آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۸ 
گل ساعتی یا پشن فروت گیاهی است چند ساله به شکل درختچه اما رونده (نوعی پیچ). برای اینکه بتواند رشد کند نیاز به تکیه گاه دارد؛ بنابراین از گیاهان بالارونده محسوب می شود.
نام دیگر: پشن فروت.
نام فارسی : گل ساعتی
تیره : گل ساعتیان
نام انگلیسی : Passion Fruit
نام علمی :Passiflora incarnate L
مشخصات گیاه
نام این گیاه بیانگر شکل ظاهری گل آن است؛ یعنی اینکه گل های این گیاه به شکل ساعت است.
پشن فروت دارای ساقه های رونده محکم است که به وسیله ی پیچک‌ها، تقریبا به هر نگهدارنده ای می چسبد، ساقه ها می توانند در سال ۱۵ الی ۲۰ فوت رشد کنند. نگهداری آنها با داربست های قوی صورت می گیرد. عمر این گیاه معمولا بین ۵ الی ۷ سال است.
ساقه ها جوان و پیچکدار با رنگ های قرمز یا ارغوانی که به طور ویژه فرم زرد رنگ به خود می گیرند.
این گیاه دو گونه دارد، گونه ای از آن زینتی و گونه ای که دارای میوه است. هر دو گونه این گیاه نیاز به باد شکن دارند تا ساقه های در برابر بادهای تند مصمون بمانند. ساقه های رونده‌ی گل ساعتی انواع محیط‌های سر پوشیده خوبی می سازند لذا نیاز به داربست دارند. که دالان‌های زیبایی را تشکیل دهند.
برگ‌های این گیاه متناوب و همیشه سبز هستند، زمانی که برگ‌ها به بالاترین حد رشد خود رسیدند کاملا دندانه دار و سه قسمتی می شوند.
گل‌های آن منفرد با گونه های مختلف با رنگ های آبی، قرمز ارغوانی و سفید. داخل گل تاجی از الیاف باریک ارغوانی رنگ در چند ردیف قرار دارد که شکل مخصوص ساعت را تداعی می کند.
گل ساعتی ارغوانی خودبارور است و بهترین گرده افشانی آن تحت شرایط مرطوب انجام می گیرد، گل‌ها به رنگ زرد و کامل اما خود عقیم است.
زنبورهای درودگر ( زنبورهای تک زی از تیره ی Anthophoridae که چوب را سوراخ می کنند و در آن تخم می گذارد) موثرترین گرده افشان برای این گیاه هستند و بهتر از زنبور عسل عمل می کنند. گل ها را با دست نیز می شود گرده افشانی کرد.
میوه این گیاه “پشن فروت” نام دارد، این میوه بیضی شکل، پوست آن چرم مانند، نرم و مومی شکل است و آرایش رنگ آن از ارغوانی تیره کمرنگ با خال های سفید ریز تا زرد روشن یا رنگ کدو حلوایی است.
اگر این میوه را با چاقو از وسط نصف کنید، درون آن با ماده‌ای معطر و دو جداره پر شده است.
کیسه های غشایی پرتقالی رنگ، عصاره گوشتی که محتوی بذرهای سخت، کوچک، قهوه ای تیره با سیاه است.
میوه خیلی سریع از رنگ سبز به ارغوانی سیر یا زرد تغییر رنگ می دهد وقتی که رسیده شود در عرض چند روز به زمین می افتد.
همچنین می توان آنها را چید. میوه هایی که روی زمین می افتد باید جمع آوری شوند، سپس شسته و خشک شوند و به آرامی در جعبه قرار داده شوند.
آنها می توانند به مدت ۲ الی ۳ هفته در دمای ۵۰ درجه فارنهایت باقی بمانند. میوه وقتی که به آرامی در حال پژمرده شدن و پلاسیدن میباشد شیرین است.
نوع زرد رنگ آن معمولا بزرگتر از ارغوانی است. اما گوشت نوع ارغوانی دارای اسید کم، مزه و عطر بهتر است و بخش عمده‌ی میوه را عصاره تشکیل می دهد.
از ویژگی های خوب نوع ارغوانی، اندازه متوسط آن است، مناسب برای عصاره گیری و مصرف تازه خوری دارد.
این میوه دارای دانه های ریز، شبیه به دانه انجیر است، اما از انجير شیرین تر است و در تهیه بستنی و شیرینی از آن استفاده می شود.
گیاه گل ساعتی بومی آمریکا است و در مناطق حاره آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی و برزیل وجود دارد که آن را می کارند.
گل ساعتی ارغوانی که بومی برزیل جنوبی است از پاراگوئه به آرژانتین شمالی رفته است و در سال ۱۸۸۰ برای اولین بار در هاوایی با استفاده از بذر گل ساعتی ارغوانی که از استرالیا وارد شده بود، به شکل تک درخت در منازل و باغ‌ها اقدام به کاشت آن کردند.
نوع زینتی این گیاه به وفور در ایران یافت می شود و در اکثر گلخانه های پرورش گل به فروش می رسد.
قسمت های مورد استفاده:
از برگ، میوه و گل های این گیاه استفاده دارویی به عمل می آید.
ترکیبات شیمیایی:
این گیاه حاوی فلاونوئید و آلكالوئیدهای گروه هارمالا واسید سیانیدریک، در میوه‌ی آن اسید سیتریک و نیز دارای پرولین، مالتول و اتل مالتول است.
