بیماری سنگ کلیه

بیماری سنگ کلیه یکی از چالش های اورولوژی می باشد. شیوع این مشکل، 8 درصد سنگ های کلیه در تمام سنین گزارش شده است، ولی در منابع مختلف، آمارهای مختلفی ارایه شده است که احتمالا تحت تاثیر شرایط محیطی تغذیه و ژنتیک است. سنگ کلیه به رسوب مواد دفع شده از کلیه، تجمع و تولید کریستال گفته می شود. این بیماری پس از عفونت های ادراری و اختلالات پاتولوژیک پروستات، سومین اختلال شایع دستگاه ادراری می باشد. شیوع سنگ کلیه در جوامع مختلف از 1 تا 15 درصد متفاوت می باشد و بروز آن در ایران در سال 2005 حدود 8/142 مورد برای مردان و 6/129 مورد برای زنان در هر صد هزار نفر گزارش شده است.

در همان سال، ریسک تجمعی عود پس از یکسال 16 درصد، بعد از 5 سال 32 درصد و پس از 10 سال 53 درصد بوده است.حدود 80 درصد سنگ های کلیوی، از اگزالات کلسیم تشکیل شده اند. در حال حاضر اقدامات درمانی در مورد اکثر سنگ ها به صورت درمان حمایتی (خوردن آب فراوان و استفاده از ضد درد ها) می باشد. در مورد سنگ های بزرگتر درمان هایی مانند سنگ شکنی با امواج مافوق صوت از خارج (ESWL) و یا نفرولیتوتومی استفاده می شود. حدود 30 سال از اختراع روش مافوق صوت گذشته است اما هنوز یکی از پرکاربرد ترین درمان های این عارضه می باشد.

این تکنیک ها علاوه بر هزینه سنگین که بر بیمار تحمیل می کنند، عوارض جانبی ناخواست های از قبیل: نکروز توبولار، فشار خون بالا، هموراژ و فیبروز کلیه ایجاد می کنند. امروزه با روشن شدن عوارض جانبی این تکنیک ها و آثار زیان بخش شدید داروهای شیمیایی، مساله بازگشت به استفاده از داروهای گیاهی و طبیعی، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. بر این اساس، در مطالعات متعدد، اثرات داروهای گیاهی مختلف در درمان سنگ کلیه مورد مطالعه قرار گرفته اند.

عوامل خطر زا و فرآیند تشکیل سنگهای کلیه

فرآيندی كه باعث ايجاد سنگ کلیه می شود، پيچيده می باشد و هنوز به خوبی شناخته نشده است. به طور كلی ميتوان گفت حجم كم ادرار، سطح پايين سيترات و افزايش كلسيم، اگزالات، اسيد اوريک و فسفر به نفع ايجاد سنگ ادراری و مهاركننده های ادراری مانند سيترات باعث مهار ايجاد سنگ می شود. مرحله اول ايجاد سنگ تغليظ ادرار با نمک های توليد كننده سنگ مانند اگزالات كلسيم (شايع ترين تركيب سنگ کلیه) است.

در ادرار يک فرد سالم غلظت اگزالات كلسيم 4 برابر غلظت حل شوندگی آن در آب است، در حالی كه در ادرار غليظ اين غلظت به 11 برابر نيز می رسد. عوامل خطر شامل: رژيم غذايی، سن و جنس تاثير متفاوتی بر ايجاد سنگ های کلیه دارند، به طوری كه در خانم های جوان كلسيم، فيتات و مصرف كافی مايعات با كاهش خطر سنگ های کلیه همراه است و پروتیين های حيوانی و سوكروز با افزايش اين خطر همراه است. در بزرگسالان با سن تر بيش مصرف كلسيم تاثيری ندارد اما منيزيم، پتاسيم و مصرف مايعات با كاهش خطر ايجاد سنگ های کلیه همراه است و ويتامين C خطر سنگ های علامت دار را بیشتر می كند. شرايط محيطی كه باعث افزايش دفع آب می شود نيز مساعد كننده سنگ ادراری هستند.

