روغن های پایه ، استخراج و ترکیب روغن ها و مراقبت ها برای استفاده از آنها

روغن های پایه همگی عصاره گیاهان و درختان زنده وحشی و کشت شده هستند. همین روغن های پایه هستند که به گیاهان رایحه و طعم خاص آنها را می دهند. این روغن ها از بخش های مختلف گیاهان استخراج می شوند. بعضی از گیاهان مانند یاس، روغن را در گل ها و برخی دیگر مانند رزماری در برگ ها ذخیره کرده اند.

انواع دیگر گیاهان در دانه ها و ریشه و درختان نیز در چوب و پوست خود روغن های پایه را انباشته اند. از بعضی از سبزه ها و چمن های رایحه دار نیز روغن پایه استخراج می شود. امروزه بیش از دویست نوع روغن پایه از گیاهان به دست  می آید  که البته همه آنها در رایحه درمانی کاربرد ندارند.

در بعضی از گیاهان روغن های پایه به میزان بسیار اندک و میکروسکوپی و در برخی دیگر به میزان فراوان موجود هستند. همچنین استخراج بعضی از این روغن ها آسان و برخی دیگر بسیار دشوار است. یاس که رایحه فراوانی دارد و به این دلیل بسیار مورد توجه صنایع عطرسازی قرار گرفته است، تنها مقدار اندکی روغن پایه از خود تراوش می کند، به نحوی که یک کیلو گرم گل یاس برای استخراج تنها یک گرم از روغن پایه آن مورد نیاز است.

از سوی دیگر مرکبات دارای سه نوع روغن پایه هستند: گل ها، برگ ها و پوست میوه مرکبات هر یک دارای نوعی روغن پایه هستند. همچنین استخراج روغن از پوست و مغز میوه این دسته از گیاهان به آسانی انجام می شود. با فشردن میوه مرکبات به وسیله دست و یا دستگاه، عصاره فراوانی از آن استخراج می شود.

گل ها و گیاهانی که در باغچه ها از لمس برگ هایشان لذت می بریم، مقدار اندکی از روغن پایه خود را در هنگام تماس بر روی پوست ما و در هوا تراوش می کنند. بعضی از این روغن ها دارای رایحه های بسیار ماندگاری هستند که روغن سنبل و اسطوخودوس از این دسته هستند. در گذشته کیفی پر از گل‌های خشک شده این گیاهان را در کمد لباس به عنوان خوشبو کننده قرار می دادند.

روغن های پایه موادی فرار هستند که بر اثر حرارت به راحتی تبخیر می شوند. آنها ترکیبی از عناصر مختلف هستند که این عناصر کیفیت و چگونگی تاثیرات این روغن ها را سبب می شوند. به عنوان مثال ترپین ها (terpene) که نوعی هیدروکربن های اشباع نشده هستند، از مهمترین ترکیبات روغن مرکبات هستند. همین ماده سبب اکسید شدن سریع تر و فساد روغن های مرکبات نسبت به سایر روغن‌ها می‌شود. بیشتر روغن های پایه حاوی مقدار زیادی الکل هستند که این امر خاصیت گندزدایی به آنها می دهد.

استرها (Ester) که ترکیباتی از واکنش الكل با اسید آلی با حذف مولکول آب حاصل می شوند، گروه دیگری از مواد هستند که خاصیت مسکن به روغن های پایه خود می دهند. روغن هایی که مقادیر زیادی فنول (Phenol) دارند نیز دارای اثر ضد باکتری هستند. ترکیب مواد تشکیل دهنده گیاهان بستگی به مکان کشت آنها نیز دارد.

به عنوان مثال اگر دو نمونه از یک گیاه در دو مکان مختلف و در دو نوع شرایط محیطی رشد کنند روغن های پایه آنها اندکی متفاوت خواهند بود.

تمامی روغن های پایه مناسب استفاده در رایحه درمانی نیستند، چرا که بعضی از آنها به شدت سمی هستند. نکته قابل توجه این است که بسیاری از گیاهانی که برای آشپزی مورد استفاده قرار می گیرند دارای این نوع روغن های پایه هستند. به عنوان نمونه خردل کاربرد زیادی در آشپزی دارد، ولی روغن پایه آن به شدت سمی است و هیچ کاربردی در رایحه درمانی ندارد.

همچنین برگ های تازه جعفری فرنگی در سالاد مورد استفاده قرار می گیرند و عصاره مایع آن نیز در گیاه پزشکی کاربرد دارد، ولی روغن پایه آن سمی است و ممکن است سبب بروز سرطان شود.

بعضی از روغن های پایه کاملا مایع و روان هستند، در حالی که سایر انواع آنها جامد و یا نیمه جامد بوده، فقط بر اثر حرارت به مایع تبدیل می‌شوند. روغن‌های پایه به راحتی در الكل و روغن حل می‌شوند ولی در آب به صورت حل نشده باقی می‌مانند. فرار بودن و تبخیر شدن سریع در مجاورت گرما از خواص روغن های پایه هستند که در استخراج آنها و در رایحه درمانی به کار می روند.

روغن های پایه بسیار غلیظ هستند و در صورت استفاده مقدار زیادی از آنها به صورت رقیق نشده، سبب تحریک پوست می شوند. بعضی از آنها نیز اندکی سمی هستند که با رقیق کردن این مشکل از بین می رود. کاربرد روغن های پایه مناسبی که کاملا رقیق شده اند سبب آرامش بخشی می شود و تاثیرات مفید فراوانی دارند، حتی اگر توسط افراد غیر متخصص استفاده شوند.

هشدار در مورد استفاده از روغن های پایه

• عموما روغن های پایه به غیر از روغن درخت چای و اسطوخودوس نباید به صورت غلیظ و به طور مستقیم بر روی پوست استفاده شوند.
• روغن های پایه به شدت قابل اشتعال هستند. از این رو اگر آنها را با اعمال حرارت مستقیم به کار می برید، ابتدا چند قطره از روغن پایه را درون یک ظرف آب (نه روغن) بریزید و ظرف را برای انتشار رایحه در فضای اتاق بر روی شعله قرار دهید.
• ممکن است برخی از رایحه درمان ها کاربرد دهانی روغن های پایه را تجویز کنند. بعضی از روغن های پایه به صورت قرقره و یا دهان شوی تاثیرات مفیدی دارند، ولی باید بدانیم که هرگز روغن های پایه را نباید مورد استفاده خوراکی قرار داد.
• روغن های پایه را باید همیشه دور از دسترس کودکان نگهداری کرد.
• استفاده از روغن های پایه در دوران بارداری و یا برای نوزادان و کودکان همیشه و فقط باید به دستور پزشک و متخصص رایحه درمانی صورت گیرد.
• برای استفاده همزمان از درمان های گیاه پزشکی و هومیوپاتی همراه با رایحه درمانی همیشه با متخصصان هر رشته مشورت کنید.
• بعضی از شرایط جسمی و بیماری ها تاثیر روغن های پایه را از بین می برند و یا سبب بروز تاثیرات عکس می شوند. چنانچه دارای بیماری و یا شرایط جسمی خاصی هستید حتما پیش از رایحه درمانی مطلب را با متخصص خود در میان بگذارید.

