درمان بیماریها در طب سنتی در سه مقاله معرفی شده است که هر کدام در خصوص بیماری ها و راه کارهای درمانی آنها در طب سنتی صحبت میکنند.
درمان بیماریها در طب سنتی : برص
لک و پیس هایی هستند که گاهی تمام اعضا و گاهی قسمتی از بدن را در بر میگیرند.
علل بیماری برص
علت این است که سوء مزاج عضو به سمت سردی میرود و خلط بلغم به
خونی که قرار است غذای عضو شود غلبه میکند یا اینکه قوه مغیره به خاطر غلبه بلغم شل میشود و نمیتواند مواد را کاملا تبدیل به غذای عضو کند حتی ممکن است تا حدی سوء مزاج عضو به سمت سردی برود که گوشت آن عضو مانند: سفیدی صدف شده و سست و شل گردد.
علت برص به نقل از بوعلی زیاد خوردن غذاهای بلغم زا میباشد مثل: ماست با ماهی، خوردن تخم مرغ و ماهی که خوردن این موارد با هم ممنوع است.
غذای این بیماران
خوردن غذاهایی مناسب میباشد که خون گرم و تر تولید میکنند و بعضی از حكما غذاهای گرم و خشک را نیز مناسب میدانند و یا غذاهایی که خون مناسب تغذیه بدن تولید میکنند مثل: گوشت جوجه محلی، جوجه کبوتر، گنجشک، بره، بزغاله، کبک، بلدرچین، گوشت شتر جوان، گوشتهای بریان و کباب شده با ادویه جات گرم و شیرینی جات که با شیره انگور یا عسل درست شده باشند مناسب میباشند و آشهای ساده، قاووت و آرد بو داده گندم و… مفید هستند.
توجه: غذاها برای این بیماران باید زود هضم باشند و لزج نباشند. گوشت مصرفی این افراد بدون چربی باشد و بذرهای گرم و خشک مثل: زیره و رازیانه را حتما در غذاهایشان مورد استفاده قرار دهند.
توصیه های تغذیه ای برای درمان برص
- گردو، پسته، چلغوزه و مويز خصوصا مویز بعد ازغذا خورده شود.
- گل قند بسیار مفید است.
- استفاده از عسل در شربتها و چایی و مداومت به خوردن سکنجبین عسلی که روزانه چهار یا پنج وعده مصرف شود.
- شربت مویز، شربت شیره انگور و شربت سیب مفید میباشند.
- اگر میخواهند آویشن مصرف نمایند آن را با شکر سرخ بخورند.
- مربای سیب و آمله برای این افراد تاکید شده که مصرف کنند.
- حمام ناشتا برای برصيها مفید میباشد و عرق کردن در حمام مالش لکهها با پارچه زبر نیز توصیه شده است.
- جوانههای نازک و ترش درخت انگور نیز توصیه شده هر روز خورده شود.
پرهيزات
- سفیدیها مانند ماست و سفیده تخم مرغ ممنوع میباشند.
- از خوردن غذاهای غلیظ و دیر هضم مثل: بادمجان، سالاد الویه خوداری کنند.
- غذاهای شب مانده برای این افراد مضر میباشد.
- ترشیها و سرکه ممنوع است.
- سبزیجاتی مثل: کاهو، خرفه و خصوصا گشنیز خورده نشود.
- میوههای خیار، هندوانه و مانند اینها مضر میباشند.
- آب میوه و آب بعد از غذا مولد برص می باشد.
- چربی ها باید از گوشت جدا شود و مصرف نشوند.
- از درهم خوری غذاها پرهیز کنند و یک نوع غذا بخورند.
درمان بیماریها در طب سنتی : بوی بد دهان
بوی بد دهان ناشی از صفرای متعفن در معده کسانی هستند که صفرای متعفن در معده دارند (یعنی تلخی دهان، حالت تهوع و حالت بی اشتهایی دارند. برای این افراد شربت زرشک و سکنجبین مناسب است و شربت انار نیز خیلی مفید است.
