کندوی شیشه ای زنبورعسل

کندوی شیشه ای

کندوی شیشه ای مثل هر کندوی دیگر؛ محل زندگی و تلاش زنبور عسل است؛ اما به دلیل فضای محدودی که دارد؛ جمعیت آن خیلی کمتر از یک کندوی معمولی است. این کندو یک وسیله آموزشی به شکل مکعب مستطیل است که حداقل دو طرف آن، به جای چوب با شیشه ساخته شده تا بتوان به راحتی آن را دید.

در کندوی شیشه ای معمولا دو عدد شان وجود دارد که یکی در بالا و دیگری در پایین کندو قرار می گیرد. این کندو را می توان در داخل آپارتمان و یا یکی از اتاق های منزل نصب کرد. مناسب ترین محل برای نصب کندوی شیشه ای، پشت پنجره اتاق است.

وسایل لازم برای ساختن کندوی شیشه ای

یک کندوی شیشه ای از دو قسمت تشکیل شده است که عبارتنداز:

الف) قسمت خارجی یا بدنه مواد

ب)قسمت داخلی یا شان

وسایل لازم برای ساختن بدنه

– دو قطعه چوب به ابعاد « ۵۰ × ۷۸ × ۲ »سانتیمتر (بدنه ها)

– یک قطعه چوب به ابعاد « ۲×۵×۵۲» سانتیمتر(سقف)

– هفت قطعه چوب به ابعاد « ۳۷۱×۵۲» سانتیمتر( اتصال)

– یک قطعه چوب به ابعاد « ۳×۲۵×۶۰» سانتیمتر( كف)

– هشت عدد پیچ مخصوص ۴ سانتیمتری

– یک قطعه توری فلزی مخصوص پنجره به ابعاد « ۲۰ × ۱۰» سانتیمتر

– چهار قطعه شیشه ۲ یا ۳ میلیمتری به ابعاد « ۵۰×۵۰ » سانتیمتر. در دو قطعه شیشه ها در فاصله ۳ سانتیمتری از لبه و درست در وسط یک ضلع، سوراخی به قطر۲ /۵ سانتیمتر ایجاد – سانتیمتر کنید.

-دو قطعه فیلم رادیولوژی استفاده شده یا طلق و یا مقوای نازک به ابعاد «۵۰×۵۰» سانتیمتر. (به جای اینها میتوانید از یک قطعه لوله پلاستیکی بیرنگ به قطر 2/5 سانتیمترو طول 25 سانتی متر استفاده کنید به جای مدخل پرواز)

– یک قطعه تخته سه لای بزرگ یا مقوای کارتنی ضخیم یا توری مخصوص پنجره ها به اندازه پنجره ای که قرار شد کند و به آن وصل شود( پوشش پنجره).

-یک ورق کاغذ سمباده مخصوص چوب.

– ۲۰ عدد میخ ریز ۱ سانتیمتری یا ۲۰ عدد پونز.

-چسب چوب.

مواد لازم برای ساختن شان

یک شان به ابعاد « ۴۸* ۲۳» سانتیمتر. (به صورت آماده در فروشگاه های وسایل دامداری متر و سوهان چوب ساب. موجود است.)

ابزار مورد نیاز برای درست کردن کندو عبارتند از:

آچار پیچ گوشتی، چکش، گونیا،

طریقه نصب کندوی شیشه ای

برای نصب این کندو به پشت پنجره، دو عدد نبشی فلزی به ابعاد « ۲۵×۲۵» سانتیمتر، چهار عدد پیچ و رول پلاک ۳ سانتیمتری و چهار عدد پیچ مخصوص ۲ سانتیمتری نیاز است.

کندوی شیشه ای را به دو دلیل به پشت پنجره نصب می کنیم.

اول اینکه در صورت لزوم با استفاده از نور طبیعی، بتوانیم داخل آن را ببینیم.

دلیل دوم این است که زنبورها بتوانند به راحتی مدخل پرواز را طی کرده و از کندو خارج و نیز وارد آن شوند.

در نصب کندوی شیشه ای بهتر است پنجره ای را انتخاب کنید که رو به آفتاب باشد و نور از آن وارد اتاق شود. این نوع پنجره ها را پنجره رو به قبله یا پنجره جنوبی می گویند.

