آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر 21 
نام فارسی: شال سنجد ، سنجد تلخ، شال پستانه، شيطان زیتون
نام علمی: .Melia azedarach L
نام فرانسه: Arbrea chapelet, Azadarach, Lilas des Antilles, Margousier
نام انگلیسی: Margosa tree, Indian – lilas, Pride tree, Bead tree, Azadarach
نام ایتالیایی: Lilacco del Indie, Azadarae
نام آلمانی: Zedarach, Indianischer lilak
نام عربی: شجرة حره
درختی است از تیره شال سنجد ، زیبا به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ متر که منشا اصلی آن، نواحی شرقی هندوستان و ایران تشخیص داده شده است ولی امروزه علاوه بر نواحی مذکور در آسیای صغیر، چین و مخصوصا در منطقه مدیترانه یافت می گردد.
برگ های شال سنجد به طول ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر و مرکب از ۵ یا ۷ برگچه نوک تیز و دندانه دار است. گل هایی معطر، به رنگ آبی مایل به بنفش و مجتمع به صورت خوشه مرکب، به طول ۲۰ سانتی متر (حداکثر) دارد. در هر گل آن ۵ یا ۶ گلبرگ باریک با حالت افتاده و ۱۰ تا ۱۲ پرچم دیده می شود. گلبرگ های آن به پایه قسمت لوله ای شکلی که از به هم پیوستن میله پرچم ها به وجود آمده اند، پیوسته اند.
میوه اش شفت، بیضوی، آب دار، به بزرگی یک نخود، به رنگ تقریبا زرد و محتوی هسته سختی است که از آن تسبیح می سازند. قسمت مورد استفاده این درخت، پوست ریشه و ساقه و هم چنین برگ آن است.
خواص درمانی شال سنجد
از پوست شال سنجد یا سنجد تلخ، به عنوان مقوی، نیرو دهنده، قابض، تب بر، ضد اسکوربوت و ضد کرم استفاده به عمل می آورند ولی در استفاده از آن همواره باید به این نکته توجه داشت که مقادیر مصرفی اگر از میزان درمانی تجاوز کند، ایجاد اسهال، تهوع، سرگیجه و حتى غش می نماید. استفاده از پوست این درخت در بیماری های مختلف مانند عوارض حاصله از کمبود ویتامین C در بدن، تب های شدید و تب های نوبه معمول است.
در استعمال خارج، برگ آن به منظور مداوا بر روی زخم ها و اولسرها گذاشته می شود و یا آن که له شده آن را به محل دردناک عضو در رماتیسم جهت تسکین درد، اثر می دهند.
صور دارویی شال سنجد
جوشانده ۵ تا ۳۰ گرم از قسمت مورد استفاده گیاه شال سنجد به مقدار معین به فاصله هر دو ساعت – گرد پوست به مقدار ۰.۵۰ گرم و سه مرتبه در روز و الكلاتور آن به مقدار ۲ تا ۸ گرم در روز مصرف می شود. مقادیر ذکر شده باید به اندازه های کم ولی به دفعات (در هر دو ساعت یک مرتبه) و قبل از پیدایش عارضه در تب های نوبه به کار رود.
محل رویش شال سنجد
نواحی شمالی ایران. گیلان: لاهیجان. تهران، مازندران: ایستگاه تیرتاش، نور، بندر عباس و مکران.
اسامی محلی شال سنجد
این درخت در نور به شال پستانه، در لاهیجان به شیطان زیتون و شال زیتون، در رامسر به دیوزیت، در مازندران به شال سنجد و زیتون تلخ، در تهران به سنجد تلخ و در آستارا به زیبیل آغاجی موسوم است.
در بعضی از نواحی نیز پرورش می یابد.
