اگر مایلید همیشه سلامت چشم خود را حفظ کنید به نکات زیر با دقت توجه فرمایید. در زیر راه های پیشگیری از بیماری های چشمی آورده شده است:
١- به هرچه که بسیار سفید یا شفاف است نگاه نکنید.
۲- به نورهای شدید مانند نور خورشید یا نور پراژکتور و لامپ های گازی و نورهای متصاعد شده از جوشکاری ها نگاه نکنید.
۳- به برف هایی که روی آن را نور آفتاب فراگرفته است نگاه نکنید.
۴- از نگاه کردن به خطوط ریز نقشه های خیلی دقیق یا خط های بسیار ریز که احتیاج به نوردهی بیشتری دارد خودداری کنید.
۵- تلویزیون را از فاصله ی خیلی کم تماشا نکنید.
۶- عینک دیگران را به چشم نزنید.
۷- با دست آلوده یا دستمال و اشیا آلوده چشم را پاک نکنید.
۸- از گرد و غبار پرهیز کنید.
۹- زیاد از حد گریه نکنید.
۱۰- مقابل آتش خیلی شدید و گرم ننشینید.
۱۱- هنگام موتور سواری یا سوار شدن بر اتومبیل های بدون سقف و غیره مواظب باشید که سوز و باد قوی، میکروب ها و گرد و غبار با چشم برخورد نکند.
۱۲- به هیچ جسمی به مدت زیاد و به طور قایم نظر نیفکنید.
۱۳- از ورود دود به چشم دوری گزینید.
۱۴- از هوای بسیار گرم یا بسیار سرد دوری کنید.
۱۵- از دیدن اشیا خیلی روشن و درخشان که به چشم آزار می رساند مانند آینه ای که مقابل آفتاب گرفته شده و نور آفتاب را به چشم منتقل می کند پرهیز کنید.
۱۶- از زیاد بر پشت خوابیدن پرهیز شود.
۱۷- مواظب باشید که از خوابیدن با شکم پر یعنی فورا پس از صرف غذا و همچنین پس از خوردن غذاهای غلیظ و دیرهضم و پس از مصرف خوراکی هایی که طبیعت آن خیلی گرم است مانند سیر و پیاز و غیره پرهیز کنید. چون موجب زیان رساندن به چشم می گردد.
۱۸- بیش از اندازه نمک یا غذاهای شور مصرف نکنید.
۱۹- از پرخوری در شب با هنگام بیدار شدن در نیمه شب پرهیز کنید.
۲۰- از بی خوابی های زیاد و بیدار ماندن بیش از حد بپرهیزید.
۲۱- اگر شکم هر روز کار نمیکند یا یبوست و خشکی مزاج دارید آن را برطرف سازید.
۲۲- به اشیایی که به سرعت می چرخند یا به سرعت از جلوی چشم عبور می کنند نگاه نکنید.
حساسیت به نور
حساسیت به نور از انواع بیماری های چشمی است. این بیماری در سنین بالای ۵۰ سال بیشتر شایع است. هنگام انسداد ورید شبکیه (ورید مسدود در شبکیه حساس به نور چشم) به طور معمول یک لخته ی خونی در ورید ایجاد می شود که از تخلیه ی خون شبکیه جلوگیری میکند.
این وضعیت ممكن است موجب ترکیدن ورید مسدود شده شود. با افزایش فشار داخل چشم باعث خونریزی در شبکیه گردد.
ممکن است انسداد یک ورید کوچک علایمی ایجاد نکند ولی اگر یک ورید بزرگ گرفتار شود در طی چند ساعت بینایی خراب می شود.
انسداد ورید شبکیه بیشتر افراد سالمند که دارای عروق نازک و آترواسکلروزی هستند را گرفتار می کند. هم چنین در افراد مبتلا به آب سیاه، فشار خون بالا و بیماری های لخته ساز بیشتر دیده می شود.