در صورتی که پنجره های جنوبی منزل تان برای نصب کندو مناسب نبود، می توانید از پنجره های شمالی نیز استفاده کنید.

پنجره ای که برای نصب کندو انتخاب می شود، نباید نزدیک محل رفت و آمد افراد باشد. بنابراین پنجره های طبقات بالای ساختمان برای این منظور مناسب تر است.

اگر در پیلوت آپارتمان زندگی می کنید، بهتر است از نصب کندو شیشه ای در پنجره خودداری کنید. همچنین اگر پنجره داخل اتاق لبه داشته باشد، می توانید کندوی شیشه ای را روی آن قرار دهید، به طوری که مدخل پرواز به سمت بیرون قرار گیرد. اگر پنجره بدون لبه باشد لازم است که یک تکیه گاه برای کندو بسازید.

– یک قطعه تخته سه لای بزرگ یا مقوای کارتنی ضخیم یا توری مخصوص پنجره را به اندازه پنجره ای که قرار است کند و به آن وصل شود، ببرید و به فاصله ۱۰ سانتیمتر در وسط یکی از لبه های آن، سوراخی به قطر ۴ سانتیمتر ایجاد کنید (این سوراخ با مدخل پرواز منطبق میشود) این قطعه را پوشش پنجره می گویند، یک قطعه تخته به ابعاد « ۱۵x۱۰x۲» سانتیمتر را کاملا در زیر تخته پوشش پنجره بکوبید.

این تخته به تخته پرواز موسوم است که زنبورها از آن برای فرود آمدن با پرواز کردن استفاده می کنند.

در مرحله بعد، پوشش پنجره را با احتیاط در داخل قاب پنجره قرار دهید و آن را به جدار پنجره محکم کنید. سپس دو عدد نبشی را به فاصله ۴ سانتیمتر از هم، طوری به پشت پنجره داخل اتاق نصب کنید که حدود 5 سانتیمتر بالاتر از لبه پنجره قرار گیرد. برا نصب نبشیها به دیوار از رول پلاک و پیچ استفاده کنید. سپس کندو را به گونه ای روی نبشی ها قرار دهید که فاصله آنها تا لبه تخته کف کندو مساوی باشد. در مرحله بعد کف کندو را با پیچ به نبشیها متصل کنید.

اکنون، مدخل پرواز را در سوراخ پوشش پنجره قرار دهید و سر دیگر آن را وارد کندو کنید. مدخل پرواز باید بر کندو و پوشش پنجره عمود باشد.

در این مرحله که کندو با فضای بیرون مرتبط شده است، باید دقت کنید که درزی بین مدخل پرواز و سوراخ کندو و سوراخ پوشش پنجره وجود نداشته باشد. در صورت وجود درز آن را با پنبه پر کنید.

سپس مقوا یا فیلم رادیولوژی را که در بین شیشه های جلویی کندو قرار دارد در مقابل مدخل پرواز به آرامی بالا بکشید و مدخل را کمی بیشتر وارد کندو کنید تا به اندازه ۲ میلی متر از شیشه داخلی بگذرد. روی مدخل پرواز را با مقوای سیاهی بپوشانید و دقت کنید که چیزی داخل آن را مسدود نکرده باشد. مدخل پرواز باید از دو طرف به پوشش پنجره و سوراخ کندو متصل شده باشد.

طول لوله ارتباط دهنده مدخل پرواز و فضای بیرون، حداکثر باید ۲۵ سانتیمتر باشد چنانچه طول لوله از این مقدار بیشتر شود، احتمال گیچ شدن زنبور پیش می آید.

حالا، لایه های تاریک کننده کندو را بازبینی کنید. لایه عقبی باید حدود یک سانتیمتر از لبه شیشه ها بالاتر باشد تا در موقع لزوم بتوانید به راحتی آن را از بین شیشه ها تا حد مورد نیاز بیرون بکشید. لایه جلویی از لایه عقبی بیشتر بالا می ماند؛ چون لبه لایه جلویی روی مدخل پرواز است و تا انتها در بین شیشه های کندو قرار نمی گیرد، مگر زمانی که بخواهید راه ورود و خروج زنبورها را به کندو ببندید.

