درمان بیماری های گوارشی با عسل

درمان بیماری های گوارشی با عسل بسیار فراگیر شده است. بر اساس کتاب احادیث مسلمانان، در قرن هشتم میلادی، پیامبر اکرم (صلی الله عليه)، عسل را ضد اسهال معرفی کرده است . همچنین پزشک رومی، سلسوس، از عسل بعنوان درمانی برای اسهال استفاده کرده است .

کاربرد عسل برای جلوگیری و درمان بیماری های روده ای مانند زخم های گوارشی، ورم معده و التهاب روده در کتاب و مقالات متعدد اروپایی و عربی ذکر شده است.

عسل در تنظیم دستگاه گوارش بسیار نافع است و تاثیر مثبت بر هضم غذا دارد و ملین مفیدی است و اگر همواره مصرف شود موجب تنظیم طبیعی دستگاه هاضمه می شود به همین دلیل است آن را از قدیم یار معده نام گذارده اند.

در صورتی که عسل با سایر غذاها مصرف شود موجب کاهش اسیدهای اضافی معده می شود. عسل به عنوان دارو برای درمان امراض معده مانند زخم معده، ورم معده و روده موثر است.

عسل به علت داشتن آهن و منگنز به هضم غذا کمک کرده و ترشح عصاره معده را به حالت طبیعی بر می گرداند و دردهای معده را از بین می برد. از طرفی دارای فعل و انفعال دوجانبه می باشد؛ اول فرآیند موضعی که مانند توانایی به هم آوردن زخم های خارجی موجب التیام زخم معده می باشد.

دوم این که خاصیت تقویت کنندگی دارد و (به صورت یک جارو) پاک کننده ی بدن و مقوی دستگاه عصبی است. فرآیند اخير آنقدر مهم است که قبول کرده اند پیدایش زخم های معده و دوازدهه به عدم تعادل گیرنده های عصبی این اندام هاست. طب نوین در تجربیات بالینی تایید کرده اند که عسل عالی ترین درمان و دارو برای زخم های معده و دوازدهه ی روده می باشد.

تمام اقوام و ملل عصر باستان درمان بیماری‌های دستگاه گوارش با عسل را می شناخته اند. دیسکوریدوس، سودمندی عسل را برای درمان سو هاضمه تایید کرده است.

پیامبر اعظم اسلام این عسل را برای یکی از اصحاب که از یبوست و دردهای شکم رنج می برد، توصیه نموده بودند.

ضرب المثل روسی می گوید: «عسل … بهترین دوست معده است». تحقیقات و مطالعات نوین نیز تاثیر عسل را در فرآیند هضم غذا به اثبات رسانده است.

نظرات محققان درباره درمان بیماری های گوارشی با عسل

نوسباومر معتقد است: درمان با عسل بهترین راه برای رهایی بیمار از دردهای معده بعد از عمل جراحی است. همچنین عسل درمان خوبی برای قبص و يبوست است. علت آن به قند میوه که حاوی روغن های حلقوی بنزنی و تاثیر آن بر حرکات دودی روده ( پریستالتیسم) است، بر می گردد.

محققان قند میوه را عاملی موثر در تحرک و تحریک بافت‌های معده دانسته اند. ولی چنانچه همین عسل که برای معده و روده ها مفید است، حرارت داده شود فاقد تاثیر بر یبوست خواهد شد.

مایر از پژوهشگران عرصه پژوهش و تغذیه می گوید که تاثیر عسل بر حرکات روده ای و معده به خاطر وجود مواد معطر و فرار در عسل است. اما پیریز اظهار داشته که حضور اسیدهای آلی به ویژه اسید فرمیک تاثیر بسزایی بر باکتری های دستگاه گوارش و مبارزه با تخمیر (فرمانتاسیون) دارد.

طبق اظهار نظرهای نونی، نمی توان نقش آنزیم هایی که در عسل وجود دارند به ویژه دیاستاز و آنزیم آمیلاز موجود در عسل را در روند مثبت هضم غذاها نادیده گرفت. زیرا این آنزیم ها در محیط اسیدی خراب نمیشوند.

لودیانسکی مبتلایان به یبوست‌های تشنجی را با دادن ۳۰ گرم عسل (دو بار در روز) و در یک دوره سه ماهه درمان کرده است. در انتهای دوره درمان ملاحظه شد که تشنج ها در بیشتر بیماران از بین رفته است. او علت موفقیت درمان را در تاثیر سیستم آنزیمی به ویژه کولین – استراز بر مبتلایان دانسته است.

