آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۶ 
تغذیه ورزشکاران
در ورزش ممکن است در زمان تمرین و مسابقه نیاز غذایی ورزشکاران تا ۲ برابر نیاز غذایی افراد عادی افزایش یابد؛ البته نباید افراد ورزشکار در زمانهای غیر ورزش و مسابقه بیش از حد غذا مصرف کنند.
اگر افراد به هر علت ورزش و یا فعالیت شغلی پرتحرک خود را ترک کنند و به شیوه زمان ورزش یا کار خود غذا مصرف کنند بروز بیماری در آنها بیشتر میشود.
ورزشکاران باید از مصرف غذاها و نوشیدنیهای آماده و فراوری شده و صنعتی که دارای مواد نگهدارنده است و از مصرف انواع پودرهای چاق کننده و مقوی شیمیایی پرهیز کنند.
یکی از انواع مواد به کار رفته در این نوع پودرها “وی پروتئین” است که خود ورزشکاران میتوانند آن را به صورت طبیعی به صورت ماء الجبن تهیه و مصرف نمایند.
ماء الجبن به علت رقت و لطافت خاصیت نفوذپذیری بالایی دارد که به سرعت به عضو مقصود میرسد. به علاوه بعد از مصرف آن فضولاتی در بدن باقی نمی ماند و کاملا غذای بدن میشود؛ ماء الجبن صفرا و سودا و اخلاط سوخته و مواد زائد را نضج داده و از بدن خارج میکند و برای پاکسازی کلیهها و گرفتگیهای کبد بسیار مفید است.
یکی دیگر از مواد به کار رفته در پودرهای چاق کننده مقوی آلفا یا همان یونجه است. این ماده را نیز میتوانید به شکل شربت طبیعی که سرشار از ویتامینها، املاح و مواد معدنی است و بسیار مقوی میباشد تهیه و استفاده نمایید.
طرز تهیه شربت یونجه
3 کیلو یونجه خشک با یک لیتر آب بجوشانید تا نصف آب باقی بماند. سپس با مقداری شکر به قوام آورید و روزانه ۳۰۰ گرم میل کنید.
توجه: بعد از ورزش افراد نباید بلافاصله از مکان ورزش خارج شوند، بلکه باید با حوله یا ملحفه ای خود را پوشانده و در همان محل بنشینند تا کم کم بدن خنک شود. بهتر است ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بنشینند و اگر در این مدت فردی آشنا به انواع ماساژ حاضر بود بدن را ماساژ دهد و سپس شخص لباس معمول خود را بپوشد و ۲ فنجان چای سفید رقیق یا دم کرده گل گاو زبان یا شربت گلاب و نبات مصرف نماید.
زمان ورزش در فصول مختلف
بهترین زمان ورزش از دیدگاه طب سنتی در فصل بهار در اواسط روز، در تابستان در ابتدای روز و در زمستان بعد از ظهر است.
توصیههای طب سنتی برای ورزشکاران حرفه ای
کسانی که طی ورزش کردن به خصوص ورزشکاران حرفه ای تشنه میشوند، خصوصا ورزش در هوای گرم که احتمال کم آبی را افزایش میدهد، باید قبل از ورزش این مسئله را برطرف کنند.
آب خوردن در حین و بلافاصله بعد از قطع ورزش بسیار مضر است، به خصوص اگر آب سرد باشد، متاسفانه این کار در باشگاهها و مجامع ورزشی بسیار در بین ورزشکاران متداول است، به طوری که هر کدام یک بطری آب سرد به همراه دارند که در وسط ورزش کردن میخورند که خود موجب بروز مشکلاتی خواهد شد.
خوردن آب در حین ورزش کردن موجب میشود تا آب سرد توسط اعضای بدن که در اثر ورزش گرم شده اند، سریع جذب بدن شود و در صورتی که فرد به این کار مداوت داشته باشد موجب میشود سرمای آب باعث کاهش حرارت غریزی که لازمه حیات است گردد(اصلا ورزش به منظور تقویت این حرارت غریزی انجام میشود) و به تدریج سرد و خاموش شود.