در این صورت، باید مدخل پرواز را آن قدر بیرون بکشید که لایه تاریک کننده پایین بیفتد و سوراخ کندو را کاملا مسدود کند.

در صورت بسته شدن سوراخ کندو، مدخل پرواز را از کندو خارج کرده و بلافاصله به وسیله یک دستمال آن را مسدود کنید تا زنبورهای داخلش وارد اتاق نشوند. در این موقع میتوانید کندو را برای رسیدگی به کارهای لازم، به بیرون از اتاق ببرید.

توجه داشته باشید که در موقع نصب مجدد کندو هم باید تمام مراحل ذکر شده را تکرار کنید. به علت این که مرحله نصب کندوی شیشه ای نیاز به دقت زیاد دارد. باید قبل از نصب به اندازه کافی تمرین کنید. پس از نصب دقیق کندوی شیشه ای، باید کندو را برای زنبور گذاری آماده کنید.

روش زنبور گذاری در کندوی شیشه ای

به دو روش می توانید در کندوی شیشه ای زنبور گذاری کنید.

الف) به روش شان آماده

ب) به روش استفاده از ملکه بارور

زنبور گذاری به روش شان آماده: در این روش، باید دو عدد شان مومدار را به همراه زنبورهای ملکه و زنبورهای آن و یا یک بچه کندو، از زنبوردارها بخرید. برای این کار زمانی که کندو بچه داد، به سراغ زنبوردارها بروید و در همانجا شانها را در کندوی شیشه ای قرار دهید.

زنبور گذاری به روش استفاده از ملکه بارور

در این روش زنبورگذاری، یک ملکه بارور را در کندو قرار دهید تا پس از مدتی تخم گذاری کند و برای کندوی شما جمعیت قابل توجهی را فراهم آورد.

در این روش نیاز نیست که کندو را به بیرون از اتاق ببرید، فقط کافی است که یک ملکه بارور را در قوطی کوچکی که به آن «قفس ملکه» گویند، قرار دهید. قفس ملکه را از سمت سوراخ دار آن به شیشه پشت کندو نزدیک کنید و شیشه های عقب کندو را کمی بالا بکشید. در این مرحله، درب قفس ملکه را باز کنید تا ملکه وارد کندو شود.

نکات مهم در مورد نگهداری از کندوی شیشه ای

– در مواقع غیر ضروری، راه عبور نور به داخل کندو نباید باز بماند چون در این صورت زنبور عسل وقت و انرژی زیادی را صرف پوشاندن سطح شیشه ها با موم می کند که تمیز کردن آن هم، کار مشکلی است. پس فقط هنگامی که قصد دارید فعالیت زنبوها را مشاهده کنید، لایه فیلم با لایه مقوایی را به اندازه ای که بتوانید داخل کندو را ببینید، بالا بکشید. پس از انجام کار خود، بلافاصله لایه مزبور را سر جایش برگردانید تا راه ورود نور به کندو بسته شود.

– از ایجاد سر و صدای زیاد در اطراف کندو خودداری کنید، چون این کار باعث ناراحتی زنبورها می شود.

– همیشه مدخل پرواز را بازبینی کنید تا از دو طرف کاملا محکم باشد، مدخل پرواز باید تاریک باشد، در غیر این صورت زنبورها از داخل، سطح آن را با موم می پوشانند.

– پنجره اتاقی را که کندوی شیشه ای به آن وصل است، باز نکیند چون زنبورها به خاطر ورود به کندو، به سمت پنجره می آیند و اگر باز باشد، به راحتی وارد اتاق می شوند.

– هنگامی که کندو در داخل اتاق است، شیشه های اطراف آن را بیرون نیاورید، چون زنبورها از کندو خارج شده و در اتاق پراکنده میشوند. هنگامی که لازم است کندو را باز کنید، آن را به فضای آزاد ببرید و حتما از وسایل ایمنی استفاده کنید.

– حتی المقدور در هنگام شب، نور مستقیم از بیرون به مدخل کندو نتابد. چون ممکن است زنبورها جذب آن شوند.

برداشت عسل از کندوی شیشه ای

بهترین زمان برای برداشتن شان عسل موقعی است که حجره های آن پر از عسل باشد. اگر همه حجره های شان عسل نداشت و تعداد کمی از آن حاوی گرده گل یا نوزاد بود، برداشتن آن اشکالی ندارد.

