آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۸ 
گندنای کوهی گیاهی علفی از تیره نعنایان ، چند ساله پر برگ، پوشیده از کرک‌های پنبه ای به رنگ سبز – خاکستری تا حدودی شبیه نعنا است. ارتفاع بوته آن به ۲۵ تا ۴۵ سانتی متر می رسد. ساقه ی این گیاه مقطعی دایره ای دارد و در پایین بوته کمی چوبی می شود.
نام فارسی : براسیون یا فراسیون
تیره: نعناعیان Lamiaceae
نام انگلیسی : Horehound
نام علمی : Marrubium vulgare
نام های دیگر: کورار، سقمونیا، حشيشه الكلاب، طوله، افنانسر، شنار، فراسیون ابيض، گندنای کوهی، صوف الارض، علقما، فراسیم، شویر، حشیشه الكلب و شافار.
خصوصیات گیاه
(نعناعیان یا لب گشادگان یکی از تیره های گیاهی است. این تیره در حدود ۲۱۰ سرده و ۳۵۰۰ گونه دارد.)
برگ‌های آن روبروی هم، ساده و بیضی شکل است. همچنین دندانه دار که سطح آن خمیده به سمت پایین، چروکیده و پوشیده از برآمدگی است.
گل های به شکل مجتمع در کنار برگ‌های قسمت انتهایی ساقه ظاهر می شوند و سفید پررنگ هستند. دوره‌ی گلدهی از خرداد تا شهریور است.
بذرها کوچک و درخشان است و خارهای کوچکی دارند که به پراکنده شدن آن کمک می کند.
برگ و سرشاخه های گلدار قسمت‌های مورد استفاده این گیاه دارای بوی قوی و نسبتا مطبوع است ولی پس از خشک شدن بی‌بو می شوند و طعم آنها تند، تلخ و با احساس گرما همراه است.
این گیاه بومی اروپا، شمال آفریقا و آسیا است.
قسمت های مورد استفاده:
برگ، سرشاخه های گلدار و دانه های آن مورد استفاده است.
ترکیبات شیمیایی:
موسیلاژ، رزین، تانن چربی، اسانس، موم و قندها هستند.
نحوه کاشت و تکثیر
تکثیر این گیاه توسط بذر است. این گیاه مقاوم به خشکی و سرمازدگی است.
این گیاه محیط‌های باز و پر نور را می پسندد ولی در سایه جنگل ها هم می تواند رشد کند. همچنین می تواند در خاک هایی با مواد غذایی کم نیز رشد کند.
طرز استفاده و مقدار مصرف:
مصرف روزانه ۴ تا ۵ گرم از گیاه خشک آن توصیه شده است. مصرف این گیاه معمولا به صورت چای است اما ممکن است به اشکال دیگر در داروهای گوارشی و خلط آور وجود داشته باشد.
خواص درمانی و طبیعت گندنای کوهی
طبیعت گیاه گندنای کوهی یا براسیون گرم و خشک است.
خواص این گیاه دارویی به طور خلاصه عبارتند از: برای رفع گلودرد، درمان سرفه و شستشوی کلیه ها، تقویت کننده‌ی قوای بدن، ضعف عمومی ناشی از کهولت سن، دستگاه گوارش ضعیف.
اسهال های مزمن، آسم، حصبه، سرفه های مقاوم، مالاریا، یرقان، هیستری، اختلالات عصبی، کم خونی دختران جوان و تاخير قاعدگی، ورم اندام های بدن، عدم دفع ادرار.
وجود سنگ در دستگاه ادرار و انسداد مجاری کبد و طحال، بیماری‌های برونش، عوارض ریوی ناشی از گریپ، رقیق شدن و ضد عفونی شدن ترشحات برونش‌ها و سهولت دفع آنها از ریه می شود.
این گیاه در رفع بی نظمی حرکات قلب سریعا تاثیر می گذارد، تقویت قلب، رفع تپش قلب، تب بر و رفع اختلالات کبدی است.
برای آسم و نزله‌های ششی از دم کرده‌ی گندنای کوهی استفاده میشود.
برای درمان بیماری های برونش که علت آن سرماخوردگی باشد، ۷ گرم از این گیاه را در ۲۰۰ سی سی آب جوش ۱۵ دقیقه دم کنید و در طول روز ۳ فنجان بنوشید.
برای تقویت معده ۳ گرم از گندنای کوهی را در ۱۵۰ سی سی آب جوش ۱۵ دقیقه دم کنید و بعد از هر غذا یک فنجان بنوشید.
برای درمان بی اشتهایی ۰/۵ ساعت قبل از غذا یک فنجان بنوشید.
دم کرده‌ی این گیاه خلط آور است. ۷ گرم از گیاه را در ۲۰۰ سی سی آب جوش ۱۵ دقیقه دم کنید و روزی ۳ فنجان بنوشید. دم کرده ی این گیاه صفرابر است.
