آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۸ 
خون سیاوشان درختی است از تیره‌ی سوسنیان که عمر آن به قرن‌ها نیز می رسد. از این گیاه در کتب طب سنتی با نام های «دم الاخوین» و «دم الثعبان» نامبرده شده است.
نام های دیگر: خون سیاوش، دم الثعبان، خون اسيا ونسان دم الاخوين، قاطر الدم، قرمز دانه و دراسنا
نام فارسی : خون سیاوشان
تیره : سوسنیان Liliaceae
نام انگلیسی : Dragons blood
نام علمی : Daemonorops draco Blume
مشخصات گیاه
(این تیره خانواده ی بسیار بزرگی را تشکیل می‌دهند. دارای دو گروه است؛ گروه اول دارای میوه ی خشک و گروه دوم دارای میوه‌ی سته هستند. بسیاری از گونه های این خانواده زینتی هستند. و بعضی از آنها خوراکی هستند. گیاهان این خانواده طبیعت دارای رشد متنوعی هستند. برگ در بعضی گونه ها گوشتی و دارای حاشیه ی خاردار است. در گونه هایی با ساقه ی پهن برگ‌ها تحلیل رفته و به صورت فلس نمایان هستند. گل آذین به صورت خوشه یا چتر است، گل‌ها دو جنسی، به ندرت یک جنسی. این گیاهان دارای انتشار جغرافیایی وسیعی هستند.)
این گیاه دارای ۴۰ گونه است که گونه های مختلف و نوع آن به محدوده‌ی جغرافیایی و شرایط اقلیمی بستگی دارد که مشخصات ظاهری گیاه با هم متفاوت است، اما به طور کلی رشد آنها به راحتی انجام می گیرد.
بعضی دارای برگ های باریک و حاشیه های سفید یا زرد که به آن مارگیناتا و در منسیس، بعضی دیگر با برگ های سبز و سفت که به آن در اکو و نوع دیگری که گیاه هندی با حاشیه های زرد روی برگ های سبز که به آن رفلکسا و گونه ای دیگر با برگهای متنوع با نوار زرد که به آن فرگرنس می‌نامند.
خون سیاوشان گیاهی همه ساله، همیشه سبز، ارتفاع آن بین ۳۰ سانتی متر تا ۲ متر. دارای تنه ی اصلی دراز و استوانه ای شکل.
ساقه خون سیاوشان بلند و کشیده و بافت منحصر به فردی دارد. با قطع جوانه ی انتهایی، جوانه های جانبی شروع به رشد می کنند که هر سال از ریشه ی آن ساقه های ۱۵ تا ۲۰ سانتی متری می روید.
از نظر قطر، درخت به ابعاد حیرت انگیزی می رسد و قطر قسمت پایین تنه درخت در برابر سینه تا ۱۵ متر نیز دیده می شود. تا حدودی شبیه نخل است.
برگهای آن مرکب از برگچه های باریک و نوک تیز با دمبرگ است. در بعضی از گونه ها برگهای زیبای آن بلند و باریک است که در گونه ای دیگر از آن دارای رگه های قرمز رنگی است که زیبایی خاصی به آن می دهد.
همین عامل موجب می شود که نام خون سیاوشان به این گیاه نسبت داده شود. برگهای این گیاه دارای بوی ضعیف و طعم گس دارند.
گل های آن مانند نخل ها نر و ماده جداگانه روی دو پایه جدا قرار دارند. گل‌های آنها در سال بیست و پنجم ظاهر می‌شوند.
میوه ی این درخت به بزرگی گیلاس، بیضی شکل و پس از این که کاملا رسید ماده‌ی رزینی قرمز رنگی آن را فرا می گیرد به طوری که حتی فلس‌های سطح خارجی میوه را نیز می پوشاند.
این درخت در غرب هندوستان می روید. این درخت را نیز به هندی «هیرادوخی» می گویند. ماده ی رزینی خون سیاوشان از میوه های این درخت گرفته می شود و پس از تصفیه و خشک شدن، قطعات آن را لای برگهای نخل جای می دهند و به بازار عرضه می کنند.
در گونه ای دیگر ماده‌ی رزینی قرمز رنگ که خواصی شبیه به خون سیاوشان دارد از ساقه ها و چوب آن گرفته میشود. همچنین ساقه ها و چوب آن خواص دارویی دارد.
این درخت بومی مناطق حاره شرق آفریقا و جنوب عربستان است و از پوست ساقه ها و تندی آنها با شکاف، رزینی شبیه خون سیاوشان می گیرند.
قطعات خون سیاوشان اگر نازک باشد به رنگ قرمز زیبا و کمی شفاف است اگر روی کاغذ کشیده شود از خود اثر باقی می گذارد. بی بو و بی طعم است و اگر آن را بسوزانند بوی سقزی کمی معطر از آن استشمام میشود. در الكل و سولفور دو کربن و کلروفورم و بنزین حل می شود.
قسمت های مورد استفاده:
قسمت مورد استفاده گیاه در طب سنتی برگ، میوه و ماده رزینی آن است.
ترکیبات شیمیایی:
در رزین خون سیاوشان نوع Dracaena draco مواد دراکوآلبان ۱، دراکورزن ۲، دراکورزیتانول ۳ و بنزول استیک استر ۴ وجود دارد.
به علاوه مقدار کمی اسانس نیز دارد. در حدود ۲۰ درصد رزین خون سیاوشان را ماده‌ی رنگی شامل دراکوکامین ۵ مخلوط با یک ماده‌ی قرمز دیگر به نام دراکوروبین ۶ تشکیل میدهد.