استخراج روغن های پایه

عصاره گیری با بخار

روغن های پایه از بخش های مختلف گیاهان گوناگون استخراج می شوند. متداول ترین روش استخراج روغن ها روش عصاره گیری (تقطیر تخریبی) با بخار است. در کشورهایی که گیاهان مورد استفاده کشت می شوند، برای حفظ هر چه بیشتر تازگی گیاهان دستگاه های تقطیر هرچه نزدیکتر به محیط زیر کشت قرار دارند.

بخش مناسب هر گیاه (دانه ها، برگ ها، ساقه، ریشه، گل ها و یا ترکیبی از آنها) را برای عصاره گیری در مخزن اولیه دستگاه تقطیر قرار می دهند. سپس بخار از مخزن عبور داده می شود و روغن پایه بر اثر گرمای بخار تبخیر می شود. روغن پایه تبخیر شده همراه با بخار از درون متراکم کننده دستگاه عبور می کند و به مجرای جمع آوری ( که عمل خنک کنندگی در آنجا صورت می گیرد) می رسد. پس از خنک شدن روغن پایه و آب باقی می مانند.

در انتها روغن پایه که بر روی آب مانده است از سطح آن جمع آوری می شود. بعضی از گیاهان مانند یاس به این روش به خوبی جواب نمی دهند، چرا که حرارت بخار سبب از بین رفتن رایحه آنها می شود. در این موارد از دو روش دیگر استفاده می شود که محصول آنها عملا روغن پایه نیست و آن را عصاره خالص می نامند.

عصاره گیری با روغن های جاذب

روش عصاره گیری با روغن های جاذب در بیشتر مناطق دنیا منسوخ شده است و برخی از عطرسازان فرانسوی این روش را به صورت نمایشی برای بازدید کنندگان و جهان گردان انجام میدهند. عصاره گیری با روغن های جاذب روشی بسیار پرزحمت و آهسته است ولی در نتیجه عصاره خالص بسیار با کیفیتی از یاس به دست می آید.

در این روش ابتدا گل های یاس را به وسیله دست بر روی سینی های شیشه ای حاوی نوع خاصی چربی پخش می کنند. سپس سینی ها را بر روی هم می گذارند و به روغن زمان میدهند تا جذب چربی شود.

این عمل را با گل های تازه تکرار می کنند زمانی که چربی روی شیشه ها از روغن پایه اشباع شود. این چربی اشباع شده را پماد می نامند. پس از آن پماد را در الکل حل می کنند تا عصاره خالص یاس به دست آید. چربی باقی مانده از این روش را دور نمی ریزند، چرا که هنوز رایحه یاس در آن موجود است و از این چربی برای تولید صابون استفاده می کنند.

استخراج با حلال

روش دوم استخراج عصاره خالص یاس، روش استخراج با حلّال است که عصاره بعضی دیگر از گیاهان نیز به این روش به دست می آیند.

گل ها (و یا هر بخش مناسب دیگر گیاه) در حلّالی مانند هگزان (Hexane) درون مخزنی خیسانده و مخلوط می شوند. سپس مخلوط را حرارت می دهند تا ماده حلال تبخیر شود و روغن پایه و تفاله گیاه بر جای بمانند. این مخلوط که نیمی تفاله و نیمی روغن پایه است را مخلوط ساروجی می نامند.

در مرحله بعدی و پس از سرد شدن مخلوط با استفاده از الكل عصاره خالص را از تفاله جدا می کنند. رزینوئیدها (Resinoid) نیز با استفاده از این روش از صمغ و مواد رزینی استخراج می شوند. بعضی از این رزینوئیدها را برای به دست آوردن عصاره خالص در الكل فراوری می کنند.

استخراج با دی اکسید کربن

استخراج با دی اکسید کربن در مقایسه با سایر روش ها روشی نوین است که بر استخراج با حلال ترجیح داده می شود. در استخراج با حلال اندکی نگرانی از میزان حلال موجود در مخلوط ساروجی و باقی مانده در عصاره خالص وجود دارد، که استخراج با دی اکسید کربن این مشکل را برطرف می کند.

عملکرد روغن های پایه

روغن های پایه بر دو بخش جداگانه ذهن و جسم تاثیر می گذارند.

بعضی از رایحه های مورد علاقه خود را تصور کنید. آنها چه احساسی را در شما به وجود می آورند؟ رایحه های خاصی شما را به یاد لحظات شیرین زندگی، یک شخص خاص و یا خاطرات کودکی می اندازند. بعضی از رایحه ها نیز شما را به یاد زمان خاصی از سال، به عنوان مثال تازگی فصل بهار و یا روزهای سوزان تابستان می اندازند.

سایر رایحه ها نیز تنها به شما احساس خوبی می دهند یادآوری اینکه این رایحه را قبلا در کجا و یا چه زمانی حس کرده اید دشوار است. به همین دلیل ممکن است در آژانس املاک به شما توصیه کنند که پیش از مراجعه مشتری برای خرید خانه چای دم کنید و یا شیرینی خانگی بپزید تا مشتری احساس خوشایندی نسبت به این خانه داشته باشد.

حس بویایی از حس های اولیه انسان و بسیار نیرومند است. این حس نه تنها می تواند در ما احساس خطر کند (مانند بوی گوشت فاسد و یا نشت گاز)، بلکه ما را به یاد خاطرات بیندازد و یا انسان را به شخصی جذب و یا از او دفع کند. تحقیقات نشان داده است که قدرت تصمیم گیری انسان درباره افراد هنوز به اندازه ای پیشرفت نکرده است که بوی خاص هر فرد بر حس ما نسبت به او تاثیر نگذارد و تنها بر اساس اخلاق و رفتار آن شخص با او ارتباط برقرار کنیم.

روغن های پایه رایحه دار بسیاری از گیاهان تاثیری بسیار قوی بر ذهن دارند و پس از استنشاق تغییرات قابل توجهی در فرد ایجاد می کنند. به همین دلیل است که رایحه درمانی در درمان مشکلات روحی و ذهنی مانند پریشانی و افسردگی که بر فعالیت انسان نیز تاثیر می گذارند بسیار مؤثر است.

بعضی از این روغن ها دارای تاثیرات مسکن و آرامش بخش هستند و انواع دیگر اثر تحریک کننده دارند و انرژی جسمی و انگیزه را افزایش می دهند. بعضی از روغن های پایه رایحه دار به افزایش قدرت تمرکز انسان کمک می کنند و در مراسم مذهبی و برای تفکر عمیق مورد استفاده قرار می گیرند. تعدادی از این روغن ها نیز محرک جنسی هستند و در درمان بی میلی و یا کم توانی جنسی به کار می روند.

هنوز هم چگونگی تاثیرات قوی رایحه روغن های پایه بر رفتار و حالات انسان سوال برانگیز است. رایحه این روغن ها به وسیله سلول های گیرنده مجرای بینی که از راه عصب بویایی به بخش لیمبیک (Limbic) یا همان بخش کنترل کننده احساسات و خاطرات، مغز متصل هستند جذب می شوند.

