آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۰ 
معرفی گیاه زنجبیل
زنجبیل از گیاه زرد رنگی که دارای رگه های بنفش است به دست می آید که در حقیقت زنجبیل ساقه ی زیرزمینی این گیاه است.
نام های دیگر: زنجفیل، شنگویر، چلر، راش، راسن، راس هندی، گرم دارو، زیکژیبریس، ژنگویر
نام فارسی: زنجبیل
تیره : پام Peae
نام انگلیسی : Ginger
نام علمی : Zingiber officinale
زنجبیل یک گیاه چینی و هندی است. در این کشورها این گیاه در طول بیشتر از ۴۰۰۰ سال در پخت و پز غذا مصرف دارد. از آنجا که، مردم علاقه وافری به طعم تند و بوی معطر آن داشته‌اند و همچنین برای درمان دردهای معده مفید بوده است در اکثر نقاط آن را کشت داده‌اند. ریشه این گیاه در درمان سرگیجه، تعریق، تهوع و استفراغ ناشی از بیماری‌های حرکتی یا دریازدگی موثر است.
این گیاه همچنین گلودرد، سردرد، دردهای قاعدگی، آرتریت و تب و درد ناشی از انواع سرماخوردگی‌ها و آنفلونزا را درمان می‌کند. از آنجا که، آن نوعی گیاه زیرزمینی است لذا، ساقه ریشه‌دار این گیاه بخشی از ساقه اصلی است که، در زیرزمین رشد و نمو پیدا می‌کند.
ساقه‌های ریشه‌دار زنجبیل از دکمه‌های به هم پیچیده، ضخیم و قهوه‌ای روشن شکل گرفته است. ریشه این گیاه از گره‌های موجود روی ساقه‌های ریشه‌دار آن، نمو می‌کند. این گیاه برگ‌های طولانی، باریک .با گلهای سفید و سبز مایل به زرد دارد. این گیاه را میتوانید از بازار محلی تهیه کنید.
زنجبیل گیاهی بومی و دائمی است که در جنگل های آسیای جنوب شرقی وجود دارد. این ماده از قدیمی ترین داروهای طبی شناخته شده است که ریزوم آن (نوعی ساقه زیرزمینی – مترجم) حاوی انواع منحصر به فردی از مواد شیمیایی مثل جینجرول، زینجرون و روغن های ضروری است.
مشخصات گیاه
زنجبیل گیاهی خوراکی، ادویه ای، و دارویی است، از تیره ی زنجبیلیان، علفی، ایستاده و چند ساله است.
( گیاهان این تیره بیشتر در نواحی گرم قاره های آسیا، اروپا و آفریقا پراکنده اند، تعداد کمی از آنها در آمریکا یافت می شود. گیاهانی علفی و چند ساله که ساقه ی هوایی آنها از غده های زیرزمینی ضخیم و گوشتدار آن جوانه می زند.
برگهایی با پهنک نسبتا بزرگ و منتهی به غلاف دارند. گل های آنها غالبا بسیار زیبا، نر – ماده و به ندرت بر ۲ نوع نر و ماده واقع در کنار براکت‌های معمولا رنگین و مجتمع به صورت سنبله یا به ندرت خوشه اند.)
ساقه های هوایی آن باریک و به شکل نی که از غده های زیرزمینی و یا ریزوم ضخیم و گوشت دار منشا می گیرد.
ساقه های زیرزمینی، غده ای، گوشتدار، ضخیم و قهوه‌ای روشن است. از آنجا که این گیاه نوعی گیاه زیرزمینی است لذا ساقه ی ریشه دار (ریزوم) این گیاه بخشی از ساقه ی اصلی است.
در سطح زمین ساقه های ۳۰ سانتی با برگ‌های طولانی، باریک و سبز قرار دارد. برگ‌های آن با پهنک نسبتا بزرگ، سرنیزه‌ای و منتهی به غلاف است.