بوی بد دهان ناشی از بلغم متعفن در معده
افرادی که بلغم متعفن دارند علائمی مثل: سنگینی همیشگی سر معده، حالت تهوع، عدم تشنگی و افرادی که این نوع بلغم متعفن را در معده دارند اگر غدا بخورند و از دهان شوی استفاده کنند بازهم بوی بد دهانشان از بین نمی رود بهترین چیز برای این افراد خوردن ماء العسل می باشد که ترکیبی از آب و عسل میباشد: عسل را روی شعله غیر مستقیم حرارت میدهید تا کف کند. کف عسل را میگیرید و این عسل می شود مایع شربت که با آب مخلوط می شود.
میتوانید حرارت ملایمی نیز به آب دهید و اگر تمایل داشتید با چند قطره آب لیمو ترش و بدون لیموترش میل کنید. مداومت به خوردن این شربت تقویت معده و امعاء می کند و باعث از بین رفتن بلغم عفن می شود، مربای زنجبیل نیز خیلی مناسب و مفید است و در ماه مبارک رمضان می توانید بعد از افطار و بعد از سحر زنجبیل پودر شده و شکر را به نسبت زنجبیل یک و شکر شش برابرمخلوط کنید و به مقدار یک قاشق چای خوری آرام آرام مزمزه و میل نمایید. که این کار باعث لطیف شدن غذا و بهبودی هضم خواهد شد.
بوی بد دهان ناشی از عفونت لثه
عفونتهای لثه، پوسیدگی دندان و مشکلات دهانی که فساد و رطوبت شایعترین علل ایجاد آنها هستند و از دیدگاه طب جدید و طب سنتی به این نکته توجه شده است. ممکن است مواد و رطوبت فاسدی از مغز بوسیله سینوسها ترشح شود به سمت حلق و ریه رود که خود باعث ضعف لثه و دندان شود و این رطوبتهای زیادی ممکن است عفونت گوش و عفونتهای مختلف ایجاد کند. تجمع این مواد بوی نامناسبی در محفظههای مختلف ایجاد میکند و عفونتهای ریوی را نیز به وجود میآورد.
درمان عفونت لثه، تقویت و سفیدی دندان
در بعضی از منابع طب سنتی آمده اگر کسی هفتهای ۲ الی ۳ بار عسل را با مقدار بسیار کم سرکه مخلوط کند و به دندانها بمالد، باعث سفیدی دندانها میشود و عفونتها را برطرف میکند و مداومت آن باعث روییدن گوشت در لثهها میگردد.
مالیدن مخلوط گلنار با مورد و یک مقدار خیلی کم سرکه در تقویت لثه بی نظیر است؛ این مواد حالت قبض یا سفت کننده لثه را دارد و لثهها را تقویت کرده و عفونتها را نیز برطرف میکند و باعث بهبود وضعیت دندان و سفیدی آنها میشوند البته اگر کمی شیره انگور به این مخلوط اضافه شود اثرات آن بسیار زیاد میگردد.
درمان بیماریها در طب سنتی : اسهال
در کتب سنتی راجع به درمان بیماریها در طب سنتی آمده است که بهترین غذا برای درمان اسهال که از صدها دارو نیز بهتر است پلو یا همان کته همراه ماست میباشد که به صورت مداوم خورده شود.
البته این را باید در نظر داشت که در اسهالهای مزمن به همراه تب یا استفراغ باید بیمار تحت مراقبت پزشک متخصص قرار بگیرد و همچنین خوردن سیب و به صورت رنده شده که با در نظر گرفتن شرایط و وضعیت فرد بیمار تعداد آن در طول روز افزایش پیدا میکند بسیار مفید است.
این مسئله در کتاب مجموعه آثار دکتر مصطفوی به تفصیل آورده شده است و تجارب خیلی خوبی در این زمینه حتی در درمان اسهالهای خونی به دست آمده است. از آب گوشت پرندگان نیز میتوانید به افراد مبتلاء به اسهال بدهید.
درمان بیماریها در طب سنتی : پسوریازیس
پسوریازیس به دلیل اختلال در عملکرد کبد و معده روی میدهد.
