اینوزیتول Inositol [میو اینوزیتول (myo – Inositol)، مزو – اینوزیتول (cyclohexanehexol ،(meso-Inositol، دامبوز(dambose)، فازه ئومانیت (phasaeomannite)، ویتامین B۸ …]، به فرمول C۶H۱۲O۶ و به وزن ملکولی ۱۸۰.۱۶ و ایزومر گلوکز است. در گروه ویتامین B جای دارد.
اینوزیتول انیدر، به صورت بلوری های سفید، یا به صورت گرد سفید متبلور و غیر جاذب رطوبت به دست می آید. طعم شیرین ملایم دارد و در گرمای ۲۲۵ – ۲۲۷ درجه ذوب می گردد. در آب، به مقادیر نسبتا زیاد ولی در الكل به مقدار خیلی کم حل می شود. در استن، کلروفرم و اتر غیر محلول است. فقدان آن (Carence)، باعث توقف رشد و ریزش مو در حیوانات می گردد.
از نظر درمانی، در بعضی حالات جمع شدن چربی های خنثی (تری گلیسریدها: استرهای اسیدهای چرب و گلیسرول) در کبد که ht patomegalie) Sté atosede patiques) نامیده می شود، به کار می رود و برای این منظور نیز می توان آن را همراه با کولین (Choline) مصرف کرد. مقادیر معمولی مصرف اینوزیتول ، طبق آن چه که در فارما کوپه فرانسه (۱۹۷۶) تعیین گردیده، ۰.۵۰ گرم در یک دفعه و ۱ تا ۲ گرم در ۲۴ ساعت، به صورت کاشه، قرص ویا دراژه برای اشخاص بالغ است.
نوع تجارتی آن، دارای ۲ ملکول آب تبلور و به صورت گرد سفید متبلور می باشد و هر ۱۲۰ گرم آن، برابر با ۱۰۰ گرم اینوزیتول انیدر است. مصرف آن به جای اینوزیتول، مشروط بر آنست که از نظر خلوص و آزمایش های مربوطه، مشابه اینوزیتول انیدر باشد.
اینوزیتول یکی از اعضای ویتامین های گروه ب و محلول در آب است که به عنوان ویتامین حقیقی محسوب نمی شود، زیرا بدن می تواند آن را به مقدار اندک بسازد. در مغز، معده، کلیه، طحال، کبد و قلب غلظت بالایی دارد. نام های دیگر آن بيوس ، میواینوزیتول، مزو اینوزیتول و عامل لیپوتروپیک (چربی دوست) است.
در غلات و سبزیجات به صورت فیتیک اسید وجود دارد که ترکیب اینوزیتول و فسفر است. این مانع از اجزای اصلی سازنده لسیتین و به صورت بلوری بی رنگ است.
اینوزیتول موجود در مواد غذایی
اینوزیتول در اعضای مختلف جانوران و گیاهان مانند ریه، کلیه، جگر، مغز، قلب، غده تیروئید مردها و حیوانات، هم چنین در برگ گردو، زبان گنجشک، لوبیای سبز و نخود یافت می شود. عامل نمو برای حیوانات و موجودات ذره بینی است. استخراج آن از ماهیچه قلب، توسط Scherer و سنتز آن، توسط Wieland و Wishart در سال ۱۹۱۴ صورت گرفته است.
بهترین منابع غذایی بر حسب میلی گرم در ۱۰۰ گرم
دانه های لسیتین | ۲۸۵۷ | کبد | ۳۴۰ |
قلب گاو | ۱۶۰۰ | برنج سبوس دار | ۳۳۰ |
جگر خشک شده | ۱۱۰۰ | غلات | ۳۲۰ |
جوانه گندم | ۶۹۰ | استیک گاو | ۲۶۰ |
روغن لسیتین | ۳۶۰ | مرکبات | ۲۱۰ |
مغز میوه ها (گردو، فندق و…) | ۱۸۰ | ملاس | ۱۸۰ |
حبوبات | ۱۶۰ | سبزیجات برگ سبزدار | ۱۰۰ |
نان سبوس دار | ۱۰۰ | آرد سویا | ۷۰ |
کاربرد های درمانی و اعمال اینوزیتول
برآورد نیاز روزانه به اینوزیتول مشکل است زیرا بدن آن را می سازد مقدار ورودی روزانه به بدن احتمالا بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم است. اینوزیتول هنگامی که به شکل فیتیک اسید وجود دارد ممکن است با بعضی مواد معدنی ترکیب و مانع جذب آن ها شود، اما بر ویتامین ها اثری ندارد.
اینوزیتول حلال چربی است، اثر ضد اضطراب خفیف دارد، برای سلامتی مو لازم است و سطح کلسترول خون را کنترل می کند. اینوزیتول در همه مواد پختنی پایدار است. اینوزیتول جهت درمان در کم کردن کلسترول خون، حفظ سلامت مو، همراه با ویتامین هایی برای درمان صدمات عصبی، عامل ضد اضطراب، درمان تحریک پذیری و درمان اسکیزوفرنی به کار می رود