انسداد یک ورید کوچک در طی معاینات منظم چشم توسط افتالموسکوپی تشخیص داده می شود اما اگر به طور ناگهانی بینایی شما بدتر شد سریعا به پزشک مراجعه کنید.
هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما درمان علت زمینه ای می تواند بروز بیماری را متوقف کند. بینایی شما ممکن است بهبود یابد ولی ندرتا به حالت طبیعی برمی گردد.
“استحاله ی ماکولا”
عبارت است از آسیب پیشرونده به ماکولا ناحیه ای در نزدیکی مرکز شبکیه حساس به نور است که مسیول دید دقیق می باشد.
لازم به ذکر است که سیگار کشیدن و بیش از حد در معرض نور آفتاب بودن در این مورد به عنوان عوامل خطر محسوب می شوند.
بدتر شدن تدریجی ماکولا که حساس ترین ناحیه شبکیه حساس به نور در پشت چشم است به عنوان استحاله ی ماکولا نامیده می شود.
این بیماری منجر به فقدان پیشرونده ی دید مرکزی و دقیق می شود. افراد مبتلا قادر به خواندن و تشخیص چهره ها نمی باشند.
اما دید حاشیه ای (دید محیطی) آنها به صورت واضح باقی می ماند، به طوری که هنوز می توانند به راحتی حرکت کنند.
معمولا هر دو چشم گرفتار می شود. استحاله ی ماکولا در زنان شایع تر است و گاهی به صورت خانوادگی رخ میدهد. این بیماری بعد از سن ۷۰ سالگی پیشرفت میکند اگرچه آشکالی نیز وجود دارند که افراد جوان تر را مبتلا می کنند.
انواع آن کدامند:
دو نوع اصلی از استحاله ی ماکولا وجود دارد ولی علل آن شناخته شده نیست. در استحاله ی خشک ماکولا سلول های حساس به نور موجود در ماکولا و سلول های حمایت کننده ی موجود در لایه زیرین، می میرند.
در استحاله ی مرطوب ماکولا، عروق خونی جدید و شکننده در زیر ماکولا رشد میکنند. اگر مایع یا خون از این عروق خونی نشت کند، سلول های حساس به نور در ماکولا آسیب می بینند.
استحاله ی ماکولا موجب از دست رفتن پیشرونده ی بینایی در طی چند ماه میشود.
اشکال در خواندن، تماشای تلویزیون و درست تشخیص ندادن چهره ها
اشکال در بینایی به صورتی که اشیا کوچک تر یا بزرگ تر از حد طبیعی به نظر می رسند، یا خطوط صاف به صورت موج دار دیده می شوند.
به طور اتفاقی استحاله ی مرطوب ماکولا موجب فقدان ناگهانی دید مرکزی می شود که به علت پارگی یک رگ خونی غیرطبیعی است.
اگرچه مایع یا خون ایجاد شده از رگ پاره شده به تدریج از بین می رود، ولی اثر خود را در ماکولای آسیب دیده به جا می گذارد و موجب اختلال دایمی بینایی می شود.
رتنیتیت پیگنمتوزا
رتنیتیت پیگنمتوزا از انواع بیماری های چشمی است. یک اختلال شایع است که سلول های موجود در شبکیه حساس به نور در چشم، به صورت پیش رونده از دست می روند. لکه های تیره ی رنگدانه بر روی شبکیه تشکیل شده و بینایی تخریب می شود.
این اختلال در مردان بیشتر دیده شده و به صورت ارثی می باشد که بیشتر به صورت اتوزوم مغلوب منتقل می شود.
ممکن است تا اوایل بلوغ علایمی نداشته باشد. هر دو چشم به میزان مساوی گرفتار می شوند. اگر مبتلا به رتیتیت پیگنمتوزا باشید اولین علامتی که امکان دارد توجه شما را به خود جلب کند بینایی ضعیف در نور کم است.
