گیاهان جذاب برای زنبورعسل

رده بندی کلاسیک برای معرفی گیاهان عسل دهنده بهتر است زیرا دارای نظم و ترتیب خاصی است و مهمتر از همه ممکن است زنبورشناس یا کندوداری بخواهد با کمک علم و دانش گلزاری جهت زنبورانش درست کند. از این رو با کمک رده بندی شناسایی گیاهان اصلی عسل دهنده بیشتر برای وی مفید خواهد بود.

گیاهان انواع مختلفی دارند که از چهارصد هزار متجاوز است و آن‌ها را بر حسب دستگاه زاینده به چهار شاخه بزرگ تقسیم می کنند:

پیدازادان (گیاهان دانه دار) که دویست هزار نوعند رده بندی می کنند.
نهاندانگان دولپه ای و نیز برخی گونه ها که دارای ۱۲۵۰۱ لپه درگیاهک هستند که به تعداد هفتاد و پنج هزار عددند.
بازدانگان که ششصد و چهل نوع اند.
شاخه دیگر نهان‌ زادان آوندی که ده هزار نوعند و شامل: سرخس ها، دم اسب‌ها، پنجه گرگ ها با ۹ هزار نوع شاخه، خزه ها با بیست و سه هزار نوع و شاخه آخر ریسه داران که یکصد و هفت هزار نوعند.

گیاهان عسل دهنده اصلی

الف – بازدانگان

کاج ها (GYMNOSPERMES): کاج های چتری، کاج های معمولی، سرو معمولی سرو ناز، سرو خمره ای، عرعربری، صنوبر، سدر و… که شیره عسلی نمی دهند و در این موقع زنبوران عسل بنا بر عقیده بعضی از مواد شکری شته های درخت یا از ترشح خارجی برگ های سال های پیشین محصول برداری می نمایند و استفاده زنبوران از این درختان روزهای گرم بهار و ماه های تیر و مرداد به مدت ۵ الی ۱۵ روز می باشد. ولی پولن نامبردگان فراوان بوده و شکوفه و گل آن‌ها در ماه های بهار می باشد.

ب – نهاندانگان

تک لپه ای ها Monocotyledones
دولپه ای Dicotyledones

۱) تک لپه ای ها

تیره لاله ها Liliacées
le Muscari Comosum دارای گل هایی که از اول فروردین تا اواخر تیر شیره‌ عسلی فراوانی دارند. پولن آنها نیز فراوان و سفید رنگ است.
Lilium Canoium که شیره عسلی آنها در پایین گلبرگ هاست و پولن فراوانی دارند.
Tulipe باغ که برای زنبوران خطرناک است و زنبوران مرده در اعماق گل هایش دیده می شوند.
سوسن بری – گل برف Le Mugai که شیره عسلی نمی دهند اما پولن دارند.
Clochiqued Automne که در ماه های مرداد و شهریور و مهر گل می دهد. از این رو شیره عسلیش نیز این سه ماه است.
مارچوبه Asperge که در تیرماه گل می دهد و عسل مایل به سبزی از آن به دست می آید.
تیره زنبقها زعفران.
Le Safrane گل می دهد از شهریور تا آبان چندان قابل توجه نیستند.
Operculees که عسل مایع ایجاد کننده دیسانتری با فرمانتاسیون ایجاد می نمایند با پولن فراوان و گلی که به شکل پنجه بسته می شود.
سنبل ها Jacinthes که گل و شیره عسلی و پولن سفیدشان از اسفند تا فروردین است.
تیره ثعلب ها Orchidees بسیار دیده می شود که زنبوران روی سر دو توده گرز شکل حمل می کنند که اینها پولن های orchi- mascula می باشد.

2-دولپه ای ها a. Dialipétales از Dialipetales

آلالگان
Renonculacées گل شقایق نعمانی
L ‘ Anemone Menorosa که در اردیبهشت و خرداد گل می دهد و شیره عسلی غلیظی دارد.

اقسام ال بر Hellébores که شیره عسلی فراوان دارند ولی گلبرگ های تغییر شکل دهنده آنها اجازه بهره برداری به زنبوران نمی دهند.