توصیه های خلاصی از این بیماری
افراد مبتلا به پسوریازیس بهتر است ازغذاهایی مانند: سوپ جو با آبغوره و سوپهای پرسبزی که با آلو یا تمرهندی و زرشک تهیه شده است مصرف نمایند، این غذاها به رفع بیماری این افراد کمک میکند.
بهتر است این افراد طی روز چند بار خاکشیر را با آب جوش و نبات مصرف کنند و مداومت به مصرف کاسنی بسیار کمک کننده است، همچنین شیرخشت و ترنجبين، عناب و آویشن مصرف نمایند.
مصرف ماء الجبن صبح ناشتا بسیار برای رفع این بیماری مفید است. افراد استرسها را کنترل کنند و به جرأت میگوییم که اگر تمام تدابیر پاکسازی را فرد بیمار اجرا کند پسوریازیس آن برطرف میشود. برخیها با یک ماه برخی با ۶ ماه یا برخی به مدت بیشتری برای رفع پسوریازیس به زمان احتیاج دارند.
پرهیزات
این افراد از مصرف عدس، بادمجان، گوشت گاو و گوساله، غذاهای آماده کارخانهای، آب بسیار یخ، مواد غذایی حاوی کافئین مانند قهوه، نسکافه، کاکائو، غذاهای مانده و فریزری و انواع فست فودها، غذاهای بسیار چرب، شور و تند پرهیز نمایید.
توجه: بیماری پسوریازیس را نباید از ابتدا موضعی درمان کرد، در طب نوین درد را برطرف کرده ولی علت بیماری را برطرف نمی کنند ولی در طب سنتی علت را برطرف میکنند. اگرهمه اعضا بدن پاکسازی شود، بیماری کم کم برطرف میشود ولی داروهای مالیدنی روی پوست برای درمان پسوریازیس فقط سرنخ بیماری را از دست طبيب دور میکند.
درمان بیماریها در طب سنتی : اعتیاد
در افراد معتاد به دلیل مصرف دخانیات، سودای زیادی در بدن آنها ایجاد میشود، به عبارتی بخش لطيف دخانیات در بدن سریعا حالت خشکی ایجاد میکند و بخش غلیظ آن در بدن رسوب کرده و سودا افزایش پیدا میکند.
لازم است این سوداها از بدن دفع شوند و این عمل در طی دورههایی انجام خواهد شد که از جمله آنها بادکش و داروهایی هستند که اینها را نضج داده و آماده دفع میکنند اما اینکه در بعضی مکانها درغالب تبلیغات گفته میشود.
مثلا: ۴۸ یا ۷۲ ساعت ترک اعتیاد را به صورت تضمینی انجام میدهند به صراحت میگوییم که نارواست و درست نیست، ترک اعتیاد باید با داروهای مشخص خود و طی مراحل و دوره هایی پاکسازی و انجام بگیرد.
توصیه هایی برای تسریع ترک اعتیاد
تعدادی از دم کردهها هستند که میتواند برای این افراد مفید باشد :
- زرشک برای بدن یک مرفین ساز مفید است.
- پوست بيد التهاب را کم میکند و دم کرده آن روزی چند مرتبه میتواند مفید باشد.
- زنجبیل با زعفران مفید هستند.
- تخم کاهو آرام بخش و مسکن است.
درمان بیماریها در طب سنتی : دوران نقاهت شکستگی استخوان
هفته اول پس از شکستگی استخوان از مصرف غذاهای غليظ مانند: کله پاچه، ماکارونی، غذاهای حاوی سیب زمینی و غذاهای دیر هضم پرهیز کنید و غذاهای لطيف مانند: آب عسل، شربت جلاب، سوپ جوجه و سوپهای رقیق استفاده نمایید.
افرادی که دچار شکستگی استخوان شده اند، هفته اول پس از شکستگی باید لینت مزاج داشته باشند تا مواد زائد از بدنشان دفع شود، مصرف سوپهای رقیق به دفع بیشتر مواد زائد کمک میکند، اما پس از گذشت یک هفته میتوانند غذاهایی مانند: کله پاچه، شیر عسل همراه با ۴ مغز یا پودر سنجد یا خرما مصرف کنند.
