نام فارسی: گیلاس اسپانیایی
نام علمی: .Mimusops Elengi L
نام فرانسه: Elengi، Cavequi
نام انگلیسی: Bukul tree، Spanish cherry
نام آلمانی: Elengibaum
نام ایتالیایی: Elengi
نام عربی: قشده هندی (Qishdah – hindi)
گیلاس اسپانیایی درختی زیبا از تیره ساپوتاسه، زینتی و دارای برگ هایی به وضع متقابل بر روی شاخه ها و به رنگ سبز تیره است. گل های کوچک و سفید رنگ و معطر دارد. از مشخصات گل های آن این است که قبل از ریختن از درخت، تغییر پیدا می کنند و زرد گندم گون می شوند. در شبه جزیره دکن (Deccan) می روید ولی به علت زیبایی خاص که دارد در هند و نواحی مساعد پرورش می یابد. میوه رسیده اش خوراکی و محتوی دانه های روغن دار است.
پوست درخت گیلاس اسپانیایی، گل، میوه نارس و رسیده و روغن دانه های آن مورد استفاده است. جویدن میوه نارس این درخت، به علت دارا بودن تانن و اثر قابض، در تقویت لثه های دندان موثر واقع می شود. به کار بردن جوشانده پوست درخت به صورت غرغره، در بیماری ها لثه دندان و تقویت آن، در کتب دارویی هند توصیه شده است. در بعضی نواحی از میوه نارس و گل این درخت، مخلوط با مواد قابض، لوسیونی تهیه می شود که از آن برای درمان زخم و جراحات استفاده به عمل می آورند. برای پوست درخت، علاوه بر قابض بودن، اثر مقوی قائل می باشند.
از .M. Kauki L.، Mimusops Balata Gaertn نوعی گوتا به نام گوتاپرکای سورینام تهیه می شود که بسیار مقاوم است و از آن در ساختن تسمه های موتور استفاده می گردد. از معایب آن این است که خاصیت ارتجاعی آن کم می باشد. این نوع گوتا در ونزوئلا تهیه و به نواحی دیگر صادر می شود. شیرابه این درخت به خلاف گونه اصلی، به اشکال از محل شکاف جریان پیدا می نماید و نوع گوتای حاصل از آن نیز مرغوب نیست.
Baillonella Djave Pierre، درخت نسبتا بزرگی به ارتفاع متجاوز از ۳۰ متر است. در جنگل های مناطق استوایی افریقای غربی، ساحل طلا تا آنگولا و در کنگو و غیره می روید. میوه اش سته، کروی شکل، محتوی ۱ – ۳ دانه حجیم با مغز سفید رنگ و ۵۰ تا ۷۰ درصد اندوخته روغنی است. روغن حاصل از آن، حالت سفت دارد ولی در گرمای ۴۰ – ۴۵ درجه ذوب می شود و حالت روان پیدا می کند. رنگ زرد طلایی روغن نیز بر اثر تصفیه، از بین می رود. بو و طعم آن ملایم و مطبوع است. مقدار کمی اسید سیانیدریک در آن یافت می شود که آن نیز تحت اثر بخار آب از بین می رود.
وزن مخصوص روغن در گرمای ۱۵ درجه بین ۰.۹۱۴ و ۰.۹۱۷ است. اندیس انکسار آن در گرمای ۴۵ درجه برابر ۱.۴۶۰۱، اندیس صابونی آن بین ۱۷۸ و ۱۹۵ و اندیس ید آن ۵۶ تا ۶۵ است. این روغن اگر حرارت ببیند بوی مطبوع متصاعد می کند و می تواند در تهیه استئارین و مارگارین مورد استفاده قرار گیرد.
.Dipholis salicifolia A.D.C، در نواحی غربی هند می روید و چوب آن، Galimenta نامیده می شود، میوه اش دارای تانن و موسیلاژ است. اثر مقوی و قابض روده دارد.