در این مقاله در خصوص توصیه های دوره شیردهی و دوران نوزادی کودک با توجه به روایات معصومین و نظرات پزشکان طب سنتی در خدمت شما هستیم.
گریه کودک (روایات)
امام صادق (ع): خطاب به مفضل بن عمر: ای مفضل! از سودی که در گریه برای کودکان هست، آگاه شو و بدان که در مغز کودکان، رطوبتی است که اگر بماند، برای آنان، رخدادهایی سخت و بیماریهایی (اعم از نابینایی و جز آن) پدید می آورد.
از این رو گریه، آن رطوبت را از سر آنان روان می سازد و این خود، تندرستی و سلامت چشم را برایشان در پی می آورد. اکنون، آیا این احتمال وجود ندارد که کودک، از گریه خود سود ببرد و پدر و مادرش، این را ندانند و در تلاش پیگیر باشند که او را ساکت کنند و خواسته های وی را بر آورند تا گریه نکند، در حالی که نمی دانند گریه، برایش کارآمدتر و خوش فرجام تر است
توصیه های دوره شیردهی- شیردهی به بچه قبلی (تبریزیان)
مطلوب نیست بهتر است زنان باردار شیردهی را قطع کنند چون شیر آنها خیلی هم فایده ندارد و به بچه شیر گاو روستایی طبیعی بدهید.
زیاد گریه کردن کودک (روازاده)
مصرف عرق بید مشک + گلاب، دمکرده اسطوخدوس
گریه و بی قراری کودک (تبریزیان)
اکثرا ناشی از سیر نشدن بچه است پس شیر کمکی بدهید یا سنگینی شیر باشد پس شیر کمکی را رقیق کنند. شیر محلی بهتر است و اگر یبوست و شکم درد دارد، یک قاشق چای خوری آب سنا بدهید.
يبوست کودکان و بزرگان (تبریزیان)
غالبا ناشی از غلبه سوداست و درمان ریشه ای آن درمان سوداست – سودابر -ملین. البته زیاده روی نکنند – سنا مکی – گل محمدی، البته مادر نوزاد از این میل نکند شیر را کاهش می دهد. مصرف روغن زیتون – بهترین درمان با تنقیه است – تنقیه با آب ولرم یا آب با روغن.
جویدن ناخن در بچه ها (تبریزیان)
ناشی از افسردگی و مشکلات روحی روانی است. علاوه بر رفع افسردگی و مشکلات روحی شبها صبر زرد به ناخن بچه بمالید.
پستانک (روازاده)
پرسش: آیا استفاده پستانک برای کودکان مشکلی دارد؟
پاسخ: باعث ایجاد اختلالات در شکل گیری دندان ها و فک بالا می گردد و کار خوبی نیست.
نحوه از شیر گرفتن بچه ها (کرد افشاری)
در مورد نحوه از شیر گرفتن بچه من رو راهنمایی کنید؟ بچه من دو سالشه اما از شیر خوردن دست نمی کشه.
پودر صبر زرد به نوک سینه بمالید، صبر زرد به دلیل تلخی بیش از اندازه و ماندگاری که دارد فرزند دیگر حاضر نیست شیر مادر را بخورد، البته بهتر از لحاظ ذهنی نیز او را آمده کنید.
جایگزین قطره مولتی ویتامین و قطره آهن و تغذیه مناسب کودک
سن ۶ ماهه
پرسش: به جای مصرف قطره مولتی ویتامین و قطره آهن برای اینکه کودکان دچار مشکل نشوند چه جایگزینی می توان استفاده کرد؟
پاسخ: در کودکانی که فقط شیر مادر می خورند، باید مادر تغذیه خوبی داشته باشد تا جایگزین قطره مولتی ویتامین گردد.
به جای قطره آهن حتما از آب آهن تاب برای مادر و نوزاد استفاده نمایند. از چهار ماهگی نیز غذای کمکی را شروع کنید. شیره انگور، عصاره گوشت راسته گوسفند بدهید تا بخورد. عسل و مغزهای خشک بار (مثلا به شکل کوبیده شده) نیز زیاد بخورد.