فعاليت های بدنی بدون دريافت كافی آب باعث كاهش حجم ادرار، اسيدی شدن آن، كريستالوری و افزايش خطر سنگ کلیه می شود. در همين راستا، نقش استفاده از مايعات كافی در پيشگيری از ايجاد و عود سنگ های کلیه به خوبی مشخص است. شواهد كافی مبنی بر تاثير مصرف روزانه 2 ليتر آب در پيشگيری اوليه از سنگ های کلیه وجود دارد.

انواع سنگ های کلیه

سنگ های کلیه متشکل از بلورهای متفاوت شامل چهار نوع می باشند:

1. سنگ کلسیم: حدود 80 درصد سنگ ها مشتق شده از کلسیم می باشند، مانند کلسیم اگزالات یا مخلوط کلسیم اگزالات با کلسیم فسفات
2. سنگ فسفات: این سنگ ها فسفات سه جزیی یا سنگ های استروویتی می باشند. سنگ های استروویتی مشتق شده از منیزیم آمونیوم فسفات پنج آبه می باشند و معمولا با عفونت همراه هستند.
3. سنگ اوریک اسید: حدودا 6 درصد سنگ های کلیه را شامل می شوند.
4. سنگ سیستئین: 1 تا 2 درصد سنگ های کلیه را شامل می شوند.

تشخیص سنگ کلیه

نخستين ارزيابی در بيمار مشكوک به سنگ كليه، آزمايش ادرار از نظر وجود خون است. كشت ادرار در صورت تب يا وجود گلبول سفيد در ادرار ضروری است. گاهی اوقات تشخيص سنگ كليه از طريق مشاهده سنگ در راديوگرافی ساده شكم صـورت می گيرد. سنگ های اسيد اوريكی و سنگ های مرتبط با مصـرف كننده های پروتئازدر راديوگرافی قابل مشاهده نيستند و سونوگرافی يا CT اسپيرال می توانند تمامی انواع سنگ را شناسايی كنند و در صـورتی كه تشخيص مورد ترديد باشد، انجام آن ها ضروری است. بررسی عادات غذايی بيمار، تاريخچه دارويی و تاريخچه خانوادگی درمورد سنگ های ادراری از ديگر مـوارد موثر در تشخيص سنگ است.

علایم

از علایم بیماری سنگ کلیه دوره های درد شدید و پیچشی (متناوب) به فاصله هر چند دقیقه.

درد معمولا ابتدا در ناحیه پشت، درست پایین دنده ها، ظاهر می گردد. در طی چند ساعت یا چند روز، ناحيه درد از مسیر حرکتی سنگ از حالب به طرف کشاله ران پیروی می کند. با دفع سنگ کلیه درد بیمار متوقف می گردد.

درد مبهم در پشت کمر که با حرکت و تکان شدت یابد تب ضعیف- کم شدن ادرار – سرگیجه تهوع

درد حاد اغلب ناشی از گیر کردن سنگ در مجاری ادراری است وگرنه خود سنگ اغلب علامتی ندارد. انسداد، عفونت، خیز درد شدید در منطقه دند های مهره ای، تهوع، استفراغ و اسهال است. درد بسیار شدید و شبیه به درد زایمان است، هماچوری یا خون ادراری در این افراد دیده می شود.

هدف فوری درمان درد و هدف طولانی جلوگیری از تخریب نفرون است نفرون نام واحدهای ساختاری کلیه است که لوله پیچیده ای متشکل از یک لایه بافت پوششی است و در یک انتها بسته و در انتهای دیگر به درون لگنچه باز می شود. سنگ کلیه می تواند کشنده باشد.

