خشکی چشم

خشکی چشم عبارت است از خشکی پایدار چشم به علت تولید ناکافی اشک که چشم خشک هم نامیده می شود، که در نتیجه ی آسیب به غدد اشکی ایجاد می شود.

این بیماری موجب تحریک چشم و در نهایت منجر به عفونت آن می شود. در موارد شدید، ممکن است زخم قرنیه ایجاد شود.

خشکی چشم زنان را بیشتر از مردان مبتلا می کند و در سن بالای ۳۵ سال شایع تر است.

این بیماری با اختلالات خود ایمنی (مانند سندرم شوگرن) که در آن بدن به بافت خودی حمله می کند در ارتباط است.

پزشک برای بازیابی رطوبت چشم، اشک مصنوعی را تجویز می کند. او ممکن است علت زمینه ای را جستجو کرده و در صدد درمان آن برآید. برخی اوقات برای انسداد مجرای تخلیه ی طبیعی اشک، انجام می شود.

خشکی چشم به طور عمده در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد. این بیماری در اثر کمبود غذایی ویتامین A ایجاد می شود و بیشتر در کودکان رخ می دهد.

اگر درمان صورت نگیرد خشکی منجر به عفونت مزمن (طولانی مدت) می شود. قرنیه شفاف که در جلوی چشم قرار دارد ممکن است نرم و سوراخ شود، ممکن است عفونت به درون چشم گسترش یافته و کوری ایجاد شود.

قطره های مصنوعی، خشکی چشم را بهبود می بخشند ولی درمان اصلی دریافت مقادیر بالای ویتامین A می باشد.

خشکی چشم به علت کاهش تولید اشک و بیماری:

خشکی چشم ها ممکن است به علت کاهش اشک باشد. در این نوع خشکی غده های اشکی به اندازه ی لازم اشک تولید نمی کنند تا بتوانند به طور کامل ملتحمه و قرنیه چشم را با رطوبت بپوشانند و آنها را حفظ کنند.

این نوع خشکی بیشتر در بین خانم ها بعد از سن یائسگی (پس از قطع دوره های قاعدگی) شایع می باشد.

هم چنین خشکی چشم ها ممکن است به علت وجود نواقص و عیوبی در ساختمان اشک و در ترکیبات آن باشد که باعث تبخیر سریع اشک از چشم می گردد.

در این وضعیت اگر چه غدد اشکی به مقدار کافی اشک تولید می کنند ولی غیرطبیعی بودن ترکیبات آن سبب می شود که میزان تبخیر آن زیاد باشد.

به ویژه در موقع فعالیت های زیاد چشم شامل مطالعه، تماشای تلویزیون و یا در موقع کار با کامپیوتر به خصوص در بعضی محيط ها و شرایط آب و هوایی، تمام قسمت های قرنیه و ملتحمه نمی توانند به طور کامل از غشاهای اشک پوشیده و مرطوب نگهداشته شوند.

گاهی اوقات به ندرت خشکی چشم می تواند نشانه ای از وجود بیماری های مربوط به اختلالات سیستم خودایمنی از قبیل بیماری مفصلی شبه روماتیسمی، بیماری لوپوس و یا “سندرم شوگرن” باشد.

این نوع بیماری ها با اختلالات سیستم خودایمنی که در اثر آن بدن به بافت های خودی حمله می کند در ارتباط است.

هر یک از این نوع بیماری ها می توانند به غدد اشکی آسیب وارد نمایند و در موارد شدید ممکن است باعث کدری قرنیه، زخم در آن و خطرات اساسی گردند.

سندرم شوگرن که یک بیماری ناشی از اختلال در سیستم خودایمنی است باعث کاهش ترشح اشک، کاهش بزاق و کاهش ترشح سایر غدد بدن شده و در نتیجه باعث خشکی چشم، خشکی دهان و سایر مخاطات می گردد.

علایم و نشانه های خشکی چشم ها

علایم خشکی چشم ها عبارتند از: تحریک، سوزش، خارش، تیرکشیدگی، احساس وجود جسم خارجی در چشم و….

در موقع پیشرفت و آسیب رسیدن به سطح چشم، این نوع ناراحتی ها و حساسیت به نور درخشان افزایش می یابد.

به عبارت دیگر این علایم به خصوص موقعی که چشم ها را زیاد به کار می گیرند

یعنی در موقع مطالعه ی طولانی، تماشای تلویزیون و رانندگی و غیره، بیشتر احساس می شود. علایم خشکی چشم در بعضی از محيط ها از قبیل نقاطی که دود سیگار و یا گرد و خاک وجود دارد و یا در محیط های خشک به علت تهویه هوا مانند هواپیما، اتومبیل و فروشگاه های بزرگ شدت می یابد.

این مسیله در روزهایی که رطوبت کم است و یا در اماکنی که از پنکه و یا از بخاری استفاده میکنند بیشتر احساس می شود.

مصرف بعضی داروها نیز شامل آرام بخش ها، ادرار آورها، پایین آورنده های فشار خون، ضد حاملگی های خوراکی، و ضدهیستامین ها یا مواد ضد حساسیت نیز باعث تشدید علایم خشکی چشم می شوند.

اما برعکس در مواقع سردی هوا، در محیط های بارانی و مه آلود و یا در محیط های حاوی بخار آب و مرطوب مثل حمام، نشانه های خشکی چشم برطرف می گردد.

در هر حال حتی در شدید ترین خشکی های چشم به ندرت ممکن است بینایی وجود نداشته باشد. گاهی اوقات افراد مبتلا احساس می کنند که بینایی شان تار، مه آلود و یا نامشخص می شود و یا اینکه تحریک و ناراحتی به اندازه ای زیاد است که استفاده از چشم و دیدن دشوار می شود.

سطح قرنیه در بعضی افراد که شدیدا دچار خشکی چشم هستند ضخیم یا زخم دار و یا دارای جای زخم و لک دار می گردد.

گاهی اوقات نیز رگ های خونی در تمام قسمت های قرنیه منتشر می شود…

وجود آثار زخم و لک در قرنیه و با وجود رگ های خونی در آن باعث مزاحمت در دید و تخریب بینایی می گردد.

خشکی چشم به علت بدی تغذیه

گاهی خشکی چشم به علت بدی تغذیه ناشی از کمبود ویتامین A پروتیین و کالری در رژیم غذایی می باشد که به آن گزروفتالمی میگویند.

کمبود مصرف ویتامین A و کمی استفاده از مواد پروتیینی و مواد کالری زا در رژیم غذایی باعث التهاب ملتحمه و قرنیه و خشکی در چشم ها می گردد.

این نوع عارضه اگر بدون درمان و بدون اصلاح تغذیه رها شود می تواند به نرم شدگی قرنیه سوراخ و عفونی شدن آن منجر شود.

عفونت می تواند به درون چشم گسترش یافته و باعث کوری شود. این نوع خشکی چشم ناشی از بدی تغذیه به طور گسترده در کشورهای توسعه نیافته و مناطق محروم و فقیر وجود دارد.

این عارضه بیش از همه در کودکان مشاهده می شود. اگرچه در هر سن دیگری نیز می تواند ایجاد شود. خشکی چشم ناشی از سو تغذیه و کمبود ویتامین A می تواند باعث شب کوری یا ضعف بینایی در تاریکی گردد.

استفاده از قطره های اشک مصنوعی، خشکی چشم را رفع میکند ولی در این مورد علاج اصلی آن بهبود تغذیه و استفاده از مقادیر لازم از ویتامین A می باشد.