بعدها بینایی حاشیه ای که به نام بینایی محیطی نامیده می شود از دست می رود و بینایی به سمت داخل به صورت پیش رونده تخریب شده تا اینکه فقط ناحیه کوچکی از بینایی مرکزی باقی می ماند.
این حالت به نام دید تونلی نامیده می شود. به ندرت دید تونلی می تواند موجب کوری شود.
رتنیتیت پیگنمتوزا با معاینه ی شبکیه توسط افتالموسکوپ (ابزاری است که باریکه ی نور را بر روی چشم می تاباند) تشخیص داده می شود.
اگرچه این بیماری غیرقابل درمان است اما عینک های ویژه ای وجود دارند که می توانند به عريض شدن میدان بینایی کمک کنند.
توجه: اگر شما قصد بچه دار شدن دارید باید مشاوره ی ژنتیک انجام دهید تا خطر به ارث رسیدن ژن غیر طبیعی ارزیابی شود.
التهاب عصب بینایی
عصب بینایی که از پشت چشم به سوی مغز می رود، سیگنال ها را از شبکیه ی حساس به نور انتقال میدهد. در این بیماری عصب بینایی ملتهب شده، که باعث ایجاد درد و دید مات می شود. معمولا فقط یک چشم گرفتار می شود.
غالبا التهاب عصب بینایی در نتیجه ی تخریب غلاف چربی محافظ در اطراف رشته های عصب بینایی ایجاد میشود. این فرآیند که از بین رفتن میلین نامیده می شود در اثر طیف وسیعی از بیماری ها مانند اسکلروز متعدد (M. S )ایجاد می شود.
هم چنین التهاب عصب بینایی در اثر مسمومیت با مواد شیمیایی مانند سرب و متانول و برخی عفونت های ویروسی مانند آبله مرغان نیز ایجاد میشود.
این بیماری می تواند بدون علت مشخصی رخ دهد که بیشتر در زنان در حوالی بیست سالگی رخ میدهد.
علایم آن کدامند:
التهاب عصب بینایی به طور معمول موجب تخریب بینایی در طی چند ساعت تا چند روز می شود. ممکن است متوجه شوید که علایمی به شرح زیر وجود دارند
از دست رفتن دقت بینایی که خواندن و تشخیص چهره ها را مشکل می کند.
فقدان ناحیه مرکزی بینایی
درد در پشت چشم که با حرکت چشم بدتر می شود.
اگر شما بدتر شدن سریع بینایی را تجربه کردید، باید سریعا با پزشک خود مشورت کنید.
ادم پایی
ادم پایی از انواع بیماری های چشمی است. عبارت است از تورم دیسک بینایی، که ناحیه ای است بر روی شبکیه حساس به نور که عصب بینایی در آن قسمت وارد چشم می شود.
وقتی که چشم سیگنالی را به مغز می فرستد سیگنال در طول عصب بینایی طی مسیر می کند. نقطه ای بر روی شبکیه حساس به نور که در آنجا عصب بینایی وارد چشم می شود دیسک بینایی نامیده می شود که اگر فشار درون جمجمه افزایش یابد متورم می شود.
علل متعددی وجود دارد؛ از جمله افزایش فشار خون، آسیب های سر، تومور مغزی یا التهاب غشاهای احاطه کننده ی مغز را می توان نام برد.
این اختلال به تنهایی نمی تواند موجب درد شود ولی فشار خون افزایش یافته درون سر معمولا موجب سردرد و استفراغ می شود.
آدم پایی با افتالموسکوپ تشخیص داده می شود می توان از CT اسکن و MRI برای جستجوی علت زمینه ای بیماری استفاده کرد.
در میان مدت می توان از کورتون برای کاهش فشار درون جمجمه و جلوگیری از آسیب پایدار به عصب بینایی استفاده کرد.