اقونیطون (Aconitume Napellus) که از خرداد تا شهریور گل می دهند و با آن که گل هایشان زهرآگین است بی ضرر است ولی پولن آنها اگر روی زبان انسان بیفتد ایجاد سوختگی می نماید، در صورتی که هیچ ضرری به زنبور نمی رساند. (فرآوردهای اکونیت اثر آرام کنندگی اعصاب مخصوصا عصب تری ژومو، دردهای سیاتیک، الارنژیت، برونشیت حاد، آنژین، گرفتگی صدا و به عنوان تعریق آور استعمال دارد).

پنیرکان Malvaceas که شیره عسلی پایین گل دارند، گل ختمی قرمز که تیر الی شهریور ماه گل می دهند و بره موم که مورد استفاده شایان استحکامی زنبوران در کندوهاست. (برگ پنیرک به عنوان ملین و به صورت ضماد و تنقیه و گل آن که گلی بنفش است و پس از خشک شدن به رنگ آبی در می آید. به صورت دم کرده برای رفع سرفه تجویز می گردد).

ختمی درختی LA , GUIMAUVE که در خرداد و تیر گل می دهد. برای فروش در عطاری ها زراعت می شود. پولن آن بنفش رنگ است و عسل گل ختمی با بوی مطبوع و از لحاظ کیفیت عالی است. (ریشه و برگ و گل آن ملین است و در زکام و گلودرد، سرفه و دم کرده ریشه اش برای غرغره و تنقیه به کار می رود).

زيزفون (شیردار) LES TILLEULS از جمله گیاهان عسل دهنده است که شیره عسلی فراوان دارد و در خرداد و تیر گل می دهند. ترشح شیره عسلی از برگ های کوچکشان است و با آن که اغلب گل هایشان معلق است حلقه گل ها برای زنبوران به سهولت قابل استفاده است، عسل تهیه شده از این ها قهوه ای تار بوده و بوی مخصوص گل از آنها استشمام می گردد.

این عسل زود کریستالیزه و بلورین می شود. پولن فراوانی دارند. زیرفون نقره ای ۱۵ روز دیرتر گل می دهد و عسل سفید لذیذ خوبی از آن تهیه می شود (دم کرده بعضی از انواع زیرفون ها ضد تشنج و تعریق آور است).

فرفیون ها، Euphorbia Ces، سلمه تره و La Mercurial Annuelles که شهددان ندارند پولن آن سفیدرنگ است، تمام سال گل می دهد. (از قسمت های مختلفی گیاهان این تیره برای رفع زگیل و دفع کرم تنیا و تریکوسفال و به عنوان گیاه تهوع آور استفاده می شود).

شمشاد LEBUIS در اسفند و فروردین گل می دهد. پولن و عسل بیرنگ تلخی دارد که فقط برای تغذیه حشرات و نوباوگان زنبوران عسل مفيد است. (قسمت های گوناگون این گیاه مثلا چوب و پوستش دارای اثر معرق، تصفیه کننده خون، تب بر، صفرابر و برگ هایش اثر مسهلی و ریشه اش برای درمان مالاريا اثر دارد).

تیره خردل ها (Crucucifereaes) شهددان های تخت دارند، پستانک هایی زیر آلت نر (پرچم) می باشد. شیره عسلی زیر حلقه های گل است و زنبوران به خوبی می توانند از آنجا شیره را تصاحب کنند، عسل آنها زرد رنگ است.

خردل سفید LA MOUTARDE BLANME از میان گیاهان عسل دهنده از اردیبهشت تا تیر گل می دهد، در زمین های شنی آهکی باید بروید نه در زمین کاملا آهکی یا سیلیسی، به حشره، عسلی می دهد و در محل های رسی نیز نسبتا شیره دارد و رنگ عسل آن سفید است.

منداب Colsi که خیلی مورد رفت و آمد زنبوران است (محرک قوه باه و مدر و دارای ویتامین ث فراوانی است).

