لزوم بهره برداری از گیاهان دارویی

در رابطه با لزوم بهره برداری از گیاهان دارویی باید عنوان کرد که در مناطق مختلف ایران، گیاهان دارویی متنوعی می رویند که از وجود تعداد زیادی از آن ها، اطلاع صحیح و کامل در دست نیست و آن چه که امروزه در کتب علمی بدان ها اشاره گردیده، محدود به بررسی های ناقصی است که دانشمندان گیاه شناس خارجی یا ایرانی، ضمن توقف های کوتاه خود در نواحی نسبتا دور و یا ضمن عبور از مناطق مختلف، بدان ها دسترسی پیدا نموده اند زیرا کم تر دیده می شود که توجه افراد انگشت شمار، به سوی گیاهان مناطق کوهستانی مرتفع و صعب العبور یا حاشیه باتلاق ها و یا نواحی خطرناک کویری و دور از آبادی، جلب گردد.

به دلیل آن که برای چنین بررسی هایی، وسایل کافی و افراد مجهز و کارآزموده، مورد نیاز است تا اگر خطر رو به رو شدن با حیوانات درنده و یا مشکلات عدم دسترسی به غذا یا آب و نظایر آن ها پیش آید، به سهولت آن را رفع نمایند و حتی با مجهز بودن به دستگاه های بی سیم و وسایل ارتباطی، خود را با نزدیک ترین مرکز مجهز، ارتباط دهند و کمک بخواهند.

در کشور ما که وسعت پهناور دارد و آب و هواهای متفاوت در نواحی مختلف آن حکم فرما می باشد، گیاهان متنوعی در هر ناحیه اش می رویند که با در نظر گرفتن لزوم بهره برداری از گیاهان دارویی ، منحصرا با انجام طرح های کوچک منطقه ای می توان به گیاهان مفید آن ناحیه دسترسی پیدا کرد.

خوشبختانه با طرح های تحقیقاتی مختلف که سال های اخیر در دانشگاه های ایران تنظیم و انجام گرفته، به گیاهانی که در نواحی مرتفع کوهستانی و در کویرها و شوره زارها می رویند، دسترسی پیدا شد که در بین آن ها نمونه های ارزنده ای به چشم می خورد و اگر این کار به همین نحو ادامه یابد، چه بسا اطلاعات ارزنده ای که از وجود گیاهان مفید دارویی در نواحی مختلف کسب گردد.

هم اکنون گونه های مختلف Thymus که گیاهان مولد ماده موثر تیمول Thymol هستند و هم چنین انواع Colchicumها که در آن ها به مقادیر متفاوت از ماده ارزنده کولشی سین (Colchicine) یافت می شود و هم چنین گیاهان دارای آربوتین (Arbutine)، در مرحله جمع آوری از نواحی مختلف ایران و انجام بررسی های دقیق، در رشته گیاه شناسی دانشکده داروسازی قرار دارد که درباره بعضی از آن ها، مقالات متعدد در مجلات علمی خارج به چاپ رسیده است. با ادامه این گونه بررسی های همه جانبه، تدریجا گیاهان دارویی ارزنده کشور ما شناخته گردیده، اطلاعات ذی قیمتی درباره خواص آن ها در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.

با توجه به لزوم بهره برداری از گیاهان دارویی ، اگر بهره برداری از یک گیاه معین که گل های آن اثر درمانی دارد، صورت نگیرد چون این گیاه که در بهار وسعت زیادی را در محل رشد اشغال می کند، پس از گل دادن، گل هایش به تدریج از بین می رود و سال بعد مجددا گیاه به گل می نشیند، لذا در هر سال ثروت زیادی از دست می رود بدون آن که کسی اطلاع از آن داشته باشد ضمنا با بهره برداری از این منبع طبیعی خداداد، از وارد شدن فراورده های گیاهی مشابه که انواع مرغوب تر آن ها به حد وفور در مملکت ما می رویند جلوگیری به عمل می آید.

امروزه با همه میدان وسیعی که مصرف داروهای منشا شیمیایی در درمان بیماری ها پیدا نموده است، چون عده ای از آن ها زیان آور نیز می باشند، از این جهت توجه مردم بیشتر به سوی ترکیبات گیاهی است زیرا با همه تاثير بطئی که در معالجه بیماری دارند، زیان آن ها بسیار کم است. علت اساسی استقبال مردم از کرم های (Cremes) زیبانی و داروهای پوست و با داروهای مخصوص اطفال که از فراورده های گیاهی تهیه می شوند آن است که آن را بی زیان تر از ترکیبات دارویی سنتتیک می دانند.