هیپوستس (Helianthemum vulgare)

نام فارسی: هیپوستس

نام علمی: .Helianthemum Chamaecystus Mill , Helianthemum vulgare

نام فرانسه: Fleur de soleil, Herbed’or, Helianthe me

نام ایتالیایی: Eliantemo

نام انگلیسی: Common rock – rose, Sun – rose

نام آلمانی: Echtes sonnenro schen

نام عربی: شجر الشمس (Shagar esh shams)

هیپوستس از تیره رزه داسه گیاهی به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر و دارای اعضای چوبی است. ساقه های نیمه خوابیده و واقع در سطح زمین دارد. برگ های ساده و بیضوی آن به طول ۲-۳ سانتی متر و به پهنای ۰.۵ سانتی متر می باشند که وضع متقابل بر روی ساقه دارند. گل های درشت و زیبای آن در اواخر اردیبهشت تا مرداد ماه ظاهر می شوند. رنگ گل های آن زرد ولی استثنائا به الوان دیگر مانند سفید و گلی رنگ نیز دیده می شود.

با آن که اختصاصات کلی گیاه به تناسب شرایط محیط زندگی، غالبا تفاوت می نماید اما چون کاسه گل آن مرکب از ۳ کاسبرگ بزرگ و ۲ کاسبرگ کوچک است و به علاوه در قاعده هر یک از برگ های متقابل آن یک برگ کوچک استیپول مانند وجود دارد، تشخیص آن به سهولت انجام می گیرد. از اختصاصات این گیاه آن است که در غالب نواحی یک منطقه به استثناء اماکنی که نوع زمین آن سیلیسی است یافت می شود.

محل رویش هیپوستس بیشتر در جلگه های خشک، حاشیه جاده ها و نواحی کم درخت جنگل هاست. در نواحی مختلف اروپا پراکندگی دارد. به نظر می رسد که اختصاصات درمانی این گیاه مربوط به یک ماده گلوکزیدی به نام هلیانته موگلوکزید (helianthemoglucoside) موجود در آن باشد.

خواص درمانی هیپوستس

گیاه هیپوستس از نظر درمانی، مورد توجه خاص بعضی پزشکان قدیم مانند ماتيول (Matthiol) بوده است به طوریکه این دانشمند دم کرده آن را برای درمان اخلاط خونی، خون روی های رحمی و دیسانتری به کار می برده است به علاوه قرار دادن له شده گیاه بر روی عضو، در التیام زخم های خونی و لوسیون حاصله از آن به صورت شستشو در درمان اولسرها مفید می دانسته است. Frey، این گیاه را جهت درمان تنگی نفس و سل به کار می برده است.

اعضای این گیاه از نظر کلی دارای اثر قابض ملایم است و تعیین اختصاصات درمانی آن با توجه به این صفت، باید مورد بررسی قرار گیرد. استفاده درمانی از آن، امروزه به طور کلی متروک شده است. واریته ای از این گیاه به نام .Var. virescens Boiss در آذربایجان: حسن بگلو در قره داغ می روید.