اگرچه به دلیل ترکیبات خاص هر روغن پاسخ مغز همیشه یکسان نیست، ولی در تمام موارد مواد شیمیایی عصبی را وارد جریان خون می کند. بعضی از این مواد مانند سرتونین (Serotonin) سبب بروز احساس آرامش می شوند و انسان را به خواب فرو می برند و بعضی دیگر تاثیرات محرک دارند.

اندُرفین ها (Endorphin) گروهی دیگر از مواد شیمیایی هستند که ممکن است در پاسخ به اثر رایحه روغن های پایه تولید شوند. این مواد تاثیراتی مانند مخدرها دارند و سبب کاهش درد و افزایش احساس شادابی می شوند. به طور خلاصه می توان آنها را مواد شیمیایی “شاداب کننده ” نامید. از دید روانشناسی صرف روغن های پایه گوناگون بنا به ترکیبات موجود در آنها تاثیراتی خاص بر عملکرد درونی بدن دارند.

سه راه برای ورود روغن های پایه به بدن وجود دارد. راه اول استنشاق است که به مولکول های روغن اجازه میدهد تا از راه مویرگ های موجود در اندام های تنفسی وارد بدن شوند. همچنین روغن های پایه می توانند از راه پوست جذب بدن شوند. جذب روغن های پایه از راه پوست با استحمام در آب گرم که روغن به آن افزوده شده باشد، مالیدن محلول های موضعی همراه با روغن و کمپرس و همچنین ماساژ میسر می شود.

راه سوم و بسیار خطرناک خوردن روغن های پایه است که تنها در موارد خاص ممکن است توسط رایحه درمان تجویز شود. در تمامی این سه راه ماساژ بهترین راه جذب روغن های پایه است.

توجه: خوردن روغن های پایه بسیار خطرناک است و هرگز نباید در منزل مورد آزمایش قرار گیرد.

یکی از مشخصات مشترک میان همه روغن های پایه، تحریک سیستم دفاعی بدن برای تسریع در بهبود بیماری است. خاصیت ضدعفونی کننده و ضد باکتری نیز در بیشتر روغن های پایه وجود دارد که روغن اوکالیپتوس و درخت چای کاربرد زیادی در این زمینه دارند. بسیاری از روغن های پایه (روغن درخت چای در این دسته نیز جای دارد) دارای خواص ضد ویروس و ضد قارچ هستند.

آنتی بیوتیک ها همیشه سلاحی موثر در مبارزه با بیماری ها بوده اند، که البته استفاده بیش از حد آنها سبب مقاوم شدن باکتری در برابر آنتی بیوتیک می شود. همچنین آنتی بیوتیک ها بسیاری از باکتری های بی ضرر و یا مفید را نیز از بین می برند که این امر سبب بروز مشکلاتی نظیر کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans) و در مرحله بعدی بیماری برفک می شود.

بعضی از آنتی بیوتیک ها عوارض جانبی نامطلوبی هم دارند. از این رو در مواردی که انسان دچار بیماری هایی می شود که به وسیله روغن های پایه به خوبی بهبود می یابند، بهتر آن است که به جای استفاده از آنتی بیوتیک از روغن های پایه استفاده کند.

ماساژ

ماساژ روش اصلی مورد استفاده رایحه درمان هاست. این روش ترکیبی از فواید جذب روغن های پایه از راه پوست بدن و فواید اعمال ماساژهای درمانی است. حرکت انگشتان و دستان رایحه درمان بر بدن بیمار سبب افزایش گردش خون و تحریک سیستم لمفاوی بدن و در نتیجه آرامش ماهیچه ها می شود.

در همین زمان بر اثر گرمای ناشی از ماساژ و همچنین بدن بیمار، روغن های پایه از راه پوست جذب می شوند و تاثیرات آنها آغاز می شود. تنفس رایحه روغن های پایه توسط بیمار تاثیرات مفید بیشتری نیز در بر دارد. اگرچه بسیاری از روغن های پایه برای استفاده در منزل مناسب نیستند ولی تعداد زیادی نیز از این روغن ها را می توان همراه با تکنیک های ماساژ در خانه مورد استفاده قرار داد.

برای ماساژ روغن های پایه را با استفاده از روغن اصلی رقیق می کنند، همچنین ممکن است آن را به تنهایی و یا در مخلوطی با روغن های همسان و هم توان مورد استفاده قرار دهند. روغن های اصلی مناسب رایحه درمانی روغن بادام، روغن آوکادو، روغن هوهوبا و روغن جوانه گندم هستند، که در تهیه روغن های اصلی باید توجه داشت که حتما در اثر فشردن بدون حرارت به دست آمده، کاملا طبیعی و بدون مواد شیمیایی باشند.

برای ترکیب نیز می توان به ازای هر صد میلی لیتر از روغن اصلی، ۱ تا ۳ میلی لیتر (۱ تا ۳ درصد) روغن پایه اضافه کرد. در صورت عدم اطمینان از میزان ترکیب به رایحه درمان مراجعه کنید.

استنشاق (بخور) با روغن پایه

استنشاق بخار حاوی روغن های مایع بیشتر برای درمان مشکلات دستگاه تنفس استفاده می شود. برای این کار یک ظرف نسبتا بزرگ را از آب جوش پر کنید و به آن چند قطره از یک یا چند روغن پایه متناسب با ناراحتی اضافه کنید. سپس سر خود را در بالای ظرف بگیرید و روی سرتان پارچه ای بیندازید به طوری که روی ظرف را نیز بپوشاند. حال با تنفس عمیق بخار حاوی روغن را درون مجرای تنفسی خود کنید.

این کار را برای چند دقیقه ادامه دهید، ولی هر زمان که احساس گرمای بیش از اندازه کردید برای چند دقیقه سر و صورت خود را بیرون بیاورید. ظرف را باید در مکانی مسطح و در ارتفاعی قرار دهید که نیاز به خم شدن شما بر روی آن نباشد. توجه کنید که بلند کردن ناگهانی سر به ویژه اگر اندکی خم شده باشید سبب بروز حالت گیجی می شود.

استنشاق بخار به دو روش به درمان مشکلات تنفسی کمک می کند. اول اینکه بخار سبب نرم شدن مجاری تنفسی و خروج مخاط از بینی و در نتیجه پاک شدن سینوس های گرفته و مسدود می شود. دوم اینکه بخار روغن پایه به سرعت وارد جریان خون می شود و تاثیر خاص خود را می گذارد، که این تاثیر می تواند خلط آور و یا ضد میکروب باشد.

استنشاق خشک نیز برای افرادی که دچار تنگی نفس هستند و بخور دادن سبب بروز ناراحتی در آنها می شود به وسیله روغن های پایه رایحه دار بسیار مفید است. برای این کار چند قطره از روغن پایه را بر روی دستمالی می ریزند و چند سانتی متر پایین تر از بینی بیمار نگاه می دارند تا او تنفس کند. راه دیگر این است که چند قطره از روغن پایه را (به دوراز چشم ها) در هنگام خواب بر روی بالش بیمار می ریزند.

