تقسیم بندی تجارتی عسل به عسلهای: بازاری – طبی نامطبوع – ناحیه های غیربومی – مسموم کننده – زنبورکش اختصاصی دسته بندی می شود.
تقسیم بندی تجارتی عسل های بازار
از دیگر تولیدات زنبور عسل انواع عسل رمارین، عسل لاواند، عسل علف اسپرس، عسل شبدر، عسل لاواندین، عسل گندم سیاه و غیره است.
عسل رمارین (Romarin)
مقوی معده، نیرودهنده، زیادکننده ترشحات صفرا و قاعده آور است و در یرقان و نارسایی اعمال کبد مصرف می شود عسل آن در درمان یرقان اثر بسیار عالی دارد این گیاه در نواحی مدیترانه تا آسیای صغیر میروید گل های آن در اردیبهشت و خرداد نشان داده می شوند. گویا اکلیل کوهی یا نوعی پونه از این گیاه بوده باشد .
عسل لاواند( Lavande)
گل های زیبا و خوشبویش ضدعفونی کننده قوی بوده لذا در بیماری های تنفسی (گریپ – آسم – سیاه سرفه) و در سردرد بسیار مؤثر است. دم کرده اش مسکن و ضدتشنج بوده برای درمان نفخ شکم و سرگیجه و احتقان و رعشه مؤثر است. جوهر اسطوخودوس را بر دردهای رماتیسمی بمالند ساکت می شود. عطرش خوشبو و ضد سردرد است و در فرانسه معروف است، عسل آن نیز خواص گفته شده را دارد به خصوص ضد تشنج و ضد رماتیسم خوبی بوده و در درمان آسم و سياه سرفه و لارنژیت و گریپ اثرات نیکویی دارد. نوعی از آن را اعراب اسطوخودوس مینامند.
* عسل لاواندین Lavandin
* عسل علف اسپرس (Sainfoin)
* عسل گندم سیاه (Sarrazin)
* عسل شبدر (خال گشنیزی (Trefle)
*عسل گیاه نوع اریقی (Bruyer)
*عسل اقاقيا Acasia
عسل گل های نارنج و مرکبات
برگ نارنج ضداسکوربوت و تشنج و صفرا و ضدعفونی کننده است برگ و گل نارنج در درمان صرع و دم کرده برگ آن در بیماریهای عصبی و تشنج مفید است عصاره نارنج خواب آور می باشد.
* عسل زیزفون (شیردار) (Tilleul)
نوع وحشی و هلندی دارد و یک نوع از این گیاه در چین و بلوچستان ایران می روید و دارای میوه ای است که به مصرف تغذیه می رسد. مورد استعمال نوعی از آن ضدتشنج و معرق بودن است.
* عسل درخت پنبه Cotonnier
پوست ریشه بوته پنبه قاعده آورودانه آن در صورتی که از موادمخصوص آن جدا شودزیادکننده شیروکازوئین آن است در آمریکا دم کرده دانه آن (همانند چای خوردن) به عنوان ضد تب مورد استعمال دارد.
*عسل آویشن Thyme
(که بعضی آن را پونه کوهی نامند) ضدعفونی کننده بوده و در بیماری های تنفسی (زکام و برنشیت) و در امراض رودهای مؤثر است.
تقسیم بندی تجارتی عسل – عسل های طبی
* عسل Eucaliphus
برگ اکالیپتوس و اسانس آن مصارف داروئی گوناگونی دارند و به عنوان ضدعفونی کننده مجرای تنفسی مخصوصا در سل ریوی و برنشیت مزمن و مالاریا و دیابت و به صورت خارجی جهت بخور و تهیه سیگارهای اکالیپتوسی مورد استفاده قرار می گیرد.
*عسل Balsamique
عسلی است بر ضد رطوبت و بیماریهای قفسه صدری.
* عسل Nerprun
شیره نرپین مسهل قوی بوده و در دامپزشکی میوه اش نیز مصرف دارد. یک قاشق مرباخوری عسل آن بعد از ظهر ملین خوبی و دو قاشقش برای یبوست های شدید بسیار مفید است.