این غلاف‌ها معمولا طول ساقه ها را مانند گیاهان تیره موز به طور کامل فرا می گیرند.
گلهای آن سبز مایل به زرد با لبه‌ای ارغوانی و لکه های کرم رنگ، گل آذین، مخروطی شکل، کوچک و سنبله‌ای متراکم است که در تابستان از ساقه بیرون میزند.
غالبا بسیار زیبا، نر – ماده و به ندرت بر ۲ نوع نر و ماده واقع در کنار براکت‌های معمولا رنگین و مجتمع به صورت سنبله یا به ندرت خوشه ای هستند.
میوه ی آنها متفاوت و ممکن است پوشینه و محتوی دانه های زایده دار و یا سته و یا به اشکال دیگر باشد.
گونه های مهم این تیره عبارتند از: Globa ،Curcuma ،Amomum ،Zingiber ،Alpinia این گیاه بومی آسیای جنوب شرقی است و بیشتر در نواحی گرم قاره‌های آسیا، اروپا و آفریقا پراکنده است، به طوری که فقط تعداد کمی از آنها در آمریکا یافت می شود. هند و مالزی بیش از نقاط دیگر دارای این گیاهان است.
قسمت های مورد استفاده
قسمت مورد استفاده گیاه، ساقه ی متورم شده زیرزمینی آن است. گوشت ریشه زیرزمینی زنجبیل ممکن است زرد، سفید یا قرمز باشد که این بستگی به نوع آن دارد. پوست آن مایل به قهوه‌ای است و بسته به این که گیاه بالغ برداشت شده یا جوان، پوست ممکن است ضخیم یا نازک باشد. ساقه ی زیرزمینی زنجبیل سفت است و بافت مخطط دارد و طعم آن معطر، تند و گرم است.
ترکیبات شیمیایی
فرآورده های حاصله از زنجبیل ، از ریشه تازه یا خشک آن، یا از طریق تقطير روغن از ساقه آن تهیه میشود. پس از قطع ساقه ریشه‌دار این گیاه، مواد شیمیایی فعال موجود در گیاه از قبیل، «زینجبرن»، «بنزابولن»، «جینجرول»، «شوقول» خاصیت ذاتی خود را از دست میدهند. شرکت‌های دارویی، زنجبیل را به صورت عصاره، انواع کپسول یا روغن عرضه می‌کنند. بنابراین، فرآورده‌هایی را مصرف کنید که، به وضوح در برچسب خودش میزان زنجبیل مورد مصرف شما ذکر شده باشد.
این گیاه به واسطه ی ترکیبات ادویه ای آن؛ یعنی جینجرول‌ها است که طعم تند و سوزاننده ای دارد.
تجزیه شیمیایی ترکیبات موجود در زنجبیل شامل پروتیین، آمینو اسید، کربوهیدرات‌هایی مثل نشاسته، گلوکز و فروکتوز، مواد معدنی مثل کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم و منیزیم، چربی‌ها ویتامین هایی چون تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین A ویتامین C اسانس های روغنی شامل سیترال، سینئول، زینجیبرین، ژرانیول، ژرانیول استات، بورنئول، الینالول استات، زینجیبرول و… است. .
نحوه کاشت و تکثیر
فقط با داشتن ۱ عدد از گیاه زنجبیل تازه، می توانید به راحتی به هر تعداد که بخواهید آن را پرورش دهید.
زنجبیل را از طریق بذر تکثیر نمی کنند، بلکه این گیاه، گیاهی است که از طریق ریزوم‌هایش که در زیر خاک هستند تکثیر می شود.
این گیاه را می توان در مناطقی که آب و هوای گرم دارند (مانند ایران)، در خارج از خانه و در محیط باز پرورش داد اما در مناطقی که آب و هوای سرد دارند، این گیاه باید در داخل خانه پرورش داده شود.