شستشو هنگام درد چشم:
برای شستشوی چشم هنگام درد، محلول اسید بوریک ۳٪ یا ۲٪ (۲ یا ۳ گرم اسید بوریک در ۱۰۰ گرم آب مقطر) یا اگر آب مقطر میسر نشود عرق بید یا عرق کاسنی یا آب جوشیده شده که کاملا میکروب های آن کشته شده باشد مخلوط و در بطری که درب آن بسته شود(دور از گرد و غبار) بریزید و روزی ۸ تا ۱۲ مرتبه با آن چشم را بشویید.
و یا با محلول اکسی سیانوردومرکور یک در ده هزار، روزی سه مرتبه چشم را بشویید.
برای تقویت کردن چشم:
گاهی برگ ترب سیاه یا برگ تربچه ی تازه را آب بگیرید و پس از صاف کردن در چشم بچکانید. .
جهت درخشندگی و جلای چشم:
برای درخشندگی و جلای چشم آب ساقه های تازه ی رازیانه را بگیرید و در چشم بکشید.
و شب ها یک قطره آب لیمو در چشم بچکانید.
درمان ضعف بینایی هنگام شب و روز:
شیر زن یا روغن بنفشه بادام یا روغن بادام شیرین یا روغن کدو در بینی بچکانید.
گاهی صورت را در آب زلال و صاف و پاک فرو برده و چشم ها را باز نگه دارید.
آب انار شیرین را با لعاب اسپرزه و قند یا شربت بنفشه یا سکنجبین مخلوط و میل کنید.
روغن بنفشه بر سر بمالید و زیره و گل نیلوفر را بسایید و با آب جگر میل کنید.
گه گاهی آش حلیم، گوشت گاو، پاچه ی گوسفند، زیره، گشنیز، کاهو و هویج بخورید.
کوررنگی
کور رنگی از انواع بیماری های چشمی است. کوررنگی معمولا از بدو تولد وجود دارد. اما معمولا در اثر ژن غیر طبیعی به ارث رسیده از مادر ایجاد می شود. کوررنگی به کاهش توانایی افتراق رنگ های ویژه ای اطلاق می شود.
این بیماری در اثر اختلال موجود در سلول های مخروطی که سلول های تخصصی موجود در شبکیه حساس به نور در پشت چشم هستند ایجاد می شود.
سه نوع سلول مخروطی وجود دارد که هرکدام به یکی از نورهای آبی، سبز یا قرمز حساس می باشند.
اگر یک یا چند نوع از این سلول ها مشکل داشته باشند کوررنگی ایجاد می شود. شایع ترین کوررنگی، کوررنگی قرمز و سبز بوده و ممکن است دو نوع باشد.
در یک نوع افراد قادر به افتراق بین سبز، نارنجی و قهوه ای و قرمز کم رنگ نیستند. شکل دیگر به این صورت است که رنگ قرمز را به صورت مبهم و غیرقابل تشخیص در می آورد.
کوررنگی قرمز – سبز توسط یک ژن غیر طبیعی بر روی کروموزوم به ارث می رسد. این بیماری معمولا مردان را متبلا می سازد.
زیرا زنان یک کروموزوم دیگر نیز دارند که اثر ژن معیوب را می پوشاند، اگرچه ممکن است زن ها ژن غیرطبیعی را به کودکان خود انتقال دهند.
نوع دیگر کوررنگی که بسیار نادر تر است شکلی از کوررنگی است که افتراق آبی و زرد را مشکل می کند.
این شکل از بیماری می تواند ارثی باشد ولی وابسته به کروموزوم نیست و مردان و زنان را به نسبت مساوی مبتلا می کند.
استحاله ی ماکولا و اختلالات چشمی دیگر ممکن است موجب کوررنگی شوند. هم چنین اثراث سمی برخی داروها مثل کلروکین ممکن است موجب کوررنگی شود.
چه باید کرد:
کوررنگی، در طی آزمون های بینایی معمول در دوران کودکی، خود را نشان میدهد. هم چنین ممکن است در طی آزمون های طبی جهت اشتغال، مثل خلبانی هواپیما که نیاز به دید رنگی طبیعی دارد کشف شود.