تیره خشخاش ها ( Papaveracees) یا کوکناریان که خشخاش و شقایق پولن دارند اما شیره عسلی ندارند (شقایق اندکی از گلبرگ هایش اثر آرام کنندگی و معرق دارد و در بیماری های سینه و سیاه سرفه و آنژین و تب های دانه ای مورد استعمال دارد و از خود خشخاش الكالوئیدهایی مانند مرفین، کدئین، تپائین، پاپاورین، نارکوت. الدانوزین، نارسئین و… به دست می آید که فوق العاده مصرف پزشکی دارند.

میخک ها و Caryophyllaceae بعضی مانند osophyle Desmuraille و Sparguke از اردیبهشت تا شهریور گل می دهند و عسل فراوانی نیز می دهند (از این تیره قسمت هایی معرق، مدر، تصفیه کننده خون، مقوی، شفابخش رماتیسم مزمن بوده و یکی از آنها در قولنج های نفریتی و مثانه خوب است).

تیره نخودها Le guminoses از جمله گیاهان عسل دهنده هستند که عسل فراوانی می دهند اما بعضی از آنها شیره عسلی ندارند یا حلقه گلشان عمیق است و زنبور نمی تواند از آنها بهره برداری کند.

ترمس ها (باقلای مصری) Les Lupines که گلی خوشبو دارند اما زنبوران را جلب نمی کنند.

شبدر قرمز Trefle که حلقه گل آنها دراز است و شیره عسلی فراوانی دارند از این رو زنبورها بعضی اوقات شیپور گل را از زیر سوراخ کرده و بهره برداری می نمایند.

شبدر سفید که از اردیبهشت تا شهریور گل می دهد. عسل آن سفید و بسیار خوب است و در خشکسالی ها چسبندگی زیادی دارد. شبدرهای دو رگه (پیوندی) که به رنگ گوشت هستند و شیره عسلی فراوانی دارند.

یونجه La Uzerne از دسته گیاهان عسل دهنده است که شیره عسلی کمی دارد. در خرداد و در مرداد مخصوصا در زمین های آهکی می روید. (به علت دارا بودن مواد ازته و ویتامین های مختلف و فراوان اثر تغذیه ای داشته و چون مواد آهکی زیادی دارد در راشیتیسم و استخوان بندی مهم است).

اسپرس Le Sainfoine و تمام گیاهان علفی آن که عسل سفید و زیاد و پرارزشی دارند. Gatnais با دانه های لطیف و مزه مطبوع و خیلی خوشبو در آغاز گل دادن، پولن های قرمز شده دارد و بعد شیره عسلی می دهد که صبح کمتر و ظهر فراوان است.

Apicole که دو قسم است: اسپانیایی که خیلی گل و زیاد عسل می دهد و در فروردین و اردیبهشت گل دار است و در ایتالیا اسپانیا، الجزایر و بعضی سواحل دیگر مدیترانه ای و کوه های آلپ یافت می شود. قسمت دوم صخره ای و سنگی است که از خرداد تا شهریور گل می دهد و دیگر سنفوان آبسکور (اسپرس Obscur) که از ماه های تیر و مرداد با عسل فراوانی که از ساکاروز اغنی است و زود کریستالیزه و بلورین می شود با دانه های سخت سفید و ظریف با مزه و کیفیت عالی گل می دهد.

ماش ها Les Vesces از گیاهان عسل دهنده هستند که شهد دانه هایشان داخل است و قبل از گل دادن تخمدان زیر برگ ها قرار دارند و نوع بهاری ماش پولن زیادی دارد و تا زمستان گل می دهد تا خرداد، عسلی مایل به سبزی می دهد که با کهنه شدن رو به سفیدی می گذارد.

باقلا Feve، لوبيا Haricote که از خرداد تا مهر گل می دهد و عسل سبزرنگ بی مزه ای دارند.

Les Meblotes اغلب سفید و آبی هستند و خیلی عسل می دهند.

Lajonc از آذر تا فروردین گل می دهد، از آنها برای شیره برداری اقدامی نمی شود ولی پولن آنها برای نوباوگان زنبورها به کندو برده می شود.

Le Genet از گیاهان عسل دهنده هستند که یک نوع آن شیره عسلی نمی دهد اما ژنه آباله A Balais عسل دهنده است (به عنوان مدر و در موارد رماتیسم مزمن و نقرس است و سولفات اسپارتنين حاصله از آن را به منظور مقوی قلب که همه از ژنه آباله است به کار می برند).