برای درمان کم خونی دختران جوان از دم کرده‌ی این گیاه استفاده کنید. برای خنازیر (آماس غدد لنفاوی گردن) ۸ گرم فراسیون سفید یا گندنای کوهی را در ۲۰۰ سی سی آب جوش ۲۰ دقیقه دم کنید و بنوشید.
همچنین زخم‌ها را با آب آن شستشو دهید. برای رفع ترشحات زنانگی ۶ گرم در ۱۵۰ سی سی آب جوش ۱۵ دقیقه دم کنید و روزی ۳ فنجان بنوشید.
برای ذات الجنب مزمن (درد و ورم ناحیه پهلو)، قفسه سینه و دنده ها که همراه با سرفه و تب شدید است. از دم کرده ی این گیاه به مقدار ۶ گرم در ۲۰۰ سی سی آب جوش و به مدت ۲۰ دقیقه میل کنید.
برای تسکین درد قاعدگی و کاهش ضربان قلب سریع پیشنهاد شده است. از آنجا که این گیاه معرق است، آن را برای کاهش تب و حتی بیماری مالاریا استفاده می کنند.
برای درمان رگ به رگ شدگی، سفتی بدن و رگ‌ها، مارگزیدگی، آرتروز، رماتیسم و دردهای مفاصل نیز بسیار مفید است.
حدود ۵۰ تا ۶۰ گرم از برگ‌های گیاه را چیده و خرد کنید، سپس آن را در ۱ لیتر آب سرد می ریزیم تا جوش آید و آب حالت سبز رنگ به خود گیرد، در همان حالت مقداری زاج و نمک را به مخلوط در حال جوش اضافه می کنیم.
بعد آردجو را تا جایی که غلظت مخلوط افزایش یابد مجددا اضافه می کنیم. هنگامی که مخلوط غليظ شد و آب آن بخار شد آن را از روی حرارت برمیداریم تا خنک شود.
این ضماد داروی مناسبی است برای محلی که رگ به رگ شده یا پیچ خورده یا مارگزیده و درد می کند. آن را روی محل موردنظر می گذاریم و با پارچه ای تمیز می بندیم.
بهتر است این ضماد را در هنگام شب قبل از خوابیدن مصرف کنید تا شخص کاملا بی حرکت باشد. لازم به ذکر است این ضماد ۲۴ ساعت بعد از ساخت خاصیت خود را از دست میدهد، پس بهتر است بلافاصله بعد از ساخت استفاده شود.
خواص عرق فراسیون
برای تقویت قلب، رفع طپش، بی‌نظمی حرکات قلب و اختلالات عصبی مفید است. برای این کار روزی ۳ بار هر بار ۱ تا ۳ استکان عرق فراسیون، مخلوط با ۱ تا ۲ استکان آب میل شود.
برای تقویت قوای بدن، شستشوی کلیه و دفع سنگ مجاری ادرار استفاده می شود. برای این کار، روزی ۲ بار هر بار ۱ تا ۲ استکان عرق فراسیون مخلوط با ۱ تا ۲ استکان آب میل شود.
ضد سرفه، گلودرد و یرقان برای این کار روزی ۳ بار، هربار ۱ تا ۲ استکان عرق فراسیون میل شود.
اسانس فراسيون( M . vulgare ) حاوی ترکیبات ضدمیکروبی و ضد سرطانی است و همچنین تحقیقات نشان میدهد که marrubiin، یکی از ترکیبات فعال در این گیاه است که ضد دیابت و ضد التهاب است و می تواند از تجمع چربی در سرخرگ‌ها جلوگیری کند.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف:
افرادی که ناراحتی قلبی دارند از خوردن این گیاه خودداری کنند. دزهای بالا ممکن است باعث بی نظمی حرکات قلب شوند.
تداخلات دارویی:
این گیاه ممکن است با برخی داروها تداخل پیدا کند به همین دلیل باید با مشورت با پزشک استفاده شود. باید توجه داشت مصرف زیاد آن جریان گردش خون را تحریک کرده، موجب زیاد شدن عرق و ادرار می شود و از این جهت نباید بی رویه به کار رود.
سابقه ی تاریخی
عدم استفاده از این گیاه حداقل به دوران مصر باستان برمی گردد. مصریان از دم کرده ی آن برای درمان سرفه و گلودرد استفاده می کردند.
همچنین یونانیان از گیاه برای مارگزیدگی و گاز گرفتن سگ هار استفاده می کردند. بنا به توصیه پزشک یونانی Dioscorides از عصاره شاخ و برگ این گیاه برای درمان سل، آسم و سرفه به کار برده می شد و نیز در سال ۱۵۹۷، گیاه شناس جان جرارد به عنوان یک درمان منحصر به فرد در برابر سرفه و خس خس سینه به کار می برده است.