اکثریت قریب به اتفاق پژوهشگران به تاثیر عسل در کاهش اسیدیته و ترشی معده اشاره می کنند.

گریگوریف به بیماری که به التهاب و رفلاکس معده و ترشی مزمن که با دردهای مداوم همراه بود، اشاره کرده و گفته است که توانسته بیماری او را فقط با محلول های عسل طبیعی درمان کند.

تحقیقات بالینی نشان داده است علاوه بر این که عسل عامل مهمی برای کاهش اسید معده است، مصرف آن برای آن عده از افرادی که از کمبود اسید معده رنج می بردند، عاملی مهم در ایجاد تعادل اسیدیته معده آنها شده است. بنابراین، نقش عسل را در تنظیم اسید معده ملاحظه می کنیم.

پژوهشگری به نام «ایشار» نقش منظم و سامان بخش عسل را در تنظیم اسید معده، تاکید می کند و می گوید: عسل با آهنگی آرام به علت وجود اسیدهای آمینه فعال در آن زخم های معده را بهبود می بخشد، و «لاریزا» تاثیرات مفید عسل را بر زخم معده به علت وجود هورمون استروژن در آن می داند.

در مرکز پزشکی ارکوتسک، پروفسور م. خوتكينا در بررسی شیوه درمان بیماری های گوارشی با عسل بر روی ۶۰۰ بیمار که از زخم معده رنج می بردند اعلان نمود که با استفاده از محلول های عسل این بیماران درمان شدند. طبق تحقیق وی گروه‌های دریافت کننده عسل(عسلی) ۸۴٪ بهبود کامل یافتند و ۵/ ۹٪ هنوز احساس درد می کردند.اما گروه دوم بدون دریافت عسل و با درمان های بالینی ۶۱ ٪ بهبود کامل یافتند و ۱۸٪ احساس درد داشتند و همچنان بیمار ماندند.

پژوهش های طبی نشان داده است بهبود و درمان زخم معده به وسیله پرتو درمانی با اشعه X در موارد معمولی بیش از ۲۹٪ نیست. اما این میزان با استفاده از عسل به ۵۹/۲ ٪ می رسد. درمان با عسل روند و زمان درمان را نیز کوتاه کرده بود.

خوتكينا به خواص نیرو بخش عسل، افزایش وزن و غلظت رنگ خون بیماران پی برده است. علاوه بر آن نسبت اسید معده آنها را به حالتی متعادل رسانده است. به دنبال آن هیجان عصبی در آنها کم و علاقه و تمایل آنها به کار و فعالیت افزوده شده است.

در بیمارستان اوسترو اومتوفای مسکو پژوهشگرانی مانند مولر (Muller) و ارکی بونا در بررسی درمان بیماری های گوارشی با عسل ثابت کردند که درمان با عسل شرایط تعادل را در ترشح شیره و اسید معده ایجاد نموده و به علت غلظت و چسبندگی زیاد و کشش سطحی کمی که عسل دارد میتوان از آن به عنوان پوششی روی غشای موکوزی معده ومری و ضد رفلاکس و سوزش معده استفاده نمود که حالت رفلاکس و ترشی معده را خنثی ساخته و نیز از حالت تهوع جلوگیری نموده و دردهای زخم معده را از بین می برد. زیرا تاثیر عسل در زخم و دردهای معده دو چندان است.

تاثیر عسل در تماس با غشای مخاطی مبتلا به زخم معده در روند بهبودی آن مشهود است. و نیز تاثیر عمومی عسل در تقویت بدن و تسکین سیستم عصبی شایان ذکر است. به بیماران مبتلا به زخم معده توصیه می شود که روزانه (یک ساعت و نیم تا دو ساعت ) قبل از خوردن غذا و (سه ساعت) بعد از خوردن غذا عسل بخورند.

بهتر است آن را قبل از صبحانه و ناهار در ساعت زودتر و قبل از شام سه ساعت زودتر بخورند. در این زمینه، محلول های گرم عسل با شیر یا آب نیز پیشنهاد می شود. چون در فرآیند ترشحات مخاطی محلول‌های گرم عسل وارد کنش و واکنش شده و معده آنها را با سرعت هرچه بیشتر بدون ایجاد آسیب به دستگاه گوارش و یا کاهش در اسید معده جذب می کند.

