انجیر (Ficus Carica)

نام فارسی: درخت انجیر

نام علمی: .Ficus Carica L

نام فرانسوی: Arbre – a – cariques، Figuier

نام انگلیسی: Common Fig tree 

نام آلمانی: Eclator feigenbaum، Feigenbaum

نام ایتالیایی: Ficaja، Fico 

نام عربی: تین (Tin)

نام‌های دیگر درخت انجیر: انجيل- دیوانجير- شال انجیر- هنجير- كرار- گم‌سو- تین- فیکوس.

از مقوی ترین میوه های پایان فصل تابستان و اوایل پاییز است که در دو نوع زرد و بنفش تیره یافت می‎شود و به صورت‎های مختلف خام، پخته (در کمپوت و مربا) و خشک (در خشکبار) در تمام طول سال قابل استفاده است. به این ترتیب می توانیم در تمام طول سال از خواص آن بهره مند شویم. علاوه بر این، از نوع خام آن در پخت انواع کیک ها و دسرهای فصل نیز می توان استفاده کرد.

این میوه بهشتی به رغم برخورداری از خواص غذایی، به لحاظ درمانی نیز پر خاصیت است. مهمترین خاصیت درمانی انجیر برای آن دسته از افرادی است که، همواره از مشکل یبوست رنج می برند. این قبیل افراد می توانند علاوه بر مصرف روزانه این میوه به حالت خام یا خشک، تعدادی انجیر خشک را از شب تا صبح در یک لیوان آب خیسانده و صبح پیش از صبحانه میل کنند. انجیر در هر دو حالت خام و خشک، ملین خوبی به شمار می آید.

انجیر مسکن اعصاب، افزایش دهنده قوای جنسی، تقویت کننده هوش و حافظه، محکم کننده استخوان ها و برطرف کننده التهاب آن هاست. مصرفش برای کاهش علایم بیماری هایی مانند گلو درد، عفونت های ریوی، سینه درد همراه با تب و سرفه، بسیار توصیه می شود. برای این منظور کافی است چند عدد انجیر خشک را در شیر یا آب بپزید و به حالت گرم مصرف کنید.

انجیر تعرق بدن را زیاد می کند. ادرار آور است. حرارت بدن را کاهش می دهد. جوشانده غلیظ خشک ای میوه برای رفع سرماخوردگی بسیار مفید است. مصرف آن با میوه های اسیدی مانند پرتقال و گریپ فروت سازگار نیست.

علاوه ‎بر این، مخلوط انجیر و عسل برای درمان زخم معده نیز مفید است. در واقع این میوه سیستم دستگاه گوارش را تقویت می کند. یکی از جالب توجه‌ترین خواصش به ویژه برای استفاده در ماه رمضان خاصیت عطش زدایی آن است؛ بنابراین هنگام افطار یا سحر برای رفع عطش از چند عدد انجیر خام یا خشک استفاده کنید.

انجیر برای آنهایی‌ که قند خونشان پایین می آید و یکباره احساس ضعف می‎کنند مناسب است. زیرا قند آن به سرعت در روده کوچک جذب می شود. ضد سرطان است و میوه‎ای است بسیار مغذی، که هضم آن آسان است و مصرف آن برای بچه ها و اشخاصی که از بستر بیماری برخاسته اند و دوره نقاهت را می گذرانند بسیار مفید است.

انجیر به علت دارا بودن دانه های ریز، باعث تقویت روده و معده میشود ولی، برای کبدهای ضعیف زیان آور است. برگ آن به پایین آوردن تری گلیسیرید خون کمک می کند.

مشخصات درخت انجیر

انجیر درختی است از تیره توت (Moraceae)، که بلندی آن پنج یا شش متر و گاهی بیش‌تر می‌شود. برگ‌های آن پهن، بزرگ و پنجه‌ای با بریدگی دارای پنج قسمت، شبیه برگ مو، خشن و به رنگ سبز خاکستری است. تنها درختی است که بدون شکوفه یا گل میوه می‌دهد.