روغن اوکالیپتوس از محبوب ترین روغن ها برای استنشاق خشک و برای رفع گرفتگی بینی است. ریختن روغن اسطوخودوس نیز بر روی بالش باعث میشود تا فرد خوابی بسیار آرام داشته باشد. اگر شما چربی پوست خود را با بخور روغن پایه تعدیل می کنید، بهتر آن است که پس از این کار اندکی گلاب برای شادابی پوست به صورت خود بپاشید. استنشاق بخار برای افرادی که مبتلا به بیماری تلانژکتازی (Telangiectasias) یا همان تجمع رگ های خونی در سطح پوست و تورم پوست هستند توصیه نمی شود.

بخور صورت با روغن پایه

بخور صورت نیز به روش استنشاق بخور انجام می شود و برای باز کردن روزنه های پوست و تمیز کردن آن به ویژه برای پوست های چرب بسیار مفید است. روغن های پایه بسیاری برای استفاده در این روش موجود هستند. پاشیدن گلاب به صورت پس از انجام بخور صورت سبب شادابی و تعدیل پوست صورت می شود.

توجه: در صورت ابتلا به بیماری تلانژکتازی و یا داشتن پوست حساس از بخور صورت استفاده نکنید.

استحمام با روغن پایه

استحمام در روغن های پایه رایحه دار روشی مناسب برای درمان ناراحتی ها و شاداب شدن است. استحمام با روغن های پایه سبب جذب آنها از راه پوست و همچنین از راه تنفس هوای سرشار از بخار معطر حمام می شود. برتری این روش بر ماساژ این است که می توان آن را بدون کمک فردی دیگر انجام داد.

برای انجام استحمام با روغن های پایه ابتدا در و پنجره حمام را ببندید و سپس وان را پر از آب داغ کنید. حال متناسب با روغنی که استفاده می کنید ۳ تا ۱۰ قطره از آن را درون آب بریزید. آب را خوب هم بزنید تا روغن در تمام آب به طور یکنواخت پخش گردد. استفاده مداوم از این روش سبب تخریب و فرسایش سطح وان می شود. از این رو پس از انجام استحمام وان را کاملا بشویید.

در صورت داشتن پوست حساس و همچنین برای حفظ بیشتر سطح وان می توانید روغن پایه را پیش از ریختن در آب، درون روغن اصلی و یا شیر رقیق کنید.

روغن های پایه را متناسب با تاثیری که می خواهید داشته باشند انتخاب کنید. به عنوان مثال رزماری روحیه از دست رفته شما را باز می گرداند و بابونه سبب آرامش و خواب می شود. پس از آماده شدن آب، درون وان دراز بکشید و نفس عمیق بکشید. هرگز عجله نکنید چرا که تاثیر استحمام با روغن پایه در لذت بخش بودن آن است.

توجه: در هنگام استحمام با روغن های پایه از صابون، شامپو و یا لوسیون های حمام استفاده نکنید. چنانچه می خواهید سر و یا بدن خود را بشویید این کار را پیش از استحمام با روغن انجام دهید.

استحمام پا همراه با روغن نیز روشی بسیار مفید است که در رفع درد و خستگی تاثیری فراوان دارد. این روش نه تنها پا بلکه تمام بدن را شاداب می کند. اگر شما در خانه تنها دوش دارید و از وان استفاده نمی کنید، استحمام پا در روغن را بیشتر انجام دهید. رزماری، نعناع بیابانی و اسطوخودوس بهترین گزینه ها برای استفاده در پایان یک روز خسته کننده هستند.

استحمام پا همراه با روغن می تواند سبب گرم شدن پاهای همیشه سرد و افزودن روغن های مناسب موجب افزایش گردش خون شود. فرو بردن کامل بدن در بعضی از روغن ها به دلیل تحریک پوست و غشای مخاطی توصیه نمی شود.

استحمام نشیمن با روغن پایه

استحمام نشیمن گاه برای درمان مشکلات قاعدگی، برفک، تورم مثانه، بواسیر و یبوست مفید است. برای درمان بواسیر و یا برفک واژن، دمای آب باید تقریبا به اندازه دمای بدن (۳۷ درجه سانتی گراد) باشد، ولی در موارد دیگر بهتر این است که از آب گرم استفاده شود. روغن پایه درخت چای برای درمان برفک بسیار مفید است.

توجه: استفاده از بعضی روغن های پایه در استحمام نشیمن نیز توصیه نمی شود.

کمپرس با روغن پایه

بعضی از مشکلات به وسیله کمپرس بهتر درمان می شوند. در این روش هوله ای را در آب داغ و یا سرد (متناسب با ناراحتی) خیس می کنند و پس از افزودن روغن پایه آن را در محل مناسب با اندکی فشار حرکت می دهند. کمپرس های سرد برای رفع سردرد، کاهش تب و التیام ماهیچه هایی که به تازگی پیچ خورده اند استفاده می شوند.

کمپرس گرم نیز در رفع گرفتگی و درد قاعدگی، درد ماهیچه ها و مفاصل و به ویژه کاهش دردهای مزمن آرتروزی و روماتیسمی مفید هستند. کمپرس گرم را برای برطرف کردن جوش نیز مورد استفاده قرار می دهند.

برای انجام این کار ابتدا ظرفی را متناسب با ناراحتی از آب داغ و یا آب سرد همراه با یخ پر کنید. هوله ای را تا کرده، کاملا درون آب فرو ببرید و پس از بیرون آوردن فشار دهید. سپس چند قطره از روغن پایه را به آب افزوده و خوب هم بزنید. این بار هوله را تنها به سطح آب بزنید و باز بفشارید. هم اکنون هوله را بر روی بخش مورد نظر گذاشته، با اندکی فشار حرکت دهید.

برای حفظ گرما در کمپرس های گرم از یک لایه محافظ غذا (سلفون) بر روی هوله و یک پارچه بر روی آن استفاده کنید. در هنگام استفاده از کمپرس سرد برای رفع سردرد هوله را خوب فشار دهید تا آب از آن نریزد. باید بسیار دقت کرد تا روغن های پایه با چشم تماس پیدا نکنند.

دهان شوی با استفاده از روغن های پایه

بعضی از روغن های پایه را می توان به آب گرم افزود و مایع حاصل را برای قرقره و یا به عنوان دهان شوی مورد استفاده قرار داد. این روش برای کاهش التهاب لثه، از بین بردن بوی بد دهان و درمان برفک و زخم های دهان به کار می رود.

برای جلوگیری از بروز التهاب دهان ابتدا روغن پایه را در اندکی الکل سفید رقیق کنید. دو قطره از روغن را درون یک قاشق غذاخوری الكل رقیق کرده، به یک لیوان آب بیفزایید. تنها روغن درخت چای را می توان بدون استفاده از الكل و درون آب گرم استفاده کرد.

توجه: دقت کنید که مایع دهان شوی به هیچ عنوان خورده نشود.

مراقبت از پوست با روغن پایه

روش های گوناگونی برای استفاده از روغن های پایه برای مراقبت از پوست وجود دارند. ماساژ صورت همراه با روغن پایه رقیق شده درون روغن اصلی به افزایش گردش خون، تعدیل پوست صورت و تاثیر روغن پایه کمک می کند. پوست های خشک، متورق و چروک را می توان با استفاده از این روش درمان کرد.

انتخاب روغن اصلی مناسب سبب تاثیر بیشتر درمان می شود. بخور صورت یکی از موثرترین روش ها برای تمیز کردن پوست، کاهش چربی پوست و درمان آکنه است.