*عسل Rubus Fructiosus
برگ آن به صورت قابض ملایم و جوشاندها به طور غرغره در آنژینهای ساده گلو و گاهی در اسهال و بوای قوای باه مورد استفاده قرار می گیرد. میوه اش ملین و مدیر است. عسل خیلی سودمند می باشد.
*عسل Lierre
میوه این گیاه مسهلی است که در کودکان گاهی ایجاد مسمومیت می کند از ساقه این گیاه خود به خود رزینی قاعده آور و از هیدرولیزش ماده هدریدین Hediridine خارج می گردد که قی اور و مسهل است دم کرده برگهای این گیاه قاعده را باز می کند.
عسل بهاره
مانند عسل مرکبات و اقاقیا و درختان میوه که زنبوران در اوایل بهار جمع آوری می کنند.
عسل پاییزه
که تولید آن از اواسط تابستان تا اوایل پاییز صورت میگیرد. عسل های منطقه ای: مانند عسل دماوند و عسل کوهرنگ. عسل ها دارای رنگهای مختلف مانند عسل بی رنگ اقاقیا، عسل زرد اسپرس و عسل قرمز مانند عسل آویشن می باشند.
عسل بر حسب نحوه تولید
تقسیم بندی تجارتی عسل در این نوع مانند عسل مایع (شهد)، عسل کریستالیزه یا شکرک زده، عسل شان و عسل با موم که مخصوص کندوهای بومی است و به صورت تکه های خرد شده در ظرفهای مخصوص به فروش می رسد.
عسل ناحیه ای
در عسل ناحیه ای تقسیم بندی تجارتی عسل شامل موارد زیر می باشد:
عسل دشتی، عسل کوهستانی. عسل غیربومی
عسل های اختصاصی و عسلهای عمومی که عسلهای اختصاصی تقسیم می شود به عسل های مکزیکی – هایتی – شیلی – هاوائی و بعد عسل های خارجی را به خوب و متوسط و بد تقسیم کرده اند.
عسل های زهرآگین
بسیاری از گیاهان هستند که در حالت معمولی اگر مورد استفاده بشر قرار گیرند ایجاد مسمومیت می نمایند ولی اصل زهرآگینی آنها اصلاح و طبیعی می شود در آن لحظه ای که شیره عسلی در چینه دان زنبور تغییر شکل می دهد.
در آن جا که علف های سمی زیاد باشند در عسل اثر می گذارد و استعمال عسل باید تحت نظر پزشک انجام گیرد؛ چنانچه در کشتزارهای علف های طبی این وضعیت مشاهده می شود ولی به طور کلی مصرف عسل هراس انگیز نبوده و اگر دست جنایت و تقلب بشر در ساختن عسل دخالت نکند هرگز ضرری مشاهده نمی شود زیرا زنبور عسل علاوه بر دوری از کثافات همیشه گل های غیرسمی را ترجیح می دهد و اگر گل های سمی نیز در اختیار داشته باشد عسل مخلوطی درست میکند.
عسل کشنده زنبور
پاره ای از گیاهان سمی برای زنبوران غیر سمی است و استعمال آنها هیچگونه ضرری بر آنها وارد نمی سازد.اما برخی گیاهان یا زنبوران را می کشند یا آنها را مست و لا يعقل می سازند.
عسل های اختصاصی
تقسیم بندی تجارتی عسل ما بر اساس آنچه کشور فرانسه به دست آورده می باشد و مربوط به گل و گیاهانی است که در سرزمین های فرانسه با کشورهای مجاورش به ویژه هلند و ایتالیا می روید است.
عسل اختصاصی فراوان شده یکی از آنها به نام عسل آلتروکوک است که از گیاه ژینانک که در منچوری و کره می روید گرفته شده است.
عسل مربوط به فصول و منطقه
بر حسب زمان تولید نیز، عسل به چند گروه تقسیم میشود که این گروه ها عبارت از عسل بهاره، عسل پاییزه، و عسل های متناسب با منطقه تولید می باشند. همچنین عسل ها بر حسب رنگ و نحوه تولید و استخراج هم دسته بندی می شوند.