برای تکثیر این گیاه می توانید زنجبیل تازه، سفت و پر و چروکیده نشده را از مغازه های میوه یا سبزی فروشی تهیه کنید و آن را بکارید.
شما می توانید زنجبیل ها را یک شب در آب کمی خیس کنید، سپس مرطوب نگهدارید و روز بعد بکارید. چون این گیاه نباید در آب جوانه بزند.
بنابراین پس از یک شب خیس کردن، آن را در خاک غنی گلدان در عمق ۱۰ سانتی متری از سطح خاک بکارید و خاک را مرطوب نگاه دارید.
بدون اینکه آن را غرق آب کنید تا زمانی که این گیاه جوانه بزند. اگر زنجبیل‌های خریدار شده دارای برآمدگی‌های جوانه مانند هستند، آنها را طوری در خاک قرار دهید تا جوانه ها رو به بالا و سطح خاک قرار بگیرند.
بهترین زمان برای انجام این کار اواخر زمستان است. بنابراین زمانی که گیاهتان در اوایل بهار جوانه زد، می توانید آن را در باغ یا حیاط خود بکارید.
برای کاشت این گیاه در خانه نیز زمان بندی اهمیت دارد، زیرا گیاهان در حال رشد در خانه نیز به نور خورشید در تابستان نیاز دارند.
در مورد کاشت این گیاه در بیرون از خانه، شما می توانید از همان ابتدا زنجبیلتان را در حیاط یا باغ بکارید تا همان جا جوانه بزند، اما باید هنگام جوانه زدن مواظب حیوانات جونده باشید.
جوانه‌هایتان را با فاصله‌ی ۲۵ تا ۳۵ سانتی متر در محلی بکارید که در اکثر روز دور از تابش مستقیم نور آفتاب باشد. خصوصا اگر در گرمترین زمان تابستان این کار را انجام می دهید، کمی سایه برای گیاهتان خوب است.
زنجبیل می تواند تا ارتفاع ۹۰ سانتی متر رشد کنند. ریشه ی این گیاه نباید به طور دایم خیس بماند؛
بنابراین مهم است محلی را انتخاب کنید که خاک آن زهکشی خوبی داشته باشد. اگر زنجبیل را در خارج از منزل پرورش میدهید از کاشتن آن در مناطق کم ارتفاع و گودی که در آن آب جمع می شود خودداری کنید.
اگر خاک باغچه سنگین است، مقداری ماسه به آن اضافه کنید تا آب‌های اطراف ریشه خارج شود. ترکیب ماسه و خاک باید متعادل باشد تا مواد غذایی کم نداشته باشد.
هنگامی که گیاهتان در خاک پا گرفت، برای حفظ رطوبت مورد نیاز خاک، لایه ضخیمی از مالچ را در اطراف پایه گیاه تان پراکنده کنید.
(مالچ یا خاک پوش را می توان پوشش غیر زنده نامید. برای هدف‌هایی مانند تثبیت شن های روان در اراضی بیابانی استفاده می شود. اصولا در علوم جنگل، مالچ به معنی پوشش سبک و نرم سطح خاک است که باعث حذف یا کاهش رقابت گیاهان علفی رقیب، مهاجم و ناخواسته می شود. در کشاورزی کاربرد خاک پوش به این شکل است که سطح خاک را با لایه ای از کاه، خاکه‌ا‌ره، برگ، ورق‌های پلاستیکی، خاک سست و… می پوشانند تا خاک یا ریشه ی گیاهان کاشته شده از آسیب باران، سله بندی، یخبندان، تبخیر و فرسایش محافظت شود.)
این کار نه تنها به حفظ رطوبت خاکتان کمک می کند؛ بلکه مانع رشد علف‌های هرز در اطراف گیاهتان می شود.