نحوه کاشت و تکثیر گل ساعتی
گل ساعتی ارغوانی در دمای بالای ۲۰ درجه سانتی گراد بدون هیچگونه مشکلی، ادامه رشد خواهد داد.
در زمستان های سرد ممکن است بخشی از ساقه و برگ این گیاه آسیب ببیند. اغلب ریشه ها بعد از بین رفتن سیستم انتهایی (نوک آنها)، دوباره جوانه می زنند، گیاه نمی تواند در گرمای شدید تابستان رشد کند.
گل ساعتی زرد با آب و هوای گرمسیری و یا نزدیک به گرمسیری سازگاری زیادی دارد اما نسبت به سرما و یخبندان حساسیت زیادی دارد.
ساقه های گل ساعتی در زیر نور خورشید کامل (به جز جاهای خیلی گرم) را ترجیح میدهند. نصب داربست قبل از کاشت گیاه اهمیت دارد؛ چون رشد ساقه های آن سریع است.
این گیاه در اکثر خاک‌ها رشد می کند، اما مناسب ترین خاک برای آن سبک و شنی لومی با بستر لازم است که زهکشی عالی داشته باشد.
شاخه های گل ساعتی سریع الرشد هستند لذا لازم است این گیاه به طور منظم کوددهی شود.
گیاهانی که علت یخبندان دچار صدمه و خسارت می شوند باید وقتی هوا در حال گرم شدن است از تغذیه و کوددهی مناسب و با کیفیت برخوردار شوند.
تکثیر گیاه گل ساعتی معمولا از طریق بذر است. بذرهایی که بلافاصله پس از جدا شدن از میوه کاشته میشوند ۱۰ الی ۲۰ روز بعد جوانه می زنند اما بذرهای انبار شده سرعت جوانه زنی کمتری دارند.
بذرها باید در عمق ۲/۵ تا ۴ سانتی متری زمین کاشته شوند و گیاهچه‌ها را زمانی که ۲۵ سانتی متر ارتفاع دارند نشاکاری کنند.
طرز استفاده و مقدار مصرف:
دم کرده ی گل و برگ آن و نیز میوه‌ی آن برای خوردن و نیز استفاده در بستنی و شیرینی
خواص درمانی و طبیعت گل ساعتی
طبیعت گل ساعتی گرم و خشک است.
خواص دارویی این گیاه به طور خلاصه عبارتند از: آرام بخش، ضد تشنج، ضد افسردگی و حالات هیستریک، برای کودکان بیش فعال، پایین آورنده فشار خون، مسکن.
بی خوابی ناشی از مشکلات عصبی، لرزش دست افراد سالخورده، درمان بی خوابی، دارای ویتامین C زیاد، تقویت کننده ی قلب.
ضد سرطان، ملین و محرک سیستم گوارش، کم کننده کلسترول خون، تقویت کننده ی چشم و پوست (خشکی پوست)، کاهش علایم آسم، کاهش وزن، کاهش آلرژی و التهاب.
گل ساعتی یکی از بهترین گیاهان دارویی برای ایجاد آرامش و درمان بی خوابی است.
۱ قاشق مرباخوری گل ساعتی را به همراه ۲ استکان آب جوش دم کنید و روزانه دو مرتبه هنگام استراحت میل کنید. این دم کرده برای لرزش افراد سالخورده مفید است و برای پایین آوردن فشار خون، تسکین درد، درمان اضطراب، بی خوابی ناشی از مشکلات عصبی بسیار مفید است.
همچنین از گل ساعتی برای آرام کردن کودکانی که دارای فعالیت زیاد هستند و حالت بی قراری دارند، استفاده میشود.
دم کرده ی آن، تشنج، دردهایی با منشا عصبی، حالات افسردگی نظیر هیستری، ضعف اعصاب، سردرد و سرگیجه را تسکین می دهد.
دم کرده ی گل ساعتی گرگرفتگی و عوارض شایع و آزاردهنده یائسگی را کاهش میدهد.
هموروئید با استفاده از دم کرده‌ی گل ساعتی و نشستن در آن درمان می شود.
میوه‌ی گل ساعتی یا پشن فروت با داشتن ویتامین C ضدسرطان، مقوی و حفاظت کننده‌ی قلب است.
میوه گل ساعتی منبع خوب آنتی اکسیدان است.
پشن فروت ملین و محرک سیستم گوارشی است که برای درمان یبوست و بیماری‌های گوارشی موثر است.
پشن فروت کاهش دهنده میزان کلسترول است.
این میوه منبع خوب ویتامین‌های C، A و پتاسیم است
پشن فروت برای سلامت جسمی و کاهش وزن مفید است.
ویتامین A موجود در میوه‌ی گل ساعتی، تقویت کننده ی چشم و پوست (درمان خشکی پوست) است.
میوه گل ساعتي آلرژی و التهاب را کاهش میدهد و در کاهش دادن علایم آسم نیز موثر است.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف:
مصرف زیاد آن ممکن است ایجاد اسهال کند. ممکن است باعث خواب آلودگی شود. در دوران بارداری از گل ساعتی استفاده نکنید. برای مادران شیرده مصرف آن ممنوع است. کودکان زیر سه سال نباید آن را مصرف کنند.
