جذب مواد معدنی

فرایندی است که طی آن مواد معدنی موجود در مواد غذایی یا مکمل های دارویی وارد یاخته های روده و در نهایت جریان خون می شوند. محل اصلی جذب مواد معدنی روده باریک است، اما از سایر قسمت های دستگاه گوارش هم جذب می شوند.

مواد معدنی ساده مثل سدیم، پتاسیم، کلرید و یدید که اتم هایی با بار الکتریکی هستند به یون معروف اند، از طریق انتشار ساده از مجرای روده به داخل یاخته های روده وارد می شوند و جذب آنها یا بدون محدودیت است یا محدودیت کمی دارد.

مقدار آنها در بدن از طريق دفع کنترل می شود. یونهای سدیم، پتاسیم، ليتيم و آمونیوم تک ظرفیتی اند و فقط حامل یک بار الکتریکی مثبت هستند و به همین دلیل نمی توانند متصل می شوند. کلسیم، منیزیم، مس، روی، آهن و منگنز دو ظرفیتی هستند و هر اتم آنهاحامل دو بار الکتریکی مثبت است.

از این گروه مقدار کمی ممکن است از طریق انتشار ساده جذب شوند، اما قسمت اعظم آنها قبل از جذب باید به آمینواسیدها متصل شوند و بعد وارد یاخته های روده و در نهایت جریان خون شوند.

انتقال عناصر دوظرفیتی در بدن بیشتر به صورت ترکیب با آمینواسیدها یا پروتئین ها صورت می گیرد، اما مقدار کمی نیز در جریان خون و به صورت یون ساده کلسیم وجود دارد از قبیل کلسیم که در فرایند انعقاد خون نقش دارد.

بنابراین جذب عناصر دو ظرفیتی به عوامل ذیل بستگی دارد:

1.   مقدار پروتئین یا آمینواسیدهای موجود در دستگاه گوارش؛
2.   کیفیت پروتئین یا آمینو اسیدهای موجود؛
3. رقابت بین مواد معدنی برای اتصال به آمینو اسید های موجود و محل های اختصاصی جذب در روده باریک. در این زمینه می توان به آهن و سرب اشاره کرد که برای محل جذب رقابت می کنند و یا کادمیم و روی را نام برد. مقادیر بیش از حد یک عنصر باعث می شود که احتمال جذب آن ماده معدنی در رقابت افزایش یابد.