Melaleuca Leucadendron

نام علمی: .Melaleuca Leucadendron L

نام فرانسه: Melaleuque naine، Cajeputier

نام انگلیسی: Punk tree، Cajeput oil tree

نام آلمانی: Kajeputbaum

نام عربی: کایبوت (Kaybat)، شجرة البيضا

Melaleuca Leucadendron درختی است زیبا از تیره مورد که برگ هایی به وضع متناوب، ساده، نوک تیز و گل هایی مجتمع به صورت خوشه های دراز در کناره برگ ها دارد. در هند و چین، جزایر اقیانوسیه، شمال استرالیا، مالزی و غیره می روید. پوست این درخت، ظاهری سفید و اسفنجی دارد. برگ های جوان آن نیز بر اثر پوشیده بودن از تارهای ابریشمی فراوان، سفید رنگ به نظر می رسند.

از تقطیر برگ های تازه آن که به مدت یک روز تا دو روز تخمیر حاصل نموده باشند، نوعی اساس به دست می آورند که پس از تقطیر مجدد، تحت نام اسانس کاژه پوت (E. de Cajeput)،. مورد استفاده قرار می گیرد. بار این اسانس از برگ درخت مذکور و واریته ای از آن به نام Var. minor Smith تهیه می گردد.

اسانس کاژه پوت موجود در گیاه Melaleuca Leucadendron، مایعی روان، زلال و دارای طعم تند و گرم است. بوی آن قوی وشبيه بوی کافور می باشد. در صورت خلوص، کمرنگ ولی انواع ناخالص آن مخصوصا انواع حاصل از نخستین تقطير، به رنگ سبز یا سبز مایل به آبی است. پیدایش این رنگ ها در اسانس، بیشتر مربوط به ظرف مسی است که اسانس در آن ها تهیه و یا نگه داری می شود.

اسانس گاژه پوت، در ۲.۵ تا ۳ برابر حجم خود الکل ۷۰ درجه حل می شود. وزن مخصوص آن بین ۰.۹۲۰ و ۰.۹۳۰ است. در ۱۷۵ درجه می جوشد و تا ۱۵- درجه نیز حالت مایع دارد.

ترکیبات شیمیایی Melaleuca L‌eucadendron

اسانس کاژه پوت موجود در گیاه Melaleuca Leucadendron شامل ۶۵ تا ۷۰ درصد کاژه پوتول (سينئول، اوکالیپتول)، ترپینئول (terpineol) به فرمول C_۱۰H_۱۸O و به وزن ملکولی ۱۵۴.۲۴، الدئيدهای: والریک، بوتیریک و بنزیلیک، اترهای مختلف مخصوصا اتر استیک و همچنین کمی پینن چپ (Pinenegauche) است.

ماده اخیر در اسانس نیااولی (Niaouli) که شرح داده می شود، وجود ندارد. ترپینئول (Terpineol)، مخلوطی از سیه ایزومر: آلفا، بتا و گاما (β ، α و γ) است که در بین آن ها فرم راسمیک آلفا – ترپینگول بیشتر از انواع دیگر می باشد.

ترپینئول موجود در گیاه Melaleuca Leucadendron، مایعی بی رنگ و به طور بسیار ضعیف، چسبنده است و ممکن است ذرات ریز متبلوری از خود ته نشین نماید. طعم تند دارد. هر میلی لیتر آن به وزن ۰.۹۳۱ تا ۰.۹۳۵ گرم می باشد. به مقدار بسیار جزئی در آب ولی به مقادیر زیاد یعنی به مقدار یک قسمت از آن در ۲ قسمت الكل ۷۰ درجه حل می شود. در کلروفرم، اتر و روغن های ثابت محلول ولی انحلال آن در گلیسرول بسیار کم است.

فرم راسمیک نوع آلفا، در اسانس کاژه پوت وجود دارد. سنتز فرم های راست گرد و چپ گرد نوع آلفا – ترپینئول، توسط Cologne و Crabalona انجام گرفته است. ترپینئول، اثر ضدعفونی کننده و حلال دارد و در عطر سازی مورد توجه است.

اسانس کاژه پوت را باید در شیشه های کوچک، رنگی، در بسته، دور از نور، در جای محفوظ و سرد نگه داری کرد. به اسانس کاژه پوت، اگر بدون مداخله گرما، اسید کلریدریک اضافه شود، رنگ قرمز مایل به بنفش حاصل می کند ولی با مداخله گرما، رنگ آن مایل به قهوه ای می شود.

خواص درمانی Melaleuca Leucadendron

اسانس کاژه پوت موجود در گیاه Melaleuca Leucadendron در مصارف داخلی، اثر ضد تشنج، خلط آور و معرق دارد از این جهت در بیماری های مربوط به برونش ها مورد استفاده قرار می گیرد. در استعمال خارج چون دارای اثر قرمز کننده پوست بدن و آرام کننده موضعی است، از آن برای تسکین درد به صورت مالیدن به محل دردناک در رماتیسم استفاده می شود.

در دامپزشکی به عنوان قرمز کننده پوست (Rubéliant) و یک ماده ضد قارچ در درمان های موضعی می تواند به کار رود.

صور دارویی Melaleuca Leucadendron

در مصارف داخلی به مقدار ۴ یا ۵ قطره اسانس بر روی یک حبه قند مصرف می شود. در استعمال خارج، به صورت مالیدن اسانس بر روی محل دردناک عضو، در رماتیسم به کار می رود. اسانس کاژپوت در فرمول بعضی لینیمان ها و پمادها مانند پماد سالیسیلات متیل وارد می گردد.

این گیاه در ایران نیست.