آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۹ 
اسید فولیک pteroylglutamic acid] Acide folique، ویتامین Bc، ویتامین M، فول ویت (Folvit)، فولاسین یا فولات …]، به فرمول C۱۹H۱۹N۷O۶ و به وزن ملکولی ۴۴۱.۴۰ است. در قارچ، اسفناج، مخمرها، برگ سبزی های تازه، مواد چربی، جگر حیوانات، رویان غلات، مارچوبه، سیب زمینی، و غیره یافت می شود.
اسیدفولیک به نام فاکتور Lactobacillus casei نیز نامیده می شود و در گروه ویتامین B جای دارد. استخراج آن توسط Pfiffner و همکارانش، هم چنین محققین دیگر و سنتز ساده آن (Simple synthesis) بعدا توسط Bieri و Viscountini در سال ۱۹۷۳ و محققین دیگر انجام گرفت.
اسید فولیک به صورت پلاکت های بسیار نازک (در دو انتها باریک) و به رنگ نارنجی مایل به زرد در آب گرم (حلال) به دست می آید. در آب جوش به مقدار یک درصد حل می شود ولی در استن، کلروفرم، اترو بنزین غیر محلول است. در هیدروکسیدهای قلیایی و کربنات ها حل می گردد. فقدان آن در بدن، ایجاد کم خونی (pernicious anemia) می کند که با کم شدن تعداد گلبول های قرمز و پیدایش گلبول های درشت (megaloblastes) همراه است و نوعی از آن در زمان بارداری، به علت فقر ویتامین B۱۲ نیز عارض می شود. نیاز روزانه یک انسان بالغ و سالم به آن، معادل ۰.۱ تا ۰.۲ میلی گرم است.
اسید فولیک ، در افراد سالم به سهولت از راه مخاط ها جذب می شود. در کم خونی زنان باردار (کم خونی با پیدایش گلبول های قرمز درشت) و در اطفال، هم چنین در بیماری پلاگر pellaagre، مورد استفاده های درمانی قرار می گیرد.
اسید فولیک ، برای تولید RNA و DNA، گلبول قرمز خون و متابولیسم پروتئین لازم است. هم چنین موجب افزایش فعالیت و تولید پادتن شده و موجب کاهش ابتلا به عفونت می گردد. از آن جایی که اسید فولیک برای تکامل طناب نخاعی لازم است، مهم است زنانی که تمایل به بارداری دارند و افرادی که در سه ماهه سوم قرار دارند از این ماده استفاده کنند.
تحقیقات نشان داده است که مکمل های اسید فولیکی موجب کاهش خطر نارسایی های طناب نخاعی شده و از بروز نارسایی و شکاف مادرزادی در نخاع تا ۷۲ درصد جلوگیری می کند. اسید فولیک فرد را در برابر نارسایی های مادرزادی از جمله بیماری های قلبی، بیماری هایی چون شکاف کام و دهان، مشکلات مجاری ادراری و نارسایی اعضای بدن (نداشتن دست یا پا)، محافظت می کند. مطالعات انجام شده در سال ۲۰۰۳ نشان داد که اسید فولیک موجب کاهش خطر ایجاد سندرم داون (عقب ماندگی ذهنی یا مونگولیسم سابق) شده و خطر لوسمی در کودکان را از بین می برد.
اسید فولیک در سبزیجات سبز تیره، جگر، مخمر آب جو، غلات، سبوس، مارچوبه، ماش، عدس و آب پرتقال؛ هم چنین در میوه ها، مغزها و عصاره های مخمری یافت می شود. فولیک اسید شکل ساختگی منوگلوتامات است که به طور طبیعی به صورت فولات ظاهر می شود. تعیین میزان آن در این منابع مشکل است، اما فولیک اسید موجود در غذاهای غنی شده و مکمل ها به میزان بیشتری نسبت به مواردی که به طور طبیعی وجود دارد، جذب می شود و کارایی آن در بدن بیشتر است.
این ماده معدنی در بسیاری از واکنش های سوخت و ساز شرکت می کند و در سوخت و ساز پروتئین و قند نقش دارد. این ماده معدنی همراه با ویتامین ب ۱۲ در سوخت نوکلئیک اسیدها در طی تقسیم یاخته ای دخالت می کند. هنگامی که میزان فولیک اسید کم است، به نظر می رسد کروموزم های تازه تکثیر یافته بیشتر غیر طبیعی هستند و یاخته ها به خصوص گویچه های قرمز خون بزرگ تر از حد طبیعی می شوند.
در زنان باردار به خصوص در اوایل بارداری برای تقسیم یاخته ای جنین فولیک اسید مورد نیاز است. میزان آن در سرم خون قابل اندازه گیری است، اما به عنوان روش معمول مشکل است و زمان زیادی می برد. میزان طبیعی آن ۰.۵ الی ۲ میکرو گرم در ۱۰۰ میلی لیتر سرم و ۱۶ تا ۶۴ میکرو گرم در ۱۰۰ میلی لیتر از گویچه های قرمز خون است. اسید فولیک قابلیت حل شدن در آب را دارد.
نقش اسید فولیک در مبارزه با سالمندی
تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۰۲ نشان داد که افرادی که مصرف اسید فولیک بالایی داشتند ۲۱ درصد کم تر به حمله قلبی و سکته مبتلا شده اند. این اثر احتمالا به علت توانایی این ماده در کاهش اسید آمینه هوموسیستئین است. میزان بالای این اسید آمینه موجب ایجاد بیماری های عروقی از جمله سکته، ترمبو آمبولی (لخته های خونی که موجب انسداد عروق شده و سکته، حمله قلبی و سایر عوارض را به همراه دارند) و سایر بیماری ها مانند پوکی استخوان، دیابت، مشکلات بارداری و هیپوتیروئیدیسم می شود.