به طور مداوم به گیاهتان آب بدهید اما آن را غرق آب نکنید. لذا خاک باید همیشه مرطوب باشد، بنابراین گیاهتان را ۲ تا ۳ بار در کمی هفته آبیاری کنید.
زنجبیل ۲ سال و یا بیشتر طول می کشد که گل بدهد، اما محصول آن را می توانید در کمتر از یک سال برداشت کنید (از خاک بیرون آورید).
خاک سبک شنی – لومی مناسب ترین نوع خاک برای رشد این گیاه است و خاک‌های سنگین رسی و شنی زیر برای کاشت این گیاه نامناسب هستند.
این گیاه به عناصر غذایی زیادی نیاز دارد و خاک مزرعه باید بسیار حاصلخیز باشد. این گیاه در شرایط غرقابی و خاک‌های شنی دارای درشت قابلیت عملکرد خوبی ندارد.
مساعدترین درجه حرارت خاک برای جوانه زنی ریزوم‌های بذری این گیاه ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد است و در درجه حرارت های کمتر، زمان بیشتری برای جوانه زنی لازم است.
در زمانی که قسمت هوایی گیاه در پایان دوره ی رشد شروع به خشک شدن کردند ریزومها آماده برداشت هستند. ریزومها بعد از برداشت از هم جدا می شوند و باید شسته شوند در غیر این صورت محصول نهایی که زنجبیل سفید است به دست نمی آید.
در صورتی که تقاضای بازار برای زنجبیل سبز زیاد باشد، این گیاه را باید زودتر از موعد مقرر (۱۵ تا ۲۰ روز قبل از رسیدن کامل) برداشت کرد.
ریزوم‌های سالم و گوشت دار را به مدت ۳۰ دقیقه در سراسان ۲۵ ٪ قرار می دهند تا از بیماری های قارچی انباری در امان بمانند و سپس آنها را در سیلو نگهداری می کنند.
رطوبت زنجبیل خشک حداکثر باید ۱۰ ٪ باشد. زنجبیل های خشک شده در کیسه های کاغذی بسته بندی میشوند و مناسب ترین دما برای نگهداری آنها در انبار ۳۵ تا ۳۸ درجه سانتی گراد است.
فواید
زنجبیل، خواص ضددرد، آنتی هیستامینی، تحریک کنندگی، ضد التهابی و ضدتهوع دارد. همین طور عمل گرم کنندگی آن سبب ایجاد تعریق می شود این گیاه به طور رایج در درمان سرمازدگی، نشانگان رینود، سرماخوردگی و تب، استفاده می شود.
زنجبیل پی در پی برای سرکوب تهوع حرکتی، تهوع صبحگاهی در طی حاملگی و تسکین تهوع بعد از جراحی، استفاده می شود.
همین طور به تسکین سوء هاضمه، نفخ، اسهال، قاعدگی مهار شده، گردش خون ضعیف، سرگیجه و سردرد میگرنی، کمک می کند.
جینجرول، ساختمانی مشابه آسپیرین دارد و اخیر نشان می دهد که مثل سیر حداقل در کاهش لخته شدن خون، بهتر کردن گردش خون و کاهش فشار خون مؤثر است. عمل ضدالتهابی آن در تسکین درد عضله و مفاصل و دردهای روماتوئید و استئوآرتریت مفید است.
در مطالعات اخیر روی ۲۴۷ نفر با استئوآرتریت متوسط زانو، مصرف کنندگان عصاره زنجبیل آشکارا در حالت ایستاده درد کمتری داشتند تا آنهایی که دارونما مصرف می کردند.
نحوه مصرف
نحوه مصرف فرآورده‌های زنجبیل به سلیقه شخصی شما بستگی دارد. نباید روزانه بیشتر از دو تا چهار گرم از این گیاه مصرف کنید چرا که، علاوه بر میزان زنجبیلی که، مصرف می کنید ممکن است مقداری از این ماده را نیز از طریق برنامه غذایی از موادی نظیر آبجو زنجبیل، نان شیرینی زنجبیل‌دار، نان زنجبیل‌دار یا مواد غذایی مخلوط و سرخ شده دریافت کنید.