Les Fenugrecs که در خرداد و تیر گل دارند و عسلی بدمزه دارد.

Le Doronikue صخره ای که در نواحی مدیترانه است و زراعت نمی شود. عسل زیادی که قبل از جنگ اول مشتری زیادی داشت.

La Phacelie زیاد عسل می دهد. گل آن ماه ها در تابستان باقی است و پاییز با کشت متوالی و فاصله دار نگهداری می شود ، زیر برگچه ها شیره عسلی جمع شده و بیشتر شیرینی ها را در خود دارد، روی زمین های آهکی و شنی عسل سفید خوبی می دهد.

Le Robina Pseudoacasia در اردیبهشت و خرداد گل می دهد عسل بسیار خوب سفید دارد اما سخت کریستالیزه می شود.

Le Sophora Japonica از گیاهان عسل دهنده هستند که یک درخت گل داری است که در مرداد و شهریور گل دارد و به ارتفاع ۱۵ متر می رسد با گل های زرد خوشه ای و در تمام روز زنبوران از آن بهره برداری می نمایند و عسلی زرد و مطبوع دارد.

Cytisus ، Labrum که در ماه های اردیبهشت، خرداد و تیر گل و عسل می دهد. گل سرخان Rosacees خانواده وسیعی هستند که به زنبوران بهره می دهند. خود گل سرخ از لحاظ شیره عسلی چندان اعتباری ندارد.

درختان میوه دار هسته ای: گیلاس، گوجه، آلو، هلو، بادام و Arbricotier و Anliepine علاوه بر شهد دانها، روی دمبرگ هایشان هم پستانک های کوچک برجسته برای عیادت زنبوران وجود دارد. فقط سیب در میان درختان میوه دار هسته ای شیره ای فراوانی برای تولید عسل می دهد.

گلابی به ندرت شیره عسل می دهد اما گل هایش اول بهار حاضر است که شیره عسلی مفید برای خوراک نوباوگان در کندو بدهد و پولن هایش نیز برای تحویل به زنبوران آماده و فراوان است. در عوض به طور خاطر جمع عمل لقاح را نیز زنبوران برای آنها انجام می دهند.

تمشک La Ronce از دسته گیاهان عسل دهنده، نه تنها به وسیله گل هایش عسل دهنده است و پولن هایی را می دهد بلکه برگ هایش نیز محصول می دهد. درختان مذکور یک زمان که گل دارند (آغاز بهار) با گلشان عسل دهنده اند و در زمان خشک باز زنبوران از میوه های برهنه تمشک بهره برداری می نمایند و عسل می دهند.

عسل رزه rose (از برگش در آنژین و اسهال و بواسیر و تقویت قوای باه و از میوه اش برای لینت و مدر بودن استفاده می شود).

گل های Bartzie Commune عسل دهنده اند. از تیره نعناعیان تقریبا تمام این تیره ترشح شیره عسلی دارند و بهره برداری زنبوران از آنها نیز نسبت به سهولت انجام می گیرد زیرا لوله حلقه گل ها کوتاه است. ترشح شیره در قاعده تخمدان هاست. عسل اینها با بوی لطیف و مطبوع بوده و معروف است.

گل گاو زبانیان به قدر کافی سرشار از گیاهان عسل دهنده اند، شهدان های آنها زیر قاعده تخمدان قرار دارند و در بردارنده شیره عسلی و سوراخی که به وسیله پولن ها محافظت می شود.

Les Lamieras از جمله گیاهان عسل دهنده است که هر نوعی از آن محصول می دهد و نوع سفید آن گیاه عسل دهنده عالی است آن چنان که زنبوران به فراوانی از آن بهره برداری می نمایند، حلقه گل دیرتر بزرگ می شود و در این حال است که زنبوران به دشواری می توانند بهره برداری نمایند مگر آنکه آن را سوراخ نمایند همین طور نوع قرمزش که شیره عسلی نمی دهد مگر آنکه توسط زنبوران سوراخ شده باشد زیرا لوله گل ۱۵ میلی متر عمق دارد در حالی که زبان زنبوران کارگر حداکثر ۹ میلیمتر می باشد.

