آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۸ 
اکلیپتا گیاهی خمیده، یک ساله، علفی به بلندی ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر، شاخه های آن روبروی هم و در اغلب موارد افراشته، استوانه ای شکل، سبز رنگ و یا متمایل به رنگ ارغوانی است.
نام های دیگر: بانگرا و سویدا.
نام فارسی : اکلیتا خصوصیات گیاه
تیره : کاسنی Compositae
نام علمی :Eclipta prostrata L
نام انگلیسی :Eclipta و False daisy
این گیاه را به هندی بانکرا و به عربی سویدا گویند و از تیره ی کاسنی ها است. برگ های آن بیضی شکل، کمی دراز و نوک باریک و غیرمسطح و پوشیده از کرک. حاشیه های آن کمی دندانه دار و طول آن ۲ تا ۱۶ سانتی متر است.
مشخصات اکلیپتا
گياهى است از خانوادهی Compositae ، يكساله و علفى به بلندى ۶۰، ۵۰ سانتيمتر.
شاخههای آن متقابل و در اغلب موارد افراشته. برگهای آن بيضىشكل و كمى دراز و نوك باريك و غير مسطح و پوشيده از كرك. گلهای آن سفيد است. اين گياه در چين، هندوستان و ايران در بلوچستان مىرويد و از نظر زراعى يك نوع علف هرز محسوب مىشود.
گل های آن سفید است و میوه ی آن به رنگ قهوه ای یا سیاه و سفید، ۲ تا ۳ میلی متر طول دارد.
ریشه ی آن در گره های پایه و اغلب با موهای سفید بلند پوشیده شده است. ریشه ی آن به خوبی به شکل استوانه ای توسعه می یابد و به رنگ خاکستری است.
این گیاه از نظر زراعی نوعی علف هرز به حساب می آید و معمولا در مکان های مرطوب، هوای گرم و معتدل، در کنار مزارع برنج رشد می کند.
در مناطق استوایی سراسر جهان در سراسر هند، چین، تایلند، و برزیل به عنوان علف هرز به طور گسترده ای می روید.
انتشار جغرافیایی آن در آسیا از جمله کشورهای چین (خصوصا تایوان)، ژاپن، کره و در ایران سیستان و بلوچستان است.
قسمت های مورد استفاده: برگ و شاخه های جوان این گیاه مورد استفاده است.
ترکیبات شیمیایی اکلیپتا
در این گیاه اکلیپتین مشخص شده است [ G. I . M . P ] وجود آلكالوئيد اکلیپتین و نیکوتین در این گیاه مشخص شده است. همچنین ترکیبات شیمیایی شامل coumestans مانند.demethylwedelolactone , wedelolactone پلی پپتید، polyacetylenes مشتقات thiophene، استروئیدها، ترپن ها و فلاونوئیدها
طرز استفاده و مقدار مصرف اکلیپتا
گیاه را پس از خاتمه ی دوره ی گل دهی جمع آوری می کنند. ماه های تیر تا مهر زمان کندن، جمع آوری و خشک کردن این گیاه است. در چین شیره تمام گیاه اعم از قسمت هوایی و ریشه ی آن به عنوان داروی خنک کننده استفاده میشود.
طرز تهیه روغن یا شیره گیاه: ۱ لیتر آب برگ گیاه اکلیپتا، ۱ لیتر روغن نارگیل خالص، 1 لیتر آب انگور فرنگی یا آمله’ (Amla)، برگ بریانی (۱۰۰gms). همه را با هم بجوشانید تا آب آن تبخیر و عصاره روغنی آن باقی بماند آن را در شیشه ای نگهداری کنید. برگ های آن در تهیه مواد غذایی استفاده می شود.
خواص درمانی اکلیپتا
خواص دارویی گیاه اکلیپتا به طور خلاصه عبارتند از: جلوگیری از طاسی سر و سفیدی مو، التيام زخم و جراحت، ضرب دیدگی استخوان، سوختگی، معالجه بیماریهای قارچی، درد دندان، بند آورنده خون، قابض، تقویت پس از دوران بارداری، کم خونی، بیماریهای ریه، تنگی نفس و التهاب کبد، بیماری های چشم، بزرگ شدن طحال، درمان زردی، ضد سم عقرب است.
در طب آیورودا، شیرهای برگهای این گیاه تقویت کننده کبد، جوان کننده پوست، به ویژه برای موها، بسیار مفید است. رنگ سیاه و سفید به دست آمده از این گیاه برای رنگرزی مو و خالکوبی استفاده می شود.