روغن های پایه را می توان به کرم ها و لوسیون های بدون رایحه اضافه کرد. همچنین برای درمان قارچ و یا تبخال بعضی از این روغن ها را در الكل (الكل ایزوپروپیل بهتر است) رقیق کرده، به بخش آسیب دیده می مالند.

استفاده بیشتر روغن ها به صورت خالص و رقیق نشده توصیه نمی شود. ولی روغن درخت چای و اسطوخودوس را می توان به این صورت استفاده نمود. روغن درخت چای برای رفع دانه های سرسیاه پوست و روغن اسطوخودوس برای درمان بسیاری از ناراحتی ها مانند خراش، سوختگی، تاول و اثر نیش حشرات مفید هستند. روغن پایه لیمو را می توان برای از بین بردن زگیل به کار برد. باید قبل از استفاده از این روغن اطراف محل زگیل را با وازلین بپوشانیم.

مراقبت از موی سر با روغن پایه

تنها چند نوع اندکی از روغن های پایه هستند که می توان آنها را برای حفظ سلامت موی سر به کار برد. به عنوان مثال روغن درخت چای شوره سر را از بین می برد، و یا رزماری سبب رشد مو می شود و آن را نرم می کند.

در این روش روغن پایه رقیق شده در روغن اصلی را بر پوست سر ماساژ میدهند و پس از بستن هوله ای بر سر این حالت را تا یک ساعت حفظ می کنند. پس از آن باید سر را مانند همیشه شست.

دستگاه بخور، منتشر کننده، اسپری و کتری

تمامی این دستگاه ها برای افزودن رایحه روغن های پایه به هوای اتاق برای استفاده از فواید بسیار این روغن ها مورد استفاده قرار می گیرند. بعضی از روغن ها را می توان به این روش برای ضدعفونی کردن هوا و جلوگیری از گسترش بیماری به کار برد. سایر روغن ها نیز برای دفع حشرات و جانوران موذی استفاده می شوند.

گوناگونی این وسایل بسیار است و امروزه بیشتر آنها الکتریکی هستند. نوعی از منتشر کننده ها دارای یک ظرف بر روی یک شمع هستند. برای استفاده از این نوع دستگاه حتما از شمع مخصوص آن استفاده کنید، چرا که در غیر این صورت ظرف و تمام مایع موجود در آن می سوزد. همچنین نباید روغن پایه را بدون آب درون ظرف این دستگاه ریخت.

برای استفاده از دستگاه های بخور برقی مدل هایی را که مناسب استفاده از روغن های پایه هستند تهیه کنید. در بعضی از دستگاه های منتشر کننده به جای شمع از لامپ استفاده شده است. دقت کنید که روغن پایه بر روی لامپ دستگاه نریزد.

آسان ترین و بهترین راه کاربرد روغن های پایه افزودن آنها به یک ظرف پر از آب جوش و قرار دادن ظرف در اتاق (در حالی که درها و پنجره ها بسته باشند) است. همچنین می توان ظرف را بر روی رادیاتور شوفاژ قرار داد.

راه دیگر استفاده از اسپری آب مورد استفاده در باغبانی و آرایشگاه هاست.

ترکیب (آمیختن) روغن های پایه

ترکیب روغن های پایه را که به خوبی با یک روغن دیگر عمل می کند، ترکیب “همكار” و یا “هم توان” می نامند.

اگر شما به رایحه درمان مراجعه کنید متوجه می شوید که او درباره جزئیات چگونگی زندگی و سوابق بیماری شما سؤالاتی می پرسد. رژیم غذایی و تمرینات ورزشی، زمان و حالت خوابیدن، سطح آرامش و همچنین اضطراب، خلق و خو، عادات دفع و عادات ماهانه برای خانم ها همگی به رایحه درمان کمک می کنند تا از شما تصویری کامل برای رفع ناراحتی و یا بیماری که از آن رنج می برید تهیه کند.

این اطلاعات در انتخاب روغن های پایه بسیار مفید هستند که به تنهایی و یا در ترکیب روغن های پایه با یکدیگر برای درمان بیمار مورد استفاده قرار گیرند. تعداد زیادی از روغن ها ممکن است دارای یک خاصیت مشابه باشند. به عنوان مثال بعضی از روغن ها همگی آرامش بخش و بعضی دیگر همگی ضد التهاب هستند.

در میان هر گروه معمولا یک یا چند روغن پایه به دلیل داشتن خواص دیگر برای یک بیماری خاص مناسب تر هستند. به عنوان مثال افسردگی به چند روش بروز می کند. فرد افسرده ای که مضطرب و پریشان است و خواب آرامی ندارد، باید به روشی جداگانه از فرد افسرده دیگری که دچار سستی و کم حرکتی است درمان شود.

هنگامی که رایحه درمان، روغنی را انتخاب می کند هماهنگی آن روغن با روغن های پایه دیگر را از لحاظ رایحه و تأثیر نیز در نظر می گیرد.

ترکیب روغن های پایه تا هفت روغن امکان پذیر است، ولی باید بدانیم که آمیختن روغن های پایه نیازمند دانش و تجربه بسیار است. چنانچه ترکیب روغن های پایه را در منزل انجام میدهید بهتر است که با دو روغن آغاز کرده، بنا به دستورات و راهنماها تا چهار روغن را با هم ترکیب کنید. اگر ترکیب روغن های پایه را به تدریج تجربه کنید، پس از مدتی دارای فهرستی از ترکیبات مورد علاقه و مناسب خود خواهید شد.

همیشه همه چیز و به ویژه اشتباهات خود را یادداشت کنید تا دوباره آن اشتباهات را تکرار نکنید. به این روش می توانید به فهرست روغن های مورد استفاده خود و چگونگی کاربرد آنها مطالبی اضافه کنید و یا آنها را تغییر دهید.

تهیه یک ترکیب موفق نیازمند زمان، بردباری، تخصص و مشاهده است. همیشه به خاطر داشته باشید که لزوما ترکیب روغن های پایه به روش پیچیده مؤثرتر نیست و گاهی ترکیب های ساده بهتر اثر می کنند.

ترکیب روغن های پایه را در اندازه کم تهیه کنید. توجه داشته باشید که هر گاه روغن پایه در یک روغن اصلی رقیق شود ماندگاری زیادی ندارد. از این رو همیشه از ترکیب های تازه استفاده کنید و از تهیه آنها در اندازه زیاد که ممکن است برای مدتی بدون استفاده بمانند پرهیز کنید. همچنین اشتباه در اندازه کم، ضرر مالی کمتری نیز در بر خواهد داشت.

برای آماده کردن یک ترکیب دو درصد به هر قاشق غذاخوری از روغن اصلی، شش قطره روغن پایه بیفزایید. برای اندازه های کمتر از دو قطره روغن پایه در یک قاشق چای خوری روغن اصلی استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که روغن های اصلی خواصی مخصوص به خود دارند.

به عنوان مثال توجه داشته باشید که اگر ترکیبی با روغن اصلی بادام که سبک، بدون رایحه و مناسب استفاده عمومی است تهیه می کنید، در صورت استفاده از یک روغن اصلی دیگر ترکیب شما مشابه ترکیب با روغن اصلی بادام نخواهد بود.

