نام علمی: .Meum athamanticum Jacq
نام فرانسه: Meum، Aneth sauvage
نام انگلیسی: Springel، Bald money
نام آلمانی: Wilder dillen، Feine barwarz
نام ایتالیایی: Finochiello
نام عربی: شبت بری
Meum athamanticum گیاهی از تیره جعفری، علفی و مخصوص مناطق کوهستانی، ارتفاعات ووژ (Voges)، ژوراوپیرنه است. ریشه اش اثر مقوی معده و مدر دارد و به مصارف درمانی می رسد ولی آنچه که به بازارهای دارویی عرضه می شود، قسمتی از ریشه آن است که قاعده ساقه را در بین الیاف باریک و دراز، در خود محصور دارد.
این قطعات، به طول ۷ و به قطر ۱.۵ سانتی متر می باشند و معطر هستند. رنگ آن ها خاکستری قهوه ای مایل به قرمز، سطح خارجی آن ها دارای چین های ظریف طولی و عرضی است. طعم آن ها گس و تلخ ولی معطر می باشد.
تجزیه های شیمیایی، وجود مواد رزینی، اسانس و مواد پکتیکی را در آن ها محقق داشته است. گیاه Meum athamanticum در ایران نمی روید.
از گیاهان دارویی و مفید دیگر تیره جعفری انواع زیر را نیز که هر یک در نواحی محل رویش به مصارف درمانی مختلف می رسند ذکر می نماییم:
- .Cymopterus Fendleri Gray – گیاهی است اسانس دار که در مکزیک می روید و از آن به عنوان مقوی معده استفاده به عمل می آورند.
- .Cnidium Monnieri Cuss – گیاهی است علفی، اسانس دار و دارای اعضای معطر که در نواحی مختلف چین و کشنشین می روید. از میوه اش به عنوان مقوی باء استفاده به عمل می آورند.
- .Lagoecia cuminoides L – گیاهی معطر، بی کرک، یک ساله و دارای ساقه کوتاه است. در منطقه وسیعی از نواحی مختلف ایران می روید. دارای اثر دفع سنگ های صفراوی است. در نواحی جنوبی ایران مانند شهبازان، بندر شاهپور، دزفول و در خرم آباد. فارس: دالکی، مهارلو، مشرق دشت ارژن، بوشهر و منطقه وسیعی از نواحی غربی ایران پراکندگی دارد.
- .Pseudocymopterus anisatus Gr – در مناطق کوهستانی می روید. میوه اش دارای اسانسی شبیه اسانس انیس است و به عنوان مقوی معده مصرف می شود.
- .Ruthea gummifera L – گیاهی است که در افریقای جنوبی می روید و از میوه اش، نوشابه های مفرح تهیه می کنند.
- .Silaus pratensis Bess – گیاهی است که در روسیه، اسپانیا و اسکاندیناوی می روید و از آن به عنوان مدر استفاده به عمل می آید.
- .Laretia acaulis Gill. et Hook – گیاهی است که در شیلی می روید و از آن نوعی گم رزین مشابه گالبانوم به دست می آورند.