اکلیپتا همچنین دارای استفاده های سنتی، مثل آسیب دیدگی و کوفته گی اندام ورزشکاران، اگزما و درماتیت در پوست سر به ویژه ریزش مو است. برگهای آن در درمان نیش عقرب استفاده شده است. از آن به عنوان ضد سم در برابر نیش مار در چین و برزیل استفاده می شود.
شیره ی این گیاه که از له کردن شاخه و برگ تازهی این گیاه خارج می شود، دارای مزه ترش و کمی شیرین است. پس از خروج گیاه همین که در مقابل هوا قرار گیرد به رنگ سیاه در می آید و در تمام مناطق خاور زمین این شیره را با روغن مناسبی مخلوط و برای سیاه کردن و رشد موی سر به کار می برند. به همین دلیل نام آن را گیاه مولد مرکب نام گذاری کرده اند. به طور روزمره قبل از شستن سر، شیره آن را به موهای خود بمالید؛ ۱ ساعت روی سر بماند جلوی سفید شدن زودرس موی سر را می گیرد.
شیره کل گیاه (برگ، ساقه، گل و ریشه) را به شکل خمیر در آورید و به محل طاسی سر بمالید و بعد از ۱ ساعت بشویید، پس از ۱۰۰ روز فولیکول های جدید مو به آرامی از مناطق طاس ظاهر خواهد شد.
له شدهی ساقه و برگهای آن را مانند ضماد روی زخم و جراحت می گذارند که مانع خونریزی شود. . ضماد شیرهای این گیاه در موارد دررفتگی و ضرب خوردگی استخوانها مفید است. ضماد شیرهای این گیاه در مورد سوختگی و زخم های ناشی از آن مفید است.
مالیدن شیره گیاه یا ضمادی که از له شده گیاه تهیه میشود برای معالجه بیماریهای قارچی پوست نافع است. اگر برگها و یا جوشانده سرشاخه های گلدار گیاه روی لثه ها مالیده شود، درد دندان را تسکین می دهد.
مصرف داخلی، این گیاه دارای اثر قابض، مغذی و بندآورنده خونریزی است. به عنوان داروی تقویتی برای ضعف دوران پس از وضع حمل و کم خونی تجویز می شود.
برای معالجه اسهال خونی توصیه می شود.در بعضی مناطق برای معالجه ناراحتیهای ریه توصیه می شود.برای تنگی نفس، ورم و التهاب کبد نیز مفید است.
گزارشات متعددی به آثار این گیاه برای معالجه ناراحتیهای چشم اشاره کرده اند. برای ناراحتیهای کبد و بزرگ شدن طحال این گیاه بسیار مفید است.از مخلوط شیرهی این گیاه با گیاهان معطر برای معالجه زردی استفاده می شود. از له شدهی این گیاه و برگهای آن به عنوان ضدسم برای عقرب زدگی به شکل ضماد استفاده می شود
ریشه ی آن را به عنوان قی آور و مسهل می خورند. . از پخته ی برگ و شاخه های جوان به عنوان نوعی سبزی استفاده می شود.
آب دمكردهی آن را بنوشيد. تونيك و خنككننده است، كمخونى را برطرف مىسازد، انواع خونريزى را كنترل مىكند و هر نوع خونريزى را بند مىآورد، قابض و مغذّى و مقوّى است، به عنوان داروى تقويتى در مورد ضعف دوران پس از وضع حمل مؤثر است، در مورد اسهال خونى مؤثر مىباشد، در معالجهی ناراحتىهای ريه مؤثر است، براى درمان آسم و برونشيت و سينه تنگى آثار مفيد دارد، بازكنندهی انسداد مجارى كبد است و براى رفع ورم و التهاب كبد مصرف مىشود.
برگ اکلیپتا
خواص درمانى
- تازهی آن را له كنيد و ضماد نماييد در موارد جراحات و خونريزىها و بريدگىها و زخمها و سوختگىها اثر درمانكننده دارد و در موارد دررفتگى و ضربهخوردگى استخوانها نيز مؤثر است، براى معالجهی بيمارى قارچى پوست نافع است، براى درمان عقربزدگى مفيد است.
- آن را روى لثهها بماليد. درد دندان را تسكين مىدهد.
سابقه ی تاریخی
این گیاه در سرتاسر چین و هند به عنوان گیاه دارویی مورد توجه است. در چین از روزگاران کهن برای شفای تعدادی از بیماریها تجویز می شده و اینک نیز مصرف می شود.
از کجا باید تهیه کنیم