بروز سنگهای کلیه در کودکان:

سنگ های سیستم ادراری در کودکان می تواند باعث عوارضی نظیر انسداد سیستم ادراری، اختلال رشد، عفونت ادراری و در موارد شدید، آسیب و حتی نارسایی کلیه گردد. همچنین ممکن است علامتی از بیماری های مهم دیگر زمینه ساز آن باشد. یکی از نکات مهم در بررسی سنگ کلیه اطفال، تفاوت در علایم بالینی آن نسبت به بالغین است، به طوري که در شیرخواران و کودکان کوچک تر ممکن است بدون علامت بوده و یا در کودکان بزرگ تر با درد شکمی و علایم غیر اختصاصی دیگری همراه باشد.

بعضی اوقات سنگ ها به طور اتفاقی در جریان اقدامات تصویربرداری مانند: سونوگرافی و سیتیاسکن کشف می شود. علل مختلفی برای ایجاد سنگ کلیه مطرح است. حدود 40 درصد کودکان با سابقه سنگ کلیه، سابقه فامیلی سنگ کلیه را ذکر می کنند. مهمترین عوامل زمینه ساز سنگ کلیه در اطفال شامل علل متابولیک، عفونت و نیز استاز ادراری است، سنگ های عفونی به تنهایی حدود یک سوم موارد را در کودکان تشکیل می دهند. سنگ های حاصل از استاز در جریان بیماری های مادرزادی و یا اکتسابی انسدادی کلیه مانند تنگی محل اتصال حالب به لگنچه و رفلاکس وزیکواورترال رخ می دهد.

سنگ های متابولیک کلیه در اطفال شامل سنگ های کلسیمی، اگزالاتی، اسید اوریکی، سنگ های مرتبط با هیپوسیتراتوری، سنگ های سیستیینی و سایر اختلالات متابولیک است. هدف از درمان سنگ های سیستم ادراری در کودکان از بین بردن سنگ ها، حفظ کارکرد کلیه و جلوگیری از عود سنگ می باشد. درمان سنگ کلیه بر اساس اقدامات محافظتی و مداخله ای می باشد. در مواردی که اندازه سنگ ها بیشتر از 6 میلی متر باشد و یا باعث انسداد سیستم ادراری شوند، احتمال نیاز به مداخله جراحی را بیشتر خواهد کرد.

درمان طبی سنگ های کلیه شامل تجویز مایعات فراوان و در صورت بروز درد در هنگام دفع سنگ، استفاده از مسکن ها و اقدامات محافظتی است. البته مطالعات جامعی نظیر بالغین براي استفاده از α بلاکرها مانند تامسولوسین در کودکان وجود ندارد. درمان های طبی دیگر شامل محدودیت نمک و افزایش مصرف پتاسیم است. اگرچه همراهی استفاده از دیورتیک های تیازیدی نیز پیشنهاد شده است. درمان های دیگر سنگ های کلیه، تهاجمی مانند جراحی است که به خصوص در سنگ های با اندازه 6 میلی متر و بیشتر پیشنهاد شده است.

این اقدامات شامل ESWL  و PCNL همچنین خروج اندوسکوپیک سنگ است که انتخاب هرکدام بر اساس اندازه سنگ، محل سنگ و ایجاد انسداد می باشد. سیترات پتاسیم یکی از درمان های دارویی مورد استفاده در سنگ کلیه است که با مکانیسم افزایش مهارکننده هایی مانند سیترات، پتاسیم و قلیایی کردن ادرار تاثیر می کند. استفاده از این دارو در درمان سنگ هایی که در زمینه اختلالات متابولیک مانند هیپرکلسیوری و سیستینوری ثابت شده است، ولی در مواردی که عامل زمینه ای خاصی در بررسی متابولیک ادرار یافت نمی شـود هم این دارو مصـرف می شود، هرچند تاثیر آن بررسی نشده است.