Thyme et romarine از تایم و ژمارين از گل های عسل دهنده، عسل فراوان بسیار ظریف و بسیار خوشبوی زرد طلایی به دست می دهد. عسل رمارین قابل انبساط است. ترشح عسلی کمی دارد ولی سرشار از مواد قندی است. (رمارین مقوی معده، مقوی عمومی، زیادکننده ترشح و قاعدگی است و در نارسایی های کبد مورد استفاده قرارمی گیرد).

Lea Lavandes از گل های عسل دهنده ،عسل خوب و مطبوع دارد و نوع مخصوص آن که در ارتفاعات ۷۰۰ الی ۱۰۰۰ متری روی تپه های نواحی مدیترانه است عسل مطبوع و ظریفی دارد اما انواع روییده در ۴۰۰-۵۰۰ متری برگ های وسیعی دارد و دیر گل می دهد و شیره عسلی جز در سال بارانی ندارد.

بادرنجبویه La , Me Lisse Offi Cinaie زنبوران علاقه فراوانی به آن دارند و عسل سفید فراوان خوشمزه لیمویی می دهند.

La Monthe Poivre که در نواحی کوه های آلپ مجاور مدیترانه کشت شده است.

Le Var گیاه عسل دهنده با عسل سفید مطبوع پربو است، گل هایش زمانی که گل های دیگر کم است فراوان بوده و زنبوران آن را بر گل های دیگر ترجیح می دهند.

La Sauge گل سفیدی دارد که در کالیفرنیا فوق العاده گسترش دارد عسلش اعلا است ولی دانه دانه نیست.

La Sarriett که در مکان های خشک و بایر عسل خوبی می دهد، در برابر سرما مقاوم است.

Le Galeopsis Ladanum که تیر تا شهریور گل می دهد و عسلش خرمایی رنگ و متوسط است .

Lanagallis Arvensis ،Primulaces از خرداد تا آبان گل می دهد و شیره عسلی ندارد ولی پولن فراوان دارد.

نباتات مرکب Composee شیره عسلی شان به سهولت وصول می شود، خانواده رستاری از گیاهان عسل دهنده می باشد یکی از آنها گیاه خوراکی Pissenlit است که حدود ماه اسفند شیره و پولن فراوانی می دهد و عسلش خوشرنگ زرد طلایی است.

L‘aster که از تیر تا شهریور گل می دهد و عسل سفید فراوانی از آن به دست می آید.

Centaurees عسل دهنده هستند و عسل آبی مایل به سبزی می دهند با حالت آبکی که زمان کریستال شدن رنگشان متمایل به سفیدی می گردد.

Eriea که زنبوران آن را سوراخ می کنند و از آن بهره برداری می نمایند.

Le Caluna Vulgaire با عسل قوی اندکی مطبوع، قرمزرنگ و چسبناک و در ساختن نان های ادویه ای عسلی و در دامپزشکی مصرف می شود.

Le Rhodendron Ferruginum از گل های عسل دهنده که تیر و مرداد گل می دهد و در ارتفاعات ۱۸۰۰ – ۱۵۰۰ متری کوه آلپ وجود دارد، عسل ظریف سفیدی می دهد. Le Bouleau که در فروردین و اردیبهشت گل می دهد.

Le Houblon ،Cnnabinees که تیر و مرداد و شهریور گل می دهند.

Cuplieerees، گل های نر فندق و Noisetier از تیر تا فروردین به وسیله زنبوران بهره برداری می شوند زیرا تا آن وقت پولن می دهند.

Le Chataignier از خرداد تا شهریور خیلی عسل می دهند اما عسلی بدمزه و بدبو و با کیفیت نامتناسب تولید می کند. Les Chenes که در تابستان عسل می دهند.

Le Maronnier P ‘ inde که در ماه های فروردین و اردیبهشت گل می دهند و عسلشان اندکی مطبوع است (تنطور الكلی اش در تسکین درد بواسیر و به صورت مالش در نقرس و رماتیسم موثر است و پوستش ضد تب بوده و پودری از آن تهیه می گردد.)