آزمون کوررنگی توانایی شما را برای دیدن اعداد در طرحی از نقاط رنگی، بررسی می کند. کوررنگی به ندرت یک عارضه ی جدی است.
انواع ارثی آن غیر قابل درمانند. اما اگر توسط اختلالات چشمی یا داروها ایجاد شده باشد، گاهی می توان علت زمینه ای را درمان کرد.
بیماری های چشمی : پیرچشمی
پیرچشمی عبارت است از کاهش تدریجی تمرکز بر روی اشیا نزدیک.
پیر چشمی معمولا در بالای چهل سال ایجاد می شود. بدین گونه که بعد از چهل سالگی بیشتر افراد متوجه اشکال در خواندن خطوط ریز می شوند که آغاز پیرچشمی است.
فرد دارای بینایی طبیعی قادر است اشیا نزدیک را به وضوح ببیند. زیرا عدسی انعطاف پذیر چشم، شکل خود را تغییر داده و هنگام تمرکز بر روی اشیا نزدیک منحنی تر و کلفت تر می شود.
عدسی ضخیم شده شعاع های نور حاصل از اشیا نزدیک را به شکل دقیقی بر روی شبکیه ی حساس به نور در پشت چشم متمرکز می کند که این فرآیند تطابق نام دارد.
با افزایش سن، عدسی خاصیت انعطاف پذیری خود را از دست داده، قدرت تطابق کاهش یافته و در نهایت شعاع های نور اشیا نزدیک را به خوبی بر روی شبکیه متمرکز نمی کند. بنابراین اشیا در چشم ما تار به نظر می رسند.
علایم آن کدامند؟:
علایم معمول پیرچشمی عبارتند از:
نیاز به نگه داشتن روزنامه و کتاب ها به فاصله یک بازو، جهت مطالعه اشکال در تمرکز بر اشیا نزدیک در نور کم.
نیاز به در آوردن عینک برای دیدن اشیا نزدیک در افراد نزدیک بین
اگر هر یک از علایم فوق را دارید حتما با پزشک مشاوره کنید.
درمان چیست؟:
پیر چشمی را می توان با تجویز عینک های محدب که شعاع های نور اشیا نزدیک را بر روی شبکیه متمرکز می کنند اصلاح کرد.
اگر شما دوربین، نزدیک بین یا آستیگمات باشید ممکن است عینک های ویژه ای برایتان تجویز شود که در قسمت های مختلف، عدسی دارای قدرت متفاوتی
باشند. به عنوان مثال عینک های دارای دو عدسی، دارای یک عدسی فوقانی برای تصحیح دید دور و یک عدسی پایینی برای تصحیح پیرچشمی می باشند.
عدسی های پیشرفته ای که قدرت متمرکز کننده ی آنها از بالا به پایین به تدریج تغییر میکند نیز در دسترس است. پیر چشمی را گاه می توان با لنزهای تماسی درمان کرد ولی برای خواندن، عینک مورد نیاز است.
پیر چشمی با افزایش سن بدتر شده و ممکن است هر چند سال نیاز به تعویض عینک با شیشه ی جدید تری داشته باشید. برای انجام آزمون های بینایی پزشک خود را به طور منظم ملاقات کنید.
این وضعیت در نهایت در حدود سن شصت سالگی که در آن زمان قدرت تمرکز طبیعی چشم به حداقل خود می رسد، تثبیت می شود.
در این مرحله بیشترین کار تمرکز توسط عینک انجام می شود نه توسط خود چشم.
حساسیت چشم به نور یا سفیدی
به عنوان درمان سیدوکا را خشک کنید بعد بسوزانید و دود آن را هر روز به چشم بدهید.
آسیب چشم از برق گرفتگی یا برف
برای درمان اول چشم را با آب گرم بشویید بعد بادام تلخ را نرم بکوبید و آن را بر پشت پلک ضماد کنید سپس چشم و صورت را با پارچه ای سیاه رنگ ببندید.