امروزه کاملا اثبات شده که استفاده از اسید فولیک، ویتامین B۶ و ویتامین B۱۲ موجب کاهش هوموسیستئین می شود. بسیاری از مطالعات در رابطه با کاهش هوموسیستئین نشان داده اند که استفاده ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ میکرو گرم اسید فولیک در روز، ۱۰ الی ۵۰ میلی گرم B۶ و ۵۰ تا ۳۰۰ میکرو گرم B۱۲ در روز بسیار موثر است. پیش بینی می شود که با استفاده از اسید فولیک کافی ۵۰۰۰۰ مرگ سالانه در آمریکا به علت بیماری قلبی عروقی پیشگیری شود.
تحقیقات انجام شده توسط Thambyrajah نشان داد که اسید فولیک خطر حمله قلبی را با پیشگیری از آسیب به جدار داخلی عروق کاهش می دهد. تحقیقات Seshadri که در سال ۲۰۰۲ انجام شد نشان داد افراد با بالاترین میزان هوموسیستئین دو برابر بیشتر در خطر فراموشی یا آلزایمر قرار دارند تا آن هایی که میزان کم این ماده را دارند.
بنابراین اسید فولیک می تواند کمک کند تا با به کنترل در آوردن این ماده از سیر نزولی حافظه و شناخت افراد جلوگیری کند. اسید فولیک در برابر سرطان راست روده و مقعد نیز حالت حفاظتی دارد. تحقیقات انجام شده توسط Terry نشان می دهد زنانی که بیشترین میزان مصرف اسید فولیک را داشتند ۴۰ درصد ک متر به این سرطان ها مبتلا شدند.
علائم کمبود اسید فولیک
تشخیص کمبود آن براساس کم خونی ماکروسیتیک (در صورت عدم کمبود ویتامین ب ۱۲)، یافتن یاخته های مگالوبلاست در مغز استخوان و لکوپنی (کاهش تعداد گویچه های سفید خون) است.
علائم کمبود اسید فولیک شامل کم خونی، کندی رشد، ضعف، زبان ملتهب و زخم شده که ممکن است صاف و براق باشد، بی حسی یا لرزش دست و پاها، سوء هضم، اسهال، افسردگی، تحریک پذیری، رنگ پریدگی، گیجی، نبض ضعیف و آرام، موهای سفید، بیماری روانی، عدم بهبود زخم ها، کاهش مقاومت به عفونت ها، نارسایی های مادرزادی مانند شکاف مادرزادی ستون فقرات و سایر مشکلات طناب نخاعی، مسمومیت خونی، بی خوابی، بی حسی پاها و گرفتگی عضلانی در زنان باردار، تولد نوزادان نارس و یا خون ریزی بعد از زایمان و سرطان دهانه رحم باشد.
دوز مصرف درمانی روزانه اسید فولیک
۸۰۰ تا ۴۰۰ میکرو گرم که به همراه ویتامین B کمپلکس مصرف شود. RDA برای زنان ۴۰۰ میکرو گرم و در زنانی که تصمیم به بارداری دارند و یا باردارند در سه ماهه اول ۶۰۰ میکرو گرم روزانه و RDA برای زنان شیرده ۵۰۰ میکرو گرم است.
مقدار مصرف آن، ۱۰ تا ۴۰ میلی گرم در شبانه روز برای اشخاص بالغ و ۵ تا ۱۰ میلی گرم در روز برای اطفال است که به صورت قرص های محتوی ۵ میلی گرم، از راه خوردن به کار می رود و مدت درمان نیز ۲۰ تا ۳۰ روز است. مواد غذایی مختلف طبق بررسی هایی که توسط Dr. Creff و Le Gen در سال ۱۹۸۰ انجام گرفت، دارای مقادیر نسبتا زیاد از این ویتامین (بر حسب میلی گرم در هر ۱۰۰ گرم آن ها) به شرح زیر می باشد:
| جگر گاو وگوساله | ۱۵ تا ۳۰ میلی گرم |
| کلیه (قلوه) | ۱۰ تا ۳۰ میلی گرم |
| ماهیچه گاو و گوساله | ۱۵ تا ۵۰ میلی گرم |
| تخم مرغ | ۱۰ تا ۹۰ میلی گرم |
| سبزی های تازه مانند مارچوبه و اسفناج | ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی گرم |
| هویج، کلم و لوبیای سبز | ۱۰ تا ۴۰ میلی گرم |
| سیب زمینی | ۵ تا ۱۰ میلی گرم |
حداکثر مجاز ۴۰۰ میکرو گرم (استفاه طولانی مدت) و ۷۰۰ میکرو گرم (استفاده کوتاه مدت)؛ آکادمی ملی علوم پیشنهاد می کند دوز روزانه فولات یا اسید فولیک در بالغين نبایستی از ۱۰۰۰ میکرو گرم بیشتر شود دوزهای بسیار بالای اسید فولیک موجب تشنج در افراد مبتلا به صرع می شود.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و موارد منع مصرف فولیک اسید
افرادی که از داروهای ضد صرع استفاده می کنند بایستی ابتدا با پزشک خود مشورت کنند.