تیره بیدها Les Poupliers: Salicinees که پولن زرد زیاد و مقاومی می دهد اما عسل اندکی دارد.

تمام درختان بید در اسفند و فروردین گل می دهند و در آغاز بهار به واسطه ی پولن هایشان خیلی مفیدند (پوست بید در مالاریا و تسکین دردهای دستگاه تناسلی و بی خوابی های عصبی و قاعدگی های دردناک بکار می رود که جز قسمت مالاریا بقیه موارد از سنبله هایش بهتر استفاده می شود).

Ailanthis Glanudulosa ،Teribinthacees در ماه های اردیبهشت و خرداد گل می دهند و عسلی می دهند بودار و نامطبوع و پولن دهنده و گلش می تواند همه محصول را بد کند.

بعضی Sumacs مثلا Rhis Toxicodendron در باغ ها کشت می شود ولی گل های زهردارش برای زنبوران زیان آور است.

تیره نارون ها Les Ormes ، Ulmacees در اسفند و فروردین گل، پولن و عسل می دهند.

Les Erables ،Acrinees که شیره عسلی خوبی دارند.

Le Meum ،Ombelliferes یا Fenouil آلپ و Athamanticum Meumo گل می دهند و در تیر و مرداد فراوان می شود، در چراگاه های کوهستانی زیادند و از بوی خوششان شناخته می شوند، عسلش نیز همان بوی خوش را دارد.

Les Panicaut که زنبوران عسل را به طرف خود جلب می کنند و زیاد بر آنها می مانند و بدون بهره بر می خیزند.

Astrantia . La Grand Astrance که در تیر و مرداد گل می دهد و در کوهستان فراوان است و عسلی با طعم معمولی و غلیظ دارد.

Araliacees ،Dialypetales Lierre Commun از گل های عسل دهنده که در شهریور و مهر شیره عسلی و پولن می دهد. عسل (Piemont Cuneo) که از لحاظ کیفیت بسیار شهرت دارد.

Asclepias Comuli L ،Herbe A ،Laouate ،Asoclepidees از گل های عسل دهنده که در یک زمان معین عسل می دهد و برای زنبوران خطرناک است زیرا در گلش گیر می افتند و به عقیده پروفسور DE Layen این گل به وسیله پنجه هایش زنبوران را زندانی می کنند تا بمیرند این گل که از خرداد تا مرداد زنبوران را جلب می کند در اطراف آن زنبور مرده به فراوانی همیشه دیده میشود.

Crassulacees: شهددان های منبسط در قاعده Carpelles نزد Joubardes و سدومها که خیلی شیره عسلی و پولن می دهند دیده می شود.

شمعدانی ها Le Geranuium Geraniacees که در حوالی کوه های پیرنه است و خیلی عسل می دهند (اسانس آن اثر ضدعفونی داشته و مخلوط آن با فرمل در دندانپزشکی مصرف می شود).

Grossulariees Groseiller که فقط نوع معمولی آن عسل دهنده است. این گیاه که در نواحی مختلف ایران به نام های گوناگون انگوری معروف است دارای مقدار زیادی اسید سیتریک دارد که از آن استخراج می کنند).

Loanger ، Hesperidees که در هوای گرم و مرطوب عسل بسیار زیاد و سفید و خیلی مطبوع می دهند.

اکالیپتوس ها Les Eucalyptus، Myrtacees که در فرانسه و الجزایر درختان خیلی عسل دهنده هستند با عسلی بودار و غلیظ و سوزاننده و سبک که زنبوران در آغاز روز بهره برداری می نمایند و پولن بسیاری نیز به کندو می برند و گل هایشان از آذر تا فروردین بهره می دهند (برگش موارد استعمال فراوان طبی دارد و به عنوان ضد عفونی کننده مجاری تنفسی و اثر درمانی ناپایداری در مالاریا و در گلیکوزوری مورد استعمال دارد و گاهی نیز به صورت سیگارت به جای بخوردادن از برگش استفاده می کنند.)

نوت ها Les Murier ،Morees سفید و سیاه که در اسفند و فروردین گل می دهند و خیلی عسل می دهند. (شیره میوه شاه توت یا توت سیاه به صورت غرغره قابض بوده و در رفع درد گلو و التهاب مخاط دهان و تورم لثه ها مفید است).

