوبت را به مغز بر میگرداند و یا چند قطره روی پیشانی و ملاج آنها ریخته و به آرامی و ملایم ماساژ دهید که این عمل باعث میشود خواب بهتر و آرام تری داشته باشند.
بی قراری و نا آرامی کودکان
اولین کاری که باید انجام شود این است که کودکان پرهيزات را رعایت کنند زیرا عدم رعایت آن باعث ایجاد فضولات در بدن و در نتیجه خواب نا آرام و مشکلات دیگری میشود و همچنین خواب روز باید اصلاح شود و شب به موقع به رختخواب بروند.
یکی از چیزهای خوبی که از حکما نقل شده است این است که عصرها یک قاشق دم کرده ترنجبین به آنها بدهید البته برای شیر خوارگان از طریق شیر مادر باید این کار انجام شود و شبها نیز از ریشه ایرسا و یا روغن بنفشه بهره بگیرید.
ممکن است بی قراریها به علت قولنج باشد که مادر باید از دم کرده رازیانه وزیره استفاده کرده و غذاهای نفاخ نخورد و همچنین ماساژ شکم نوزاد را در جهت عقربههای ساعت با روغن زیتون انجام داده شود.