میوه‌های آن در انتهای برگ ظاهر می‌شود، رنگ میوه قبل از رسیدن، سبز و پس از رسیدن به رنگ زرد یا قهوه‌ای یا سیاه تبدیل می‌شود، در داخل میوه دانه‌هایی به اندازه‌ی خاکشیر وجود دارد. طعم میوه‌ی آن موقعی که رسیده باشد شیرین است و هرچه بیش‌تر بماند به شیرینی آن افزوده می‌شود.

در اعضا درخت انجیر، شیرابه فراوان شیری رنگ با طعم تند و سوزاننده جریان دارد که به مصارف تهیه کائوچوک می رسد. گل های آن بر ۲ نوع نر و ماده و واقع در جدار داخلی گل آذین گلابی شکل است. قسمت فوقانی محفظه گلابی شکل دارای سوراخ کوچکی است. گل های نر در مدخل این محفظه و در زیر فلس های ریز جای دارد. گل های ماده گل آذین، عموما در قسمت داخلی محفظه گلابی شکل جایگزین است. از آمیزش این گل ها، میوه های فراوان و ریزی در درون قسمت گوشت دار نهنج تشکیل می شود.

تاریخچه درخت انجیر

انجیر از مشرق زمین برخاسته و قرن‌هاست که در نواحی آب و هوای مدیترانه‌ای نیمه‌گرم کاشته می‌شود. امروزه به علت پرورش مداومی که پیدا کرده، در اغلب نواحی مانند افریقای شمالی، سوریه، مصر، منطقه مدیترانه، آمریکای مرکزی، کالیفرنیا، مکزیک، شیلی، آسیای صغیر، ایران و غیره به حالت وحشی درآمده است.

درخت انجیر، از زمان های بسیار قدیم وجود داشته و از آن استفاده زیادی می‎شده است. درخت انجیر، بومی آسیای غربی و کشورهای مدیترانه است و از آنجا به عربستان، سوریه و اسرائیل برده شده است. در اوائل قرن هجدهم، انجير بوسیله میسیونرهای مذهبی اسپانیایی به کالیفرنیا برده شد و امروزه به مقدار زیاد در این ایالت و ایالات جنوبی آمریکا کشت می شود.

شواهد تاریخی نشان می دهد که مردم دوران های قدیم، درخت انجیر را به خوبی شناخته و از آن استفاده می کردند. به طوری که در قدیمی ترین آثار ممكن، از مشخصات این درخت و فواید آن نام برده شده است. در تورات چنین آمده است که یکی از پیغمبران به نام اشعیای نبی، توانست در ۷۰۴ قبل از میلاد مسیح، پادشاهی به نام حزقیا (Ezechias) را که مبتلا به اولسر بوده و احتمال خطر مرگ وی می رفته با ضماد انجیر معالجه کند.

علما و مفسرین تاریخ در این مورد چنین اظهار کردند که بیماری حزقیا، نوعی دمل سیاه زخمی بدخیم بوده است. مصریان قدیم علاقه مفرط به انجیر که میوه ای مطبوع با طعم ملایم است داشته اند. مردم آتن و بسیاری از یونانیان، درخت انجیر را مقدس می دانسته اند. رومیان نیز برای آن احترام خاص قائل بودند. در این دوران نظر مردم این بود که با مصرف آن، چاقی و فربهی عارض می شود.

در آثار جالینوس حکیم نیز چنین آمده است که در بعضی نواحی، کارگران مزارع انگور، مدت ۲ ماه که از میوه درخت انجیر استفاده می نمودند، حالت چاقی مفرط به علت مغذی بودن انجیر، به آن ها دست می داده است. پس از خاتمه کار انگور چینی، که دسترسی به این میوه برای آن ها وجود نداشته، حالت چاقی در آن ها تدریجا از بین می رفته است. در قرون وسطی از کلیه قسمت های درخت انجیر نیز برای مصارف زیادی استفاده می کردند.

St. Hildegard از برگ این درخت برای رفع درد سینه و سردرد و از دانه اش (فندقه ها) برای خونروی ها، استفاده می کرده است. در سال های بعد خصوصا در قرن ۱۶، استفاده از انجیر تازه جهت ایجاد لينت تدریجا بین مردم معمول گشت. با آن که عده ای همواره عقیده داشته اند که اگر به حالت کاملا رسيده مصرف نگردد، ایجاد اولسر و زخم معده می نماید، با این حال از شهرت درمانی آن کاسته نشده است.