اگر هم به صورت دائم حسوم در ظرف آبجوشتان (کتری یا سماور) و در ظرف غذایتان (غذاهای خورشتی) باشد، قطعا کودکان شما دچار کمبود آهن نخواهند شد و به هیچ وجه نیازی به قطره آهن (که دارای عوارضی از جمله بیش فعالی است) نمی باشد. به کودکان بالای چهار ماه باید غذای کمکی مغذی بدهید.
غذاهای گرم و تر به آنها بدهید تا به رشد آنها کمک کنید. با گندم و گوشت گوسفندی و نخود غذا برای او درست کنید.
انجیر، خرما و انگور به بچه بدهید و نگذارید با تغذیه نادرست سلامت مزاج او مبتلا به تغییرات و عادات نامطلوب شود.
اولین غذای کمکی که برای بچه شروع می کنید بهتر است حریره بادام باشد و بعد از ۲ هفته به تدریج سوپ با گوشت پرندگان یا گوسفندی بدهید.
لبوب و مغزها را به بچه بدهید.
اگر خانم خانه قدری هنر و سلیقه داشته باشد می تواند مواد خوراکی سالم که خوشمزه، خوشگل و خوش رنگ باشد تهیه نماید که بچه به آن علاقه مند شود و جایگزین یخمک، ژله و هله هوله های دیگر گردد. مثلا گردو و دیگر مغزها را با عسل قاطی کنند و با آب لبو رنگین نمایند و در یخچال بگذارند تا خنک شود.
عسل هم به اندازه بدهید و خیلی افراط نکنید. روزی دو الی سه قاشق غذاخوری کفایت می کند. بچه ها هم مانند بزرگترها مزاج خاص خود را دارند که از علائم و ویژگی هایشان می توانید متوجه شوید که مزاج جبلی (ذاتی) و مادرزادی آنها چیست و بسته به مزاج آنها میزان مصرف عسل را می توانید کم و زیاد نمایید.
جایگزین قطره AD (روازاده)
توصیه های دوره شیردهی برای نوزادی با سن ۷ ماهه
پرسش: لطفا برای جلوگیری از کمبود ویتامین D و ویتامین A در کودکان، به جای مصرف قطره AD چه چیزی پیشنهاد می کنید؟
پاسخ: برای تامین ویتامین D بچه را لخت کنید و روزی ۲۰ دقیقه در معرض نور مستقیم آفتاب قرار دهید.
عسل نیز به او بدهید.
غذای کمکی مغذی به بچه بدهید.
برای تأمین ویتامین A مادر و کودک زردک یا هویج و آب زردک یا آب هویج فراوان بخورند.
ضمنا هویج دارای طبع گرم و تر می باشد و برای رشد کودکان بسیار مناسب است.
توصیه های دوره شیردهی – قنداق یا پوشک کردن نوزادان (روازاده)
سال پرسش: آیا پوشک کردن نوزادان مشکلی برای آنان ایجاد می کند؟
پاسخ: با توجه به اینکه نوزادان دارای اندام و مفاصل بسیار ظریف هستند، قنداق، نوزادان را از ضربات احتمالی حفظ می کند. و در هنگام بغل گرفتن و حمل نیز او را محافظت می کند، دمای بدن نوزاد را ثابت نگه می دارد و به رشد طبیعی اعضا و اندام کودک کمک می کند.
قنداق کردن نوزادان تا ۴۰ – ۵۰ روزگی به روشی که در قدیم این کار را میکردند، و بعد از آن استفاده از پارچه های نخی (به اصطلاح کهنه کردن کودک) توصیه می شود البته نباید خیلی محکم بسته شود.
لازم به ذکر است از سه نقطه، خون در دستگاه تناسلی چه مرد و چه زن در جریان است: از طریق کشاله ران ها و زیر ناف این سه نقطه متأسفانه در نوزادان به اسم پوشک و به اسم اینکه گفته اند قنداق کنید، تحت فشار قرار داده می شود لذا پوشک باعث اختلال در خون رسانی به موضع تناسلی و ایجاد معضلاتی شده است.
کوچکی آلت تناسلی و بیماری های رحمی و تخمدانی مانند کیستها، فیبروم ها و نازایی ها از شایع ترین معضلاتی است که به دنبال کم خون رسیدن به دستگاه تناسلی است.
لذا حتی الامکان از پوشک استفاده نشود برای دختران مخصوصا بهتر است. چرا که به غیر از مورد فوق الذكر حاوی مواد شیمیایی هستند و واکنش پوستی ایجاد می کنند.