راهنمای ترکیب روغن های پایه

با گذشت زمان و تمرین و تجربه شما می توانید فهرستی از ترکیبات مورد علاقه خود را تهیه کنید. ادامه این مطلب به شما در انتخاب روغن های پایه برای تهیه ترکیب های ابتدایی کمک خواهد کرد. به عنوان یک قانون کلی باید بدانید که روغن های مشابه با هم بهتر ترکیب می شوند. روغن های ادویه ها، روغن های گیاهان هم خانواده، روغن هایی که از چوب ها به دست می آیند و … همگی در گروه خود به خوبی ترکیب می شوند.

به عنوان مثال ترکیب “نعناعیان” که شامل ریحان، مریم گلی کبیر و زوفا می شود ترکیبی موفق است. راهنمایی دیگر اینکه می توان روغن های پایه مرکبات که رایحه ای کم دوام دارند را با روغن های چوب ها که رایحه آنها بادوام است ترکیب کرد. به این ترتیب شما ترکیبی تهیه می کنید که با گذشت زمان رایحه اش تغییر می کند.

عطرسازان بر این عقیده هستند که یک عطر خوب باید دارای سه جزء باشد. این اجزا عبارت هستند از: جزء بالا (جزء تأثیر گذار)، جزء میانه و جزء پایه (جزء ماندگار).جزء تأثیر گذار جزئی است که کم دوام ترین رایحه را دارد ولی در اولین تماس تأثیر قابل توجهی بر جای بگذارد. جزء ماندگار جزئی است که رایحه ای بادوام دارد و تا تبخیر کامل عطر بر جای می ماند. جزء میانه نیز جزئی است که عطر بر پایه آن تهیه می شود و ماده اصلی عطر است.

در رایحه درمانی نیز از ترکیب روغن های پایه با ماندگاری رایحه مختلف می توان ترکیبی تهیه کرد که رایحه آن در طول زمان تغییر کند. اگرچه ممکن است این مطلب برای افراد تازه کار کمی پیچیده به نظر آید ولی این نکته را خاطرنشان می کند که در ترکیب روغن های پایه و تهیه ترکیبات همیشه تنها به فکر اولین رایحه نباشید اگر شما ترکیب روغن های پایه را برای اولین بار تجربه می کنید برای آگاهی از خصوصیات ترکیب خود زمان بیشتری صرف کنید.

اولین احساس شما نسبت به این ترکیب چه بود؟ دقیقا پس از اولین احساس چه حس دیگری به سراغ شما آمد حالت پس از گذشت نیم ساعت و پس از یک ساعت چگونه بود؟ و کلا ترکیبی که تهیه کرده اید چگونه تغییر می کند؟

همچنین به خاطر داشته باشید که خصوصیات درمانی روغن هایی که با هم ترکیب می کنید باید مکمل یکدیگر باشند. به نتیجه ای که می خواهید از ترکیب روغن های پایه بگیرید فکر کنید. و در آخر اینکه، اگر شما برای ماساژ شخصی دیگر روغن انتخاب می کنید و یا ترکیبی برای استحمام آن فرد تهیه می کنید، نباید نسبت به چیزهای مورد علاقه او بی توجه باشید.

میزان رضایت شما از ترکیبی که تهیه کرده اید اصلا برای یک فرد دیگر مهم نیست. برای اینکه هر شخص بیشترین بهره را از یک روغن پایه ببرد، حتما لازم است که رایحه آن روغن مورد پسند او باشد. کتاب های بسیاری درباره رایحه درمانی نوشته شده اند و در آنها ترکیبات فراوانی برای درمان ناراحتی های خاص آمده اند که بسیار مفید هستند.

اگر شما به دنبال یک سکوی پرش برای پیشرفت سریع در رایحه درمانی هستید حتما باید به دنبال منابع سودمند بیشتری باشید. در ادامه تعدادی از گیاهان و سازگاری روغن پایه آنها با روغن های دیگر آمده است. توجه داشته باشید که این مطالب دستورالعمل ترکیب روغن های پایه نیستند و بنا به ذائقه افراد و نوع تأثیر مورد نظر، میزان و نسبت روغن ها در ترکیب متفاوت هستند.

آنجلیکا

ترکیب روغن های پایه مرکبات، مریم گلی کبیر، نعناع هندی و خس خس با آنجلیکا ترکیب خوبی خواهد بود.

آویشن

با ترنج، اوکالیپتوس، اسطوخودوس، لیمو، مرزنجوش، بلسان، کاج، رزماری و درخت چای به خوبی ترکیب می شود.

اسطوخودوس

با ریحان، ترنج، هل، مریم گلی کبیر، زیره سبز، سدر، سرو ناز، او کاليپتوس، شمعدانی، گریپ فروت، زوفا، ليمو، پوتار، زیرفون، مرزنجوش، زیره سبز، روغن نِرولی (روغن پایه گل نارنج)، پرتقال، نعناع بیابانی، روغن پتیتگرین، رزماری و درخت چای به خوبی ترکیب می شود.

اوکالیپتوس

با کاژه پوت، سدر، سرو ناز، اسطوخودوس، لیمو، پوتار، مرزنجوش، نعناع بیابانی، کاج، رزماری، بادیان ستاره ای، درخت چای و آویشن به خوبی ترکیب می شود.

بابونه

با ریحان، ترنج، مریم گلی کبیر، یاس، اسطوخودوس، مرزنجوش، رز و بادیان ستاره ای به خوبی ترکیب می شود.

بادیان ستاره ای

با بابونه، دارچین، اوکالیپتوس، اسطوخودوس، پرتقال، کاج، رز و رزماری به خوبی ترکیب می شود.

برگ بو

 با مرکبات، مریم گلی کبیر، سرو ناز، زوفا، اسطوخودوس، مورد سبز و رزماری به خوبی ترکیب می شود.

بلسان

با بابونه، مرکبات، شمعدانی، یاس، اسطوخودوس، مرزنجوش، رز، رزماری و آویشن به خوبی ترکیب می شود.

پرتقال و نارنج

با فلفل سیاه، تمامی مرکبات، دارچین، مریم گلی کبیر، گشنیز، زیره سبز، زنجبیل، زوفا، یاس، اسطوخودوس، مر، روغن نِرولی، درخت جوز و روغن پتیتگرین به خوبی ترکیب می شوند.

پوتار

ترکیب روغن های پایه ریحان، گشنیز، اوکالیپتوس، اسطوخودوس، نعناع بیابانی، رزماری، آویشن و خس خس با پوتار، ترکیب خوبی خواهد شد.

ترخون

ترخون با ریحان و کاج به خوبی ترکیب می شود.

ترنج

با ریحان، هل، بابونه، گشنیز، سرو ناز، شمعدانی، یاس، سرو کوهی، اسطوخودوس، بلسان، گل ابریشم، مورد سبز، روغن نرولی، روغن پتیتگرین، صندل سفید، یلانگ یلانگ به خوبی ترکیب می شود.

چوب بلسان بنفش

با تمامی مرکبات، یاس، اسطوخودوس، روغن نرولی، نعناع هندی، رز، صندل سفید و یلانگ یلانگ به خوبی ترکیب می شود.