Dr. H. Leclerc، انجیر را از میوه های بسیار مفید به علت در برداشتن مواد غذایی مختلف ضروری برای سوخت و سازهای بدن، ذکر کرده است.

نحوه تکثیر درخت انجیر

بررسی های دقیق نشان داده است که عمل آمیزش توسط حشره بسیار کوچکی به طول ۲ تا ۳ میلی متر صورت می گیرد. این حشره که تخم گذاری آن در گل های ماده انجام می گیرد، دانه های گرده را از گل های نر به گل های ماده انتقال می دهد. با این عمل، گل های ماده تبدیل به میوه کوچکی (فندقه) می شوند که با پایه های گوشت دار به دیواره نهنج چسبیده اند. ضمنا در این هنگام، نهنج گل آذین که ظاهر گلابی شکل دارد، تدریجا گوشت دار و دارای اندوخته های فراوان مواد قندی و غیره می شود.

روش های بارور کردن درختان انجیر

درختان انجیر پرورش یافته به علت گزینشی که طی سال های متمادی به منظور به دست آوردن میوه مرغوب تر، در آن ها صورت گرفته، تغییراتی حاصل کرده اند که در آن ها غالبا گل های نر مشاهده نمی شود. از این جهت برای بارور کردن آن ها، روش های مختلف به کار می رود. یکی از این روش ها، تکان دادن شاخه های درختان وحشی انجیر در یک زمان معین، بر روی شاخه های درختان پرورش یافته است. این عمل کاپریفیکاسیون (Caprification) نامیده می شود.

روش دیگر آن است که میله باریکی را در گل آذین گلابی شکل درخت انجیر وحشی داخل کرده و سپس آن را به درون گل آذین درخت انجیر پرورش یافته وارد می کنند. با این عمل، دانه های گرده را به گل های ماده گل آذین درخت انجیر پرورش یافته، انتقال می دهند.

گل های ماده انجیر وحشی دارای لارو حشره مذکورند که Blastophago glossorum نام دارد. این لارو پس از آن که رشد نمود، تبدیل به حشره کامل می شود. ضمن خروج از سوراخ فوقانی نهنج، اندام هایش به دانه های گرده گل های نر آلوده می گردد. در نتیجه اگر به درون نهنج میوه درختان پرورش یافته، نفوذ یابد، آن ها را بارور می سازد. تخم ریزی حشره مذکور در درون گل آذین درختان پرورش یافته، به این علت که گل های ماده این گونه درختان خامه بلند دارند، معمولا میسر نمی شود.

گاهی برای به دست آوردن میوه مرغوب و اطمینان از انجام عمل لقاح، پایه های چندی از انجير وحشی را در مزارع پرورش درخت انجیر، می کارند تا انتقال دانه گرده با گل های ماده درختان، مقدور شود.

درختان انجیر معمولا در یک سال ۳ مرتبه در اواخر بهار، در تابستان و در پاییز میوه می دهند. میوه های پاییزه معمولا کوچکتر از دو موسم دیگر است. قسمت مورد استفاده درخت انجیر از نظر درمانی، شیرابه درخت (لاتکس)، برگ و میوه آن است.

ترکیبات شیمیایی انجیر

انجیر، حاوی ویتامین های A ، B ، C و مواد معدنی مختلف مانند پتاسیم، کلسیم، فیبر، آهن، فسفر و سدیم است.  میوه‎ای مغذی و خوش طعم است و دارای مواد قندی، مواد ازته، چربی، مواد معدنی، آمینو اسید، آنزیم های مختلف و کاروتن می باشد. در برگ های آن حدود ۶ درصد مواد تلخی مانند فیکوسین و بر گاپتین وجود دارد. برگ‎های انجیر دارای کوسایداروتین می باشد.