اگر تازه آن را مصرف می‌کنید، حتما مقدار مصرفی را وزن کنید تا دریابید که چه حدی از آن معادل ۲ تا ۴ گرم است. منبع مناسب برای تهیه زنجبیل، همان نوع کریستال شده است اما، فریب لایه پوششی قندی آن را نخورید چون زنجبیل کریستال شده مزه تندی دارد.
روزانه بیشتر از ۲ تا ۴ گرم این گیاه را نباید مصرف کرد. اگر زنجبیل تازه مصرف می کنید، حتما مقدار مصرفی را وزن کنید.
طرز تهیه چای زنجبیل
۱ قاشق چای خوری پودر خشک زنجبیل و یا ۲ قاشق چای خوری زنجبیل رنده شده تازه را داخل قوری و روی آن آب جوش بریزید و به مدت ۵ دقیقه آن را با حرارت ملایم دم کنید، سپس آب آن را با عسل شیرین و میل کنید.
چای زنجبیل هر قدر بیشتر بماند و دم بکشد تندتر می شود. حتی می توان چای زنجبیل را بعد از سرد شدن، داخل یخچال گذاشت و خنک کرد و مانند یک نوشابه سرد استفاده کرد.
طرز تهیه شربت زنجبیل
برای تهیه این شربت ۱ قسمت زنجبیل رنده شده را با ۳ قسمت عسل و مقداری آب مخلوط و در شیشه دربسته در یخچال نگهداری کنید و هر موقع خواستید مصرف کنید.
تهیه زنجبیل خشک
زنجبیل سبز را ۲ یا ۳ بار کاملا در آب می شویند و به مدت ۱ روز آن را در آب خیس می کنند. آنگاه پوست این گیاه را با چاقوهای کوچک و مخصوص به دقت می گیرند.
باید مواظب بود که پوست زیرین آسیب نبیند؛ چراکه عصاره‌ی روغنی آن از دست می رود. بعد آن را به دقت می شویند و در آفتاب خشک می کنند.
برای بهبود کیفیت محصول زنجبیل سفید، آنها را به مدت چند دقیقه در محلول آب آهک ۳ درصد خیس می کنند و سپس با گوگرد ضدعفونی و بعد خشک می کنند.
برای افزایش کیفیت زنجبیل سفید به میزان ۱۸ تا ۲۰ درصد تا دو بار این عمل تکرار می شود.
توجه: در صورتی می توان از این گیاه انتظار درمان داشت که تازه باشد و مدت زمان زیادی از تولید آن نگذشته باشد.
هنگام خرید دقت کنید زنجبیل سفت و سطحی صاف داشته باشد و نیز کپک نزده باشد. این گیاه معمولا به دو شکل رسیده و جوان موجود است.
زنجبیل رسیده که بیشتر در دسترس است پوست سفتی دارد که باید گرفته شود در حالی که زنجبیل جوان معمولا پوستش آن گرفته نمی شود.
هنگام خرید پودر این گیاه انواع ارگانیک آن را تهیه کنید تا مطمین شوید در آن پرتودهی انجام نشده است (در پرتودهی عمر ماندگاری آن در فروشگاه را افزایش میدهند).
زنجبیل تازه را در صورت پوست نکندن، در یخچال تا سه هفته و در فریزر تا شش ماه می توان نگهداری کرد.
پودر زنجبیل خشک را باید در ظرف شیشه ای دربسته، در جایی خشک، تاریک، و خنک نگهداری کرد. همچنین می توانید آن را در یخچال نیز بگذارید و تا حدود یک سال نگهداری کنید.