در نوع Dracaena cinnabari مواد بنزوئیک اسید ۱ و سینامیک اسید ۲ وجود دارد و رزین را از ساقه و تنه‌ی آن می گیرند.
نحوه کاشت و تکثیر
خون سیاوشان که از قطعات گیاهی با مقاومت نسبتا بالا به شرایط بریده شده بیرون زده است سخت برای پرورش در خانه است. این گیاه به نور زیاد ولی غیر مستقیم نیاز دارد، (نور غیر مستقیم، نوری است که به طور مستقیم به برگ نرسد و فقط روشنایی روز به صورتی که برگهای گیاه در محیط روشن باشند.) نور غیر مستقیم برای این گیاه در حدود ۳ تا ۴ ساعت در روز کفایت می کند
دمای هوا برای خون سیاوشان در زمستان نباید به زیر ۵ درجه سانتی گراد برسد و در تابستان هم از ۲۴ درجه بیشتر نشود.
از طرف دیگر این گیاه مقداری بر تنش كم آبی حساس است، پس همیشه به یاد داشته باشید که نباید خاک گلدان خشک بماند.
برای حفظ زیبایی این گیاه باید همواره برگ‌ها با دقت بالا و با سلیقه هرس شود چون گیاه خون سیاوشان پیوسته در حال ایجاد برگهای جانبی است.
از برای تکثیر این گیاه می توان در نیمه ی دوم بهار قلمه هایی به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر از گیاه جدا و تکثیر کرد.
در ادامه تکثیر می توان از جوانه های جانبی آن استفاده کرد به شرط این که جوانه های انتهای گیاه که دارای یک جوانه برگ آشکار و یا یک جوانه نهفته باشد جدا کرده و به صورت عمود درون خاک قرار دهیم.
دقت شود که نباید ساقه را به صورت برعکس قرار داد یعنی باید قسمت انتهای ساقه درون خاک قرار گیرد؛ زیرا که اگر چنین نشود ریشه زایی انجام نمی شود و قلمه با موفقیت تکثیر نخواهد شد.
پس از قرار دادن قلمه در خاک، آن را به دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید و مواد مغذی مکفی را برای گیاه تامین کنید. می توان برای تهیه خاک قلمه و بذر استفاده کرد.
مقدار مصرف:
مقدار خوراک آن ۲ تا ۵ گرم است.
خواص درمانی و طبیعت خون سیاوشان
طبیعت گیاه خون سیاوشان خیلی سرد و خشک است
خواص دارویی این گیاه به طور خلاصه عبارتند از: درمان بواسیر و شقاق مقعد، مقوی معده، ضد اسهال خونی و صفراوی، تقویت لثه، جراحت های چشم و تقویت دید، حرارت کبد و روده، خونریزی داخلی، ترمیم زخم، سوهاضمه، اختلال خودایمنی روده کوچک، مسکن، التیام زخم، قطع خونریزی، حملات قلبی و سکته قلبی
محققان چینی گزارش می دهند که این یک عصاره ی گیاهی به رنگ قرمز روشن است و هزاران سال است در طب سنتی چین به کار می رود.
این ماده حاوی مواد شیمیایی است که در بررسی های آزمایشگاهی مشخص شده در مقابله با باکتری ها از جمله باکتری های عامل ایجاد میلیون‌ها موارد بیماری گوارشی موثرند.
گزارش دیگری از محققان چینی نشان میدهد که خون سیاوشان، این رزین قرمز رنگ موجود در چوب، سال هاست به عنوان درمانی برای زخم های معده، لخته های خونی و سایر مشکلات مورد استفاده قرار گرفته است.
در بخش دیگری از این تحقیق مشخص شد هشت جز دیگر موجود در خون سیاوشان از لخته شدن خون جلوگیری می کنند و لذا در جلوگیری از لخته شدن خون که در ایجاد برخی موارد سکته مغزی و اکثر حملات قلبی نقش دارد موثرند.
خون سیاوشان ماده ی قابضی است که در چین آن را به عنوان مسكن، التيام زخم، بند آوردن خونریزی و تونیک (مقوی) به کار می برند.
در شبه جزیره‌ی مالایا از آن برای سوهاضمه (به مقدار محدود)، اختلال خودایمنی روده باریک با زمینه ارثی (اسپرو)، وجود خون در ادرار، تسکین درد معده استفاده می شود.
خوردن ۲ تا ۵ گرم از خون سیاوشان با زرده‌ی تخم مرغ برای قطع خونریزی داخلی مفید است. برای ترمیم و گوشت آوردن زخم ها نیز نافع است. معده را خنک می کند و حرارت کبد و روده ها را کاهش می دهد.
مالیدن خون سیاوشان به چشم برای تقویت دید و ترمیم جراحت‌های چشم مفید است. مالیدن خون سیاوشان به دندان برای تقویت لثه نیز مفید است.
برای بند آوردن اسهال، تقویت معده و اسهال خونی و صفراوی مفید است.
برای بواسیر و شقاق مقعد نیز نافع است.
پاشیدن گرد آن روی زخم ها، قطع خونریزی و ترمیم زخم تازه در هر عضوی مفید است.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف:
برای کلیه مضر است از این نظر باید با پودر کتیرا خورده شود. مقدار خوراک آن ۲ تا ۵ گرم است.
سابقه ی تاریخی
در داستان‌ها چنین آمده، هنگامی که گرسیوز به دستور افراسیاب و سودابه در دشت طلا سر سیاوش را برید، مقداری از خون او بر زمین ریخت و از آن محل گیاه خون سیاوشان رویید.