با این کار نه تنها به هدف مورد نظر از ورزش دست نیافته ایم بلکه در جهت عکس آن عمل کرده ایم. توصیه میشود ۳۰ دقیقه قبل از شروع تمرینات ۴۰۰ تا ۶۰۰ سانتی متر مکعب آب یا نوشیدنی مناسب مصرف شود و اگر چه معده میتواند حجم بیشتری از مایعات را دریافت کند و پر بودن معده از مایعات به عنوان یک عامل ناخوشایند برای فعالیتهای ورزشی است بنابراین بهتر است همین مقدار آب را که توصیه شده است مصرف کنند.
ورزشکاران قبل از تمرینات ورزشی از نوشیدنی سرد استفاده نکنند و بهتر است از نوشیدنی استفاده کنند که غلظت قند بالا نداشته باشد، چراکه اگر قند بالا داشته باشد، جذب آن به تاخیر میافتد و باعث جبران کم آبی نیز نمی شود.
می توان به عنوان نوشیدنی مناسب از آب میوههای طبیعی مانند: آب سیب با کمی گلاب که علاوه بر خواص آن به تقویت قلب، مغز و حرارت غریزی کمک میکند و همچنین به انجام بهتر ورزش نیز کمک کرده مصرف کنند زیرا مقدار قند کمتری دارد و در بدن به راحتی جذب شده و به آن سود فراوانی میرساند.
رفع خستگی بعد از ورزش سنگین از دیدگاه طب سنتی
ورزش شدید برای افرادی که دارای مزاج گرم و خشک هستند، مفید نیست، چرا که گرمی و خشکی در هنگام ورزش شدید بیش از حد افزایش پیدا میکند
و گرمای بیش از حد ممکن است اخلاط بدن را متعفن کند و از سوی دیگر تحلیل زیاد بدن موجب سرد شدن بدن میشود و این سردی اعضا را سست کرده و قوای بدن را کاهش میدهد؛ حتی موجب تپش قلب و غش نیز میشود
اگر ورزش بیش از حد به هر دلیل به طور ناخواسته اتفاق افتاد و فرد دچار عوارض آن شد توصیه میشود در زمستان شستن اعضا با آب نیم گرم و در تابستان با آب سرد صورت بگیرد همچنین، بوییدن گلاب که قلب و مغز را تقویت میکند نیز بسیار مفید است.
همچنین اگر ورزش بیش از حد انجام شد بهتر است فرد آبگوشتی از گوشتهای سریع الهضم، نخود و کمی پیاز تهیه شده باشد را مصرف کند تا هضم راحتی داشته باشد و هم حرارت غریزی را به بدن فرد برگرداند. باید توجه داشت که نوشیدن ترکیبی از آب سیب و گلاب نیز مفید است.
توجه: حرارت زیادی که در ورزش سنگین در بدن ایجاد میشود حرارت خوبی نیست و دشمن حرارت غریزی است و باید به هر طریق ممکن حرارت غریزی طبیعی بدن را جایگزین آن کرد.
رفع خستگی با مالیدن روغن
مالیدن اندامها با روغن مورد، روغن بنفشه و چکاندن روغن بادام در بینی نیز برای رفع عوارض شدید ورزش سنگین مفید است، البته باید گفت که روغن مالی کل بدن بعد از ورزش سنگین بسیار مفید است.
قبل از غذا افراد به حمام بروند و با روغن مناسب با توجه به اقلیم روغن مالی کنند، در مناطق گرم روغن بنفشه و در مناطق سرد با روغن بابونه و شوید کل بدن را ماساژ دهند، سپس بعد از حمام مدتی استراحت کنند و غذا مصرف نمایند، ممکن است لازم باشد برای برطرف شدن کامل خستگی این کار چند بار تکرار شود.
روغن مالی ناخنهای پا با هر روغنی که باشد، رفع خستگی میکند به خصوص اگر خستگی به سبب پیاده روی باشد، اگر فصل تابستان باشد پاها را آب سرد گذاشتن و در زمستان در آب گرم نیز مفید است.