درمان بیماریها در طب سنتی : رفع شوره و چربی سر
باید علت ایجاد شوره سر را تشخیص داد، وقتی فضولات و مواد زائد در سر تجمع پیدا میکند، برخی افراد سرشان چرب میشود و علت ریزش موها از چربی هایی است که در سر تجمع دارد.
چربیها، رطوبتهای زائدی هستند که تجمع پیدا کردهاند و رطوبت باعث شلی شده و موها نازک و سست میشود و بعد آرام آرام میریزد. تدابیری وجود دارد که مواد زائد را از سر به سمت رودهها میکشاند و دفع میکند که یکی از این راهها اسهال است.
در چربی سر سدر، مورد و حنا گیاهانی هستند که افراد میتوانند با شامپو استفاده کنند یا روغن زیتون آن را بیشتر کرده تا به عنوان شامپو استفاده نمایند .
این شوینده جالی یعنی پاک کننده و رسوب زدا میباشد. شورهها رسوباتی است که در سر ایجاد شده است وقتی به طور سیستمیک نیز پاک شود، میتواند موثر باشد.
شوره و چربی سر ممکن است به علت کبد یا معده باشد. اگر ما علت هر کدام از اینها را بدانیم میتوانیم بر اساس آنها تصمیم بگیریم. در تغییر فصل بدن عکس العمل نشان میدهد. بعضی از منافذ پوست بسته و بعضی باز میشوند و فضولات و تجمع مواد در یک نقطه خود عامل بیماری است.
سدر و مورد و حنا تقویت کننده عضو هستند و اجازه نمی دهند مواد زائد دوباره اینجا ریزش کند، عضو را تقویت و ریشههای مو را پاکسازی و تقویت میکنند. ما در سرعلاوه بر از بین بردن چربیها نیاز به پاکسازی و تقویت هم داریم.
درمان بیماریها در طب سنتی : داغی کف پا
از نگاه طب سنتی داغ شدن کف پا علتهای گوناگونی دارد :
- یکی از علتهای داغ شدن کف پا در شبها میتواند به دلیل بروز چربی خون باشد.
- یکی از عوامل احتمالی داغ شدن کف پا سوختن اخلاط در کبد و یا عملکرد ناصحیح کبد است.
- یکی از دلایل گر گرفتگی میتواند بروز بیماریهای التهابی در بدن باشد.
- هر ماده زائدی که در بدن میسوزد، ایجاد گرما کرده و همچنین در عروق پا رسوب میکند که این موضوع یکی دیگر از عوامل داغ شدن کف پا میباشد.
درمان
- برای رفع داغی کف پاها باید معده و کبد را اصلاح کرد.
- مصرف ماءالجبن صبح ناشتا برای رفع داغی کف پا مؤثر است.
- پاشویه با سبوس گندم، نمک، گل بنفشه و ختمی به رفع داغی کف پا کمک میکند.
- جوشانده گل بابونه با ناخنک برای رفع داغی پا در افراد سرد مزاج مؤثر است. همچنین مناسب است افراد سرد مزاج پاهای خود را از زانو به پایین با این جوشانده شستشو دهند.
- برای کاهش مواد زائد پا و دفع آن بهتر است پاها را در آب سرد بگذارید.
درمان بیماریها در طب سنتی : زکام و نزله
زکام و نزله دو بیماری نزدیک به هم میباشند به این دلیل که مبداء پیدایش هر دو یکی است یعنی در هر دو ریزش مایعات و رطوبات از مغز وجود دارد به عبارتی ریزش ضایعات و فضولات رطوبی از جلوی مغز اگر به سوی منافذ بینی باشد زکام گویند و اگر به سوی حلق باشد نزله مینامند.
وقتی که رطوبت اضافی در مغز تجمع میکند و مغز از هضم آن عاجز میماند قوه دافعه آن رطوبات را به سمت مجاری میفرستد که در زیر آن میباشند و به سمت اندامهای پایین سوق میدهد.