کم خوابی و تسریع در خواب کودکان (روازاده)
سن ۱۰ ماهه
پرسش: برای رفع کم خوابی کودکان و تسریع در خواب کودک چه مواردی توصیه می فرمایید؟
پاسخ: کم خوابی به دنبال خشکی مغز رخ می دهد، پس هم کودک و همچنین اگر شیرخوار است، هم مادر شیرده از غذاهای خشک کننده مثل سوسیس، کالباس، کنسرو، نوشابه، پیتزا و سس، گوشت گاو، عدس، بادمجان، کلم، قارچ و خرما و ادویه جات کمتر میل کنند.
هر روز کمی ماست طبیعی چرب یا دوغ به کودک بدهید. مادر هم ماست و کاهو بیشتر میل کند. هر روز بدن و سر کودک را با روغن بنفشه و بادام شیرین چرب کنید.
هر روز او را به مدت کوتاهی استحمام کنید. حمام کردن برای این کودک بیشتر باید به صورت آب بازی با آب ولرم باشد اما نباید آنقدر طول بکشد و محیط خیلی گرم باشد که عرق کند.
چکاندن روغن بنفشه داخل بینی قبل از خواب شب (۱ قطره هر طرف بینی) بسیار کمک کننده است.
نیم ساعت قبل خواب یک نوشیدنی آرامش بخش مانند دم کرده گل گاوزبان با سنبل الطیب به کودک بخورانید تا شب بتواند به راحتی بخوابد.
استشمام گلاب یا قرار دادن حوله آغشته به گلاب در کنار محل خواب کودک نیز مفید است
هم کودک و هم مادر شیرده غذاهای رطوبت بخش میل کنند و شبها هم غذاهای ادویه دار و خیلی گرم و خشک هم نخورند.
درمان و داروهای دیگری هم برای بهتر شدن خواب کودکتان وجود دارد اما نیاز به این دارد که به مطب مراجعه کنید تا حضوری توضیحات جامعی راجع به نحوه استفاده از دارو خدمتتان ارائه گردد.
توصیه های دوره شیردهی – برگشت شیر در نوزادان
به دلیل شل بودن دریچه مری کودک هنگام شیر خوردن بعضی از کودکان شیر را بالا می آورند که درمان آن مالیدن روغن کنجد روی شکم کودک است و مادر کودک باید از خوردن سردیها پرهیز نماید و از گرمیها بیشتر استفاده نماید.
خوردن روزی ۱۴ عدد پسته حداقل به مدت یک هفته.
در حالت معمولی این دریچه بسته می شود و به محض ورود غذا به مری این چه باز می شود و به این ترتیب هنگام خوابیدن یا خم شدن، عملکرد این حلقه از بازگشت اسید معده و همچنین غذای موجود در معده به مری می شود.
اگر چه ممکن است بزرگسالان نیز رفلاکس را در هر سن و سال و اما به دلیل این که نوزادان تنها از مایعات استفاده می کنند رفلاکس نداد شایع است. اما این عارضه پس از یک سالگی و با بهبود عملکرد دریح برطرف خواهد شد.
معمولا حدود ۵۰ درصد از کودکان رفلاکس را با شدت با مختلف تجربه خواهند کرد و تنها درصد کمی از نوزادان دچار رفلاکس شدید می شوند. کودکان مبتلا به رفلاکس پس از بالا آوردن شیر، دچار سرفه می شوند که البته این عارضه و پیامدهای ناشی از آن طبیعی است و حتی نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند نیز ممکن است به چنین وضعیتی مبتلا شوند.
در نوزادانی که به این عارضه مبتلا هستند بهتر است تعداد وعده ها بیشتر شود و در هر وعده کودک شیر کمتری بخورد. این کار مانع از پر شدن کامل معده می شود و احتمال این که به دلیل نقص در عملکرد دریچه بین مری و معده، بخشی از شیری که نوزاد خورده است از معده وارد مری میشود به مراتب کمتر خواهد بود.
در اغلب موارد این عارضه نیازمند اقدامات یا درمان های جدی نیست و اگر وضعیت نوزاد از نظر وزن گیری مناسب باشد به این معنی است که این وضعیت با رشد کودک بهبود خواهد یافت.