مضرات بیماری سنگ کلیه

• چای سرد
• ایستاده ادرار کردن
• نگه داشتن ادرار به مدت زیاد
• اسفناج
• کیوی
• مارچوبه
• گوجه فرنگی و ربش
• شکلات
• جعفری
• کرفس
• لوبیا سبز یا سفید
• کاکائو
• سیب زمینی
• کلم ها

درمان سنگ کلیه با روایات و مجربات 

اگر سنگ بزرگ بود مثلا بالای ۷ میلیمتر بود. ابتدا موارد زیر را مصرف کنید مدتی دوسین روزی سه وعده – تخم خربزه را پودر و الک نمایید و روزی سه وعده، هر وعده سه قاشق بخورید – آب قنبیت روزی یک استکان – ترب همراه غذا – شربت عسل با کمی آب ترب، صبح وشب – سودابر – صاف کننده – سرکه انگبین – حجامت کلیه را انجام دهید.

و بعد از از اینکه سنگ به زیر ۶ میلیمتر رسید، داروی جامع با آب ترب یا آب اب را هر روز بخورید. مقداری ترب را بپزید. تا یک استکان بماند. اضافه کردن برگ درب نیز خوب است. متناسب با جنس سنگ کلیه یک تا ده عدد داروی جامع کافی است.

اگر سنگ کلیه زیر ۷ میلیمتر بود. از همان ابتدا به نسخه داروی جامع با آب سداب یا آب ترب عمل نمایید. اگر تلخی آب ترب قابل تحمل نبود، مقدار ترب را کمتر کنید و با عسل شیرین کنید. و آب زیاد کنید تا دو استکان شود.

اما داروی جامع همان یک عدد در روز کافی است. در این یک هفته، مایعات زیاد بخورید. طناب یا دویدن یا تکان دادن یا بادکش کلیه ها نیز برای سنگ کلیه خوب است. خربزه زیادبخورید. اما بعد از درمان، دیگر مایعات زیاد نخورید. بلکه متناسب با نیاز عادی بخورید.

برای درمان ریشه ای بیماری سنگ کلیه باید اصلاح مزاج مخصوصا سودا زدایی – اصلاح خون مخصوصا پاکسازی ورفع غلظت خون و کم خونی – مصرف مصلحات غذاها مخصوصا مصرف فسفر و گردو عسل و خرما همراه کلسيم ولبنيات – گرم کردن وتقویت کلیه ها مخصوصا گردو با زنیان و غذای گرم – اصلاح تغذیه با غذای تمیز و طيب و غير کارخانه ای – عدم پرنوشی و… لازم است.

توجه: اگر درمان بیماری سنگ کلیه کامل نشد یا سنگ در حالب یا مثانه گیر کرد. نسخه را تکرار کنید و مركب سه نیز مصرف کنید ومواردی که برای سنگ های بزرگ عرض شد نیز عمل کنید و همچنین غذاهایی که سایر اساتید در نسخه ها بیان کرده اند را به جای غذاهای دیگر بخورید. تا درمان قویتر شود. داروی جامع با ترب به تنهایی بیش از ۸۰ درصد سنگ ها را درمان می کند. برای همه سنگ ها و تومورها می توان از داروی جامع با یک حمال استفاده کرد.

داروی جامع (یک تا۳ عدد) هر روز یکبار به اندازه ۲ جو با آب سداب یا ترب پخته (اولویت با ترب سیاه و سفید) مصرف شود.

مصرف زیاد ماست – نوشیدنی های صنعتی- قند و شکر مصنوعی، بستنی و فالوده صنعتی باعث بیماری سنگ کلیه می شود. ضمن اصلاح تغذیه جعفری را در خارخاسک خارشتر جوشانیده صاف کرده ۳ وعده با یک قاشق پودر سنگدان مرغ میل کنید.

ترب سیاه و سفید + کاکل ذرت +دم گیلاس + سیاهدانه را در عرق خارشتر جوشانده صاف کرده با عسل طبیعی شیرین کرده میل کنید

جعفری و ترب را در عرق خارخاسک خارشتر جوشانیده با عسل طبیعی شیرین کنید

اگر سنگ بزرگ است هر ۳ ساعت یک فنجان یا یک استکان بزرگ ناشتا و آن ها که سنگشان معمولی است روزی ۳ استکان از این همراه با یک قاشق چای خوری سیاه دانه و یک قاشق چای خوری پودر سنگدان مرغ قورت دهند. بعد از ۱۴ روز در بیماری سنگ کلیه جواب می دهد.