خس خس

با آنجلیکا، مریم گلی کبیر، یاس، اسطوخودوس، نعناع هندی، رز، صندل سفید و یلانگ یلانگ به خوبی ترکیب می شود.

دارچین

با ترنج، اوکالیپتوس، کندر، لیمو، نارنگی و پرتقال به خوبی ترکیب می شود.

درخت جوز

با برگ بو، دارچین، مریم گلی کبیر، گشنیز، زیره سبز، شمعدانی، زنجبیل، زیرفون، نارنگی و روغن پتیتگرین به خوبی ترکیب می شود.

درخت چای

با فلفل سیاه، مریم گلی کبیر، گشنیز، زیره سبز، اوکالیپتوس، شمعدانی، اسطوخودوس، لیمو، مرزنجوش، درخت جوز، کاج، رزماری و آویشن به خوبی ترکیب می شود.

رازیانه

با شمعدانی، اسطوخودوس، مرزنجوش، رز و صندل سفید به خوبی ترکیب می شود، ولی بیشتر مردم ترجیح میدهند که به دلیل رايحه بسیار خوش رازیانه روغن پایه آن را به تنهایی استفاده کنند.

رز

با ریحان، عسل بند، ترنج، بابونه، مریم گلی کبیر، شمعدانی، یاس، اسطوخودوس، نعناع هندی، صندل سفید، بادیان ستاره ای و یلانگ یلانگ به خوبی ترکیب می شود.

رزماری

با ریحان، فلفل سیاه، زوفا، اسطوخودوس، پوتار، پرتقال، نعناع بیابانی، روغن پتیتگرین، کاج و درخت چای به خوبی ترکیب می شود.

روغن پتیتگرین

با عسل بند، ترنج، مریم گلی کبیر، شمعدانی، یاس، اسطوخودوس، پرتقال، شمعدانی هندی و رزماری به خوبی ترکیب می شود.

روغن نرولی (روغن پایه گل نارنج)

با مرکبات، مریم گلی کبیر، یاس، اسطوخودوس، رزماری و چوب بلسان بنفش به خوبی ترکیب می شود.

ریحان

با ترنج، سنبل هندی، بابونه، مریم گلی کبیر، شمعدانی، اسطوخودوس، پوتار (کاه مکی)، زیرفون، مرزنجوش، نعناع بیابانی و رز به خوبی ترکیب می شود.

زنجبیل

با سدر، گشنیز، کندر، گریپ فروت، سرو کوهی، لیمو، نارنگی، مُر، پرتقال، شمعدانی هندی، نعناع هندی، رز، چوب بلسان بنفش و خس خس به خوبی ترکیب می شود.

زوفا

با برگ بو، مریم گلی کبیر، شمعدانی، اسطوخودوس، پرتقال و رزماری به خوبی ترکیب می شود.

زیرفون

با ریحان، سنبل هندی، مرکبات، مریم گلی کبیر، اسطوخودوس، روغن نرولی، درخت جوز و رزماری به خوبی ترکیب می شود.

زیره سبز

با هل، گشنیز، اسطوخودوس، رزماری و چوب بلسان بنفش به خوبی ترکیب می شود.

سدر

با عسل بند، ترنج، فلفل سیاه، کاژه پوت، سرو ناز، کندر، زنجبیل، یاس، سرو کوهی، اسطوخودوس، مُر، روغن نرولی، نعناع هندی، کاج، رز، رزماری، صندل سفید، خس خس و یلانگ یلانگ به خوبی ترکیب می شود.

سرو کوهی

با سدر، مرکبات، سرو، شمعدانی، زنجبیل، اسطوخودوس، کاج، رزماری، صندل سفید و خس خس به خوبی ترکیب می شود.

سرو ناز

با برگ بو، عسل بند، ترنج، هل، سدر، مریم گلی کبیر، کندر، سرو کوهی، اسطوخودوس، لیمو، نارنگی، مرزنجوش، پرتقال و صندل سفید به خوبی ترکیب میشود.

سنبل هندی

با ترنج، سدر، شمعدانی، لیمو، گل ابریشم، پرتقال و کاج به خوبی ترکیب می شود.

شمعدانی

با ریحان، ترنج، زوفا، یاس، سرو کوهی، لیمو، زیرفون، نارنگی، مرزنجوش، روغن نرولی، پرتقال، نعناع هندی، روغن پتیتگرین، رز، صندل سفید و درخت چای به خوبی ترکیب می شود.

شمعدانی هندی

با فلفل سیاه، سدر، شمعدانی، یاس، روغن نرولی، روغن پتیتگرین، رز، چوب بلسان بنفش و صندل سفید به خوبی ترکیب می شود.

شوید

با لیمو، نارنگی، روغن نرولی، پرتقال و نعناع بیابانی به خوبی ترکیب می شود.

گریپ فروت

با ترنج و سایر مرکبات، هل، سرو ناز، شمعدانی، زنجبیل، اسطوخودوس، روغن نرولی، شمعدانی هندی و رزماری به خوبی ترکیب می شود.

گشنیز

با ترنج، هویج، سنبل هندی، مریم گلی کبیر، سرو ناز، کندر، زنجبیل، یاس، کاج و صندل سفید به خوبی ترکیب می شود.

گل ابریشم

با سنبل هندی، مرکبات، گشنیز، یاس، اسطوخودوس، رز، صندل سفید و یلانگ يلانگ به خوبی ترکیب می شود.

لیمو

با آنجلیکا، برگ بو، عسل بند، فلفل سیاه، سنبل هندی، مرکبات، اوکالیپتوس، رازیانه، شمعدانی، زنجبیل، یاس، سرو کوهی، اسطوخودوس، روغن نرولی، نعناع بیابانی و یلانگ یلانگ به خوبی ترکیب می شود.

مُر

با عسل بند، سدر، سرو ناز، کندر، شمعدانی، سرو کوهی، اسطوخودوس، لیمو، نعناع هندی، نعناع بیابانی، کاج و صندل سفید به خوبی ترکیب می شود.

مرزنجوش

با ریحان، ترنج، سدر، بابونه، سرو ناز، اوکالیپتوس، شمعدانی، اسطوخودوس، بلسان، پرتقال، نعناع بیابانی، رزماری، درخت چای و آویشن به خوبی ترکیب می شود.

مریم گلی کبیر

با آنجلیکا، ریحان، برگ بو، هل، سدر، گشنیز، کندر، شمعدانی، یاس، اسطوخودوس، لیمو، مورد سبز، روغن پتیتگرین، رز، صندل سفید و یلانگ یلانگ به خوبی ترکیب می شود.

مورد سبز

با برگ بو، ترنج، مریم گلی کبیر، هل، زنجبیل، زوفا، اسطوخودوس، زیرفون و رزماری به خوبی ترکیب می شود.

نارنگی

با ترنج و سایر مرکبات، گشنیز، دارچین، زیره سبز، مریم گلی کبیر، شمعدانی، سرو کوهی، اسطوخودوس و درخت جوز به خوبی ترکیب می شود.

نعناع بیابانی

با ریحان، عسل بند، اوکالیپتوس، یاس، اسطوخودوس، لیمو، پوتار، مرزنجوش، کاج و رزماری به خوبی ترکیب می شود.

