دانهی بزرالبنج
نامهای ديگر بزرالبنج : سكران، بنگدانه، بنج، سيكران، سيكران، ماش عطار، بزربنگ، بنگ، اجوايان خراسانى، خراسانىاجوان، ژوسكيام
Jusquiame noire، Potelee، Herbe aux chevaux، Henbane، Black henbane، Hyoscyamus niger
مشخصات دانهی بزرالبنج
دانهی گياهى است از خانوادهی Solanaceae ، يكساله و دوساله كه معمولا گونهی با خواصى دارويى آن دوساله است. ساقهی آن استوانهای و افراشته است و بلندى آن هشتاد يا يكصد سانتيمتر است. برگهای آن متناوب، پهن، به رنگ سبز مايل به سفيد، اطراف برگ داراى دندانهی درشت و نوك تيز است بهطورى كه برگ را به چند لوب تقسيم مىكند، طول برگ حدود بيست سانتيمتر مىرسد و نوكتيز است، برگهای بالاى ساقه اغلب بدون دمبرگ به ساقهی چسبيده، برگها با تماس به دست مىچسبند. تمام گياه از يك نوع كرك نرم پوشيده شده كه از آن رايحهی نامطبوع زهر استشمام مىشود.
گلهای بزرالبنج زرد با رگههای ارغوانى است و در بهار ظاهر مىشود. ميوهی آن پوشينه به شكل يك ديزى كوچك دربدار كه درون آن تعداد زيادى تخم گياه وجود دارد، در هر ميوه حدود چهارصد تا پانصد عدد تخم وجود دارد.
اين گياه معمولا در جاهای مخروبه و اراضى باير قبرستانها و اراضى متروكه در اغلب مناطق اروپا و نواحى با آبوهواى مديترانهای شمال آفريقا و آسيا مىرويد، در ايران در نواحى اطراف تهران، كرج، ييلاقات اطراف تهران و دامنههای كمارتفاع البرز و در رودبار و در آذربايجان اطراف تبريز، بين آستارا و اردبيل يا كليبار و در مناطق مركزى در اراك و تفرش و در گرگان در كوه شاهوار و حاجىلنگ در ارتفاع ۲۵۰۰ مترى و بين اردبيل و خلخال ديده مىشود. دو نوع ديگر از اين گياه در ايران مىرويد، يكساله و چندساله كه در اين بخش احتياج به ذكر آن نمىباشد.
طبيعت آن: گرم و خشك است.
تركيب شيميايى: روغن ثابت، هيوسيامين ، هيوسين، آتروپين، نشاسته
خواص درمانى
- خوردن نيم تا يك گرم از آن آرامبخش و ضد تشنج است، براى رفع سرفههای تشنجى و برونشيت مزمن و دردهای عصبى مفيد است، براى درمان هيجانات و هيسترى(حمله، ترس)و احساس چنگزدگى در معده و داءالرقص مؤثر مىباشد، قابض و خشككننده است، مردمك چشم را باز مىكند و مانع سيلان و جريان رطوبتها به طرف چشم مىشود، درد مفاصل و سياتيك را تسكين مىدهد، مخدر و منوم و قاطع نزف الدم از هر عضو و سيلان رحم و مسكّن صداع مزمن و خوابآور است.
- نيم تا يك گرم از بزرالبنج را بكوبيد و با عسل يا شراب مخلوط نموده بخوريد. براى تسكين درد نقرس بسيار نافع است.
- يك تا يك و نيم گرم از آن را با دو تا سه گرم تخم خشخاش و آب و عسل مخلوط كنيد و بخوريد براى تسكين سرفههای شديد و سياهسرفه و قطع خونريزى از هر عضو حتى از رحم و قطع اخلاط خونى نافع است.
- آن را نرم بساييد و با قطران سرشته و در سوراخ دندان پوسيده پر كنيد. درد آن را تسكين مىدهد.
- ضماد عصارهی آن با آرد جو جهت بهبود ورمهای حار و تسكين درد گوش و چشم مجرب است.
- آن را مثل غبار نرم بساييد بعد با روغن كرچك مخلوط كنيد و هر روز به موضع بماليد درد كمر تا زانو يا سياتيك يا عرق النساء را درمان مىكند.
- آن را نرم بساييد و با پيه آب كرده و زردهی تخممرغ مخلوط نموده و ضماد كنيد. براى تسكين درد كنج ران و بيضهها مفيد مىباشد.
- آن را نرم بساييد و با آرد باقلا مخلوط نموده و ضماد كنيد. براى جلوگيرى از بزرگ شدن پستان و بيضهها نافع است.
- ضماد كوبيدهی آن براى تسكين دردهای مزمن كبد مفيد مىباشد.
- شبها كوبيدهی آن را به صورت شياف در مهبل بگذاريد. براى رفع جراحتهای رحم و خشك كردن رطوبتهای آن نافع است.
تذكر: زيادهروى و افراط آن باعث فقدان اشتها، رعشه و پريشانى قواى دماغى، جنون و خناق مىشود. اين دارو حتما بايد با نظر پزشك مصرف شود.
روغن بزرالبنج
خواص درمانى: آن را به صورت ضماد مىتوان براى دردهای مفاصل و رماتيسم و نقرس استفاده كرد و ماليدن آن بر سر براى رفع سردردهای عصبى مفيد مىباشد.
گياه بزرالبنج
طبيعت آن: بسيار سرد و خشك است.
خواص درمانى: در استعمال خارجى بهعنوان مسكّن و دردكش و رفع اختلالات عصبى استفاده مىشود و ضد اسپاسم است.
برگ بزرالبنج
تركيب شيميايى: آلكالوئيدهای هيوسيامين و اسكوپولامين و كمى آتروپين و هيوسىپيكرين.
خواص درمانى
- هر بار ۲۰ تا ۵۰ سانتىگرم گرد آن را با آب بخوريد و يا يك گرم خشك آن را در صد گرم آب جوش دم كنيد و بخوريد. مخدر و مسكّن درد و آرامبخش و ضدعفونىكننده است، بازكنندهی مردمك چشم است، در موارد اختلالات و ناراحتىهای تحريكى اعصاب و همچنين براى تسكين سرفه و سياهسرفه و آسم كاربرد دارد.
- دو يا سه عدد تازهی آن را با سركه بخوريد. براى رفع تب نافع است و براى تسكين دردهای استخوانها نيز مفيد مىباشد.
- تازهی آن را له كرده و روى پيشانى بگذاريد. براى رفع سردردهای عصبى نافع است.
ريشهی گياه بزرالبنج
خواص درمانى: آن را در دهان بگيريد و مزمزه كنيد. براى تسكين درد دندان نافع است.