انجیر بیش از هر میوه‎ای قند طبیعی دارد و به مقدار قابل توجهی دارای ویتامین های A و B است. از آن جا که منبع غنی از پتاسیم است برای سلامتی کودکان ضعیف و کم خون و بی‎اشتها مفید می باشد. به علت داشتن پتاسیم، درجه قلیایی بودن بدن را بالا برده و در رفع اوره و چربی بدن بسیار موثر است. در هر یک صد گرم انجیر خام و خشک مواد زیر وجود دارد:

آب ۲۳ گرم – پروتئین ۳.۴ گرم – چربی ۳.۱ گرم – هیدرات‌های کربن ۶۹ گرم – کلسیم ۱۲۶ میلی‌گرم – فسفر ۷۷ میلی‌گرم – آهن ۳ میلی‌گرم – سدیم ۳۴ میلی‌گرم – پتاسیم ۶۴۰ میلی‌گرم – تیامین 10/0 میلی‌گرم – رایبوفلاوین ۰/۱۰ میلی‌گرم – نیاسین ۷.۰ میلی‌گرم – قند – نشاسته – سلولز – آنزیم – آهک – مواد ازته – منگنز – برم – پروتئوز – پروتئاز – فیسین – خاکستر – لیپاز – کراوین – کاروتن – تایروزین – آمینواسید – مالیک اسید – بوریک اسید – سروتی‌نیک اسید – سیتریک اسید.

در میوه‌ی انجیل ویتامین های: A ۸۰ واحد بین‌المللی _ B^۱ _ B و B^۶ وجود دارد. از سوزاندن آن خاکستری معادل ۲ تا ۴ درصد وزن کلی آن برجای می ماند. ماده ای به نام پسورالن psoralene نیز از آن استخراج شده است.

پسورالن

پسورالن Psoralene (فیکوزین ficusin)، به فرمول C_۱۱H_۶O_۳ و به وزن مولکولی ۱۸۶.۱۶ است. در گیاهان مختلفی وجود داشته و از آنها استخراج شده است. این گیاهان عبارتند از:

.Psoralea corylifolia Linn	از تیره	Papilionaceae
.Coronilla glauca L	از تیره	Papilionaceae
.Ficus Carica L	از تیره	Moraceae
.Phebalium argenteum Smith	از تیره	Rutaceae
.Xanthoxylum flavum L	از تیره	Rutaceae

استخراج آن توسط Jois، همکارانش و محققین دیگر مانند Bose ،Okarhara و … صورت گرفته است. سنتز آن نیز توسط Spath، همکارانش و همچنین Okarhara و … انجام شد.

پسورالن، در اتر به حالت متبلور به دست می آید. در گرمای ۱۶۳ – ۱۶۴ درجه ذوب می شود. از نوع اول از ۵ گیاه مذکور، علاوه بر پسورالن، ماده ای به نام پسورالیدین Psoralidine، به فرمول C₂₀H₁₆O₅ و به وزن مولکولی 336.33 نیز به دست آمده است. پسورالیدین، به حالت متبلور در استن به دست می آید. در گرمای ۲۹۰ – ۲۹۲ درجه ذوب می شود. در محلول رقیق اتانول نیز فلئورسنس بنفش ظاهر می کند.

 خواص درمانی انجیر

• آن را بخورید. قلب را خنک می‌کند، گرفتگی‌ها را باز می‌کند، مقوی کبد است و کم بودن ترشح ادرار را مرتفع می‌سازد.
• آن را بپزید و به شکل کمپوت یا مربا درآورید. مغزی و مقوی است، برای تقویت باه مفید است، سوء‌هاضمه را برطرف می‌سازد، وسواس، صرع و جنون را درمان می‌کند، سرفه‌ی رطوبتی را تسکین می‌دهد.
• قهوه‌ی انجیر که برای تهیه‌ی آن، انجیر را باید بو داده و بسایید تا به صورت قهوه درآوردید و بخورید. برای درمان سیاه سرفه، سینه پهلو، ذات الریه‌ی حاد، نزله و برونشیت مفید است.
• افرادی که عادت به قولنج دارند، شکم دردهای سخت می‌گیرند و دارای یبوست نیز هستند، مقداری انجیر را با یک پنجم آن مغز گردو بکوبند و بخورند. این عادت از آن‌ها مرتفع می‌شود.
• چهل روز صبح ناشتا آن را با انیسون بخورید. معرق و مسکن حرارت است، جهت دوره‌ی نقاحت بیماران مفید می‌باشد و افراد لاغر را فربه می‌کند.
• چهل تا ۱۲۰ گرم از آن را در یک لیتر آب بجوشانید و بخورید. خفقان و بواسیر را درمان می‌کند.
• آن را با شنبلیله در آب جوش دم کنید و بخورید. برای درمان خشونت سینه، درد سینه و سرفه بسیار نافع است.
• هر شب شش دانه از آن را قاچ قاچ کنید و در آب نیمه‌گرم بخیسانید و صبح ناشتا بخورید. یبوست و ورم طحال و پروستات را درمان می‌کند.
• خشک آن را در شیر بپزید و آن را در دهان مزمزه و قرقره کنید. آبسه‌ی دندان و ورم لثه را تحلیل می‌برد، ورم‌های حلق و گلودرد کهنه و مزمن را درمان می‌کند.