حتی محلول گرم عسل، از میزان اسید معده می کاهد. برای درمان باید مقدار مصرف عسل روزانه ( ۱۰۰ – ۱۵۰ گرم) باشد که باید در سه وعده غذا تقسیم شود. به بیمارانی که از کمبود یا عدم اسید معده رنج می بردند توصیه می شود محلولهای سرد عسل را قبل از خوردن غذا میل کنند تا اسید معده آنها ترشح و بر میزان آن افزوده شود.

بنابراین، درمان با عسل را روشی شگفت برای بیماری های زخم معده و تاثیری مهم بدون نیاز به داروهای مختلف شیمیایی و صرف مبالغ هنگفت موفق شده بودند تا با عسل طبیعی درمان و بهبود یابند. بعد از توقف درمان ۲۸٪ بیماری برخی از آنها برگشته بود. بنابراین، درمان آن‌ها یک هفته دیگر ادامه پیدا کرد، این بار نیز نتایجی که به دست آمد، رضایت بخش بود.

مکانیزم تاثیرعسل بر زخم و التهاب معده

عسل، مهار کننده ای قوی بر ضد التهابات گوارشی و زخم های معده که توسط باکتری Helicobacter pylori ایجاد می شود، می باشد. آزمایش های متعددی اثر ضد زخم معده در موش را تایید کرده است. ” .

عسل در تولید پروستاگلاندین، دخالتی ندارد ولی تاثیر مشابه بر عصب های معده می گذارد که به ترکیبات شیمیایی واکنش نشان می دهد. مکانیسم عمل ثانویه، به دلیل خواص آنتی اکسیدانی عسل ایجاد می شود.

مصرف عسل در موش ها، از تولید ایندومتاسین ناشی از زخم معده و نفوذپذیری مویرگها و فعالیت میلوپراکسیداز در معده، جلوگیری می کند. همچنین مشخص شده است که عسل سطحی از ترکیبات غیر پروتئینی سولفیدریل (مانند گلوتاتیون) را که در بافت معده باعث القای زخم می شود، حفظ می کند.

مکانیسم سوم تاثیر حافظتی عسل در دستگاه گوارش توسط برتا و همکاران، پیشنهاد شد. این مکانسیم شامل کاهش تبدیل نیترات (NO3) به نیتریت (NO2) در بزاق و شکل گیری خارج معده ای اکسید نیتریک (NO)، می باشد. این موضوع از عروق معده محافظت کرده و باعث افزایش تولید موکوز معده ای می گردد.

لازم به ذکر است که عسل خود حاوی مقادیری نیترات و نیتریت است . مصرف عسل قاصدک، اسید معده را تا ۵۶٪ کاهش می دهد. دفع ساکاریدها از معده پس از مصرف عسل، با سرعت کمتری نسبت به زمانی که از مخلوط گلوکز و فروکتوز تغذیه شد، صورت گرفت.

روش های درمان بیماری های گوارشی با عسل

1. یک قاشق چای خوری از پودر شنبلیله را بجوشانید و ناشتا بنوشید بعد از آن یک قاشق غذاخوری عسل بخورید.
2. یک لیوان ماست که یک قاشق غذاخوری عسل به آن اضافه شده باشد، آن را روزانه سه بار بنوشید، اسید معده را به شدت کاهش می دهد. و دیگر اثری از ترشی معده نخواهید دید.
3. سه پره سیر با چوب کبریت سوراخ شوند، آن را ناشتا ببلعید تا با معده فعل و انفعال داشته باشد. فایده ی درمانی آن را خواهید دید، دقت بفرمایید اگر سه پره سیر بدون این که سوراخ شوند هیچ فایده ای نخواهند داشت، بعد از بلعیدن سیرها یک فنجان شنبلیله (به مقدار دو قاشق مرباخوری) جوشانده که با عسل هم شیرین شده باشد، همراه با ده قطره روغن سیاه دانه به مدت یک هفته بنوشید. شما نه فقط دردهای معده و ترشی آن را احساس نمی کنید، بلکه آن را یک داروی مفید برای دردهای معده و روده ها خواهید دید.
4. از چای برگ گزنه همراه یک قاشق چای خوری عسل به ازای هر فنجان، روزانه تا سه فنجان بنوشید.
5. یک تخم مرغ خام که با عسل مخلوط شده باشد به یک فنجان شیر تازه گاوی که جوشیده شده، بعد از ولرم شدن، اضافه می شود. آن را ده روز ناشتا بنوشید. بعد از آن هیچ اثری از زخم معده نخواهید دید. در زمان درمان، بیماران مبتلا به زخم معده باید از خوردن غذاهای حاوی فیبر و الیاف گیاهی و سبوس دار بپرهیزند.