از جمله علامات زکام: فرد از راه بینی به سختی نفس میکشد، در بینی سخن میگوید، خروج ترشحات و رطوبات از بینی بر خلاف عادت طبیعی، نقصان یا حتی باطل شدن حس بویایی پیش میآید.
از جمله علامات نزله: گرفتگی صدا، دشواری تکلم، ترشحات پشت حلق.
درمان بیماریهای ناشی از نزله
نکته بسیار مهمی که در مورد این بیماری باید به آن توجه داشت آن است که درمان آن نباید هیچ گونه کوتاهی کرد و مهلت دادن به درمان سزاوار نیست زیرا که ماده بیماری بسیار خطرناک میباشد و اگر زود نضج پیدا نکند و از بین نرود خود سبب بیماریهای دیگری میگردد زیرا به هر عضوی که برسد در آن تجمع یافته و موجب بیماری مخصوص آن عضو میشود مثلا:
- اگر به سمت چشم سرازیر شود سبب بیماریهای چشمی میشود.
- اگر به گوش، حلق و بینی بریزد بیماریهای بینی، گوش و زکام ایجاد می شود.
- اگر به معده برود درد معده، زخم معده و دیگر بیماریهای معده ایجاد میکند.
- اگر به روده برود زخم روده و اسهال ایجاد خواهد کرد خصوصا اینکه ماده شور، ترش یا تیز باشد و اگر ماده خام و غلیظ باشد قولنج از آن متولد میشود.
- ماده نزله در ریه باعث گرفتگی صدا و سرفه میشود.
- ماده نزله در اندامها ممکن است باعث ایجاد بی حسی فلج و تورم شود.
- اگر قوه دافعه مغز ضعیف باشد و یا در مجاری دفع ماده گرفتگی باشد و بخارات و رطوبات در مغز محصور بمانند و گرفتگی زیاد باشد موجب سکته و اگر گرفتگی کم باشد موجب صرع خواهد شد.
- اگر ماده در عروق مغز بماند و بسیار باشد موجب ایجاد افکار فاسد و اگر اندک باشد سردرد و سرگیجه میآورد.
نکته مهم
توجه: بنابراین مادامی که ماده در مغز است نباید نزله را بند آورد بلکه باید کاملا آن را خارج نمود و اگر خود به خود بند آمد باید با داروهای مناسب مسیر خروج آن را باز نمود. دسته بزرگی از بیماریها به دنبال نزله ممکن است ایجاد شود که هر کدام با عوارض و مشکلات عدیدهای به همراه میباشد و ممکن است فرد را متحمل هزینههای سنگین جهت درمان آن عوارض نماید درحالی که با پاکسازی بدن از مواد زائد و درمان ریشهای عامل ایجاد کننده بیماریها و رعایت دستورات توصیه شده از بروز مجدد نزله میتوان جلوگیری کرد.
پیشگیری از نزله و زکام
- امام رضا میفرمایند: «کسی که بخواهد از زکام در زمستان جلوگیری کند روزی سه لقمه عسل بخورد» و از بوییدن گل نرگس کوتاهی نکند و سیاه دانه نیز چنین است و اگر کسی از زکام در هنگام تابستان بترسد هر روز باید خیار تازه بخورد و از نشستن در آفتاب خوداری نماید.
- خاراندن و ماساژ سر مفید میباشد
- شانه کردن سر به طوری که به عمق پوست و پیاز مو برسد به دلیل بازکردن منافذ مانع ابتلاء به زکام میشود.
- بوییدن گل ارمنی مانع بروز نزله میشود.
- برای کسی که زیاد دچار زکام میشوند در حال سلامتی حمام و عرق کردن مفید میباشد زیرا رطوبتها و بخارات که موجب زکام و نزله است با عرق کردن خارج میشوند به شرطی که به هنگام خروج ازحمام بدن و سر را بپوشاند.
- استرس و اضطراب و وضعیت نامناسب روحی نیز میتواند به طور غیرمستقیم جزء عوامل ایجاد کننده زکام و نزله باشد.