روغن مالی و مالش قبل از ورزش از دیدگاه طب سنتی
افراد قبل از ورزش باید آمادگی کافی داشته باشند، افراد دارای مزاج سرد و ترکه حرارت کمتری دارند و یا افرادی که پوست و عضلات ضخیم و سخت دارند و منافذ پوستی آنها بسته است و عادت به خوردن غذاهای غلیظ دارند، بهتر است قبل از شروع ورزش ابتدا بدنشان را به وسیله پارچه ای زبر مالش داده و سپس با روغنهایی مانند: روغن بادام و کنجد روغن مالی کنند و عضلههای روغن مالی شده را کمی بفشارند تا روغن بر آنها اثر کرده و نرم شوند سپس به ورزش مشغول شوند.
این کار باعث میشود که حرارت غریزی تقویت شود و منافذ پوست باز گردد و فضولات به سمت پوست تمایل پیدا کنند تا دفع آنها راحت تر صورت پذیرد.
توجه: بهتر است افراد قبل از ورزش دفع داشته باشند و رودهها و مثانه را کاملا تخلیه کنند. ورزش را با حرکات آرام آغاز و کم کم تمرین را سنگین کرده و سپس آرام آرام به پایان ببرند.
تاب سواری
تاب سواری آرام باعث تحلیل رطوبتهای اضافی باقیمانده در بدن میشود، فعالیت سبک محسوب شده و برای بدن اثرات مفیدی را به جا میگذارد همچنین نشستن بر روی صندلیهای متحرک (راک) در خانه نیز مفید است.
ورزش از دیدگاه طب سنتی در هوای آلوده
افراد از ورزش کردن در هوای آلوده باید بپرهیزند، در زمان آلودگی هوا باید از ورزشها و فعالیتهای بدنی سنگین که موجب تنفس عمیق و طولان میشود، پرهیز کرد چرا که از دیدگاه طب سنتی حرکت بدنی سنگین مجری اخلاط است و حرکت اخلاط در زمان آلودگی هوا مناسب نیست به خصوص اگر بدن قبل از آن از اخلاط زائد (مواد زائد) پاکسازی نشده باشد.
در علم نوین مطالعات متعددی نشان داده که اثرات سوء آلایندههای هوا بر انسان با افزایش فعالیت فیزیکی افزایش پیدا میکند و برخورد با آلایندههای هوا در زمان ورزش بر کارکرد ریوی اثرات منفی دارد و با توجه به اینکه بسیاری از آلایندهها فاقد غلظت آستانه ای هستند، دانستن روند غلظتی آلایندهها و الگوهای روزانه و فصلی آنها در ساعات مختلف شبانه روز به افراد کمک میکند تا با برنامه ریزی بیشتر به فعالیت بدنی بپردازند.
براساس مطالعات انجام شده در تهران بهترین زمان پاکی هوا قبل از ساعت ۷ صبح و بین ساعت ۵ تا ۶ بعداز ظهر است و بین ساعات ۱ تا ۳ و ۸ تا ۱۱ شب آلوده ترین ساعات شبانه روز است.
ورزش از دیدگاه طب سنتی برای کودکان
ورزش از دیدگاه طب سنتی در هر سنی لازم و ضروری محسوب میشود، ورزش کردن برای اطفال نیز باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد چرا که خمیره ذهنی و جسمی فرد در کودکی شکل گرفته و اعضای بدن از ابتدای کودکی باید بر سلامت پایه گذاری شود و اگر این مسئله به خوبی صورت نگیرد نمی توان در آینده فرد سالمی تصور کرد.
کودكان مدوام در حال یادگیری و تعلیم و تربیت هستند و اگر آنها بدن سالمی داشته باشند، ذهن فعال و خلاقی نیز نخواهند داشت تا این تعالیم و تربیت را به خوبی بپذیرند بنابراین ورزش در کودکان به خصوص از ۷ سالگی به بعد که کودک وارد فضای آموزشی شده و بخشی از عمر خود را در کلاس درس سپری میکند بسیار مهم است.