• خشک آن را بسوزانید و سوخته آن را با کمی روغن بر سر خضاب کنید. موهای سفید را مشکی می‌کند.
• آن را له کنید و با کمی عسل به صورت ضماد مصرف کنید. لک و پیس و كبودشدگی زیر چشم را درمان می‌کند.
• خشک آن را بسوزانید، بعد نرم بسایید و با گلیسیرین مخلوط کنید، بعد با آن دندان‌ها را بشویید. دندان‌ها را سفید و محکم می‌کند.
• تازه‌ی آن را بکوبید و با آرد جو خمیر کنید، بعد گرم کرده و تا گرم است ضماد کنید. درد عضلات را تسکین می‌دهد، سر دمل و سوزه را باز می‌کند.
• آن را بکوبید و با موم یا روغن زیتون یا هر دو مخلوط کنید و ضماد نمایید. ترک‌های پوست که از سرماخوردگی باشد را درمان می‌کند.
• آن را بکوبید و با پوره مخلوط نموده و ضماد کنید. گند طاول را درمان می‌کند.
• آن را در سرکه بپزید و ضماد کنید. خشک شدگی زخم را برطرف می‌کند.
• خشک آن را بکوبید و با آرد جو و گندم ضماد کنید. ورم بناگوش و دمل‌ها را تحلیل می‌برد.
• اگر آن را نه روز در سرکه بخیسانید و هر روز پنج عدد از آن را با سرکه بخورید و مقداری از آن را هم کوبیده و ضماد کنید، برای تحلیل ورم طحال خیلی خوب است.
• آن را با سداب مخلوط کرده بجوشانید و آب آن را تنقیه کنید. برای رفع دل پیچه مفید است.

تذکر: مصلح میوه‌ی انجیر، گردو است.

نحوه مصرف انجیر 

ضماد

برگ انجیر را در آب جوش له می کنند و از آن به عنوان مرهم برای درد استفاده می کنند. شیره درخت انجیر را با زرده تخم مرغ و یا روغن مخلوط کنید و روی زخم ها بگذارید، باعث التیام آنها خواهد شد. ضماد شیره درخت این میوه با شنبلیله، برای رفع نقرس مفید است. مالیدن شیره درخت آن بر روی سر از ریزش مو جلوگیری می کند.

جوشانده

جوشانده ۴۰ تا ۱۲۰ گرم انجیر در یک لیتر آب برای معالجه برونشیت مزمن، زکام و گرفتگی صدا مفید است. جوشانده انجیر خشک به صورت تیزان، جهت رفع التهاب مجاری تنفسی و کلیه بیماری های التهابی، ذات الریه، ذات الجنب، نزله های ششی و مثانه، ورم کلیه، سرخک، مخملک، آبله و غیره می تواند مورد استفاده قرار گیرد. جوشانده غلیظ انجیر خشک، اثر مفید در سرماخوردگی های مداوم ظاهر می کند.

جوشانده برگ انجیر در منظم نمودن عادات ماهیانه خانم هایی که مبتلا به بی نظمی عادت ماهانه شده اند مؤثر است، که باید جوشانده را چند روز قبل از عادت ماهانه مصرف نمایند. در کتب قدیم، مصرف جوشانده ساقه های جوان درخت انجیر برای رفع آب آوردن انساج (هیدروپیزی) و جوشانده پوست تازه درخت، برای رفع اسهال های ساده و خونروی ها، توصیه شده است.