جعفری هر چه غلیظ تر باشد بهتر است در تهیه عرق خارخاسک و خارشتر به مقدار مساوی باشند

آخر تابستان که هندوانه های کوچک دیمی را به بازار میاورند. به آن هندوانه عسل طبیعی و خاکشیر افزوده میل کنید. پوست آن را نیز جوشانده و تا ۱۲ روز هر روز ۲ مرتبه بنوشید.

توجه: خوردن قنبیط حالت پیشگیرانه برای بیماری سنگ کلیه دارد. می توانید آن را داخل آبگوشت انداخته و باش آن را بپزید.

بادکش سنگ کلیه

درمان بیماری سنگ کلیه در بادکش لغزان بخاطر حرکت صفرا روغن مالی باید انجام شود.

درمان بیماری سنگ کلیه تکمیلی عفونت ادراری – تکمیلی فشار خون سیستمیک – تکمیلی کولیک کلیوی تکمیلی دفع سنگ کلیه

دستورالعمل اجرایی درمان بیماری سنگ کلیه

صبحانه: شیر تازه گاو مخلوط با عسل طبیعی و یا شیر خرما به همراه صبحانه خوردن مربای آلبالو یا توت فرنگی با نان سبوس دار در بین روز خوردن آب ترب و راه رفتن بعد از آن آب سیب تازه همراه غذا و خربزه شیرین بعد از غذا و یک قاشق مرباخوری هسته انار بجوید و بخورید.

عصرانه: باقلای آب پز و یک ساعت بعد خوردن آب ترب مخلوط با عسل و راه رفتن برای نیم ساعت

مغرب: یک گلابی رسیده سپس نوشیدن جوشانده برگ گلابی مخلوط با عسل طبیعی

شب: سیاه دانه با عسل و ماساژ کلیه ها با روغن سیاه دانه.

مایعاتی که شبانه روز می توانید مصرف کنید: آبجوش ولرم – آب خربزه – آب گیلاس – آب هلو- عرق کاسنی – عرق خارشتری و بهارنارنج.

سنگ کلیه بزرگ 

مخلوط جوشانده خارشتری و ریشه پونه یک لیوان با یک قاشق غذاخوری پودر سوخته تاک مو یعنی زغال چوب درخت انگور میل کنید – به شرطی که سرطان معده نداشته باشید.

مخلوط یک قاشق چای خوری پودر حجر اليهود در یک استکان آبلیمو ترش تازه میل کنید به شرطی که تپش قلب بالای ۷۰ و فشار خون زیر ۱۰ و سر سوزه معده نداشتید.

یک استکان روغن زیتون خالص خوراکی مخلوط با نصف استکان ابل ترش تازه صبح ناشتا بنوشید.

درد و سنگ کلیه 

استفاده از دوسین (سه واحد عسل + یک واحد سیاه دانه نیم کوب شده) روزی قاشق مرباخوری و اگر درد شدید بود هر ۴ ساعت یک قاشق مربا خوری.

استفاده از ترکیب خارخاسک و خارشتر بمقدار مساوی روزی دو لیوان با کمی عسل و اگر از این بجای آب برای یک ماه استفاده شود بسیار عالیست.

در تابستان از خربزه و هندوانه بیشتر استفاده شود.

آبگوشت خربزه (همه مواد آبگوشت استفاده می شود اما بجای آب مقداری خربزه با پوست و تخم در مخلوط کن ریخته و به آبگوشت اضافه می شود).

بادکش لغزان کلیه = بادکش روی کلیه حرکت داده میشود. – حجامت عام یک مرحله.

برای پیشگیری از سنگ کلیه و بیماری های دیگر بدن خود را از اخلاط فاسد پاکسازی کنید تا اعتدال مزاج حاصل شود.