نعناع هندی

با آنجلیکا، سدر، مریم گلی کبیر، شمعدانی، روغن نرولی، درخت جوز، رز، چوب بلسان بنفش، صندل سفید و یلانگ یلانگ به خوبی ترکیب می شود.

نیائولی

با اوکالیپتوس، اسطوخودوس، رزماری و درخت چای به خوبی ترکیب می شود.

هل

با ترنج، سدر، زیره سبز، کندر، روغن نِرولی، پرتقال، رز، صندل سفید و یلانگ يلانگ به خوبی ترکیب می شود.

هویج

با سدر، مرکبات (به ویژه پرتقال)، شمعدانی و گل ابریشم به خوبی ترکیب می شود.

یاس

از ترکیب روغن های پایه ترنج و سایر مرکبات، بابونه، مریم گلی کبیر، گشنیز، شمعدانی، اسطوخودوس، گل ابریشم، مُر، نعناع هندی، نعناع بیابانی، روغن پتیتگرین، رز، صندل سفید، خس خس و یلانگ یلانگ ترکیب خوبی تهیه می شود.

یلانگ یلانگ

ترکیب روغن های پایه ترنج، سدر، مریم گلی کبیر، یاس، لیمو، گل ابریشم، نعناع هندی، رز، صندل سفید و خس خس ترکیب خوبی می شود.

نگهداری روغن های پایه خالص و ترکیب شده

بهتر آن است که روغن های پایه را در اندازه کم خریداری کنید. شاید به نظر برسد که خرید حجم زیاد اقتصادی تر باشد، ولی به دلیل اینکه روغن های پایه در مجاورت با هوا به تدریج فاسد می شوند، پس خرید آنها در اندازه کم توصیه می شود. روغن های پایه در بطری های بزرگ معمولا در منزل (به دلیل استفاده کم) پیش از اتمام فاسد می شوند.

در صورت نگهداری صحیح از روغن های پایه، آنها را می توان تا دو سال مورد استفاده قرار داد، که البته بعضی از این روغن ها مانند روغن های پایه مركبات عمر کوتاه تری دارند.

مخلوط هایی که از ترکیب روغن های پایه تهیه می کنید را در بطری های کوچک رنگی همراه با برچسب مشخصات به دقت نگهداری کنید. عمر ترکیبات از عمر روغن های خالص کمتر و معمولا بین دو تا سه ماه است.

روغن های پایه خالص و ترکیب شده را در جای تاریک و خنک نگهداری کنید. يخچال بهترین مکان برای نگهداری این روغن هاست، ولی اگر کودکان شما به يخچال دسترسی دارند از یک قفسه قفل دار در اتاقی خنک برای نگهداری روغن ها استفاده کنید و یا بر روی در یخچال خود قفل کودک نصب کنید.

بعضی از روغن ها در هوای سرد چسبناک می شوند، از این رو پیش از استفاده آنها را برای مدتی در دمای اتاق قرار دهید تا به حالت اولیه بازگردند.

توجه: چنانچه روغن های پایه را در یخچال نگهداری می کنید، آنها را درون یک بطری دردار در جایی مسطح قرار دهید. در هنگام باز کردن در ظرف روغن مقداری از آن به طور اجتناب ناپذیری بر روی دیواره ظرف می ریزد. از این رو حتما ظرف را بیرون از یخچال باز کرده، پیش از بازگرداندن به درون یخچال حتما آن را با دستمال تمیز کنید، چرا که در غیر این صورت ممکن است بوی روغن در یخچال منتشر شود. قطعا خوردن پنیر با طعم اسطوخودوس اصلا خوشایند نیست!

خرید روغن های پایه

مکان های مختلفی برای تهیه روغن های پایه وجود دارند. امروزه در بسیاری از داروخانه ها، عطاری ها و مراکز درمان های تکمیلی روغن های پایه ارائه می شوند. همچنین بعضی از فروشندگان اینترنتی و پستی نیز به عرضه این محصولات پرداخته اند. توجه داشته باشید که ممکن است بسیاری از فروشندگان روغن های پایه را به نام عصاره، بخور و یا قطره بشناسند.

در هر حال حتما از مکان هایی که دانش کافی در این زمینه دارند و اطلاعات لازم برای نگهداری و نحوه استفاده را در اختیار شما قرار میدهند روغن های پایه را تهیه کنید.

انتخاب بطری هایی که در آنها برچسب دارد بهتر است. چرا که روغن ها در مجاورت هوا اکسید می شوند و اگر در ظرف آنها به راحتی باز شود، حتما مشتریان کنجکاو برای امتحان رایحه روغن آن را بارها در معرض هوا قرار داده اند. واضح است که این روغن برای خرید مناسب نیست.

استفاده از روغن هایی که با روش های غیر شیمیایی تهیه می شوند بسیار بهتر است. از این رو سعی کنید روغن هایی که آرم یک سازمان معتبر و یا اداره بهداشت بر روی ظرف آنها حک شده باشد، تهیه کنید.

بعضی از تولید کنندگان صابون ها، لوسیون ها و مواد بهداشتی ادعا می کنند که محصولات آنها قابل استفاده در رایحه درمانی هستند، در حالی که چنین نیست. برای اطمینان از این موضوع حتما مواد تشکیل دهنده آنها که باید بر روی بسته های این محصولات ذکر شده باشند را بررسی کنید، تا به جای استفاده از روغن های پایه و اصلی از مواد شیمیایی مشابه استفاده نکرده باشند.

توجه کنید که ممکن است این مواد شیمیایی جایگزین دارای رایحه های مشابه باشند ولی رایحه آنها رایحه روغن های پایه و در نتیجه اثر آنها نیز اثر روغن های پایه نخواهد بود. همچنین دقت کنید که در صورت استفاده از روغن های حلال معدنی به جای روغن های حلال گیاهی (روغن های اصلی)،ترکیبات به دست آمده مناسب استفاده در رایحه درمانی نیستند،چرا که روغن های معدنی از راه پوست جذب نمی شوند.

و در آخر توجه کنید که روغن های پایه ای که خریداری می کنید، فقط روغن پایه باشند و نه روغن پایه محلول در روغن اصلی یا ترکیب روغن های پایه.

رقیق کردن روغن های پایه برای ماساژ

• ۲۰ قطره روغن پایه = یک میلی لیتر
•  یک قاشق غذاخوری = ۱۵ میلی لیتر
•  یک قاشق چایخوری = ۵ میلی لیتر

میزان ترکیب روغن های پایه در روغن اصلی (حلال)

•  مخلوط یک درصد: ۳ قطره روغن پایه درون یک قاشق غذاخوری سرپر و یا یک قطره روغن پایه درون یک قاشق چایخوری سرپر
•  مخلوط ۲ درصد: ۶ قطره روغن پایه درون یک قاشق غذاخوری سرپر و یا ۲ قطره روغن پایه درون یک قاشق چایخوری سرپر
•  مخلوط ۳ درصد: ۹ قطره روغن پایه درون یک قاشق غذاخوری سرپر و یا ۳ قطره روغن پایه درون یک قاشق چایخوری سرپر