حجره های نوزادن کرمی شکل به راحتی قابل شناسایی است. حجره های گرده نیز به رنگ زرد یا نارنجی می باشند.

برای برداشت عسل از کندوی شیشه ای، ابتدا کندو را با رعایت نکات ایمنی به فضای آزاد ببرید. سپس مدخل پرواز را به آرامی باز کنید. با عمل دود دادن، زنبورها به هیجان آمده و جنب و جوش بیشتری از خود نشان می دهند. در این هنگام، هیچ واکنشی از خود نشان نداده، به آرامی شان عسل مورد نظر را خارج کنید و به جای آن یک شان آماده با حجره های خالی در کندو قرار دهید.

سپس، شان عسل را به همراه زنبورهایی که روی آن نشسته اند، کمی دورتر از کندو ببرید و با دودی بر روی آن بدمید.

نکته مهم در مورد برداشت عسل در کندوی شیشه ای این است که هرگز نباید هر دو شان را با هم از کندو خارج کنید. اگر هر دو شان پر از عسل بود، اول شان پایین و سپس شان بالا را بردارید و به جای شان پایین، یک شان خالی در کندو بگذارید. در این حالت زنبورهایی که وارد کندو می شوند، ابتدا روی شان خالی را پر می کنند و کمتر به طرف شان بالایی که عسل دارد، می روند.

تولید عسل های مختلف به روش تغذیه دستی

زنبوردار با افزودن بعضی مواد دارویی، کنستانتره ویتامین های مختلف یا مینرال ها، شیر و عصاره انواع میوه ها و سبزی ها به شربت مورد تغذیه زنبور عسل، علاوه بر تولید انواع عسل با خواص و طعم مورد نظر، به سلامت و رشد زنبورها نیز کمک می کند. زنبورهای عسل، ابتدا نیازهای بدنی خود را از این مواد تامین و سپس مازاد آنها را به عسل تبدیل می کنند.

به این ترتیب زنبوردار با اندکی همت، علاوه بر این که به عسلی با خواص و طعم مورد نظر دست می یابد، تولید عسلش نیز افزایش خواهد یافت که از نظر اقتصادی بسیار مهم است. لذا به روشهای گوناگون می توان به عسلی با خواص مختلف دست یافت که عبارتند از:

١- عسل های محتوی دارو

چنان چه شربت شکر را با داروی خاص مخلوط کرده و در اختیار زنبور عسل قرار دهید، عسلی با خواص دارویی مورد نظر تولید خواهد شد.

برخی از مواد دارویی مزه نامطلوبی برای زنبور عسل دارند که باید این مواد را به تدریج به شربت اضافه کنید تا ذائقه زنبور به آنها عادت کند.

۲- عسل های غنی شده با ویتامین ها و مینرالها

برای تهیه این نوع عسل، باید کنستانتره ویتامین های مختلف یا مینرالها (نمک های معدنی) به شربت زنبور اضافه شود. عسل حاصله از این شربت علاوه بر این که خاصیت عسل معمولی دارد، از لحاظ ویتامین ها و مینرالهای افزوده شده نیز غنی خواهد بود.

این گونه عسل ها برای تقویت افراد ضعیف و نیز کسانی که دچار کمبود ویتامین و یا مینرال خاصی هستند، بسیار مفید است.

۳- عسل هایی با طعم میوه ها و سبزی ها

با مخلوط کردن آب یا کنستانتره انواع میوه ها و سبزی ها به شربت زنبور، عسلی با طعم و رنگ آن میوه یا سبزی خواهیم داشت. به طور مثال، با افزودن آب توت فرنگی به شربت، عسل تولید شده به رنگ قرمز و با طعم توت فرنگی خواهد بود.

۴- عسلی با عطر گل یا گیاه خاص

برای تولید این نوع عسل باید گلبرگهای گل یا گیاه مورد نظر را از شب قبل در شربت زنبور بریزیم که شربت تا حدی عطر آن گل یا گیاه را بگیرد. به طور مثال، با خیساندن گلبرگ های گل محمدی در شربت، عسل تولیدی عطر گل محمدی را خواهد داشت.