نام فارسی: سیاه تلو (Siah Telo)، قره تيكان
نام علمی: .Paliurus Spina – Christi Mill
نام فرانسه: Epine de Christ, Porte – chapeaux, Argolou, Capelets
نام انگلیسی: Jerusalem thorn, Garland thorn, Christ’ s thorn
نام آلمانی: Sudlicher stechdorn, Christdorn
نام ایتالیایی: Spina di Christa
نام عربی: صامور، الشبه (Ash shabah)
سیاه تلو یا قره تیکان ، درختچه کوچک از تیره عناب، به ارتفاع ۲ – ۳ متر و دارای استیپول های تغییر شکل یافته به صورت خارهای قوی نوک تیز می باشد. برگ های بیضوی نوک تیز با کناره صاف و یا به طور غیر محسوس دندانه دار دارد. از مشخصات خارهای گیاه آن است که به وضع متقابل و به نحوی در کناره برگ ها قرار گرفته اند که یکی از آن ها حالت نسبتا قائم و دیگری حالت خمیده دارد. گل های آن زرد رنگ، میوه آن خشک و بال دار و دارای حالت برجسته در قسمت مرکزی است.
میوه سیاه تلو در آغاز، رنگ سبز مایل به زرد دارد ولی تدریجا رنگ زرد مایل به قهوه ای و یا قهوه ای پیدا می کند. پراکندگی آن به نحوی است که در نقاط مختلف مرکز و جنوب اروپا، مخصوصا منطقه مدیترانه، جنوب غربی آسیا و بعضی نواحی شمال آفریقا یافت می گردد. در بعضی نواحی نیز به عنوان زینت و یا به منظور جلوگیری از دخول چهارپایان در مزارع و باغ ها، در حاشیه این گونه اماکن کاشته می شود.
در تاریخچه این گیاه چنین ثبت گردیده که تاج حضرت مسیح که در تصاویر دیده می شود با شاخه های این گیاه ساخته شده بود.
خواص درمانی سیاه تلو
گیاه سیاه تلو از زمان های قدیم مورد شناسایی مردم بوده و از آن تحت نام های rhamnos و Paliurus استفاده درمانی به عمل می آمده است. در گذشته به عنوان قابض، مقوی، مدر و ضد نزله مصرف می شده است. ریشه و برگ این گیاه جهت رفع بیماری های نزله ای و اسهال به کار می رفته است.
میوه گیاه به طوری که در کتب علمی و دارویی جدید منعکس است، دارای اثر مادر و دفع کننده اوره و اسید اوریک خون است و از آن می توان جهت کاهش کلسترول خون استفاده به عمل آورد. در دفع رسوبات ادراری، موثر واقع می شود. به علاوه مصرف آن باعث پایین آمادن فشار خون می گردد.
محل رویش سیاه تلو
اطراف تهران، نواحی شمالی ایران مخصوصا مناطق نیمه کوهستانی تا ارتفاعات ۲۰۰۰ متری. آذربایجان. لرستان، کردستان: جنگل های کرمانشاه، سنندج. فارس. خراسان: بجنورد، جنگل گلستان، دره رودخانه اترک، نزدیک چناران.
اسامی محلی سیاه تلو
سیاتلو، سیاتلی در نور و گرگان، قره تيكان در منطقه وسیعی از گیلان، بورتیکان، چنگل، سیه بور در طوالش ، ویله بور در درفک، اسکم تلی در گرگان و مازندران.