این گیاه به عنوان یک ادویه دارای طعم تند و فوق العاده ای است که در بسیاری از خوراک‌ها به خصوص خوراک های آسیایی مورد استفاده قرار می گیرد. لذا زنجبیل را می توان در پخت انواع غذاها، شیرینی ها و نوشیدنی ها نیز استفاده کرد.
پودر
برای پیشگیری از استفراغ، هر ۴ ساعت یک گرم پودر زنجبیل (نصف قاشق چایخوری) یا معادل آن یا دو عدد کپسول آن را (یک گرم)، روزانه سه بار مصرف کنید البته می توانید یک تکه ۸ گرمی از تازه آن را نیز بجوید.
دم کرده
برای بیماری‌های ناشی از سرماخوردگی، تب ناشی از آنفلونزا، گلودرد، گرفتگی‌های ناشی از قاعدگی یا سردرد، دو قاشق غذاخوری از دم کرده زنجبیل یا چندین ورق از ساقه ریشه‌دار تازه آن توصیه میشود. برای درمان درد ورم مفاصل از آب، عصاره یا چای تازه آن به میزان روزانه ۴ گرم، مصرف کنید. میتوانید ریشه زنجبیل تازه را بخرید و با دم کردن تکه های آن، به اندازه نصف کف دست یا با نصف قاشق چایخوری به مقدار ۳۰ گرم با نیم لیتر آب جوش، چای زنجبیلی درست و مصرف کنید. برای اینکار بگذارید چای مورد نظر به مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. روزانه دو لیوان از آن را میل کنید.
ضماد: (مرهمیکه “غالبا” بر روی زخم مالیذه میشود)
روغن زنجبیل را، روی مفصل دردناک بمالید یا ریشه تازه آن را روی نقاط دارای درد بگذارید.
مقدار مصرف
ریشه استاندارد و پودر شده زنجبیل به مقدار روغن فرار، ۲۵۰ میلی گرم ۲ یا ۴ بار روزانه زنجبیل پودر شده تازه، ۱-۲ گرم در صورت لزوم هر ۴ ساعت.
توجه داشته باشید که این مقادیر در طی حاملگی نباید توصیه شود.
توصیه ها
انجمن فرآورده های گیاهان دارویی آمریکا، ریشه زنجبیل تازه را از نظر درجه بندی سلامتی و بی خطری، در ردیف اول قرار داده است. بنابراین، زنجبیل گیاهی بی خطر است. با این وجود، میزان تجویزی آن باید رعایت شود. انجمن آمریکایی مذکور، ریشه زنجبیل خشک را در مرتبه دوم سلامتی و بی خطری، قرار داده است و توصیه می کند که از مصرف آن در طول بارداری خودداری کنید.
زنجبیلی که به عنوان بخشی معمولی از برنامه غذایی فرد مصرف میشود، بی خطر تلقی میشود. برای رعایت اصول ایمنی و سلامتی، هرگز نباید بیش از میزان معمولی آن مصرف گردد. اگر از سنگ صفرا رنج می برید از، مصرف زنجبیل بپرهیزید.
اگر داروهای تهیه شده از سیر یا داروهای ضدانعقادی نظیر، وارفارین یا داروهای مربوط به درمان دیابت مصرف می‌کنید و می خواهید جهت پیشگیری از سرگیجه، میگرن، گرفتگی‌های رحمی یا ورم مفاصل زنجبیل مصرف کنید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. هر چند، هیچ مطالعه‌ای تداخل این گیاه دارویی را با سایر داروها نشان نداده است. لیکن، این خطر وجود دارد که، زنجبیل اثرات برخی از این داروها را خنثی و یا تشدید کند.
چند توصیه برای مصرف زنجبیل
١- سبزیجات تفت داده شده را با افزودن زنجبیل تازه و ریزشده طعم دار کنید. ۲- زنجبیل را با سس سویا، روغن زیتون و سیر ترکیب کنید و سالاد خوشمزه ای درست کنید.