گیاهان مفید برای سنگ کلیه : سیاه دانه – رازیانه – دارچین – پرسیاوشان- گل سرخ – خطمی – کاکوتی – ریشه و تخم کرفس – شوید – پونه – صندل – گلنار – اسپند – زیره – انغوزه – صمغ بسفایج – صمغ درخت گردو – تخم ترب سیاه – کلم قمری (قونوبیت)

میوه های مفید برای سنگ کلیه : مغز خیار – انگور سفید انجیر – بادام تلخ فندق– زیتون پرورده – آلبالو – آلو سیاه.

نگه نداشتن ادرار خصوصا قبل از خواب و مصرف مایعات بیشتر در طول روز.

طاق باز و همیشه به پهلو خوابیدن.

پرهیز از مصرف نوشابه های گازدار.

آش جوجه مرغ محلی – سوپ مرغ محلی با کدو و اسفناج.

اگر جنس سنگ کلیه از کلسیم باشد باید سبزی و میوه تازه بیشتر مدت تا کلسیم کمتری جذب بدن شود.

استفاده از لیزر برای شکستن سنگ توصیه نمی شود چون باعث سوختن صدمه دیدن بافت های کلیه می شود.

پرسش: برای درمان سنگ کلیه با جنس كلسيم چه دارویی مصرف کنیم؟

پاسخ: اگر جنس سنگ کلیه شما توسط پاتولوژی بررسی شده است و مطمین هستید که از جنس کلسیم می باشد، باید مصرف کلسیم را پایین آورید، سبزی و میوه تازه بخورید، از مصرف فست فود و غذاهای کارخانه ای پرهیز کنید.

ادرارتان را با فواصل نزدیک تخلیه کنید. هرگز طاق باز نخوابید. آب ترب و شلغم روزانه میل کنید. روزانه ۲۰ دقیقه با اتو و حوله گرم ناحیه کلیه هایتان را از پشت گرم کنید.

کم خونی و سنگ کلیه 

پرسش: آقایی ۱۸ ساله دارای سنگ کلیه با مشکل کم خونی است و از خوردن گوشت؛ مخصوصا گوشت پرندگان تنفر دارد و حالت تهوع دست می دهد. یک گیاه دارویی مناسب برای درمان معرفی نمایید؟

پاسخ: برای کم خونی، گوشت شتر یا گوسفند میل نمایید. از آب آهن تاب یا کفگیر آهنی در پخت غذا استفاده کنید. ضمنا ادرارتان را اصلا نگه ندارید و بی آبی به خودتان تحمیل نکنید، برای درمان قطعی سنگ کلیه نیاز به درمان های تکمیلی دارید، همیشه به پهلو بخوابید.

برای ازبین بردن سنگ کلیه همچنین خریزه مشهدی بخورید در زمستان سوپ تخم خربزه مشهدی بخورید.

هر روز ۳ قاشق از پودر تخم خربزه مشهدی بخورید – حتما خربزه مشهدی باشد. اگر ارگانیک باشد ۳ روز خربزه را با پوست بخورید.

سنگ شکنی با سیاه دانه

۲ قاشق سیاه دانه اسیاب شده را با ۲ قاشق عسل خالص مخلوط کرده و ۳ پره سیب له شده را به آن اضافه و کاملا مخلوط کنید. آن را به ۳ قسمت کرده و پس از صبحانه میل کنید بهتر است نیم ساعت پس از صرف معجون، شربت لیموی تازه که ابلیموی آن با پوستش آب گیری شده مصرف نمود.

عسل برای سنگ کلیه

یک کیلو برگ خبازی بری (ختمی بری) را در ۲ لیتر آب پخته سپس ۳ قاشق غذاخوری عسل و یک قاشق غذاخوری روغن حیوانی گاو به آن اضافه کنید بعد از مخلوط کردن آن را خوب صاف کنید یعنی برگ ها گرفته شود و فقط عصاره و شیره جوشانده با عسل و روغن بماند.

هر زمان درد کلیه حس کردید یک ليوان ولرم کرده آن را بخورید. تا یک هفته. این ترکیب برای درهم شکستگی و انحلال سنگ کلیه مفید است.