مربا و کمپوت

مربا و کمپوت انجیر برای درمان یبوست مؤثر است لذا میتوان ۳ تا ۴ انجیر تازه چهار قطعه کرده و در نیم لیتر شیر جوشانده تا پخته شود و آن را با ۱۲ عدد کشمش صبح ناشتا بخورند.

شیرابه

شیرابه درخت انجیر طعم تلخ و تند و سوزاننده و اثر مسهلی دارد. چون این شیره دارای اثر هضم کننده فیبرین است، از این جهت می توان عمل آن را شبیه شیره لوزالمعده دانست. ضمنا دیاستازهای مختلف دیگر هم دارد. از این جهت در گذشته از آن برای ترد و نرم کردن گوشت استفاده می کردند. در استعمال خارجی اگر شیرابه درخت انجیر بر روی زگیل و میخچه اثر داده شود تدریجا آن را از بین می برد. باید آن را صبح و شب روی میخچه گذاشت تا آن را از بین ببرد.

در زمان قدیم، از آن جهت درمان جذام و بیماری های جلدی مختلف در حالات مزمن استفاده می کرده اند. ضمنا مخلوط آن با زرده تخم مرغ یا روغن را بر روی زخم ها و اولسرها می مالند. 

شربت

اگر ۵ تا ۷ گرم انجیرخشک را در مقداری آب ریخته و با آتشی ملایم بپزند تا به صورت شربت در آید، این شربت درد گلو را آرام می کند و سرفه را تسکین می دهد.

پودر

انجیر خشک را می کوبند و می سایند و به جای قهوه مصرف می کنند. مصرف گرد انجیر به جای قهوه در بیماریهای برونشیت، سینه پهلو و سیاه سرفه مفید است.

میوه

میوه انجیر دارای طبیعتی گرم و تر است. به صورت تر و خشک مصرف می شوند. انجیر را در گرمای خورشید خشک می کنند. معمولا قبل از انجام این کار نیز آن را از آب جوش نمک دار می گذرانند تا پس از خشک شدن، از گزند حشرات مصون بماند. میوه ای ملین و نرم کننده است. انجیر خشک، مخلوط با خرما، عناب و کشمش، در فرمول ۴ میوه مفید، برای رفع ناراحتی های سینه، استفاده می شود.

انجیر کال

آن را نرم بکوبید، بعد با آب جوشانده‌ی پوست سبز گردو خمیر کرده و شیاف‌هایی درست کنید و شبی یک عدد شیاف نمایید. بواسیر دکمه‌ای، بواسیر بادی و بواسیر خونی را درمان می‌کند.

برگ درخت

برگ پخته درخت انجیر اثر نرم کننده دارد. قبلا از مالیدن له شده آن، جهت درمان بواسیر استفاده می کرده اند. به علاوه جوشانده برگ انجیر را بر روی تومورها جهت از بین بردن التهاب و احتمالا درمان آن اثر می داده اند.

• ۲۵ تا ۳۰ گرم آن را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب آن را صاف کرده بنوشید. سرفه را تسکین می‌دهد.
• تازه‌ی آن را آن قدر روی موضع بمالید تا از آن موضع خون بیاید. ورم بواسیر را درمان می‌کند.

شاخه درخت

• شاخه‌های نازک و جوان آن را خرد کرده، دم کنید و آب آن را بنوشید. ادرارآوری قوی است و آنژین را درمان می‌کند.
• پوست شاخه‌های جوان و تازه‌ی آن را بکنید و بجوشانید و آبش را بنوشید. اسهال ساده و اسهال خونی را درمان می‌کند.

شیره‌ درخت

• آن را پای دندان بمالید و یا کمی پنبه را در آن فرو کنید و در حفره‌ی دندان قرار دهید. درد دندان ساکت می‌شود.
• آن را پای دندان تزریق کنید. عصب آن را می‌کشد.
• آن را هر روز سه بار بمالید و تا بهبودی کامل ادامه دهید. زگیل، میخچه، کک مک و خال گوشتی را برطرف می‌کند.

۴- آن را روی بواسیر بمالید و هر روز تکرار کنید. درمان کننده است.