Les Fpiloles : Onagrariees گیاهانی عسل دهنده و خیلی مشخص برای زنبوران هستند.

Epilobium Spicatum که در خرداد، تیر و مرداد گل می دهند و عسلی آبکی و شفاف و سفید دارند.

Resedacees تمامشان عسل دهنده اند.

Lea Tarius که در تیر و مرداد گل می دهند و عسل دهنده اند.

Detalecentrat : Violariees ، که viollettes (بنفشه) از گل های عسل دهنده که شیره عسلی دارد ولی بنفشه سه رنگ Pensees ندارد، اما لوله های حلقه گل دراز است و باید کارگران آنها را سوراخ کنند و بهره بردارند.

گل بنفشه معرق، نرم کننده و کمی خلط آور و ریشه اش تهوع آور است و اسانس آن در عطرسازی اهمیت دارد ولی بنفشه سه رنگ مقوی هم بوده و در بیماری های جلدی هم مورد استعمال دارد.

موها Les Vitis Ampelldees که ترشحی ندارد و زنبوران تاکستان را در لحظه گل دادن کنار گذارده و در وقت رسیدن انگور به سوی باغ می شتابند و در جایی که به وسیله پرندگان انگور، زخمی شده است استفاده می برند ولی خود زنبور قادر به سوراخ کردن دانه های انگور نیست. اما برعکس Gissus Quinquefolla Vigne Vierge آماده اند که زنبوران از آنها بهره بردارند (برگ مو در اسهال و شیره ای که از قطع ساقه اش به دست می آید در بیماری های جلدی و غوره اش برای لاغر شدن و انگورش دارای خواص زیادی است.)

Apocynees Vinca Mineur La از گل های عسل دهنده ای که در ماه های اسفند و فروردین و بعضی اوقات در پاییز گل می دهند و گیاهی است که برای عسل دهندگی جالب است زیرا حلقه گل همیشه پر از شیره عسلی است و زنبوران صبح و عصر به سراغشان می آیند (انواع دارویی این تیره که استروفانتوس های مختلف است در تاکیکاردی ها و گواتر اگزوفتالمیک و در نارسایی های قلب به کار می رود.)

Campanule Campailecees که به وسیله زنبوران عیادت می شوند.

Capbifoliacees که زنبوران به گل ها DE CHEVRE FEUILL رغبت نمی کنند مگر این که حلقه گل ها در قاعده به وسیله زنبوران سوراخ شده باشند.

از تیره شوندها Loniciera Caprifolium که در خرداد و تیر گل می دهند. شیره عسلی آن در یک لوله ۳۰ میلی متری جمع می شود ولی هرگز آن قدر پر نمی شود که با زبان ۹ میلی متری زنبوران برای بهره برداری سازگار باشد ولی پولن آنها را به کندو می برند، عسل آنها سفید و معطر است.

Les Viburnum که فقط پولن می دهد.

Les Cistes ، Cistinees از گل های عسل دهنده ای که در خرداد و تیر گل می دهد و عسل تیره رنگی دارد و پولن هم می دهد.

Les Liserones گیاهان عسل دهنده ای هستند (از آن مسهل های قوی به دست می آید.)

Les Arvensis با گل ها قرمز که زنبوران زیاد بر آنها می نشینند.

Les Pepiumes با گل ها بزرگ سفید که وقت بارندگی دهانه اش بسته می شود و شیره عسلی اش بدین وسیله محفوظ می ماند.

Sapindacees Arisseum Le Mellianthe Major از گل های عسل دهنده ای که در باغ ها مانند گیاهان تزیینی کشت شده و گل دارد و در تیر و مرداد عسل سیاه و فراوانی دارد.

L Airelle Myrtille که از اسفند تا خرداد گل می دهند و عسل دهنده اند.

LE Bouillon سفید یا Molene که عسل و پولن می دهند.

افیسینال از همان تیره است و از خرداد تا مهر ماه با ترشح شیره عسلی که مورد استفاده زنبوران قرار می گیرد گل می دهد.