٣- با پاشیدن پودر زنجبیل، دانه های کنجد یا سبزیجات دیگر به برنج طعم بیشتری ببخشید.
۴- زنجبیل و آب پرتقال را به پوره سیب زمینی شیرین اضافه کنید.
۵- با خوردن لیموناد زنجبیل بدنتان را گرم کنید. برای این کار زنجبیل تازه آسیاب شده را با آب لیمو، عصاره نیشکر یا عسل، و آب مخلوط کنید.
خواص درمانی و طبیعت زنجبیل
طبیعت گیاه زنجبیل گرم و خشک است. زنجبیل از قدیم الایام مورد مصرف مردم ایران، هند و چین بوده است.
خواص دارویی این گیاه به طور خلاصه عبارتند از: پیشگیری از میگرن، جلوگیری از استفراغ، مشکلات گردش خون، درمان سرگیجه، آنفلونزا و سرماخوردگی، ناراحتی‌های معده.
درمان کشیدگی عضله، خستگی ناشی از مسافرت، سرمازدگی پا، دندان درد، تسکین سردرد، تهوع ناشی از جراحی و شیمی درمانی، تسکین درد مفاصل، پیشگیری از سرطان به ویژه سرطان روده و معده، سرماخوردگی و دردهای ناشی از آن و زخم معده .
این گیاه در درمان حالت تهوع و ناراحتی‌های معده تاثیر شگفت انگیزی دارد. زنان باردار نیز برای کاهش تهوع صبحگاهی شان می توانند از این گیاه بهره ببرند.
زنجبیل تازه را برای سرماخوردگی و آنفلوآنزا به کار ببرید.
زنجبیل خشک شده را برای درمان سرگیجه و تهوع مصرف کنید.
قرص آن را برای درمان آرتریت و مشکلات گردش خون مورد استفاده قرار دهید. و به اندازه ی یک نخود پودر زنجبیل را با یک کاسه ماست ترکیب و همراه با غذا میل کنید.
این کار را هر روز تکرار کنید تا از میگرن پیشگیری شود. برای این کار ۱ گرم پودر زنجبیل در جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی به اندازه داروهای آرام بخش مرسوم موثر است.
اگر به کشیدگی عضله دچار شده اید، گلودرد دارید و یا از بیماری مسافرت در رنج هستید برای خود یک تونیک زنجبیل آماده نموده و میل کنید.
زنجبیل را میتوان به آب گرم اضافه کرد و در مواقع سرمازدگی پاها را در آن قرار داد.
در مواقع دندان درد می توان آن را جوید و هنگام گلو درد از غرغره‌ی آن استفاده کرد.
همچنین برای درمان سرماخوردگی آن را به آب گرم، آب لیمو و عسل اضافه کنید.
زنجبیل تازه را پس از خرد کردن برای تسکین سردرد به ناحیه پیشانی بمالید.
روغن زنجبیل را باید با روغن های دیگر رقیق کنید و برای تسکین دردهای ناشی از کشیدگی ماهیچه آسیب دیده روی آن ماساژ داد تا گردش خون را بهبود بخشده و باعث تسکین درد شود.
زنجبیل برای پیشگیری از تهوع ناشی از عمل های جراحی و شیمی درمانی در درمان بیماران مبتلا به سرطان تاثیر فراوان دارد.
علاوه بر آن که حالت تهوع بیماران را که ناشی از مصرف مواد بیهوشی است، کنترل می کند می تواند به عنوان دارویی آرام بخش نیز برای تسکین دردهای بیماران مورد استفاده قرار بگیرد.
با چند قطره از تونیک زنجبیل می توان موضع مورد نظر را که دچار گرفتگی یا اسپاسم یا ورم مفاصل شده ماساژ و مالش داد.
باعث تسکین درد و ورم مفاصل میشود.
در درمان سرگیجه، تعریق، تهوع و استفراغ ناشی از گرمی یا دریازدگی موثر است.