تدابير نزله
- بیماران باید کمتر بخوابند بالاخص در روز.
- بلافاصله بعد از غذا خوردن نخوابند.
- باید به هنگام خواب از بالش کوتاه و پست استفاده کنند.
- حتی الامکان نباید به پشت بخوابند.
- بهتر است پیشانی و صورت به روی بالش باشد و سر رو به پایین تا ماده از راه بینی خارج شود و به سینه نریزد.
- اگرتب همراه با بیماری است بیمار به حمام نرود.
- در هنگام ابتلاء به زکام و نزله باید از ورزش کردن سنگین و جماع مکرر پرهیز کرد.
- اگر چه زکام گرم باشد نباید در معرض هوای خنک و باد قرارگرفت.
- باید سر را پوشیده نگه داشت.
- در تابستان در جایی که مایل به گرمی میباشد و در زمستان در جایی که کاملا گرم میباشد قرار بگیرند.
- از نشستن در کنار آب جاری و در برابر بادها پرهیز شود.
- نوشیدن آب گرم در نزله مفید میباشد زیرا از آسیب رسیدن به مجاری تنفسی جلوگیری میکند و آن را نرم میکند.
- در زمان ابتلاء به بیماری ورزش و نرمشی که باعث حرکت پایین تنه می شود بسیار مفید میباشد و ماده را به سوی پایین میکشاند.
- چرب کردن کف دستها و پاها با روغن حیوانی و نگه داشتن جلوی حرارت در هنگام ابتلا بیماری مفید است.
- مالیدن پاها از زیر زانو با شدت و درد، بهترین و سودمندترین تدابیر میباشد.
- غرغره با جوشانده زیره سیاه و آویشن نزله را آرام میکند.
- عرق آویشن، زیره، پونه و زنیان را به نسبت مساوی با مقداری عسل و چند قطره سرکه و کمی نمک مخلوط کرده و هر دو ساعت غرغره شود.
- استفاده از بخور سینوزیت در همه انواع نزله و زکام توصیه میشود البته باید توجه داشت کلیه بخورها را نباید در حالت پری شکم و سیری استعمال کرد.
درمان دارویی نزله
- شیره یا حریره بادام و شیره یا حریره فندق میتواند باعث تقویت مغز و هضم بهتر آن و کاهش فضولات مغزی شود.
- کپسول اسطوخدوس که ترکیبی از اسطوخودوس، گشنیز، مرزنجوش، هلیله و … است در درمان انواع نزلهها اعم از نوع دماغی یا معده ای مؤثر میباشد.
- حب نزله که ترکیبی از سنبل الطیب، صمغ، کتیرا و … است نیز در درمان نزلههای مختلف مفید میباشد.
- استفاده شبانه از قطره نازیل، قطره آلرژی و روغن بنفشه دربینی موجب دفع فضولات خواهد شد.
- بخور سینوزیت شبها قبل از خواب باعث دفع فضولات و بازشدن مجاری تنفسی میشود و همچنین موجب میشود بیمار خواب بهتری داشته باشد با توجه به اینکه خواب نامناسب باعث ایجاد ضعف مغز و تولید فضولات میشود. لازم است بیمار توجه داشته باشد که بعد از بخور در رختخواب بماند و حتی در معرض هوای اتاق هم قرار نگیرد.
- روغن مالی پیشانی و پشت و جلوی گوش و زیر چشم تا گردن روزی سه الی چهار مرتبه برای دفع فضولات و پاکسازی دماغ ضروری می باشد.
- اگر نزله همراه با گرفتگی صدا و سرفه باشد حب السعال و حب آوازگشا میتوانند کمک کننده باشند.
توجه: باید بیمار به این توجه داشته باشد که قرار است با این روشها فضولات دماغی دفع شود لذا در ابتدای درمان افزایش خلط و حتی ابریزش بینی و چشم ایجاد خواهد شد و به تدریج کم میشود و این امر طبیعی و جزو درمان میباشد که با کمی صبر و حوصله تمامی فضولات دفع و از ریشه در خواهد شد.
ادامهی مباحث را در پارتهای زیر دنبال کنید.