ناصرالحکما معتقد است که ورزش هفته ای یکبار در برنامه کلاسی کودکان به هیچ وجهه کفایت نمی کند و باید کودکان هر روز چند ساعت در هوای آزاد به بازی و ورزش بپردازند. این مساله در گذشته ای که آپارتمان نشینی و بی تحرکی وجود نداشته است، برای حكما بسیار مهم جلوه میکرد ولی امروز با صنعتی شدن و آپارتمان نشینی و نبود حیاط در منزل و نیز کمبود فضای باز در بعضی مدارس مساله بی تحرکی کودکان و ضررهای آن به عنوان یک معضل خودنمایی میکند.
والدین باید برای کودکان خود به هر طریق ممکن مانند: استفاده از سالنهای ورزشی، ورزش در پارک و فضای سبز و… شرایطی را فراهم کنند که به فعالیت بپردارند.
ورزش سالمندان و زنان باردار
ورزش معتدل برای حفظ سلامتی سالمندان بسیار مفید است. دوران بارداری نیز دوران بسیار مهمی برای زنان محسوب میشود و نباید تصور کرد که در این دوران زنان از ورزش و تحرک پرهیز کامل داشته باشند چرا که فعالیت بدنی معتدل نیز برای زنان در این دوران مفید است.
ورزش از دیدگاه طب سنتی برای زنان باردار:
پیاده روی معتدل در دوران بارداری برای کاهش تهوع، ويار و خاک خوردن در زن حامله بسیار مفید است چرا که رطوبات اضافی و فضولات بدن را تحلیل برده و خون صالحی برای تغذیه جنین فراهم میکند.
همچنین در دوران شیردهی ورزش معتدل موجب بهبود کیفیت شیر مادران میشود و زنانی که شیر آنها رقیق است، باید توجه داشته باشند که ورزش را با صلاح دید پزشک انجام دهند زیرا ورزش برای این زنان مناسب نیست.
ورزش از دیدگاه طب سنتی برای سالمندان:
ورزش معتدل برای حفظ سلامتی سالمندان بسیار مفید است اما باید توجه داشته باشند که ورزش را با اصول خاص انجام دهند چرا که ممکن است به بیماریهای مختلفی مبتلا باشند، در ورزش پیران باید اختلاف حالتهای جسم و عادت آنها را در ورزش کردن در نظر بگیریم و اگر جسم این افراد در اعتدال باشد ورزشهای معتدل برای آنها مفید است.
اندامهایی که بیمار است نباید در هنگام ورزش تحت تاثیر فشار قرار بگیرد. سالمندانی که مبتلا به سرگیجه، صرع، اختلالات عروق مغزی و بیماریهای مربوط به سر هستند، نباید در هنگام ورزش کردن سرشان را خم یا بچرخانند و حرکت دهند.
پیاده روی بهترین ورزش برای سالمندانی است که دچار بیماریهای مربوط هستند چرا که نیمه پایینی بدن کمتر دچار فشار است و به سر فشاری وارد نمیشود. سالمندانی که دچار بیماری در ناحیه پاهای خود هستند از ورزشهایی که به پا آسیب وارد میکند باید پرهیز کنند و میتوانند دمبل و… بزنند.
اگر اندامهای داخلی مانند: کبد و طحال یا دستگاه گوارش آسیب دیده و بیمار باشند، بهتر است ورزش به دستها و پاها محدود شود، به شرطی که مانعی در ورزش آنها نباشد. البته این مساله درباره تمام افرادی که عضوی بیمار دارند، در حین ورزش باید رعایت شود.
توجه: طبق توصیه حكما بهتر است افراد قبل و بعد از ورزش، عضو بیمار را با روغنهایی مانند: روغن شوید و بابونه ماساژ دهند؛ این کار عضو را تقویت کرده و به دفع مواد زائد کمک میکند.