گلودرد، سردردها، پاره ای از انواع دردهای قاعدگی و آرتریت و تب و درد ناشی از انواع سرماخوردگی‌ها و آنفلونزا را درمان می کند.
در چین متخصصین طب سنتی برای درمان سرماخوردگی شربتی را تجویز می کنند که با ترکیب زنجبیل، عسل و آبلیموی تازه تولید می شود.
برای تهیه این شربت مقدار مشخصی از زنجبیل را با آب لیموی تازه و مقداری عسل با 1 لیوان آب گرم ترکیب و برای تسکین دردهای ناشی از سرماخوردگی به بیمار توصیه می کنند.
بجوید تا سرفه نکنید برگ‌های زنجبیل در تسکین التهاب و تورم گلو بسیار موثر است.
به توصیه متخصصین در زمان ابتلا به سرماخوردگی می توان چند برگ گیاه زنجبیل را جوید یا عصاره به دست آمده از برگ‌های آن را غرغره کرد تا دردها و التهابات گلو تسکین پیدا کند.
در مناطق سرد و کوهستانی، استفاده از زنجبیل برای کنترل و درمان سرمازدگی بدن بسیار رایج است. برای این منظور ترکیب برگ‌ها یا پودر زنجبیل در آب گرم و قرار دادن پاها در آن توصیه شده است.
یکی از مهم‌ترین خواص زنجبیل در پیشگیری از ابتلا به سرطان به ویژه سرطان روده بزرگ است. ماده ای به نام zingiberen در زنجبیل، علاوه بر ایجاد طعم و مزه، از رشد سلول های سرطانی در انسان پیشگیری می کند؛ لذا در هند مصرف این ادویه را در تهیه غذاهای روزانه توصیه می کنند.
شربت این گیاه برای زخم معده بسیار مفید است. مبتلایان به زخم معده باید هر روز قبل از غذا یک قاشق چای خوری از این شربت را همراه با کمی آب بنوشند زخم معده آنها پس از مدتی بهبود خواهد یافت.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف
اکثر متخصصین طب سنتی معتقدند که مصرف بیش از اندازه و بدون قاعده زنجبیل عوارضی را به همراه دارد که یکی از مهم ترین آنها سوزش معده و ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه گوارش و سیستم عصبی بدن است.
اگر به نوزاد خود شیر میدهید یا باردار هستید برای مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی
احتمال تداخل برخی از داروهای رقیق کننده خون مثل وارفارین و آسپرین با گیاه زنجبیل وجود دارد که ممکن است برای بیمار عوارضی را همراه داشته باشد.
مصرف هم زمان آن با داروهای ضد انعقاد که برای رقیق شدن است، ضرر دارد و باید حتما در این مورد با پزشک مشورت کرد.
سابقه ی تاریخی
زنجبيل اصالتا گیاه چینی و هندی است و در این کشورها در طول بیشتر از ۴۰۰۰ سال در پخت و پز غذا مصرف شده است.
در ایران باستان نیز این گیاه با نام ژنگویر شناخته شده بود و کاربرد داشت و از ایران و کشورهای عربی به سوی غرب سفر کرد. در غرب پزشکی یونانی به نام «دیوسکوریدس» نخستین بار در سده یکم میلادی کاربرد درمانی زنجبیل را ثبت کرد.
در دست نوشته های چین باستان، هند و خاورمیانه به زنجبیل اشاره شده است و به خاطر رایحه دل پذیر، خواص درمانی و غذایی آن مدت‌ها مورد استفاده مردم بوده است.
پس از این که تقریبا ۲۰۰۰ سال پیش، روم باستان زنجبیل را از چین وارد کرد، محبوبیت آن در اروپا حوالی نواحی مدیترانه باقی ماند، تا این که در قرون وسطی استفاده از زنجبیل به کشورهای دیگر نیز گسترش یافت.
