کسانی که مبتلا به ورم روده، کولیت، زخم روده یا بیماری های دیگر از قبیل غده ها، تومورها و گاهی تومورهای بدخیم یا انگل می باشند بیش تر دچار اسهال و زور و پیچ شکم می گردند. گاهی به مدفوع خونی و هضم ناقص دچار می شوند. بدین طریق که مقداری مواد غذایی مصرف شده هنگام اجابت مزاج به طور هضم نشده خارج می گردد.
در صورت مبتلا شدن باید از خوردن ترشی جات، غذاهای پرچرب، نفاخ و مواد سلولز دار مانند سبزیجات و حبوبات پرهیز کنید.
برای درمان آن سماق را بجوشانید و آب آن را روزی سه مرتبه بنوشید.
سماق را نرم بسایید و روزی سه مرتبه مقداری از آن را میل کنید.
تخم ترشک، گل ارمنی و تباشیر هندی را به طور مساوی مخلوط کنید و نرم بسایید. روزی سه تا پنج مرتبه هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را با دوغ میل کنید.
کهربا، گلنار فارسی، گل مختوم، گل ارمنی تباشير هندی و گلنار فارسی همه را به نسبت مساوی نرم بکوبید. صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.
مصطکی رومی، صمغ عربی، تباشیر هندی و کتیرای مفتولی از هر کدام ۱۰ گرم، ناردانه ۳۰ گرم همه را مخلوط و بسایید. هر صبح، ظهر و شب یک قاشق مرباخوری از آن را با آب سماق یا آب سیب ترش مخلوط کنید و بخورید.
بلوط، گلنار فارسی و فوفل از هر کدام ۱۰ گرم، سیاه دانه و تخم مورد از هر کدام ۲۰ گرم، خارخاسک و مغز ناخنک از هر کدام ۵۰ گرم همه را نیم کوب کرده و روزی سه مرتبه هر بار یک قاشق غذاخوری از آن را بجوشانید سپس آب آن را صاف کنید و بنوشید.
نشاسته، صمغ عربی و کتیرا مفتولی از هر کدام مقداری نرم بسایید. کمی از پودر آن را روی آب جوشانده بپاشید و میل کنید.
ناردانه بو داده، تخم مورد، گل محمدی، گل ارمنی، تباشیر هندی، مصطکی رومی، کتیرا مفتولی و صمغ عربی را به نسبت مساوی مخلوط کنید و نرم بسایید. هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را با شربت انار مخلوط و بخورید.
گل محمدی و تباشیر هندی از هر کدام ۱۰ گرم تخم ترشک ۲۰ گرم همه را نرم بسایید و به شش قسمت مساوی تقسیم کنید. هر صبح ناشتا یک قسمت از آن را با دوغ یا آب انار مخلوط و میل کنید.
در ضمن حریره برنج، ماست کیسه انداخته، آب جو (ماءالشعیر) روغن بادام شیرین، سماق با غذای روزانه نیز مفید خواهد بود.
هضم ناقص در مزاج صفراوی و بلغمی
هضم ناقص در مزاج های بلغمی و صفراوی با علایمی چون زردی مدفوع توأم با بلغم، درد و قرقر شکم همراه است. بیش تر این بیماری در کسانی مشاهده می شود که میوه های هسته دار خام مانند آلو، آلوچه، زردآلو، آلبالو و غیره زیاد مصرف می کنند.
برای درمان آن پوست هلیله زرد و گلنار فارسی از هر کدام ۱۰ گرم، تخم مورد ۵ گرم و سماق ۳۰ گرم همه را مخلوط و بسایید. صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق غذاخوری از آن را همراه با آب ترشک میل کنید.