ماده رزینی درخت انجیر

نوعی حشره به نام .Taccardia lacca Kerr (از دسته Hemiptè re) بر روی دانه های بعضی انواع Ficus مانند .F. indica L. ،F. religiosa L، همچنین بر روی گیاهان متعلق به تیره های مختلف مانند .Schleichera trijuga Willd (از تیره Sapindaceae)، بعضی گیاهان تیره پروانه واران، تیره پسته و غیره زندگی می کند. این حشره نوعی ماده رزینی به نام لاک (Laque) یا گم لاک (Gomme-laque) ترشح می نماید. 

جنس ماده حشره مذکور، در راس شاخه گیاهان، به صورت فشرده مجتمع می گردند. از ماده رزینی ترشح شده که ضخامت آن پس از انجماد به دو سانتی متر می رسد، پوشیده می شوند. در آخر سطح قشر مذكور، دارای برجستگی های استوانه ای با ظاهر رنده شده می گردد.

در بازار تجارت، انواع مختلف لاک عرضه می شود. ممکن است به صورت شاخه های همراه با ماده انجماد یافته دیده شود که به آن ها Laque en bâton (به انگلیسی Stick – lac به آلمانی Stangenlack) گویند. یا آن که برجستگی های استوانه ای و جدا شده از شاخه های چوبی درخت، در معرض استفاده قرار گیرد (Laque en grappe). و یا توده لاک به حالت خرد شده و به صورت ذرات دانه مانند (Laque en grains) عرضه گردد. در این حالت، Seedlac (به انگلیسی) و Kôrnerlack (به آلمانی) نیز نامیده می شود.

بعضی مواقع نیز به شکل صفحات کوچک مدور (Button – lac) و یا به اشکال دیگر وارد بازارهای جهانی می گردد. لاک فلسی شکل، نوعی از آن است که از ذوب کردن لاک خام و صاف نمودن، آن را به صورت صفحات نازک فلس مانند در می آورند. این لاک Shell – lac) Laque en é cailles) موسوم است. 

اگر لاک خام یا Stick – lac در مجاورت هوا قرار گیرد، می توان از آن یک ماده رنگی استخراج نمود. این ماده تحت نام Lac – dye به بازار تجارت عرضه می شود. لاک های حاصل از درختان Butea ،Ficus ها (از تیره پروانه واران) و همچنین از .Schleichera trijuga Willd، بیشتر از هند و بیرمانی به مقادیر زیاد در دسترس عموم قرار می گیرد. در حالی که لاک های حاصل از انواع Rhus ها و Melanorrhea (از تیره پسته)، از راه تونکین و نواحی مجاور آن وارد بازارهای تجارت می شود.

گم لاک دارای ۷۰ تا ۹۰ درصد مواد رزینی، ۴ تا ۶ درصد موم به رنگ زرد مایل به قرمز، مرکب از الکل میریسیک (Al. myricique)، به مقدار کم از اسید سریلیک ( Ac. cé rylique) و اترهای میریسیک (Eth. myricique) است. 

توصیه های مصرفی انجیر

انجیر برای کبدهای ضعیف مناسب نیست و کسانیکه کبد ضعیف دارند باید آن را با گردو بخورند. زیاده روی در مصرف انجیر تولید نفخ شکم و اسهال کرده و برای چشم نیز مضر است.

توجه داشته باشید که شیره سفیدی که با شکستن شاخه های درخت انجیر و یا از میوه نارس آن خارج می شود بسیار سمی هستند و اگر بر روی پوست زده شوند، سلولها را از بین برده و میکشد.

محل رویش درخت انجیر

درخت انجیر در غالب جنگل های نواحی شمالی ایران و سواحل دریای خزر می روید. در آستارا، مازندران، آذربایجان، کالیبار، اهر (در ۱۲۰۰ متری)، اصفهان، جنوب ایران، شیراز (۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ متری)، کازرون، دالکی، کوه سیوند، خوزستان، خراسان و نواحی دیگر پراکندگی دارد.

انجیر در مقابل سرمای شدید مقاومت ندارد، بنابراین؛ در مناطق معتدله و گرمسیر کشت می شود. این درخت معمولاً از سال چهارم شروع به میوه دادن می کند و تا سن بیست سالگی میوه می دهد.