و در صورتی که مشکل ادامه داشت هر شب سیب زمینی خام را ریز رنده کرده و پشت چشم ضماد کنید.
ضدعفونی کردن چشم
برای میکروب زدایی و ضدعفونی کردن چشم گه گاه پیاز را رنده کنید و بپزید و هنگام پختن بخار آن را به چشم بدهید.
قرمز شدن تخم چشم
شایع ترین تغییر در وضعیت ظاهری چشم ها قرمز شدن آنها است. شرایط متعدد و مختلفی رگ های خونی در بافت ملتحمه ی چشم را گشاد میکنند و باعث می شوند که سفیدی چشم قرمز به نظر آید.
این قبيل حالات و شرایط شامل خستگی، آلرژی ها، عفونت ها، خراشیدگی یا زخم های قرنیه، هم چنین وارد شدن اجسام خارجی به چشم است.
گاهی اوقات یک سرفه یا عطسه ی شدید و یا وزش مستقیم باد باعث پاره شده یک رگ در ملتحمه ی چشم می شود و تشکیل یک لکه ی قرمز شفاف در سفیدی چشم می دهد.
هم چنین در اثر گل مژه و یا در اثر بیماری های میکروبی در پلک ها یا سینوس ها ممکن است پلک ها و نسوج اطراف چشم قرمز رنگ گردند.
اگر تخم چشم قرمز شده باشد، سولفات دو زنگ ۱۰ سانتی، نئوکائین ۱۰ سانتی و ۴۰ گرم آب مقطر را مخلوط کرده و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه ۲ قطره از آن را در چشم بچکانید قرمزی چشم به کلی مرتفع خواهد شد.
سولفات دو زنگ ۱۰ سانتی با ۵۰ گرم عرق بید مخلوط و روزی ۵ مرتبه در چشم بچکانید.
محلول آرژيرل ۱۰۰۰ را داخل چشم بریزید.
محلول پنیسیلین دوهزار واحدی را در چشم بچکانید.
قرمزی چشم از ضربه خوردگی:
اگر چشم در اثر اصابت ضربه قرمز شده باشد شبها هنگام خواب زرده ی تخم مرغ خام را کمی گرم کرده و روی قطعه ای گاز استریل پهن کرده و پشت چشم قرار دهید سپس چشم را ببندید و استراحت کنید.
قرمزی چشم در اثر خستگی:
اگر چشم در اثر خستگی قرمز شده باشد، شبها زردهی تخم مرغ خام را کمی گرم کنید و روی یک قطعه گاز استریل پهن کرده و پشت چشم ضماد کرده، استراحت کنید.
قرمزی چشم در اثر سوز و سرما:
اگر در اثر سوز و سرما چشم قرمز شده است با آب گرم آن را بشویید و شبها هنگام خواب زردهی تخم مرغ خام را کمی گرم کنید و روی یک قطعه گاز استریل پهن کرده و بر پشت چشم ضماد گذارید.روی چشم را بسته و استراحت کنید.
خارش چشم
خارش چشم ممکن است ناشی از آلرژی یا حساسیت باشد که معمولا همراه با آبریزش از چشم است. هم چنین التهاب پلک ها ممکن است باعث خارش گردد. عفونت ها و انواع آلودگی های انگلی نیز می توانند تولید خارش کنند.
در صورتی که مبتلا به خارش چشم شده اید، شاهدانه ی خام را همچون غبار نرم بسایید بعد با شیر زنی که طفل دختر زاییده باشد مخلوط و در چشم بچکانید و عرق کاسنی هم بنوشید.
خارش چشم از گرمی و حرارت:
در صورتی که خارش چشم در اثر گرمی و حرارت بدن باشد از خوراکی هایی که طبیعت آنها سرد است بیشتر استفاده کنید.
عصاره ی زیره را با تخم مرغ مخلوط و خوب هم بزنید. یک قطره در چشم بچکانید و یا پشت چشم ضماد کنید.